وظایف پروتئین ها

پروتئین‌ها متنوع‌ترین گروه مولکول‌های زیستی از نظر ساختار شیمیایی و عملکردی هستند و در بسیاری از فرآیندهای یاخته‌ای نقش مهمی ایفا می‌کنند.

عملکرد:

پروتئین‌ها به صورت آنزیم، به عنوان کاتالیزورهای زیستی عمل می‌کنند^.

نقش:

آن‌ها با افزایش امکان برخورد مناسب مولکول‌ها و کاهش انرژی فعال‌سازی واکنش، سرعت واکنش شیمیایی خاصی را بسیار زیاد می‌کنند^.

جایگاه فعال:

آنزیم‌ها بخشی به نام جایگاه فعال دارند که یک بخش اختصاصی است.

پیش‌ماده (سوبسترا) در آن قرار می‌گیرد^.

شکل جایگاه فعال با شکل پیش‌ماده مکمل است و به همین دلیل آنزیم‌ها عمل اختصاصی دارند^.

گیرنده‌ها:

 بعضی پروتئین‌ها به صورت گیرنده در سطح یاخته‌ها قرار دارند و امکان تبادل اطلاعات یا شناسایی را فراهم می‌کنند.

هورمون‌ها (پیام‌رسانی):

بیشتر هورمون‌ها، از جمله اکسی‌توسین و انسولین، پروتئینی هستند و پیام‌های بین یاخته‌ای را در بدن جانوران مبادله می‌کنند.

تنظیم بیان ژن:

پروتئین‌هایی مانند مهارکننده‌ها نقش‌های تنظیمی متعددی را در فعال و غیرفعال کردن ژن‌ها بر عهده دارند^.

حمل گازها:

پروتئین‌هایی مثل هموگلوبین در خون، گازهای تنفسی (مانند اکسیژن) را منتقل می‌کنند^.

انتقال فعال غشایی:

پروتئین‌های موجود در غشا، مانند پمپ سدیم-پتاسیم، یون‌ها را در عرض غشا جابه‌جا می‌کنند. این پمپ فعالیت آنزیمی نیز دارد^.

انقباض ماهیچه:

انقباض ماهیچه‌ها ناشی از حرکت لغزشی دو نوع پروتئین به نام‌های اکتین و میوزین روی یکدیگر است^.

استحکام بافت:

کلاژن پروتئینی است که باعث استحکام بافت پیوندی می‌شود و در ساختار زردپی و رباط فراوان است^.