گام به گام فعالیت صفحه 41 درس 3 زیست شناسی (1) (تبادلات گازی)

تشریح شش گوسفند

1) ویژگی ظاهری: شش به علت دارا بودن کیسه های حبابکی فراوان، حالتی اسفنج گونه دارد. شش راست از شش چپ بزرگ تراست. شش راست از سه قسمت یا لپ (لوب) و شش چپ از دو قسمت تشکیل شده است.

2) تشخیص شش راست و چپ: اگردر نمونه ای که تهیه کرده اید مری نیز وجود دارد، به محل قرارگیری آن توجه کنید. نای در جلو و مری در پشت قرار گرفته است و به این ترتیب می توانید سطح جلویی و پشتی نای و شش ها ) و درنتیجه راست و چپ آنها) را نیز مشخص کنید.

مری را جدا کنید. برای تشخیص سطح جلویی و پشتی نای درحالتی که مری از آن جدا شده است،کافی است به یاد داشته باشید که غضروف های نای C شکل اند. این وضعیت باعث می شود که در نای، قسمت دهانه حرف C از سایرقسمت ها نرم تر باشد. با لمس کردن،این قسمت را پیدا کنید. این قسمت، محل اتصال نای به مری و بنابراین سطح پشتی نای است.

3) بررسی انبساط پذیری شش ها: با یک تلمبه از نای به درون شش ها بدمید و خاصیت انبساط پذیری و قابلیت کشسانی شش ها را مشاهده کنید.

4) بررسی ساختارهای درونی: نای را از قسمت نرم آن (دهانه حرف C) در طول، برش دهید تا به نزدیکی شش ها برسید. در نای گوسفند، قبل از دو نایژۀ اصلی، یک انشعاب سوم هم مشاهده می شود که به شش راست می رود. مدخل این انشعاب و بعد نایژه های اصلی را مشاهده کنید.

برش طولی نای را از مدخل نایژۀ اصلی ادامه دهید.دقت کنیدکه بریدن نایژۀ اصلی به سادگی نای نیست و این به علت ساختار غضروف های نایژه است که در ابتدا به صورت حلقه کامل و بعد به صورت قطعه قطعه است. در طول نای، مدخل های نایژه های بعدی قابل مشاهده است.

اگر تکه ای از شش را ببرید، در مقطع آن سوراخ هایی را مشاهده می کنید که به سه گروه قابل تقسیم اند. نایژه ها، سرخرگ ها و سیاهرگ ها. لبه نایژه ها به علت دارا بودن غضروف، زبر است و به این ترتیب از رگ ها قابل تشخیص است. سرخرگ ها دیوارۀ محکم تری نسبت به سیاهرگ ها دارند و به همین علت، برخلاف سیاهرگ ها دهانه آنها حتی در نبود خون هم باز است اما دهانه سیاهرگ ها در نبود خون بسته است.

اگر تکه ای از شش‌ را ببرید و در ظرفی پر از آب بیندازید خواهید دید که روی سطح آب شناور می ماند. چرا؟

به دلیل وجود حبابک های زیاد در شش ها، مقداری هوا در آن باقی می ماند که باعث می شود آن ها روی سطح آب شناور بمانند.