گام به گام گفت و گو کنید صفحه 116 درس فعّالیت های انتخابی تفکّر و پژوهش تفکر و سبک زندگی هفتم

خود را در دامان طبیعت تصور کنید و هر بار خود را در یکی از سه موقعیت زیر مجسم کنید.

موقعیت اول: یک تخته سنگ کنار یک کوه و یک تخته سنگ کنار یک درخت.

موقعیت دوم: یک تخته سنگ کنار یک کوه و یک تخته سنگ روی یک رودخانه کوچک؛ به طوری که مثل یک پل بتوان از روی آن گذشت.

موقعیت سوم: تعداد زیادی سنگ که روی هم ریخته شده و تعدادی سنگ که همانند استوانه روی هم قرار گرفته اند.

1- اولین چیزی که در برخورد با موقعیت اول به ذهن شما می رسد، چیست؟

2- این سنگ ها چگونه در این مکان ها قرار گرفته اند؟ تمام فرضیه ها را در نظر بگیرید؛ سعی کنید فرضیه های خلّاق و متنوع تری بیان کنید .

3- اولین چیزی که در برخورد با موقعیت دوم به ذهنتان می رسد، چیست؟

4- اولین چیزی که در برخورد با موقعیت سوم به ذهنتان می رسد، چیست؟

5- هر سه موقعیت را با هم مقایسه کنید و توضیح دهید چه شباهت ها و تفاوت هایی بین آنها وجود دارد؟

متن زیر را در کلاس بخوانید و درباره سؤالاتی که درباره آن مطرح شده، گفت وگو کنید .

سيارۀ X

کشف سیارۀ پلوتون از داستان های جالب اخترشناسی نوین به شمار می آید. داستان از این قرار بود که مدار اورانوس نامنظم بود و مطابق نظریه های فیزیکی نبود. دو ریاضیدان از روی داده های به دست آمده از رصد اورانوس، حدس زدند که سیاره ای وجود دارد که عامل اصلی این بی نظمی هاست. آن دو به درستی محل سیاره جدید را تخمین زدند و بر این اساس سیاره نپتون کشف شد. پس از کشف نپتون باز هم بی نظمی هایی مشاهده میشد و دانشمندان گمان بردند که سیارهای آن سوی نپتون باعث این بی نظمی هاست. آنها چندین محل را در آسمان تخمین زدند که اگر سیارۀ X در آن محل ها بود، می توانست چنین بی نظمی هایی پدید آورد. جست و جو برای این سیاره از سال ۱۹۰۵ در رصدخانۀ لاول آغاز شد . سرانجام پس از ۲۵ سال تلاش، در سال ۱۹۳۰ پلوتون کشف شد.

اما پلوتون هم نمی توانست سيارۀ X باشد. با اینکه پلوتون تقریباً در یکی از محل هایی کشف شد که ریاضیدانان پیش بینی کرده بودند؛ اما معلوم شد که پلوتون کوچک تر و کم جرم تر از آن است که چنین بی نظمی هایی ایجاد کند. سرانجام با ارسال فضاپیماهای پایونیر ۱۰ و ۱۱ و ويجرهای ۱ و ۲ به اورانوس و نپتون، دانشمندان به علّت بی نظمی های مدار آنها پی بردند.

6- آیا مشاهدات ستاره شناسان منجر به کشف پلوتون شد یا محاسبات ریاضیدانان؟

7- مسئله ریاضیدانان چه بود که سبب شد سیاره نپتون و پلوتون کشف شود؟

8- چرا دانشمندان به دنبال علت این بی نظمی می گشتند؟ چه واقعیتی باعث شده بود که آنها وجود سیاره ای را پیش بینی کنند؟

1- اولین چیزی که به ذهن من می رسد، زیبایی طبیعت و قدرت خداوند است که باعث شده چنین مناظر زیبایی در طبیعت به وجود آمده باشند که مسلما علتی وجود داشته که آن سنگ بزرگ خورد شده و در کنار آن کوه و درخت قرار گرفته اند.

2- بر اثر ایجاد تغییرات آب و هوا، بارش باران، رشد گیاهان، رودخانه ها، زلزله، سیل و و عوامل طبیعی دیگر سنگ های کوه ها خورد شده و در کنار آن کوه و درخت افتاده و قرار گرفته اند.

3- اولین چیزی که به ذهن من می رسد، این است که علت و نحوه چگونگی قرار گیری آن سنگ های کوه در رودخانه چیست؟ سنگ هایی که مواد نمکی و طبیعی بسیار محکم ساخته شده اند که بر اثر اتفاقات طبیعت خورد شده و درون رودخانه افتاده و مانند یک پل مسیری را برای عبور فراهم کرده اند.

4- اولین چیزی که به ذهن من می رسد، این است که باز هم به قدرت والای خداوند پی می برم که به گونه ای با ایجاد عوامل طبیعی باعث ایجاد چنین صحنه های زیبایی شده است، به صورتی که تعدادی از آنها روی هم ریخته شده و برخی دیگر به صورت استوانه ای بدون اینکه به زمین بیافتند، بر روی هم قرار گفته اند.

5- از شباهت های این موقعیت می توان قدرت و منش خداوند در ایجاد چنین مناظر طبیعی در کره زمین اشاره کرد و تفاوت های آنها می توان به نحوه شکل گیری و ایجاد هر کدام از موقعیت ها اشاره کرد.

6- ریاضیدانان

7- مدار اورانوس نامنظم بود و مطابق نظریه های فیزیکی نبود و ریاضیدانان حدس زدن که سیاره وجود دارد که اصلی بی نظمی ها می باشد.

8- چون انسان کنجکاو است و دانشمندان نیز به دنبال علت بی نظمی میان مدار اورانوس و نپتون بودند. واقعیتی که توسط ریاضیدانان ثابت شده بود یک بی نظمی در میان مدار سیاره های اورانوس و نپتون وجود دارد.