Loading [MathJax]/jax/output/HTML-CSS/jax.js
| نصب اپلیکیشن

صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

رابطه ی فیثاغورس

پاسخ تایید شده
1 سال قبل
0
[شاه کلید مای درس] | رابطه ی فیثاغورس
bookmark_border هشتم
book ریاضی هشتم
bookmarks فصل 6 : مثلث
1 سال قبل
0

رابطه ی فیثاغورس

همانطور که می دانید یکی از انواع مثلث ها مثلث قائم الزاویه است در مثلث قائم الزاویه ضلع مقابل به زاویه ی قائمه که بزرگترین ضلع مثلث است را وتر می نامیم در شکل زیر مثلث ABC قائم الزاویه و ˆA=90 این مثلث دو ضلع AB و AC اضلاع زاویه ی قائمه و ضلع BC وتر مثلث است.

فيثاغورس ( فیلسوف و ریاضیدان یونانی ) با تحقیق بر روی مثلث قائم الزاویه به این نتیجه رسید:

(مساحت مربعی که با وتر مثلث قائم الزاویه ساخته میشود برابر است با مجموع مساحت دو مربعی که با اضلاع زاویه ی قائمه ساخته می شود.)

این رابطه بعدها رابطه ی فیثاغورس نامیده شد. طبق شکل زیر مساحت هر شکل کنار آن نوشته شده است . بنابراین :

c=5 مساحت مربع روی وتر:c2=25

a=3a2=9b=4b2=16}  مجموع مساحت ها :9+16=25

با مقایسه ی دو عبارت داریم:

c2=a2+b2

در هر مثلث قائم الزاويه مجذور وتر برابر است با مجموع مجذور دو ضلع زاویه ی قائمه.

(توضیح: به توان دوم یک عدد مربع یا مجذور آن عدد می گویند به طور مثال مربع یا مجذور ۷ برابر است با 72  یا 49)

برعکس این رابطه نیز برقرار است یعنی اگر در مثلثی رابطه ی فیثاغورس برقرار باشد ( مجذور وتر با مجموع مجذور دو ضلع زاویه ی قائمه برابر باشد) آن مثلث حتما قائم الزاویه است.

از این ویژگی برای تعیین اندازه ی اضلاع مثلث قائم الزاویه یا تشخیص نوع مثلث استفاده می کنیم.

برای مثلث ABC را در نظر بگیرید.

۶۴=۸×۸ : مساحت مربعی به ضلع AB

۳۶=۶×۶ : مساحت مربعی به ضلع BC

بنابراین طبق رابطه ی فیثاغورس داریم64+36=100 : مساحت مربعی به ضلع AC پس AC=100=10

مثال

با توجه به اندازه های داده شده در شکل مقابل مقدار x را به دست آورید.

طبق رابطه فیثاغورس داریم :

x2=22+52=4+25=2929

با توجه به این مثال که (3)2=3×3=9=3  ؛ اگر a عددی مثبت باشد همواره رابطه ی(a)2=a  برقرار است.

آیا مثلثی با اضلاع 11,6,5 قائم الزاویه است؟

62=3652+(11)2=11+25=36}62=52+(11)2  

بنابراین مثلث مورد نظر قائم الزاویه است.

دقت کنیم در شکل هایی که مجهول ، ضلع زاویه ی قائمه است از معادل های دیگر رابطه ی فیثاغورس

استفاده کنیم.

c2=a2+b2{a2=c2b2b2=c2a2

در شکل مقابل مقدار b را به دست آورید.

با توجه به شکل زیر مثلث قائم الزاویه ای به وتر ۱۱ و ضلع قائمه ی ۲ واحد به وجود می آید و بنا به رابطه ی فیثاغورس داریم:

b2=11222=1214=117b=117

 به کمک رابطه ی فیثاغورس محیط شکل زیر را به دست آورید.

برای محاسبه ی محیط باید مقدار z را به دست آورد بنابراین باید به ترتیب مقادیر x و y و z را محاسبه کنیم.

طبق شکل شماره ۱, X وتر مثلث قائم الزاویه ی متساوی الساقین است.بنابراین داریم:

x2=12+12=1+1=2x=2

با جایگذاری مقدار x در شکل شماره ۲ داریم:

y2=12+(2)2=1+2=3y+3

و با جایگذاری مقدار ۷ در شکل شماره ۳ داریم:

z2=12+(3)2=1+3=4z=4=2

بنابراین مقدار محیط شکل عبارت است از:

p=1+1+1+1+2=6

 با استفاده از رابطه ی فیثاغورس پاره خطی به طول 10 رسم کنید.

به کمک رابطه ی فیثاغورس به دو مربع نیاز داریم که مجموع مساحت آنها ۱۰ باشد. به طور مثال با انتخاب مربع هایی به مساحت های ۱ و ۹ (به ضلع ۱ و ۳ سانتیمتر) برای اضلاع مثلث قائم الزاويه طبق رابطه ی فیثاغورس مساحت مربعی که روی وتر ساخته می شود ۱۰ سانتیمتر مربع است پس ضلع این مربع 10  خواهد بود.

x2=12+32=1+9=10x=10

بنابراین کافی است به کمک خط کش و گونیا مثلثی قائم الزاویه که اضلاع زاویه ی قائمه ی آن ۱ و ۳ سانتی متر هستند، ترسیم کنیم. وتر مثلث ترسیم شده همان پاره خط موردنظر به اندازه ی 10 خواهد بود.

در شکل مقدار xرا به کمک رابطه فیثاغورس به دست اورید.

x2=62+62=36+36=72x=72

تهیه کنندگان: شهریار ارم و ندا بهرامی نیا


سایر مباحث این فصل