دلایل شکل گیری تجارت و مبادله بین کشورها:

محصولات و کالاهای پیرامون ما:

تک ملیتی: محصولات و کالاهایی هستند که توسط یک کشور تولیدمی شوند.

چند ملیتی: محصولات و کالاهایی هستند که کشورهاو ملت های مختلفی در تولید این محصولات نقش دارند.

دليل اهميت تجارت با ديگر كشورها:

1) یکسان نبودن منابع و عوامل تولید 2) یکسان نبودن کشورها از نظر دسترسی به فناوری  3) تفاوت های اقلیمی و آب و هوایی (این عوامل باعث می شود تا تولید یک محصول در کشوری به صرفه باشد و در کشور دیگر، صرفۀ اقتصادی نداشته باشد و همین اختلاف، پایۀ بده ـ بستان دو کشور یا صادرات و واردات را تشکیل می دهند.)

مزيت نسبي و مطلق، هزينه فرصت:

مزیت اقتصادی:

یکسان نبودن منابع و عوامل تولید، یکسان نبودن کشورها از نظر دسترسی به فناوری، تفاوت های اقلیمی و آب و هوایی، توان تولیدی منطقه یا کشوری را در مقایسه با منطقه یا کشور دیگر، تغییر می دهد و موجب می شود تولید یک محصول نسبت به محصولی دیگر «مقرون به صرفه تر» شود؛ به عبارت دیگر مزیت اقتصادی ایجاد کند.

مزیت مطلق:

 وقتی دو یا چند کشور با شرایط یکسان و برابر در عوامل تولید (نیروی کار، سرمایه و دانش فنی) اقدام به تولید یک یا چند کالا می کنند کشوری که در تولیدکالایی از کشورهای دیگر وضعیت بهتری دارد این کشور در مقایسه با سایر کشورها در تولیدآن کالا دارای مزیت مطلق می باشد.

مزیت نسبی:

 وقتی یک کشوری باشرایط یکسان در عوامل تولید (نیروی کار، سرمایه و دانش فنی) با سایر کشورها، اقدام به تولید یک یا چندکالا می کند ولی در تولید همه کالاها وضعیتش نسبت به سایر کشورها مطلوب نیست ولی در داخل خود آن کشور تولید بعضی از کالا ها از تولید کالاهای دیگر، وضعیت بهتری دارد که در واقع آن کشور در تولید کالاهایی که وضعیت بهتری نسب به سایر کالاها در داخل کشورش دارد دارای مزیت نسبی است.

پیامدهای عدم رعایت مزیت مطلق و نسبی:

1) از منابع و سرمایه ها به بهترین نحو ممکن استفاده نمی شود که به نوعی هدر رفت آنها محسوب می شود. (چرا که منابع کمیاب هستند(

2) با تولید محصولات کمتر و بی کیفیت تر، رفاه جامعه کاهش می یابد.

فواید صادرات کالا برای تولیدکنندگان:

1) صادرات کالاها به تولیدکنندگان اجازه می دهد تا محصولات خود را در بازارهای بزرگ تری به فروش برسانند.

2) همچنین به منظور رقابت با تولیدکنندگان دیگر، به تلاش بیشتربرای تولید بهتر و کار امد تر وارد شوند.

مزیت نسبی و هزینه فرصت:

وقتی میخواهیم کاری انجام دهیم حتما باید هزینه فرصت این کار را در نظر بگیریم که با این فعالیت چه فرصتی را ازدست می دهیم و آیا در انجام آن کار، دارای مزیت نسبی هستیم یا خیر. اگر به این مهم توجه نکنیم چه بسا دچارضرر و زیان گردیم.

دولت ها و تجارت بين الملل:

دلایل برخوردهای گوناگون و متعارض دولت ها با تجارت بین الملل:

1) مشکلات خاص و متفاوت کشورها

2) تفاوت آرمان ها و چشم اندازهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی کشورها با یکدیگر

سیاست های تجاری دولت ها:

1) گاهی دولت ها برای حمایت از صنایع داخلی خود و کاهش وابستگی اقتصادی به کشورهای دیگر، تعرفه های گوناگونی بر واردات برخی از کالاها وضع می کنند.

2) گاهی در جهت گسترش روابط اقتصادیشان با کشورهایی که دیدگاه های نزدیک سیاسی با یکدیگر دارند، پیمان های تجاری وضع می کنند و تعرفه ها را کاهش می دهند.

جنگ های تجاری و تحریم های اقتصادي:

تجارت خارجي:

تجارت خارجی و تمرکز بر مزیت های مطلق یا نسبی در صورتی دارای مزایا می باشدکه به قدرت و

استقلال اقتصادی کشور، آسیبی نزند.

تحريم و جنگ:

جنگ ها و تحریم های اقتصادی قرن های اخیر و رفتار خودخواهانۀ برخی کشورها موجب شده است

تا اقتصاددانان به اهمیت خودکفایی در برخی از تولیدات داخلی و عدم وابستگی برای تأمین آنها از

خارج تأکید کنند. وابستگی در تأمین کالاهای راهبردی و ضروری مثل دارو ،غذا و محصولات کشاورزی، حوزۀ انرژی (مثل نفت و انرژی هسته ای و انرژی های نو) و صنایع نظامی و دفاعی می تواند موجب بهانه جویی و سلطۀ رقیب یا دشمن و نهایتاً ضعف و وابستگی کشور شود.

مضرات اقتصاد تک محصولی:

در فضای جهانی، اقتصاد تک محصولی، اقتصادی شکننده و آسیب پذیر است؛ زیرا اقتصاد تک محصولی در مواقع بحرانی، امکان تاب آوری و انعطاف پذیری مقابل تکانه ها، مشکلات و تحریم ها را ندارد.

راه های رسیدن یک کشور به استقلال و استحکام اقتصادی:

1) راه های تأمین کالاهای وارداتی یا بازارهای فروش کالاهای صادراتی خود را گوناگون کند.

2) از وضعیت تک محصولی فاصله بگیرد.

3) با خلق مزیت های جدید اقتصادی امکان تأمین برخی نیازهای مهم و اساسی را در داخل کشور فراهم کند.

4) به علم و فناوری و اقتصاددانش بنیان توجه بیشتری داشته باشد.

بهترین الگوی تجارت اقتصادی:

1) توجه به مزیت نسبی و مطلق درتولید

2) فاصله گرفتن از وضعیت تک محصولی

3) توجه به علم و فناوری و اقتصاد دانش بنیان

4) تامین نیازهای اساسی و مهم در داخل کشور

5) تنوع در راه های تامین واردات و بازارهای فروش صادرات