موقعیت جغرافیایی و انواع آن:

موقعیت جغرافیایی:

تعریف موقعیت جغرافیایی محل قرار گرفتن هر پدیده در سطح کره زمین، موقعیت جغرافیایی آن پدیده است.

انواع موقعیت جغرافیایی:

موقعیت ریاضی یا مطلق:

محل دقیق هر پدیده یا مکان، با توجه به طول و عرض جغرافیایی، موقعیت مطلق یا ریاضی آن محل است.

موقعیت نسبی:

محل قرارگیری هر مکان، نسبت به پدیده های طبیعی یا انسانی پیرامون خود، موقعیت نسبی آن مکان است. همه پدیده ها موقعیت نسبی دارند. منظور از موقعیت نسبی هر کشور، محل قرارگیری آن، نسبت به سایر کشورها، دریاها، تنگه ها، کانال ها، منابع اقتصادی و ... است.

مرز های سیاسی ایران:

تعریف مرز سیاسی:

مرز مهم ترین عامل تشخیص و جدایی هر کشور از کشور همسایه است و نشان می دهد سرزمین یک کشور تا کجا امتداد دارد.

طول مرزهای سیاسی و تعداد همسایگان ایران:

ایران کشور وسیعی است که حدود 8731 کیلومتر، مرز مشترک سیاسی بیا همسایگانش دارد و جزو کشورهای پر همسایه است و با 15 کشور همسایه است. ایران با 7 کشور مرز خشکی دارد.

انواع مرزهای سیاسی:

1) مرزهای خشکی

2) مرزهای هوایی

3) مرزهای آبی

اهمیت مرزهای هوایی و راه های هوایی:

یکی دیگر از مرزهایی که امکان دسترسی به سایر کشورهای جهان را امکان پذیر می سازد، راه های هوایی است که از طریق آن، ارتباط با سایر نقاط جهان فراهم می شود.

اهمیت مرزهای دریایی و راه های آبی:

تعدادی از کشورها به علت مجاورت با دریا و دریاچه ها، امکان دسترسی به خطوط دریایی هم دارند.کشور ما از جمله کشورهایی است که از طریق راه های آبی با کشورهای جهان در ارتباط است.

1- راه های آبی، امکان روابط بازرگانی بیشتری را فراهم می کند.

2- دستیابی به منابع غذایی و منابع معدنی و سوخت های فسیلی را نیز فراهم می کند.

موقعیت جغرافیایی ایران:

موقعیت مطلق و نسبی ایران:

موقعیت ریاضی یا مطلق ایران:

ایران در عرض جغرافیایی 25 تا 40 درجه در جنوب منطقه معتدل نیمکره شمالی قرار گرفته و هم چنین در 44 تا 63درجه طول شرقی واقع شده است.

موقعیت نسبی ایران:

ایران از موقعیت نسبی ممتازی برخوردار است زیرا در مجاورت خلیج فارس و تنگه هرمز قرار گرفته است.

نتایج گستردگی کشور ما در عرض های 25 تا 40 درجه شمالی:

1- تنوع آب و هوا درکشور

2- این تنوع آب و هوایی در نوع تولیدات کشاورزی، محیط زیست و درنهایت پیشرفت کشور ما مؤثر است.

اهمیت منطقه خلیج فارس:

1) ارزش و نقش ارتباطی بین سه قاره افریقا، اروپا و آسیا که در گذشته اهمیت داشته و اکنون نیز به عنوان حلقه ای از زنجیره حمل و نقل کالا و نفت، اهمیت خود را حفظ کرده است.

2) بزرگترین منبع انرژی جهان، ذخایر با ارزشی دارد، زیرا حدود 66درصد ذخایر نفت جهان و 28درصد ذخایر گاز طبیعی را در خود جای داده است.

3) درآمدها و دلارهای ناشی از صدور و فروش نفت خام، منطقه خلیج فارس را به صورت یکی از کانون های ثروتمند جهان در آورده است و این بازار بزرگ مصرف، آن را به کانون توجه صادر کنندگان کالاهای صنعتی و غیر صنعتی تبدیل کرده است.

4) این منطقه، ارزش فرهنگی و سیاسی دارد زیرا خلیج فارس در مرکز و قلب ناحیه جغرافیایی و سیاسی جهان اسلام قرار دارد.

ایران از کشورهای مهم در منطقه خلیج فارس است. عوامل طبیعی و انسانی، وضع خاصی برای کشور ایران پدید آورده است.

تنگه هرمز:

تنگه هرمز، آبراهه هلالی شکلی است که آب های آزاد اقیانوس هند و دریای عمان را به خلیج فارس متصل می کند. این تنگه به سبب اینکه دروازه خروجی نفت خلیج فارس است، مهم ترین آبراهه راهبردی و یکی از گذرگاه های تجاری مهم جهان است.

اهمیت دریای عمان:

به واسطه مجاورت به آب های آزاد، دسترسی به اقیانوس هند و وجود سواحل با قابلیت های دفاعی مناسب از نظر اقتصادی و نظامی اهمیت بسیاری برای ایران دارد.

اهمیت دریای خزر:

بزرگ ترین پهنه آبی محصور در خشکی به واسطه منابع نفت و گاز، تأمین %90 از خاویار جهان و دسترسی به بازار مصرف 300 میلیون نفری کشورهای آسیای میانه از موقعیت نسبی بالایی برخوردار است.