گام به گام قلمرو ادبی صفحه 100 درس رستم و اشکبوس فارسی (1)

1) مفهوم کنایی هریک از عبارت های زیر را بنویسید.

عنان را گران کردن:
سر هم نبرد به گرد آوردن:
2) یکی از آداب حماسه، رجزخوانی پهلوانان دو سپاه است. کدام ابیات درس می توانند نمونه هایی از این رجزخوانی باشند؟
3) هر گاه در بیان ویژگی و صفت چیزی، زیاده روی و بزرگنمایی شود، در زبان ادبی به این کار «اغراق» می گویند. این آرایه در متن های حماسی کاربرد فراوان دارد؛ مانند:

شود کوه آهن چو دریای آب                                     اگر بشنود نـام افراسیاب

از متن درس، دو نمونه از کاربرد «اغراق» را بیابید و آن را توضیح دهید.

4) در کدام ابیات، لحن بیان شاعر، طنزآمیز است؟

1) عنان را گران کردن: کنایه از کشیدن افسار اسب و ایستادن

سر هم نبرد به گرد آوردن: کنایه از شکست دادن و کشتن او

2) دلیری كجا نام او اشكبوس                 همی بر خروشید، برسان كوس

معنا : جنگ جویی كه نامش اشكبوس بود وارد میدان شد و مانند طبل بزرگ جنگ، نعره و فریاد می كشید

خروشید: كای مردِ رزم آزمای                  هماوردت آمد، مشو بازِ جای

رستم فریاد زد ای مرد جنگ جو، هم نبرد تو به میدان جنگ آمد، بایست و از میدان جنگ فرار نکن.
3) خروش سواران و اسپان ز دشت               ز بهرام و كیوان همی برگذشت

اغراق : در توصیف صحنه جنگ و تاخت و تاز جنگ جویان و اسب ها و صدای بلند آن ها

نماند ایچ با روی خورشید، رنگ                به جوش آمده خاك، بر كوه و سنگ

اغراق : در تاخت و تازسواران و سرعت اسب ها درمیدان جنگ

بشُد تیز، رُهَام با خُود و گَبر                            همی گَرد رزم اندر آمد به اَبر

اغراق : جنگ و تاخت و تاز شدید

4) كُشانی بخندید و خیره بماند               عِنان را گِران كرد و او را بخواند

معنا : اشكبوس كشانی خندید و تعجّب كرد و اسب خود را از حركت بازداشت و رستم را به سوی خود فرخواند

بدو گفت خندان: كه نام تو چیست؟           تنِ بی سرت را كه خواهد گریست؟

معنا: اشكبوس به رستم می گوید: نام تو چیست) من تو را نمی شناسم، نمی دانم فرزند چه كسی هستی( چه كسی بركشته تو خواهد گریست یا عزاداری می كند؟