شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | جهان گشایی و امپراتوری](https://dl.my-dars.com/upload/image/فلامسفلا1724006423.jpg)
امپراتوری به معنای : استیلا یا سلطه یک قوم یا یک ملت بر چندین قوم و ملت دیگر با فرهنگ ها و نژادهای مختلف می باشد .( به عبارت دیگر : امپراتوری عبارت است از سلطه یک پادشاه یا حاکم بر چندین کشور و سرزمین با فرهنگها و نژادهای مختلف). در زبان فارسی ؛ امپراتوری به معنای شاهنشاهی است.
امپراتوری و شاهنشاهی از طریق کشورگشایی/ جهان گشایی و با قدرت نظامی و حضور مستقیم سربازان شکل می گیرد.
جهان گشایی و امپراطوی اغلب با کشتار و خسارت های انسانی و اقتصادی فراوانی همراه است.
مثال
امپراتوری مغول
فرهنگ سلطه و استکبار( فرهنگ هایی که سلطه بر دیگر جوامع را ارزش اجتماعی برتر می داند) ؛ امپراتوری های بزرگ را بوجود آورده است.
فرهنگ سلطه و استکبار : امپراتوری های بزرگ (شاهنشاهی های بزرگ)
آیا غلبه نظامی همواره با غلبه فرهنگی همراه است؟ یعنی : آیا اقوامی که با قدرت نظامی بر دیگر اقوام سلطه یافته اند؛ همواره توانسته اند فرهنگ خود را نیز بر آنها تحمیل کنند؟
خیر
قومی که در اثر تهاجم نظامی شکست می خورد؛ در صورتی که هویت فرهنگی خود را حفظ کند؛ با ضعیف شدن تدریجی قدرت نظامی مهاجم؛ می تواند استقلال سیاسی خود را بدست آورد و اگر فرهنگی غنی و قوی داشته باشد، می تواند قوم مهاجم را در درون فرهنگ خود هضم نموده و آنها را به خدمت گیرد.
بنابراین: سلطه نظامی ؛ همواره با سلطه فرهنگی همراه نیست.(سلطه نظامی همواره به سلطه فرهنگی منجر نمی شود.)
مثال
مغولان با قدرت نظامی خود مناطق وسیعی از جهان را تصرف کردند؛ اما فرهنگ مغولان، قومی و قبیله ای بوده و لیاقت و شایستگی جهانی شدن را نداشت. لذا آنان بسرعت تحت تاثیرفرهنگ هایی قرار گرفتند که از نظر نظامی شکست خورده بودند. به همین دلیل، امپراتوری مغول درچین، هند و ایران تحت تاثیر فرهنگ های اقوام مغلوب گرفت و این امپراتوری هویتی چینی- هندی و ایرانی پیدا کرده و بصورت سه حکومت مستقل درآمد.
مثال
مغولان در ایران اسلام آورده و سکه های مغولی منقوش به آیات قرانی بود/ الجایتو یکی از پادشاهان مغول؛ تحت تاثیر فرهنگ ایرانی- اسلامی نام خود را به سلطان محمد خدابنده تغییر داد.
مثال
پس از حمله اسکنر مقدونی به ایران در دوران هخامنشیان؛ اسکندر؛ تلاش بسیاری برای تحمیل فرهنگ یونانی در ایران نمود از جمله اینکه چند هزار از خانواده های یونانی را به ایران کوچاند تا فرهنگ یونانی را ترویج کنند. اما فرهنگ یونانی بدلیل اینکه در قبال فرهنگ ایرانی حرفی برای گفتن نداشت. نتواست تاثیری در ایرانی ها بگذارد.
محمود کرمی/ زنجان/خدابنده
