در بیت « گر چین سر زلف تو مشاطه گشاید / عطار به یک جو نخرد نافه چین را.» جناس تام وجود ندارد.
جملۀ « به وقت نومیدی امیدوارتر باش و نومیدی را درامید، بسته دان و امید را در نومیدی » قرابت معنایی دارد با بیت « در نومیدی بسی امید است / پایان شب سیه سپید است».
هرگاه حذف هر یک از اجزای جمله به دلیل تکرار و برای پرهیز از تکرار صورت گیرد، آن را «حذف به قرینۀ لفظی» گویند.
ساختار امر فعل "شنیده بودی" با حفظ شخص، "بشنو" می باشد.
"مستغنی" هم خانواده کلمه "استغنا" نمی باشد.
دومورد از ویژگی های نثر قابوسنامه را در عبارت زیر مشخص کنید.
به وقت نومیدی امیدوار باش و نومید را در امید، بسته دان و امید را در نومیدی.
۱-جمالت کوتاه ۲-جمالت ساده ۳ -تکرار کلمات
زمان افعال را در عبارت زیر مشخص کنید.
از آموختن ننگ مدار تا از ننگ رسته باشی.
آموختن : مصدر /مدار : فعل نهی / رسته باشی : ماضی التزامی
زمان افعال را در عبارت زیر مشخص کنید.
از آموختن ننگ مدار تا از ننگ رسته باشی.
آموختن : مصدر /مدار : فعل نهی / رسته باشی : ماضی التزامی
در جمله ی " به زبان دیگر مگو و به دل دیگر مدار" دو آرایه مشخص کنید.
دیگر : تکرار / مگو و مدار : سجع مطرف
برای هر کدام از واژگان " صحبت" و استعداد یک هم خانواده بنویسید.
صحبت: مصاحبت / استعداد : مستعد
مفهوم عبارت ( گندم نمای جوفروش مباش) رابنویسید.
فریب کاری ودو روی
_در جمله زیر ، نویسنده بر کدام ویژگی های اخلاقی تاکید می کند .
(اثر غم و شادی پیش مردمان بر خود پیدا مکن )
خویشتن داری و و آرامش و پنهان داشتن حالت درونی از دیگران
برای مفهوم بیت زیر، عبارتی ازمتن درس بیابید .
پاسخ: شاد و بی غم بزی که شادی و غم / زود آیند و زود می گذرند
به هر نیک و بد ، زود شادان و زود اندوهگین مشو_مفهوم عبارت ( گندم نمای جوفروش مباش) رابنویسید.
فریب کاری ودو رویی
حدیث( حاسبوا قبل ان تحاسبوا) با کدام عبارت درس، قرابت معنایی دارد ؟
در همه کاری داد از خویشتن بده ، که هرکه داد از خویشتن بدهد ، از داور مستغنی باشد.
دربارۀ «زاویۀ دید» و «شخصیت اصلی» داستان توضیح دهید
زاویه دید: سوم شخص
شخصیت اصلی: ناصر شخصیت اصلی داستان است که با درک محدود و خاص خود از رویدادهای اطرافش در ابتدا از فرصت به دست آمده (ریزش دیوار) نهایت استفاده را میکند و به شادی و بازی و تفریح و لذت بردن از همه آرزوهای خود میپردازد اما با گذشت این دوره و رسیدن به روز تعمیر شدن دیوار، دچار اندوه و ترس جدایی از دوستش میشود و چون پاسخی برای جدا شدن از روزهای خوشیاش نمییابد، پر از نفرت و عصبانیت میشود ولی همچنان دنبال راهی میگردد که بتواند دوباره پیوندها را برقرار کند.
اگر این متن را داستانی نمادین بدانیم، هریک از عناصر زیر نماد چه چیزی است؟
بنّا ← پایهگذار و سازنده عامل جدایی و پراکندگی، عامل از بین بردن یکدلی و یکپارچگی
حدیث «حاسِبوا قَبْلَ أنْ تُحاسَبوا» با کدام عبارت درس، قرابت معنایی دارد؟
اندر همه کاری داد از خویستن بده، که هر که داد از خویشتن بدهد، از داور مستغنی باشد
برای مفهوم بیت زیر، عبارتی از متن درس بیابید.
