نمونه سوالات تستی فصل 2 فارسی دوازدهم همراه با جواب تشریحی

چهار

سه

دو

یک

هان و حینش کنم از حکمت زیرا خر / بازگردد ز ره گژ به همان و هین

از تو بکشم عقاب دنیا / از بهر صواب آن جهانی

ای باز کرده چشم و دل خفته را ز خواب / بشنو سوال خویش و جوابی بده صواب

جهانت خوش و رفتنت بر صواب عبادت قبول و دعا مستجاب

دور شو از برم ای واعظ و بیهوده مگوی / من نه آنم که دگر گوش به تزویر کنم

چو عاجز گشت خسرو در جوابش / نیامد بیش پرسیدن صوابش

گفت مست ای محتسب بگذار رو از برهنه کی نتوان بردن گرو؟

یک دم غریق بهر خدا شو گمان مبر / کز آب هفت بحر به یک موی تر شوی

دل تو باد سوی لهو و چشم سوی انگار / دو گوش سوی سماع و دو دست سوی مدام

حرام باغی که نخلش سر به دربی / مدامش باغبان خونین جگر بی

 باغ آراسته کز ابر مدام آب خورد / تازه‌تر باشد هر ساعت و آراسته‌تر

ز تابیدن روز تا گاه شام / یکایک شدندی مبارز مدام

شش

هفت

هشت

نه

(وجه:وجود) (والی: فرمانروا) (ملک:پادشاه)

(دارملک:پایتخت) (مدام:می) (اکراه:ناخوشایند داشتن امری)

(غرامت:جبران خسارت مالی و غیر آن) (داروغه:پاسبان و نگهبان) (ادیب:سخنگو)

(عار:عیب و ننگ) (مدام:پیوسته) (محتسب: مامور حکومتی شهر که کارش اجرای احکام دین بود)

گفت نزدیک است والی را سرای آنجا شویم / گفت والی از کجا در خانه خمار نیست؟

من نیست شدم نیست شدن مایه هستی است / این نیست به هستی ابد کم نفروشم

ز دانش به اندر جهان هیچ نیست / تن مرده و جان نادان یکی است

 هزار یک کاندر نهاد او هنر است / نگار خوب همانا که نیست در ارتنگ

در این بام گردان و این بوم ساکن / ببین صنعت و حکمت غیب دان را

صنعت من برده ز جادو شکیب / سحر من افسون ملایک فریب

بگفت آنجا به صنعت در چه کوشند / بگفت انده خرند و جان فروشند

حافظم در مجلسی دردی کشم در محفلی / بنگر این شوخی که چون با خلق صنعت می‌کنم

اعمی و بصیر – هبوط و صعود – سفر و حضر – قانع و طامع

عزل و نصب – جزر و مد – هزاهز و غریو – مضرات و منافع

ایجاز و اطناب – مدح و ذم – سلامت و روانی – ینبوع و چشمه

بدو و ختم – افراط و تفریط – انقباض و انبساط – ابطال و آلفا

در دل سنگ کثیف جواهر معادن و فلزات بیافریند

فیل در زیر برگستوان مانند حصار پولادین پوییدن گرفت

اگر خواهی که جان از تو دریغ ندارند تو نان از ایشان دریغ مدار

بهرام تیری به میان دو چشمش اندر زد چنانکه تا سوفار در سر فیل شد

اگر چنان بود که به وزارت افتی محاسبت و معاملت شناس باش

در وقت پیری جوانی نزیبد چنانکه جوانان را پیری کردن نزیبد

پیر رنا مباش که گفته‌اند که پیر رعنا به تر و بپرهیز از پیران ناباک

گفت دستاری دامغانی در قبا باید نهاد چون من از اسب فرود آیم بر صفحه زین پوشید

محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت / مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست

گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان / گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست

