درسنامه کامل دین و زندگی (1) رشته انسانی فصل 5 آیندۀ روشن

نگاهی کوتاه به زندگی روزمره انسانها نشان می دهد که انسان در مواقعی که احتمال خطر یا خسارتی در میان باشد، سعی می جلوی خسارت احتمالی را بگیرد و از خطری که ممکن است پیش آید، بگریزد. در چنین شرایطی حتی اگر شخصی دیوانه یا دروغگو، که در شرایط عادی گفته او برایمان اعتباری ندارد به ما خبری بدهد؛ مثلاً خبر از وجود سمی در غذای ما ،دهد، این اعلام خطر را نادیده نمیگیریم و احتیاط میکنیم همه ما در ای نگونه موارد از یک قانون عقلی پیروی میکنیم که دفع خطر احتمالی، لازم است.

الله لا اله الا هو لیجمعنکم الى یوم القیامه. لا ریب فیه و من اصدق من الله حدیثا

خداوند. کسی است که هیچ معبودی جز او نیست او قطعا شما را در روز قیامت جمع می کند که شکی در وقوع آن نیست. و چه کسی در سخن از خداوند راستگو تر است؟

مفهوم آیه : 

تاکید قرآن بر حتمی بودن وقوع روز رستاخیز پیام آیه

۱- خداوند پس از توحید و یکتا پرستی ، معاد را بیان میکند. این موضوع نشان دهندهی اهمیت معاد است

۲- لازمه ی ایمان به خداوند و پذیرفتن اصل توحید ، ایمان به معاد است

3- قیامت حتما رخ خواهد داد ، زیرا خداوند که این پیام را میدهد ، راستگو ترین است .

۴- در این آیه منظور از معاد ، معاد جسمانی و روحانی انسان است. یعنی خداوند جسم و روح انسان ها را در روز قیامت جمع خواهد کرد.

 استدلالها یی که بر امکان معاد دلالت دارند:

1 - اشاره به پیدایش نخستین انسان در برخی آیات ،قرآن خداوند توجه منکران معاد را به پیدایش نخستین انسان جلب می کند و توانایی خود در آفرینش آن را تذکر می دهد. در این آیات بیان میشود که همان گونه که خداوند قادر است انسان را در آغاز خلق ،کند می تواند بار دیگر نیز او را زنده کند. و برای ما مثلی زد در حالی که آفرینش نخستین خود را فراموش کرده بود گفت: کیست که این استخوان های پوسیده را دوباره زنده کند؟ بگو همان خدایی که آنها را برای نخستین بار آفرید و او به هر خلقتی داناست.

۲- اشاره به نمونه هایی از زنده شدن مردگان قرآن برای این که قدرت خدا را به صورت محسوس تری در این زمینه نشان دهد، ماجراهایی را نقل کند که در آنها به اراده خداوند مردگانی زنده شده اند.

۳ - اشاره به نظام مرگ و زندگی در طبیعت در برخی آیات ،قرآن زندگی بعد از مرگ به عنوان یک جریان رایج در جهان طبیعت معرفی شده است و از کسانی که با ناباوری به معاد نگاه می کنند میخواهد تا به مطالعه جریان همیشگی تبدیل زندگی به مرگ و بالعکس در طبیعت بپردازند تا این مسئله را بهتر درک کنند فرارسیدن ،بهار رستاخیز طبیعت است که نمونه ای از رستاخیز عظیم نیز هست خداست که بادها را میفرستد تا ابر را برانگیزند.

 و برای ما مثلی زد ، در حالی که آفرینش نخستین خود را فراموش کرده بود ، گفت : کیست که این استخوان های پوسیده را دوباره زنده کند ؟ بگو همان خدایی که آنها را برای نخستین بار افریده و او به هر خلقتی داناست .

 مفهوم آیه:

امکان معاد جسمانی با توجه به پیدایش نخستین انسان.

پیام آیه:

۱ - دلیل انکارمعاد مخالفت با ، فراموش کردن آفرینش اولیه است.

۲- منکران معاد قدرت خداوند را با قدرت محدود خود مقایسه می کنند و چون خود در آفرینش مجدد ناتوان بینند دست به انکار معاد می زنند در حالی که خداوند توجه آنان را به خلقت اولیه ی خودشان و علم و توانایی اش در انجام آن جلب میکند ۳- خداوند علم آن را داشته که یک بار انسان را در ابتدای خلق کند پس در قیامت نیز می تواند دوباره او را بیافریند و او به هر خلقتی تواناست.

نه تنها استخوان های آنها را به حالت اول در می آوریم، بلکه سر انگشتان آنها را نیز همان گونه که بوده مجددا خلق می کنیم .

 مفهوم آیه :

امکان معاد جسمانی با توجه به قدرت خداوند پیام آیه

1- این آیه در پاسخ به منکران معاد جسمانی است و خداوند با بیان نشانه های قدرت خود امکان معاد جسمانی را اثبات می کند.

خداست که بادها را می فرستد تا ابر را برانگیزند سپس آن ابر را به سوی سرزمینی مرده برانیم و آن زمین مرده را بدان وسیله پس از مرگش زندگی بخشیدیم زنده شدن نیز همین گونه است.

مفهوم آیه :

امکان معاد جسمانی با توجه به نظام مرگ و زندگی در طبیعت

پیام آیه:

۱- خداوند در این آیه تمثیلی برای زنده شدن انسان ها در روز رستاخیز می آورد.

خداوند حکیم است و لازمه حکمت خدا این است که هیچ کاری از کارهای او بیهوده و عبث نباشد. اگر خداوند تمایلات و گرایش هایی را در موجودات قرار داده است امکانات پاسخگویی به آن تمایلات و نیازها را نیز در درون موجودات قرار داده است.

عدل یکی از صفات الهی است خداوند عادل است و جهان را بر عدل استوار ساخته است. زندگی انسان ها نیز داخل این نظام عادلانه قرار دارد؛ از این رو خداوند وعده داده است که هر کس را به آنچه استحقاق دارد برساند و حق کسی را ضایع نکند اما زندگی انسان در دنیا به گونهای است که امکان تحقق این وعده را نمی دهد.

ا فحسبتم انما خلقناکم عبثا و انکم الینا لا ترجعون

مفهوم آیه :

ضرورت معاد در پرتو حکمت الهی پیام آیه

آیا پنداشته اید که شما را بیهوده خلق کردیم و به سوی ما بازگردانده نمی شوید؟

1- انسان ها به سوی خداوند معاد (بازگشت) می کنند و این نشانه ای بر عدم بیهوده بودن خلقت است.

2- در درس اول حدیث امام علی (ع) : ای مردم هیچ کس بیهوده آفریده نشده تا خودم را سرگرم کارهای لهو کند و او را به خود و انگذاشته اند تا به کارهای لغو و بی ارزش بپردازد .))

1- پاداش بسیاری از اعمال مانند شهادت در راه خدا در دنیا امکا نپذیر نیست. همچنین پاداش کسی که کارهای نیک فراوانی دارد و به جمع زیادی از انسان ها خدمت کرده است با توجه به عمر محدودی که دارد، میسر نیست.

2- مجازات بسیاری از کسانی که به دیگران ستم کرده اند در این دنیا عملی نیست برای مثال، مجازات کسی که افرادی را به قتل رسانده یا مانع رشد استعدادهای بسیاری از انسانها شده است در این جهان ممکن نیست و اگر جهان دیگری نباشد که ظالم را به مجازات واقعی اش برساند ظالم را به مجازات واقع پاش برساند و حق مظلوم را بستاند، بر نظام عادلانه خداوند ایراد وارد می شود.