مفاهیم :

اهرم:

میله یا وسیله بسیار ساده برای انتقال نیرو، افزایش نیرو و یا تغییر جهت نیرو به کار می رود.

تکیه گاه:

اهرم به نقطه یا چیزی تکیه داده می شود که به آنجا «تکیه گاه» گفته می شود.

نیروی مقاوم (جسم):

به هر چیزی که اثر اهرم و نیروی ما بر روی آن باشد «نیروی مقاوم» گفته می شود.

بازوی محرک:

به فاصله بین تکیه گاه و نیروی محرک، «بازوی محرک» گفته می شود.

بازوی مقاوم:

به فاصله بین تکیه گاه و نیروی مقاوم، «بازوی مقاوم» گفته می شود.

ما در زندگی روزمره برای انجام کارها از ابزار و وسایل مختلفی استفاده می کنیم.

این وسایل آسان تر و سریع تر، کار را انجام می دهد.

برخی از وسایل نظير الاكلنگ، ترازو، قیچی، انبردست و ... مانند اهرم عمل می کنند.

اهرم:

میله ای است دارای تکیه گاه که با آن می توان اجسام را جا به جا کرد.

مقدار نیرویی که به اهرم وارد می شود تا جسمی را بلند کند، بستگی به محل وارد کردن آن و مکان جسم دارد.

در صورت ثابت بودن مکان نیرو، هرچه جسم به تکیه گاه نزدیک شود، به نیروی کمتری برای جابجایی جسم نیاز است.

هر چه جسم از تکیه گاه دور شود، به نیروی بیشتری برای جابجایی جسم نیاز است.

هر چه نیرو به تکیه گاه نزدیک تر و جسم از آن دور شود، به نیروی بیشتری برای جابجایی نیاز است

هر اهرم سه قسمت دارد :

1- محل وارد کردن نیرو

2- محل قرار گرفتن جسم

3- محل تکیه گاه

تعادل در اهرم:

اگر دو جسمی که در دو طرف اهرم قرار می گیرند، یکسان باشند، باید فاصله ی آن ها از تکیه گاه برابر باشد تا اهرم در حالت تعادل قرار گیرد.

هر گاه در دو طرف اهرم دو جسم با جرم های نا مساوی قرار گیرند، برای ایجاد تعادل باید جسم سنگین تر به تکیه گاه نزدیک تر شود؛

مثلا در بازی الاکلنگ برای ایجاد تعادل بین دو نفر سنگین و سبک، باید فرد سنگین تر به تکیه گاه نزدیک شود تا تعادل حفظ شده و بتوانند با هم بازی کنند.

انواع اهرم ها:

1- اهرم نوع اول:

تکیه گاه بین نیروی محرک و نیروی مقاوم قرار دارد و سبب تغییر جهت نیرو می گردد.

در این نوع اهرم هرچه نیروی محرک از تکیه گاه دورتر باشد و به اصطلاح بازوی محرک بلند تر باشد، حرکت جسم ساده تر خواهد بود.

مانند: الاكلنگ، ترازوی دو کفه، میخ کش، انبردست، دم باریک، موچین (موچینی که مثل قیچی جای انگشت دارد)، قیچی آهن بری، قیچی کاغذ بری ، سیم چین و … .

2- اهرم نوع دوم:

در این نوع اهرم نیروی مقاوم بین تکیه گاه و نیروی محرک قرار می گیرد.

در این اهرم، طول بازوی محرک بزرگتر از طول بازوی مقاوم است و به همین دلیل سبب افزایش نیرو می گردد، بدون آن که جهت نیرو را تغییر دهد. مانند: فرغون، دربازکن نوشابه، فندق شکن، قایق پارویی و … .

3- اهرم نوع سوم:

در این نوع اهرم، نیروی محرک بین تکیه گاه و نیروی مقاوم قرار دارد.

در این نوع اهرم، طول بازوی مقاوم از طول بازوی محرک بیشتر و بزرگتر است و به همین دلیل سبب افزایش سرعت و مسافت اثر نیرو می گردد، بدون آن که جهت نیرو را تغییر دهد.

مانند: جارو فراشی، انبر (يخ گیر)، قاشق و چنگال،راکت تنیس، پتک و چکش، پا در هنگام شوت کردن توپ، موچین (همان موچینی که شبیه انبر است)، چوب مخصوص بازی چوگان و گلف و ... .

در این نوع اهرم که برعکس نوع دوم است. میله از یکی از دو انتهای خود از بالا به تکیه گاه تکیه کرده است و نیروی محرک بر وسط میله اثر می کند، در راستای قائم و به سمت بالا و نیروی مقاوم بر انتهای دیگر میله و در راستای قائم به سمت بالا وارد می شود.

در این نوع اهرم نیروی محرک بین تکیه گاه و نیروی مقاوم قرار دارد.

دقت کنید! در جارو فراشی اگر دستی که وسط باشد نقش تکیه گاه بگیرد اهرم نوع اول حساب می شود.