گفت می‌باید تو را تا خانه قاضی برم / گفت رو صبح آی قاضی نیمه شب بیدار نیست

 گفت از بهر غرامت جامه‌ات بیرون کنم / گفت پوسیده است جز نقشی ز کود و تار نیست

منادا – نهاد – نهاد – مسند

منادا – مسند – نهاد – مسند

نهاد – مسند – نهاد – نهاد

منادا – مسند – مسند – مسند

متمم – متمم – متمم

متمم – متمم – مفعول

نهاد – متمم – مفعول

مصاف الیه – متمم – متمم

در مکتب حقایق پیش ادیب عشق / آن ای پسر بکوش که روزی پدر شوی

خواب و خورت ز مرتبه خویش دور کرد / آنگه رسی به خویش که بی‌خاک و خور شوی

اگر در سرت هوای وصال است حافظا / باید که خاک درگه اهل هنر شوی

یک دم غریق بهر خدا شو گمان مبر / کز آب هفت بهر به یک موی تر شوی

اگر نور عشق حق به دل و جانت اوفتد / بالله کز آفتاب فلک خوب‌تر شوی

 گر در سرت هوای وصال است حافظا / باید که در خاک درگه اهل هنر شوی

بنیاد هستی تو چو زیر و زبر شود / در دل مدار هیچ که زیر و زبر شوی

 ای بی‌خبر بکوش که صاحب خبر شوی /  تا راهرو نباشی کی راهبر شوی؟

نهاد

مسند

مفعول

متمم

محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت / مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست

 گفت تا داروخه را گوییم در مسجد بخواب / گفت مسجد خوابگاه مردم بدکار نیست

گفت می‌باید تو را تا خانه قاضی برم / گفت رو صبح‌های قاضی نیمه شب بیدار نیست

گفت نزدیک است والی را سرای آنجا شویم / گفت والی از کجا در خانه خمار نیست؟

مفعول

مسند

مضاف الیه

نهاد

گفت می بسیار خوردی زان چنین بیخود شدی / گفت ای بیهوده گو حرف کم و بسیار نیست

گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان / گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست

 گفت از بهر غرامت جامه‌ات بیرون کنم گفت پوسیده است جز نقشی ز پود و تار نیست

 گفت آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه / گفت در سر عقل باید بی‌کلاهی عار نیست

محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت / مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست. (صفت)

گفت مستی زان سبب افتان و خیزان می‌روی / گفت جرم راه رفتن نیست ره هموار نیست. (نهاد)

گفت می‌باید تو را تا خانه قاضی برم / گفت رو صبح‌های قاضی نیمه شب بیدار نیست. (صفت)

گفت نزدیک است والی را سرایی آنجا شویم / گفت والی از کجا در خانه خمار نیست؟ (مضاف الیه)

گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان / گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست

گفت از بهر غرامت جامه‌ات بیرون کنم / گفت پوسیده است جز نقشی ز پود و تار نیست

 گر در سرت هوای وصال است حافظا / باید که خاک درگه اهل هنر شوی

 گفت باید حد زند هشیار مردم مست را / گفت هشیاری بیار اینجا کسی هشیار نیست

گفت می بسیار خوردی زان چنین بیخود شدی / گفت ای بیهوده گو حرف کم و بسیار نیست

 گفت می‌باید تو را تا خانه قاضی برم / گفت رو صبح آی قاضی نیمه شب بیدار نیست

 گفت تا داروغ را گویم در مسجد بخواب / گفت مسجد خوابگاه مردم بدکار نیست

گفت باید حد زند هشیار مردم مست را / گفت هشیاری بیار اینجا کسی هشیار نیست

گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان / گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست

 گفت نزدیک از والی را سرای آنجا شویم / گفت والی از کجا در خانه خمار نیست

گفت آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه / گفت در سر عقل باید کلاهی عار نیست

گفت باید حد زند هشیار مردم مست را / گفت هشیاری بیار اینجا کسی هشیار نیست

با محتسبم عیب مگویید که او نیز / پیوسته چو ما در طلب عیش مدام است (متمم-قید)

 دور شو از برم ای واعظ و بیهوده مگوی / من نه آنم که دگر گوش به تزویر کنم (مسند-قید)

گفت هان ای محتصب بگذار رو / از برهنه کی توان بردن گرو؟ (نهاد-متمم)

