نمونه سوالات تستی فصل 9 جامعه شناسی دوازدهم همراه با جواب تشریحی

عقل تجربی – عقل تفسیری – عقل انتقادی

عقل انتقادی ۔ عقل تفسیری - عقل تبیینی

عقل تفسیری – عقل انتقادی ۔ عقل ابزاری

عقل انتقادی – عقل ابزاری – عقل تفسیری

تقسیم جوامع با توجه به استدلال عقلی – توجه به عصبیت به‌عنوان عامل شکل گیری جوامع – ارزیابی انتقادی فرهنگ هند 

علم مدنی – شناخت سنت‌های الهی در جامعه با تأثیرپذیری از قرآن – تجویز بایدها و نبایدهایی برای زندگی

تبیین واقعیت‌های اجتماعی – استفاده از روش تبیینی و محافظه‌کارانه – علم عمران

علم عمران – انتقاد نسبت به جوامع موجود – توصیف فرهنگ جامعه هند با روش تجربی و تفهمی

غ – ص – غ

غ – غ – ص

ص -غ – ص

ص – ص – غ

ابزاری

انتقادی

تفسیری

تجربی

رویکرد تفسیری _ امری ناممکن است _ پیش‌بینی آثار و پیامدهای کنش‌های اجتماعی.

رویکرد انتقادی _ رویکرد انتقادی _ پیش بینی آثار و پیامدهای کنش‌های اجتماعی.

رویکرد تفسیری _ رویکرد انتقادی _ پیش بینی آثار و پیامدهای پدیده‌‌‌‌های اجتماعی.

رویکرد انتقادی _ امری ناممکن است _ پیش‌بینی آثار و پیامدهای پدیده‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی.

عقل ابزاری – عقل انتقادی ۔ عقل تجربی – عقل تجربی

عقل تفسیری – عقل انتقادی – عقل ابزاری – عقل ابزاری

عقل انتقادی – عقل تفسیری – عقل ابزاری – عقل تجربی

عقل تفسیری – عقل انتقادی – عقل تجربی – عقل تفسیری

علوم اجتماعی

علوم ابزاری

علم فقه شیعه

علوم انسانی

عقل تفسیری – تاریخ – علوم نافع – علم

عقل عام – فلسفه – نافع‌ترین علوم – علم  

عقل تفسیری – فلسفه – علوم نافع – عقل

عقل عام – فلسفه – علومی که یادگیری آن ضروری است – عقل

بحران‌های معرفتی و معنوی جهان غرب فرصت بروز و ظهور یافتند – روش تجویزی – بر مبنای شناخت جوامع زمان خود و جوامع گذشته

بحران‌های معرفتی و معنوی جهان غرب فرصت بروز و ظهور یافتند – روش عقلی – بر اساس نوع علم، اندیشه، فرهنگ و رفتاری که دارند.

انقلاب ایران که مستقل از ارزش‌ها و آرمان‌های جهان غرب شکل گرفت، شاهدی گویا برای حضور تاریخ‌ساز فرهنگ‌های غیرغربی در دل فرهنگ غرب شد – روش تجویزی – بر مبنای شناخت جوامع زمان خود و جوامع گذشته

انقلاب ایران که مستقل از ارزش‌ها و آرمان‌های جهان غرب شکل گرفت، شاهدی گویا برای حضور تاریخ‌ساز فرهنگ‌های غیرغربی در دل فرهنگ غرب شد – روش عقلی – بر اساس نوع علم، اندیشه، فرهنگ و رفتاری که دارند.

ابزار برتری

وسیله قدرت

هدف آفرینش

هویت واقعی

برای ارزیابی و داوری درباره مناسبات و ارتباطات انسانی می توان از عقل انتقادی استفاده کرد. - تمدن کهن مصر با اهرام و تابوت‌های رنگارنگ، از مدینه جاهله است.

