توضیح اقسام قیاس استثنایی انفصالی

 قضیه منفصل حقیقی :

چهار قیاس استثنایی دارد که همه آنها معتبر است.

 در این قیاس از اثبات هر بخش ، نفی بخش دیگر و از نفی هر بخش،اثبات بخش دیگر به دست می آید.

اثبات یکی ازطرفین   نفی طرف دیگر

 فعل مقدمه دوم ، مثبت ( است) و فعل نتیجه منفی ( نیست)      باشد.

 حالت 1 : این عدد یا زوج است یا فرد          حالت 2 : این عدد یا زوج است یا فرد

 این عدد زوج است                                 این عدد فرد است

 پس فرد نیست                                    پس زوج نیست

 نفی یکی از طرفین    اثبات طرف دیگر

 فعل مقدمه دوم ، منفی ( نیست) و فعل نتیجه مثبت (است ) باشد.

 حالت 3: این عدد یا زوج است یا فرد       حالت 4 : این عدد یا زوج است یا فرد

 این عدد زوج نیست                            این عدد فرد نیست

 پس فرد است                                   پس زوج است

روش ساده : اول باید تشخیص دهید که قضیه منفصل ،حقیقی است ( یعنی حتما یکی از آنها است) سپس از جمله اول ، دوجمله با فعل مثبت می سازید و بار دیگر از جمله اول دو جمله با فعل منفی و هر 4 حالت معتبر است.

 قضیه حملی یا موجبه است یا سالبه              قضیه حملی یا موجبه است یا سالبه

 قضیه حملی موجبه است                           قضیه حملی سالبه است

پس سالبه نیست                                     پس موجبه نیست

قضیه حملی یا موجبه است یا سالبه              قضیه حملی یا موجبه است یا سالبه

قضیه حملی موجبه نیست                          قضیه حملی سالبه نیست

پس سالبه است                                       پس موجبه است