عمر نبود آنچه غافل از تو نشستم / باقی عمر ایستاده‌ام به غرامت (نهاد-متمم)

محتصب مستی بره دید و گریبانش گرفت / مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست (تضاد-جناس)

گفت مستی زان سبب افتان و خیزان می‌روی / گفت جرم راه رفتن نیست ره هموار نیست (تضاد-اشتقاق)

گفت می‌باید تو را تا خانه قاضی برم / گفت رو صبح‌های قاضی نیمه شب بیدار نیست (تلمیح-اغراق)

ای بی‌خبر بکوش که صاحب خبر شوی تا راهرو نباشی کی راهبر شوی؟ (کنایه-واج‌آرایی)

دو

سه

چهار

پنج

ای بی خبر بکوش که صاحب خبر شوی/ تا راهرو نباشی کی راهبر شوی

دست از مس وجود چو مردان ره بشوی/ تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی

حذر کن ز نادان ده‌مرده‌گوی / چو دانا یکی گوی و پرورده گوی

گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان / گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست

محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت / مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست

گر در سرت هوای وصال است حافظا / باید که خاک درگه اهل هنر شوی

گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان / گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست

سر آن ندارد که برآید آفتابی / چه خیال ها گذر کرد و گذر نکرد خوابی

ای آفتاب حسن برو آ دمی ز ابر / کان چهره مشعشع تابانم آرزوست

آفتاب رخ تو پنهان نیست / لیک هر دیده محرم آن نیست

شکم آید به مقیمان سراپرده خاک / که ز اسباب جهان با کفنی ساخته اند

تا رنج تحمل نکنی، گنج نبینی / تا شب نرود صبح پدیدار نباشد

از پای تا سرت همه نور خدا شود / در راه ذوالجلال چو بی پا و سر شوی (مجاز)

وجه خدا اگر شودت منظر نظر / زین پس شکی نماند که صاحب نظر شوی (تشخیص)

بنیاد هستی تو چو زیر و زبر شود / در دل مدار هیچ که زیر زیروزبر شوی (استعاره)

گر در سرت هوای وصال است حافظا / باید که خاک درگه اهل هنر شوی (جناس)

گفت می بسیار خوردی زان چنین بیخود شدی / گفت ای بیهوده گو حرف کم و بسیار نیست

گفت می باید تو را تا خانه قاضی برم / گفت رو صبح‌ آی قاضی نیمه شب بیدار نیست

گفت آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه / گفت در سر عقل باید بی‌کلاهی عار نیست

گفت مستی زان سبب افتان و خیزان می‌روی / گفت جرم راه رفتن نیست ره هموار نیست

ب،الف،د

د،ج،الف

ب،د،الف

ب،الف،ج،د

الف،ج

ب،د

الف،د

ب،ج

تکرار،استعاره،تضاد،تشبیه

تشبیه،مجاز،تکرار،مراعات نظیر

تضاد،تشخیص،جناس،مراعات نظیر

جناس،مجاز،استعاره،تشخیص

ب،ج،الف،د

ج،الف،د،ب

ب،ج،د،الف

ج،د،الف،ب

در مکتب حقایق پیش ادیب عشق / هان ای پسر بکوش که روزی پدر شوی

خواب و خورت ز مرتبه خویش دور کرد / آنگه رسی که بی خواب و خور شوی

وجه خدا اگر شودت منظر نظر / زین پس شکی نماند که صاحب نظر شوی

یاد باد آن که نهانت نظری با ما بود / رقم مهر تو بر چهره ما پیدا بود

محتسب آن مرد را  می زد به زور / مست گفت ای محتسب کم کن تو شور

گفت در باطن خدایا از تو داد / محتسب بر پیرکی چنگی فتاد

نیست غافل عاشق از پاس ادب در بی‌خودی / عندلیب مست را سر در گلستان داده‌اند

ای دل بشارتی دهمت، محتسب نماند / وز می جهان پر است و بت می‌گسار هم

هفت

چهار

شش

پنج