با کمک عقل تفسیری می‌توان به زندگی اجتماعی معنا و انسجام داد و دیگران را به انجام کاری که ما می‌پسندیم ترغیب کرد. - حقیقت و عدالت را می‌شناسند یا امکان شناخت آن را دارند ولی بر اساس آن عمل نمی‌کنند.

جامعه‌شناسی انتقادی از عقل ابزاری و عقل تفسیری عبور می‌کند و به دنبال عقلانیت دیگری می‌گردد که ظرفیت و توان داوری ارزشی و انتقادی داشته باشد. – آرمان‌ها و ارزش‌ها و امور غیرعقلانی، آرمان‌ها و ارزش‌های عقلانی معرفی می‌شود.

عوامل مهاجرت و وضعیت ارزش‌های امنیت و صلح با کمک عقل ابزاری درک می‌شود و همواره به آزمون‌های حسی پایبند است. – علوم ابزاری می‌تواند وجود داشته باشد ولی علوم عقلانی و وحیانی وجود ندارد.

علم فقه

علوم انسانی

علوم اجتماعی

علم عمران

اگر به قصد درس آموختن از رفتار گذشتگان و شناخت قوانین اجتماعی، برای استفاده از قوانین در حال و آینده آموخته شوند.

اگر با روش‌های درست علمی مورد بررسی قرار گیرند و امکان بررسی ارزش‌ها و داوری در مورد آن‌ها را مهیا سازند.

در صورتی که بتوانند مسیر درست زندگانی را به انسان نشان دهند و توانایی داوری درباره‌ی ارزش‌ها را داشته باشند.

در هر صورت علم نافع خواهند بود چرا که این دو پیش زمینه‌ای برای شناخت جهان هستند.

محور جامعه آرمانی در قرآن، عدالت و قسط و در جامعه فارابی، علم است. 

در جامعه آرمانی قرآن، فقط علوم عقلانی و وحیانی به رسمیت شناخته می‌شود؛ اما جامعه آرمانی فارابی، علوم تجربی را نیز شامل می‌شود.

جامعه آرمانی قرآن مبتنی بر علم است؛ در حالی که جامعه آرمانی فارابی بر سنت‌های الهی تمرکز دارد.

در جامعه آرمانی قرآن نیز همانند جامعه آرمانی فارابی، علم به علم تجربی محدود می‌شود.

علوم ابزاری از جمله علوم نافع نیستند.

علومی که درباره حقیقت انسان و آغاز و انجام او سخن می‌گویند، علم نافع هستند.

علم به جامعه و تاریخ اگر به قصد آموختن از رفتار گذشتگان و شناخت قوانین اجتماعی باشد، علم نافع هستند.

علم به نفس، علم توحید و علم به مبدأ و معاد از نافع‌ترین علوم شمرده شده‌اند.

شناخت اصل انقباض و انبساط فلزات در علوم طبیعی

فهم معنای برخاستن یک فرد در جمع

شناسایی عوامل مهاجرت در جمعیت شناسی

ارزیابی وضعیت ارزش‌های عدالت و آزادی در روابط انسانی

منزلت علم – مدینه فاسقه – عقل ابزاری – سنت‌های الهی 

علم نافع – مدینه فاسقه – عقل تفسیری – سنت‌های اجتماعی

منزلت علم – مدینه ضاله – عقل ابزاری به جامعه آرمانی قرآن

منزلت علم – مدینه جاهله – عقل تجربی – سنت‌های الهی

انتقادی – انتقادی – گستردگی علوم نافع و در بر گرفتن علوم غيرابزاری

محافظه‌كارانه – انتقادی – روش عقلی، ابزاری

انتقادی – محافظه‌كارانه – به رسميت شناختن روش حسی و تجربی

محافظه‌كارانه – محافظه‌كارانه – محدوديت علوم نافع به علوم ابزاری

عقل ابزاری

عقل انتقادی

عقل تفسیری

عقل تجربی

مدینهٔ جاهله

مدینهٔ فاسقه

مدینهٔ فاضله

مدینهٔ ضاله