نمونه سوالات تشریحی فصل 14 فارسی نهم همراه با جواب تشریحی

بیت و عبارت زیر را به فارسی روان بر گردانید.

1. جهان جمله، فروغ روی حق دان   /    حق اندر وی ز پیدایی است، پنهان
2. بود درد مو و درمانم از دوست   /    بود وصل مو و هجرانم از دوست

ابیات زیر را به فارسی روان بر گردانید.

1. اگر قصابم از تن واکره پوست   /    جدا هرگز نگردد جانم از دوست
2. بود قدر تو افزون از ملائک  /    تو قدر خود نمی دانی چه حاصل

عبارت زیر را به فارسی روان بر گردانید.

اگر آدمی را هرگز دردی نمی رسید، به چه چیز تواضع می کرد برای خدا و تضرّع می کرد نزد او؟

ترجمه لغاتی که زیرشان خط کشیده شده را بنویسید.

1. ای مفضّل! اکنون تامل کن در قوّه ها و فواید آن ها
2. در هر یک مصلحتی هست که وصف نمی توان کرد

ترجمه لغاتی که زیرشان خط کشیده شده را بنویسید.

1. نمی بینی کسی را که به دردی دچار شد، خضوع می کند؟
2. مطیع نفس و شیطانی چه حاصل؟

آرایه های بیت زیر را بنویسید.

مکن کاری که برپا سنگت آیو  /   جهان با این فراخی تنگت آیو

آرایه های بیت زیر را بنویسید.

نه درویش بی کفن در خاک رفته   /    نه دولتمند برده یک کفن بیش

آرایه های بیت زیر را بنویسید.

به قبرستان گذر کردم کم و بیش  /    بدیدم قبر دولتمند و درویش

آرایه های عبارت زیر را بنویسید.

حق پدر و مادر را نیز به جای نمی آوردند

روبروی نام هر اثر، اسم شاعر یا نویسنده آن و روبروی نام هر شاعر با نویسنده، نام اثر او را بنویسید.

1. علامه مجلسی (......................)
2. گلشن راز (......................)

قید از ارکان اصلی .................. نیست و حذف آن هیچ آسیبی از نظر معنایی در جمله پدید نمی آورد.

اشعار بابا طاهر با نام ................ و .................... به گویش خاص محلی، معروف است.

.................... از بزرگ ترین و معروف ترین دانشمندان دوره صفوی است.

غلط های املایی را در عبارات زیر مشخص کنید و صورتِ درست املایی آن ها را بنویسید.

1. آن چه از معرفت مرا حاسل شد و خدا را حمد کردم.
2. به چه چیز تواضع می کرد برای خدا و تظرّع می کرد نزد او؟ و به چه چیز مهربانی می کرد؟

غلط های املایی را در عبارات زیر مشخص کنید و صورتِ درست املایی آن ها را بنویسید.

1. پس، داده است خداوند علیم به آدمی آن چه سلاح دین و دنیای او در آن هاست.
2. اگر قسابم از تن واکره پوست  /   جدا هرگز نگردد جانم از دوست
3. لباسی دوختم بر قامت دل   /    ز پود مهنت و تار محبت

نقش دستوری واژگان مشخص شده را بنویسید.

1. بود درد مو و درمانم از دوست
2. دلی دیرُم خریدار محبت

نقش دستوری واژگان مشخص شده را بنویسید.

1. و به چه چیز محبت می کرد به مردم و صدقات می نمود به مساکین؟
2. زیرا که چون آدمی را احتیاج به آب شدید تر است از احتیاج به نان.
3. ای مفضّل! اکنون تامل کن در قوه ها و فواید آن ها که حق تعالی در وجود انسان قرار داده است.

در بیت زیر ردیف و قافیه را مشخص کنید.

دلا غافل ز سبحانی چه حاصل   /    مطیع نفس شیطانی چه حاصل

در بیت زیر ردیف و قافیه را مشخص کنید.

بود درد مو و درمانم از دوست  /    بود وصل مو و هجرانم از دوست

در بیت زیر ردیف و قافیه را مشخص کنید.

جهان جمله، فروغ روی حق دان   /    حق اندر وی ز پیدایی است، پنهان

در عبارت های زیر کدام کلمه « قید » است؟

1. من گاهی به استخر می روم.
2. برادرم خوشحال از سرکار به خانه آمد.
3. وقتی به سفر می روم همیشه کتاب با خود می برم.

عبارت زیر چه کسی را معرفی می‌کند؟

««وی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین دانشمندان دوره صفوی است.» تعداد تالیفات او بیش از شصت جلد است که معروف‌ترین آن‌ها، «بحارالانوار» است. کتاب «توحید مفضل» را وی ترجمه کرده است.»

قید و صفت برتر را در جمله زیر مشخص نمایید.

«هر روز درخت وجود نصیرالدین پربارتر می‌شد.»

ترجمه کنید.

جهان، جمله، فروغ روی حق دان / حق اندر وی ز پیدایی است پنهان

با توجه به درس پیدای پنهان، درباره تأثیر صله‌ رحم و احسان به خویشاوندان یک بند بنویسید.

قالب شعر زیر چیست؟

«دلی دیرم خریدار محبت / کزو گرم است بازار محبت

لباسی دوختم بر قامت دل / ز پود محنت و تار محبت»

خوشحال را به‌عنوان قید در جمله به‌کار ببرید.

معنی واژه «بپردازد» در عبارت زیر چیست؟

«و امید نداشت که شخصی که دشمن اوست لحظه‌ای از فکر او بپردازد.»

در بیت دوم به‌ترتیب منظور از «فردا» و «نامه خوانان» چیست؟

«مکن کاری که بر پا سنگت آیو / جهان با این فراخی تنگت آیو

چو فردا نامه‌خوانان نامه خوانند / تو وینی نامۀ خود، ننگت آیو»

ترجمه کن.

نمی‌بینی که حکیم علیم در هر امری، آن‌چه به عمل آورده، همه موافق حکمت است؟

جمله زیر را بخوانید و قید آن‌را مشخص کنید.

«محمد دیروز غایب بود.»

مصراع «حق اندر وی ز پیدایی است پنهان» آرایه ..................... دارد.

در بیت «لباسی دوختم بر قامت دل / ز پود محنت و تار محبت» قامت دل آرایهٔ ............ دارد.

در جمله‌ی «دختر، زیبا می‌نویسد» کلمه (زیبا) دارای نقش ............... است.

شیخ محمود شبستری، عارف و شاعر قرن ....................است.

.......................«حق الیقین» و «شاهدنامه» را آفریده است.

در جمله جهان، جمله فروغ روی حق‌دان،فروغ به معنای ..............است.

در جمله مفضل اندوهناک نزد امام جعفر صادق (ع) رفت، اندوهناک،........... است.

در عبارت «لطفاً شایسته سخن بگو»، واژه «شایسته»،............است.

آرامگاه بابا طاهر در شهر..............است.

.................، عارف، شاعر ایرانی‌تبار و دوبیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری ایران و در دوران طغرل بیک سلجوقی بوده ‌است.