«شاد و بیغم بزی که شادی و غم زود آیند و زود میگذرند» ابنحسام خوسفی
هر شادی که بازگشتِ آن به غم است، آن را شادی مَشمُر، و به وقت نومیدی امیدوارتر باش و نومیدی را در امید، بسته دان و امید را در نومیدی.
در جملۀ زیر، نویسنده بر کدام ویژگیهای اخلاقی تأکید میکند؟
«اثر غم و شادی پیش مردمان، بر خود پیدا مکن.»
خویشتندار بودن ـ حفظ ظاهر در برابر دیگران ـ عزت نفس ـ پنهان کردن آنچه در درون انسان است از دیگران
مفهوم عبارت «گندمنمای جوفروش مباش» را بنویسید.
ریاکار و دورو نباش ـ ظاهر و باطنت راست و درست باشد ـ دیگران را فریب مده.
نویسنده، چه کاری را کودکانه میشمارد؟
در هر کار خوب و بدی زود شاد شدن و زود غمگین شدن را کودکانه میداند.
بهرهگیری از «مَثَل» چه تأثیری در سخن دارد؟
مَثَل سخن را زیبا و دلنشین میکند و به گوینده توانایی بیان مقصود و منظور خود در جملهای کوتاه را میدهد. چنین سخنی تأثیر بهتری بر شنونده میگذارد
جدول زیر را کامل نمایید. (با حفظ شخص)
فعلامرساخت منفیمضارع اخباریشنیده بودیبشنونشنیده بودیمیشنویداری میرویبرونمیرویمیرویخواهید پرسیدبپرسیدنخواهید پرسیدمیپرسیعبارت کنایی را از متن بیابید و بنویسید.
گندمنمای جوفروش ← کنایه از ریاکاری و دورویی ـ فریب دادن دیگران در خرید و فروش
داد کاری را دادن ← کنایه از انجام کار به نحو شایسته، رعایت انصاف درباره انجام کار
از جای شدن ← کنایه از عصبانی شدن و کنترل اعمال و رفتار را از دست دادن
در متن درس، سه گروه کلمۀ متضاد بیابید.
غم و شادی ـ نیک و بد ـ حقّ و باطل ـ ناامیدی و امیدواری ـ ناایمن و ایمن
در کدام جملۀ متن درس، حذف صورت گرفته است؟ نوع آن را مشخّص کنید.
«نومیدی را در امید، بسته دان و امید را در نومیدی.» در آخر این جمله فعل «بسته دان» به قرینه لفظی حذف شده است.
معنی واژههای مشخّص شده را بنویسید.
کتابی که در او داد سخنآرایی توان داد، ابداع کنم. سعدالدّین وراوینی
داد اول ← به معنای حق، قانون
داد دوم ← فعل است به معنی ادا کرد
در شعر این درس، دو نمونه «مَجاز» بیابید و مفهوم هر یک را بنویسید.
سر و دوش در مفهوم مجازی همه هستیِ چشمه.
پرده نیلوفری در مفهوم مجازی آسمان.
با توجّه به شعر نیما، «چشمه» نماد چه کسانی است؟
انسانهایی که از نظر علم و دانش ضعیف هستند و پیوسته خودشان و اطراف خودشان را مینگرند، بنابراین اندیشهای بسیار محدود دارند، آنها مغرور، خودبزرگبین و همواره مشغول ستایش خویش هستند. اما روزی با واقعیت روبهرو میشوند و ناچیز بودن علم و اندیشه خویش را درمییابند و فرصتهایی را که برای علمآموزی در اختیار داشتند را از دست رفته میبینند.
هر یک از بیتهای زیر را از نظر آرایههای ادبی بررسی کنید.
چون بگشایم ز سر مو، شکن ماه ببیند رخ خود را به من
چشمه مثل آینه است ← تشبیه
سر، مو، رخ ← مراعات نظیر
شکن از مو گشادن ← کنایه (صاف شدن و آرام روان شدن چشمه)
چشمه موهای خود را صاف کند ـ ماه رخ خود را ببیند ← تشخیص
نمونهای از کاربرد این آرایۀ ادبی را در سرودۀ نیما بیابید.
شیرینسخنی ← «شیرینی» امری چشیدنی و «سخن» امری شنیدنی است پس شاعر قوای چشایی و شنوایی را به هم آمیخته است.