منابع کسب آگاهی و معرفت

4 منبع کسب آگاهی داریم: عقل – شهود – وحی – تجربه

• منظور از عقل روش‌های فلسفی و منطقی است. (فیلسوفان بیشتر از این روش استفاده می‌کنند.)
• ویژگی شهود دریافت درونی ست (شهود مخصوص عرفاست و اطلاعات حاصل از آن شخصی و غیر قابل تعمیم است)
• استناد به وحی، آیات الهی یا سخن و عمل بزرگان
• منظور از تجربه روش علمی یا روش علم تجربی است.

 از روش‌ها و ابزارهای دقیق و قابل اندازه گیری برای بررسی موضوع مورد مطالعه استفاده می‌کند.

در علم تجربی رابطه بین پدیده‌ها با کمک مشاهده و روش‌های مختلف بررسی می‌شود.

مفاهیم مطرح شده در علم تجربی عبارت است از: مسئله – فرضیه – اصل یا قانون – نظریه  به این چهار مورد سلسله مراتب گزاره های علمی نیز می‌گویند.

• منظور از مسئله همان سوال است که در ذهن هر فردی می‌تواند شکل بگیرد.
• فرضیه پاسخ اولیه و تا حد ممکن سنجیده‌ای است که به مسئله داده می‌شود و بر اساس دانش، تجربه قبلی و قوه تخیل پژوهشگر تولید می‌شود.

• فرضیه در صورت پذیرفته شدن یا تایید شدن به اصل یا قانون تبدیل می‌شود.
• مجموعه‌ای اصول و قوانین علمی که در مورد یک موضوع باشد نظریه را شکل می‌دهد.

_ بین مسئله و فرضیه رابطه دو سویه است یعنی فرضیه‌ها می‌توانند ضمن اینکه در پاسخ به یک سوال یا مسئله بیایند باعث طرح سوال‌های دیگر هم بشوند.

_ بین بیان‌های علمی یا گزاره‌های علمی (یعنی مسئله، فرضیه، اصل و قانون و نظریه) رابطه سلسله مراتبی برقرار است.

آن را بر اساس مشاهدات تجربی می آزماییم و نتیجه را با یافته‌های قبول شده در علم تجربی مطابقت می‌دهیم.