شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | راهکارهای تشخیص اسلوب استثناء ومستثنی منه](https://dl.my-dars.com/upload/image/راهکارهای تشخیص اسلوب استثناء ومستثنی منه1726911969.jpg)
1)هرگاه جمله قبل از « إلّا» مثبت (یعنی منفی و سوالی نباشد) ودرصورت منفی ارکان جمله قبل از إلا کامل باشد.
منفی (ما – لا – لم – لن – لیس) سوالی یا استفهامی ( أ ، هل ،کیف..)
مثال
کَرّمَ المُدرّسُ طُلّابَه فی المدرسةِ إلّا المُشاغبین. (طلاب: مستثنی منه إلّا:ادات المشاغبین: مستثنی ومنصوب )
2)هرگاه در جمله قبل ازإلآ کلماتی چون ؛ « کُلّ – جمیع –أحد – بعض – الناس –شیء –عمل و ....» وکلماتی که معنای جمع داشته باشند در این صورت جمله غالبا دارای اسلوب استثناء وإلّا ادات اسثناء است. واگر قبل از إلّا (شیء وأحد ) آمد %100 مستثنی منه وجود دارد.
مثال
- لایَفوزُ أحدٌ فی هذه الدنیا إلّا صاحبَّ الهِمّةِ العالیة. (أحد :مستثنی منه ، إلّا: ادات استثناء، صاحب:مستثنی ومنصوب)
- نَجَحَ التّلامیذُ فی دروسِهم إلّا الّذین لَمْ یَدرسُوا جَیّدا.ً (التلامیذ: مستثنی منه ، الا ادات استثناء ، الّذین:َمستثنی ومنصوب)
3) هرگاه بعد از إلّا ساختار (مِ نْ + ضمایر یا بعض + ضمایر، ه ، هم وغیره) داشتیم مستثنی منه وجود دارد والا ادات استثناء است.
مثال
- لن یَنجَحُ النّاسُ فی الحیاةِ إلا مجتهدینَّ منهم.(الناس: مستثنی منه ، إلّآ: ادات استثناء ، مجتهدین :مستثنی ومنصوب)
٤) اگر ساختار جمله قبل از إلّا کامل باشد.
مثال
-لایَخافُ المؤمنُ أحداً إلّااللهَ (أحدا:ً مستثنی منه إلّا: ادات ، الله :مستثنی ومنصوب)
لازم به ذکر است که برای تعیین علامت اسم بعد از إلا یکی از دوراه زیر را دنبال می کنیم:
1- ابتدا میبینیم که کدام یک از ارکان جمله قبل از » إلّا« حذف شده است؟
2- جمله را بدون » إلّا « در نظر میگیریم .اسم بعد از إلّا هرنقشی که گرفت ، با توجه به نقش گرفته شده آن را حرکت گذاری می کنیم.
مثال
ماشاهَدَ الرّجُلُ فی طریقه إلّا الفارسَ الذّکی : بدون در نظر گرفتن إلّا کلمه الفارس « مفعول » می شود .پس حرکت « منصوب » می گیرد.
-لم یکتبِ التمارینَ کلّها إلّ ا التلمیذُ السّاعی.بدون در نظر گرفتن إلّا کلمه التلمیذ فاعل می شود.پس باید مرفوع باشد.
کلمه ألّا (مخفف : أن + لای نفی)می باشد.که این کلمه بر سرفعل مضارع می آید و آن را با « إلّا » اشتباه نگیریم.
- أمَرَ الأبُ أولاده ألّایَکسِلوا فی أعمالهن:َّ (ألّا: مخفف » أن لا «می باشد / آن لا یکسلوا)
