درسنامه کامل دین و زندگی (1) رشته انسانی فصل 1 هدف زندگی

اگر کسی یخچالی گران قیمت را به عنوان کمد استفاده کند، انسان ها در عقل او شک می کنند. علت آن  این است که این وسیله برای هدف خاصی ساخته شده و به کارگیری آن در کارهای دیگر، هدر دادن و اتلاف سرمایه است. 

علت این خطر که با ندانستن هدف، عمر خود را به اشتباه صرف کاری کنیم که برای آن آفریده نشده ایم و سرمایه ای را از دست دهیم که امکان به دست آوردن مجدد آن نیست.

1) انسان باید خود هدف را بشناسد آن را انتخاب کند. و گیاهان به صورت طبیعی و حیوانات به صورت غریزی به سوی هدف حرکت می کنند.

2) انسان دارای روحیه بی نهایت طلبی است. به دنبال چیزی است که پایان ناپذیر باشد. در طول زندگی همواره در حال انتخاب هدف است .گیاهان و حیوانات هدف های محدود دارند و هنگامی که به سر حدَی از کمال می رسند متوقف می شوند.

1) اولین واکنش در مواجه با دنیای حیرت انگیز اختلاف هدف ها در زندگی انسان ها، سردرگمی و این سؤال که کدام انتخاب درست است؟

2) اختلاف در اهداف ریشه در نوع اندیشه (تفکر، بینش، نگرش) انسان دارد. (کسی که کمک به دیگران را ارزشمند بداند آن را هدف قرار می دهد و… )

3) برای انتخاب صحیح هدف ها و دلبستن به آنها باید ارزش هدف ها را مشخص و طبق ارزشِشان رتبه دهیم. (اول رتبه دادن طبق ارزش بعد انتخاب صحیح)

1) هر دو خوب و ضروری اند و نباید جای هم قرار گیرند.

2) آن قدر به فرعی دل نبندیم که مانع رسیدن به اصلی شود.

(وَ ما خَلَقتُ الجِنَّ وَ الاِنسَ الّا لیَعبُدونِ)

منظور از عبادت فقط انجام برخی امور عبادی نیست. بر اساس تعالیم اسلام هر حرکت و عملی که برای کسب رضایت خدا و بر اساس معیارهای دینی انجام شود، عبادت است؛ مثلاً خدمت به محرومان، آشپزی، طلب علم، خواندن سطری از کتاب، سکوت یا فریاد به خاطر خدا:

(قُل اِنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحیایَ وَ مَماتی اللِّه رَبِّ العالَمینَ)

اگر هدف خدا باشد، خوشحالی ها، ناراحتی ها، شکست ها، پیروزی ها و مفاهیم کلیدی تعریف جدید پیدا می کنند.

شکست: دور شدن از خدا

پیروزی: نزدیک شدن به خدا

خوشحالی: آنچه به خدا برساند

ناراحتی و آزردگی: هر چه از خدا دور کند

1) انسان شایسته دریافت لطف و رحمت ویژه خدا شده است

2) به زندگی سعادتمندانه در دنیا و آخرت می رسد

دو دسته از انسان ها

1- دسته اول:

به تعبیر قرآن(سوره یونس) افرادی که به حیات دنیویی راضی شده و به آن آرام گرفته اند؛ آیه مرتبط:) مَن کانَ یُریدُ ثَوابَ الدَّنیا)

ویژگی های دسته اول:

1) به هدفی بالاتر از مادی و سرگرمی به آن نمی اندیشند

2) مصداق کسانی که با ارزش ترین سرمایه را صرف کارهایی کم ارزش می کنند.

2- دسته دوم:

افراد زیرک؛ (با یک تیر چند نشان می زنند)

آیه مرتبط: (فَعِندَ اللّهِ ثَوابُ الدُنیا وَ الآخِرَة)

شعر مرتبط از مولوی:

ای دوست شکر بهتر یا آنکه شکر سازد                         خوبی قمر بهتر یا آنکه قمر سازد

ای باغ تویی خوشتر یا گلشن و گل در تو                      یا آن که بر آرد گل صد نرگس تر سازد

ای عقل تو به باشی در دانش و در بینش                     یا آن که به هر لحظه صد عقل و نظر سازد

ویژگی های دسته دوم:

1) می دانند برخی اهداف، اهداف دیگر را دربردارند و هر چه هدف، برتر و جامع تر باشد، هدف های بیشتری در خود جای می دهد. (مانند کوهنورد)

2) با انتخاب بندگی خدا، اهداف مادی را با کسب رضای خدا به دست آورده و با نزدیک کردن جان و دل خود به او آخرت را آباد می کنند. (تندرستی، لذت از طبیعت)

وَ ما خَلَقناَ السَماوات وَ الاَرضَ وَ ما بَینَهُما لاعِبینَ ما خَلَقنا هُما اِلا بِالحَقِّ

ترجمه:

و ما آسمان ها و زمین و آنچه بین آنهاست را به بازیچه نیافریدیم آنها را جز به حق خلق نکردیم.

پیام و نکات:

1) حق بودن خلقت آسمان ها و زمین به معنای هدف دار بودن آنهاست. منکران معاد، به این موضوع اعتقادی ندارند. تعبیر «لاعبین» بیانگر این اعتقاد است.

2) آیه به این موضوع دلالت دارد که آفرینش بی هدف نیست و هر موجودی طبق برنامه حساب شده ای خلق شده و به سوی هدفی حکیمانه در حرکت است.

وَ ما خَلَقتُ الجِنَّ وَ الاِنس اِلّا لِیَعبُدونِ

ترجمه:

جنّ و انسان را نیافریدم مگر اینکه مرا عبادت کنند.

پیام و نکات :

1) طبق آیه هدف از خلقت انسان و جن، عبادت و بندگی خداست (به معنای هر حرکت و عملی که برای کسب رضای خدا باشد.)

قُل اِنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحیایَ وَ مَماتی ِلله رَبِّ العالَمین

ترجمه:

بگو نمازم، تمامی اعمالم و زندگی و مرگ من برای خداست که پروردگار جهانیان است.

پیام و نکات:

1)طبق آیه (سخن حضرت ابراهیم(ع))، تمام زندگی انسان باید برای خدا باشد:

نماز )صلاتی)، تمام اعمال (نُسُکی)، زندگانی (حیاتی)، مرگ (مماتی)

2) آیه بیانگر کاملترین تعبیر درباره زندگی به خاطر خدا می باشد.(هدف از خلقت انسان)

مَن کانَ یُریدَ ثَوابِ الدُّنیا فَعند اللّهِ ثَوابُ الدُنیا وَ الاخِرَة

ترجمه:

هر كس پاداش دنيا بخواهد، پاداش دنيا و آخرت نزد خداست.

پیام و نکات:

1) طبق آیه، انتخاب خدا به عنوان برترین هدف، عامل رسیدن به خوشبختی دنیا و آخرت است.

2) عبارت (یُریدَ ثَوابِ الدُّنیا) بیانگر آن دسته از انسان هاست که به حیات دنیوی راضی شده و به آن آرام گرفته اند.

3) عبارت (فَعِند اللّهَ ثَوابِ الدُّنیا وَ الاخِرَة) بیانگر انسان های زیرک است که با یک تیر چند نشان می زنند.

4) طبق آیه آن کس که ثواب دنیا را هم می خواهد، باید بداند ثواب دنیا و آخرت نزد خداست.