جواب فعالیت های عملکردی صفحه 24 درس 1 تربیت دینی نهم (شروع یک ماجرا)

قصه‌ی هابیل و قابیل (بر اساس آیات ۲۸-۳۲ مائده)

تهدید برادر:

پس از آنکه قربانی هابیل پذیرفته شد اما قربانی قابیل نه، قابیل از روی حسادت برادرش را تهدید به قتل کرد.

هابیل در پاسخ گفت: «اگر تو دستت را برای کشتن من دراز کنی، من هرگز دستم را برای کشتن تو دراز نخواهم کرد؛ چرا که من از خدای جهانیان می‌ترسم. من می‌خواهم که تو (با این کار) هم گناه [کشتن] من و هم گناه [قبلی] خودت (که باعث رد شدن قربانی‌ات شد) را به دوش بکشی و از اهل دوزخ باشی؛ و این سزای ستمکاران است.»

قتل:

اما نفسِ سرکش قابیل، کشتن برادرش را در نظرش آسان و آراسته جلوه داد. پس او را کشت و با این کار، در گروه زیانکاران قرار گرفت.

پشیمانی و سرگردانی:

پس از آن، قابیل نمی‌دانست با جسد برادرش چه کند. در این هنگام، خداوند کلاغی را فرستاد که زمین را می‌کند (می‌کاوید) تا به قابیل نشان دهد که چگونه جسد برادرش را پنهان (دفن) کند.

قابیل با دیدن این صحنه، از ناتوانی خود فریاد زد: «وای بر من! آیا من ناتوان بودم که حتی مثل این کلاغ باشم و جسد برادرم را پنهان کنم؟» و به این ترتیب، از پشیمانان شد.

قانون الهی:

به خاطر این واقعه (و نشان دادن اهمیت فوق‌العاده‌ی جان انسان)، خداوند این قانون را مقرر فرمود که: هرکس، انسانی را بکشد (بدون اینکه آن فرد، کسی را کشته باشد یا فسادی در زمین کرده باشد)، چنان است که گویی همه‌ی مردم را کشته است؛ و هرکس، انسانی را زنده بدارد (از مرگ نجات دهد)، چنان است که گویی همه‌ی مردم را زنده کرده است.

درس اول ما (روایت لاوی) بیشتر درباره حسادت و نقشه‌های برادران بود تا رفتار خود حضرت یوسف. پس «صحنه‌های درس‌آموز» ما در این درس، بیشتر درباره نتایج خطرناک حسادت و شروع تدبیر الهی است.

این هم چند ایده برای انتخاب صحنه از درس اول:

ایده صحنه ۱: نقشه پنهانی

• تصویرگری: می‌توانی برادران یوسف را در حالی که دور هم مخفیانه جمع شده‌اند و با چهره‌هایی خشمگین در حال نقشه کشیدن هستند، تصویرگری کنی.
• رفتار شایسته / تدبیر الهی: در این صحنه، رفتار شایسته‌ای وجود ندارد. برعکس، این صحنه «اوج کار افتادن عقل» بر اثر حسادت را نشان می‌دهد.
• جمله زیبا (آنچه آموختی):
  • «آتشی که حسادت روشن می‌کند، اول از همه آرامش خود فرد را می‌سوزاند.»
  • یا بیتی مثل: «حسد، آتشی در دل افروخته / که اول، دلِ خود حسد سوخته»

ایده صحنه ۲: توجیه گناه (توبه در آینده)

• تصویرگری: می‌توانی یکی از برادران را در حال صحبت با بقیه نشان دهی که حالتی فریب‌کارانه دارد و می‌گوید: «[اول یوسف را گم و گور کنیم]... بعد هم توبه می‌کنیم»
• رفتار شایسته / تدبیر الهی: این صحنه، نقطه مقابل «تلنگر» و داستان شهید شاهرخ ضرغام است. این صحنه نشان‌دهنده‌ی وسوسه شیطان است که گناه را با وعده‌ی توبه‌ی در آینده، آسان جلوه می‌دهد.
• جمله زیبا (آنچه آموختی):
  • «گناه امروز به امید توبه‌ی فردا، بزرگ‌ترین فریب شیطان است.»

ایده صحنه ۳: چاه (شروع تدبیر الهی)

• تصویرگری: می‌توانی صحنه‌ای را بکشی که برادران بر سر چاهی ایستاده‌اند و دارند تصمیم نهایی را می‌گیرند (بدون اینکه خود یوسف را نشان دهی).
• رفتار شایسته / تدبیر الهی: این مهم‌ترین بخش است! اینجا دقیقاً جایی است که «تدبیر الهی» شروع می‌شود. برادران فکر می‌کنند با انداختن یوسف در چاه به مقصودشان می‌رسند، اما در واقع دارند ناخواسته نقشه‌ی خدا را برای نجات یوسف و رساندن او به بزرگی اجرا می‌کنند.
• جمله زیبا (آنچه آموختی):
  • «گاهی بزرگ‌ترین تدبیرهای خدا، از دل تاریک‌ترین نقشه‌های دیگران آغاز می‌شود.»
  • یا بیتی مثل: «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد!»

توصیه من به تو: به نظرم صحنه سوم (چاه) بهترین گزینه برای شروع است، چون مستقیماً به «تدبیر الهی» که در فعالیت خواسته شده، اشاره دارد.