مهاجرت از روستاها به شهرها

این پدیده از مهم ترین عوامل تغییر در کاهش روستا نشینی و افزایش شهرنشینی است

به عوامل جاذبه ودافعه درمهاجرت های روستا به شهر توجه کنید. منظور از عوامل جاذبه و دافعه در مهاجرت چیست؟

در سده نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم در کشورهای توسعه یافته و صنعتی اروپا و آمریکای شمالی، به دنبال توسعه صنایع کارخانهای مهاجرت از روستاها به شهرها رخ داد. البته این مهاجرت تدریجی و طولانی مدت بوده و طی دهها سال و همگام با تحولات صنعتی شدن صورت گرفته است

در این دوره در برخی کشورها مانند آلمان روستاییان برای دریافت دستمزد بیشتر به طور نیمه وقت در شهرها کار می کردند و بخشی از وقت خود را به کار در مزارع اختصاص میدادند و از این رو، به زارعان نیمه وقت مشهور شده بودند.

دربرخی از روستاها شهرنشینان به سرمایه گذاری و خرید زمین های کشاورزی به منظور ایجاد کشت تجاری اقدام کردند و در نتیجه آن روستانشینی کاهش یافت. برخی از روستاها نیز به علت گسترش شهرها به حومه های شهری تبدیل شدند.

با ورود کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین به دوره صنعتی شدن، مهاجرت های فزاینده از

روستا به شهر در این نواحی نیز به وقوع پیوست. اما این مهاجرتها با توسعه صنعتی همگام نبودند.

رشد شهرنشینی در این نواحی طی دوره های زمانی کوتاه تر و سریع تر از رشد صنعتی رخ داد و شهرها از  نظر امکانات و تسهیالت آمادگی لازم برای ورود مهاجران روستایی را نداشتند. در نتیجه،  برای روستاها و شهرها مشکلات زیادی به وجود آمد.

با بروز تحوالت صنعتی و ورود کشورها به عصر نوسازی (مدرنیزاسیون) نفوذ شهرها و (شهرگرایی) روستاها افزایش یافت.. در منظور از شهرگرایی، روندی اقتصادی - اجتماعی است که طی آن شیوه های زندگی، رفتار و عملکرد  ها، ارزش ها و مظاهر شهری در روستاها و بین روستانشینان رواج می یابد. با فراهم شدن امکانات و تجهیزاتی چون آب و برق و راه سازی، استفاده از ماشین آلات کشاورزی و عناصر و خدمات شهری، تغییرات قابل ملاحظه های در چهره و کالبد روستاها نسبت به گذشته پدید آمد. البته میزان این تغییرات از ناحیه ای به ناحیه دیگر متفاوت بوده است.

با آنکه به طور کلی در بیشتر روستاها فعالیت غالب، زراعت است، نقش و عملکرد برخی از روستاها تغییرکرده و عملکرد های جدیدی به طور مستقل یا علاوه بر زراعت در این روستا پدیدار شده است که از ان جمله می توان به روستاهایی با نقش:

1- صیادی

2-گردشگری

3- صنعتی، که در آن صنایع کوچک تبدیلی یا خانگی رونق زیادی دارند، اشاره کرد

تصویر زیر توجه کنید و آن را توضیح دهید

ازدیرباز شهر و روستا با یکدیگر وابستگی و روابط متقابل داشته اند اما نوع و چگونگی روابط شهر و

روستا در زمانهای مختلف و در نواحی مختلف جهان متفاوت بوده است.

روابط شهر و روستا را می توان از جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مطالعه کرد. به

همین سبب، جغرافیدان ها و سایر اندیشمندان نظریه های مختلفی در این زمینه ارائه کرده اند که در  بیشتر آنها بر نابرابری میان شهر و روستا تاکید شده است. طبق این نظریه ها، شهر محل انباشت

سرمایه، تولید کالاهای کارخانه های و تمرکز اقتصادی است و مبادله ای نابرابر بین شهر و روستا

جریان دارد

افزایش جمعیت شهری از سه طریق صورت گرفته است:

افزایش طبیعی جمعیت شهرها یعنی رشد موالید (تولد ها) نسبت به مرگ و میرمهاجر روستاییان به شهرها.

 · افزایش جمعیت برخی روستاها و تبدیل شدن آنها به نقاط شهری یا ادغام روستاهادربافت شهری

روستاهایی که جمعیت آنها به حد معین، مثالً 10 هزار نفر، رسیده، با موافقت وزارت کشور،شهر اعالم شده اند و در آنها شهرداری تاسیس شده است. به دنبال این امر، باید برای ساکنان آنها نیز خدمات و تجهیزات شهری فراهم شود.

با توجه به جدول، تعداد سکونتگاه های شهری در ایران چند برابر شده است

همان طور که گفته شد، یکی از عوامل مهم افزایش جمعیت شهری در ایران مهاجرت از روستا به شهر بوده است، تا سال ۱۳۳۵مهاجرت از روستاها به شهرها به کندی صورت میگرفت و محصولات کشاورزی بخش عمده تولیدات داخلی را تشکیل میداد. این دوره به دوره شهرنشینی کند معروف است