مقدار مایعی که درون یک ظرف قرار میگیرد را گنجایش آن ظرف می نامند. برای مثال اگر یک ظرف برای پر شدن از آب برای مثال اگر یک ظرف برای پر شدن از آب نیاز به 5 لیتر آب داشته باشد، می گوییم گنجایش این ظرف 5 لیتر میباشد.
شباهت: روش محاسبه حجم و گنجایش از نظر فرمول یکسان میباشد
تفاوت: حجم جسم مقدار فضایی است که جسم اشغال کرده است ولی گنجایش یک جسم مقدار فضای خالی درون یک جسم است.
مثال
فرض کنیم یک ظرف تواند حداكثر 5 لیتر آب را در خود جای دهد و اکنون 3 لیتر آب در آن باشد یعنی هنوز امکان اضافه کردن 2 لیتر دیگر آب جهت پر شدن داشته باشد. در این صورت میگوییم حجم ظرف 5 لیتر است و گجایش آن 2 لیتر می باشد.
جهت اندازه گیری مایعات از واحدهای زیر استفاده می شود.
الف) متر مكعب
اگر ظرفی به شکل مکعب که هر ضلع آن 1 متر باشد را در نظر بگیریم گنجایش آن یک متر مکعب خواهد بود.
ب) ليتر
اگر ظرفی به شکل مکعب که هر ضلع آن 10 سانتی متر باشد را در نظر بگیریم، گنجایش آن یک لیتر خواهد بود.
اگر ظرفی به شکل مکعب که هر ضلع آن 10 سانتی متر باشد را در نظر بگیریم، گنجایش آن یک لیتر خواهد بود.
سانتی متر مکعب ۱۰۰۰=۱۰×۱۰×۱۰ = گنجایش
سانتی متر مکعب ۱۰۰۰=۱ لیتر
ج) سی سی (میلی لیتر)
اگر ظرفی به شکل مکعب که هر ضلع آن 1 سانتی متر باشد را در نظر بگیریم، گنجایش آن یک سی خواهد بود.
سانتی متر مکعب ۱ = 1×1×1= گنجایش
سانتی متر مکعب ۱ = ۱ سی سی (میلی لیتر)
مثال
اگر از هر 8 لیتر شیر بتوانیم 1/2 لیتر ماست تهیه کنیم برای تهیه 600 سی سی ماست لیتر شیر نیاز داریم؟
۸۰۰۰ سیسی = ۸ لیتر
۱۲۰۰ سی سی =1/2 لیتر
مقدار شیر =8000÷2=4000cc=4L