نمونه سوالات تستی فصل 8 فارسی نهم همراه با جواب تشریحی

رودکی

عطار

خیام

نظامی گنجوری

مترادف

هم‌خانواده

سجع

جناس

چو ایران نباشد تن من مباد / در این بوم و بر زنده یک تن مباد

دریغ‌ست ایران که ویران شود / کنام پلنگان و شیران شود

پس از کردگار جهان‌آفرین / به تو دارد امید ایران زمین

ایا مُلک ایران بزی جاودان / ز تو دور پیوسته دست بدان

از طرف دستش بیرون آمد

شکست

از کنترل خارج شد

از دست رفت

ای منوّر به روی تو هر چشم / در دلم نور تو چو در سر چشم («تو» پس از «نور»)

مه چو خورشید جویدت هر روز / تا به‌رویت کند منوّر چشم («ت» پس از «جوید»)

به خیال تو خانۀ دل را / هر نفس می‌کند مصوّر چشم («چشم» در انتهای بیت)

هر که را آب چشم بهر تو نیست / هم‌چو سیلش شود مکدّر چشم («مکدّر» در مصراع دوم)

چنان به شدت زمین خورد، که پا و دست و مهرهٔ کمرش به شدت آسیب دید.

همین که با پا، آن راه را پیمود، ناامید شد و دستش از همه جا کوتاه شد و مهرهٔ کمرش جابه‌جا شد.

پا و کمرش از آن تلاش و جست‌وجو، به سختی ضربه دید و امیدش ناامید شد.

دویدن همان و به زمین خوردن همان، پا و دلش گذاشت و دست به مهرهٔ کمرش گرفت.

چر بفروختی از که خواهی خرید؟

که تواند دهد میوه الوان از چوب؟

عزتت چست؟ عزیزیت کدام؟

ندانی که ایران نشست من است؟

ساکنین

مردگان

افراد سرشناس

بازیگران نمایش

مجذوب و جاذبه – حیا و شرمساری – قعر و اوج – اوقات و وقت

احتیاج و محتاج – مفتون و شیفته – دانا و جاهل – جوانب و جانب

استقرار و مستقر – تأنی و شتابان – واپسین و آخرین – نصایح و نصیحت

معابر و عبور – سریر و اورنگ – عقبی و دنیا – وصایا و وصیت

پایش از آن پویه درآمد ز دست / مهر دل و مهرهٔ پشتش شکست (مراعات نظیر – کنایه – جناس)

ستودن نداند کس او را چو هست / میان بندگی را ببایدت بست (واج‌آرایی – کنایه – جناس)

تا کی آخر، چو بنفشه سر غفلت در پیش / حیف باشد که تو در خوابی و نرگس بیدار (تشخیص - تشبیه – تضاد)

یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم‌مخور / کلبة احزان شود روزی گلستان غم‌مخور (تلمیح – کنایه – مراعات نظیر)

سجع

کنایه

تضاد

جناس

ندانی که ایران نشست من است / جهـان سر به سر زیر دست من است؟ (مضاف‌الیه)

زی پدرش رفت و خبردار کرد / تا پدرش چارهٔ آن کار کرد (مضاف‌­الیه)

چو ایران نباشد تن من مباد / در این بوم و بر زنده یک‌تن مباد (مسند)

همه یک‌دلانند، یزدان شناس / به‌نیکی ندارند از بد، هراس (صفت)

کدام‌یک از این دو امربهتر است؟

این شیوه، همان سفارش پیامبر اسلام (ص) است.

آدمی باید که بسیار نگوید و سخن دیگری به سخن خود قطع نکند.

هم‌نشین نیک، بهتر از تنهایی است.

2360، نظامی ­گنجه‌­ای

2260، نظامی ­عروضی

2260، نظامی­ گنجه‌ای

2360، نظامی ­عروضی

وطن ما به‌جای مادر ماست / مادر خویش را نگهبانیم

ندانی که ایران نشست من است / جهان سر به سر زیر دست من است

همه سر به سر به کشتن دهیم / از آن به که کشور به دشمن دهیم

چو ایران نباشد تن من مباد / در این بوم و بر زنده یک تن مباد

باشند

ساکنانش

سکنا گزیدن

پرورش یافتن

جوهر دانایی مسند است.

دانایی مضاف‌الیه است.

«ش» در «چیزیش» مضاف‌الیه است.

او متمّم است.

که دشمن که دانا بود به ز دوست / ابا دشمن و دوست دانش نکوست

چو دانا تو را دشمن جان بود / به از دوست مردی که نادان بود

کسی را که دشمن توانا بود / نخسبند دمی گر که دانا بود

که دانا گرت دشمن جان بود! / از آن دوست بهتر که نادان بود

تو را دانش و دین رهاند درست / درِ رستگاری ببایدت جست

نیابد بدو نیز اندیشه راه / که او برتر از نام و از جایگاه

توانا بود هرکه دانا بود / ز دانش دل پیر برنا بود

گیرم که پدر تو بود فاضل / از فضل پدر تو را چه حاصل

کار ما این بود کز خوبان نگه داریم دل / عاقبت ما را ز کار خویش غافل ساختند

بر طاعت خود تکیه مکن چون بحقیقت / از عاقبت کار کسی را خبری نیست

یکی به عاقبت کار خود نگر که نبست / سعادت ابدی عهد با زمانه تو

کارِ هر دردِ دگر آسان است / آه از این درد که بی‌درمان است

همی خواهم از کردگار جهان / شناسنده آشکار و نهان

هان مشو نومید چون واقف نه ای از سرّ غیب / باشد اندر پرده بازی‌های پنهان غم مخور

با بدان کم نشین که صحبت بد / گر چه پاکی تو را پلید کند

بامدادی که تفاوت نکند لیل و نهار / خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار