درسنامه کامل دین و زندگی (2) رشته انسانی فصل 9 وضعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان، پس از رحلت رسول خدا (ص)

و ما مُحَمّد اِلّا رسولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُلُ اَفَاِن ماتَ اَو قُتِل

هشدار خداوند به مردم زمان پيامبر در مورد بازگشت به ارزش های دوران جاهليت بعد از فوت پيامبر سپاسگزاران واقعی نعمت رسالت کسانی هستند که پيرو پيامبر می مانند و به عقب برنمی گردند.

پس از رحلت پیامبر (ص) حوادثی رخ داد که نتیجه ی آن این بود:

دور افتادن مردم از هدایت امامان (ع) و پدید آمدن شرایط اجتماعی خاص

نظام حکومت اسلامی بر مبنای (امامت) محقق نشود.

امامان (ع) با وجود حضور در جامعه، فاقد قدرت شدند.

در چهلم هجری به دلیل ضعف و سستی یاران امام حسن (ع) حکومت به دست بنی امیه افتاد. چند نکته در مورد حکومت بنی امیه:

سرسختانه با پیامبر (ص) مبارزه کرده بودند و تنها بعد از فتح مکه چون راهی جز تسلیم نداشتند، تسلیم شدند.

ابوسفیان (رهبر مشرکان و پدر معاویه) دو سال قبل از رحلت پیامبر (ص) به ناچار و ظاهراً اعلام مسلمانی کرد.

معاویه علیه حضرت علی (ع) جنگ صفین را به راه انداخت و بر خلاف تعهدش با مسلمانان، یزید را جانشین قرار داد.

یزید فردی بود که احکام خدا را به سخره گرفت و آشکار شراب میخورد و سگ بازی و میمون بازی می کرد و عامل ایجاد واقع کربلا بود سپس، بنی عباس خود را عمو زاده پیامبر (ص) معرفی و به نام اهل بیت، قدرت را گرفته ولی همان روش بنی امیه را ادامه و به اهل بیت ظلم کردند.

دو علت باعث شد از اسلام فقط نامش نماند:

تحول معنوی و فرهنگی ایجاد شده در عصر پیامبر (ص)

دو میراث ایشان (قرآن و ائمه اطهار)

1- بیم دادن مسلمانان نسبت به ضعف و سستی شان در مبارزه با بنی امیه (شامیان):

شامیان بر شما پیروز خواهند شد و علت آن بر حق بودن آنان نیست بلکه؛ آنان در راه باطل از زمامدارانشان شتابان فرمان میبرند ولی شما مسلمانان بی اعتنایی و کندی می کنید و این نکته قلب انسان را به درد می آورد که شامیان در باطل متحدند و مسلمانان در راه حق متفرق اند.

2- پیش بینی آینده سرپیچی از امام و اختلاف میان مسلمانان که موجب سوار شدن بنی امیه بر تخت سلطنت شد:

به خدا سوگند، بنی امیه چنان به ستمگری و حکومت ادامه دهند که حرامی باقی نماند جز آنکه حلال شمارند... تا آنکه در حکومتشان دو دسته بگریند: دسته ای برای دین خود که آن را از دست داده اند و دسته ای برای دنیای خود که به آن نرسیده اند.

این پیش بینی ناشی از روشن بینی و درک عمیق آن حضرت بود.

تداوم ستمگری که نتیجه آن حلال شمردن حرام ها

گریستن دین خواهان بر دین از دست رفته شان و دنیا طلبان بر دنیایی که به آن نرسیدند.

این حدیث با آیه (و ما محمد الا رسول قد خلت من قبله الرسل افان مات او قتل انقلبتم علی اعقابکم و من ینقلب علی عقبیه فلن یضرالله شیئا و سیجزی الله الشاکرین)

و محمد (ص) نیست، مگر رسلی که پیش از او رسولان دیگری بودند؛ پس اگر او بمیرد یا کشته شود، آیا شما به عقب برخواهید گشت؟ هرکس به عقب بازگردد، به خدا هیچ گزند و زیانی نرساند و خداوند سپاسگزاران را پاداش خواهد داد.

ممنوعیت از نوشتن احادیث پیامبر اکرم (ص(

تحریف در معارف اسلامی و جعل احادیث

ارائه الگوهای نامناسب

تبدیل حکومت عدل نبوی به سلطنت

با وجود سفارش پیامبر (ص) به نوشتن سخنانش، نوشتن احادیث ممنوع شد کسانی که به احادیث علاقه مند بودند فقط می توانستند آن را حفظ کنند؛ از مشکلات اساسی منع نوشتن احادیث و حفظ کردن آنهامی توان به افزایش احتمال خطا در نقل (کم و زیاد شدن یا فراموشی اصل حدیث)، فراهم شدن شرایط مناسب برای جاعلان (یا طبق غرض شخصی جعل و تحریف کردند) یا به نفع حاکمان از نقل برخی احادیث خودداری کردند و مردم و محققان از منبع مهم هدایت بی بهره می ماندند. در نتیجه سلایق شخصی در احکام دین دخالت داده و گرفتار اشتباهات بزرگ شدند .مشکل سوم برای (شیعیان) پیروان ائمه(ع) پیش نیامد زیرا احادیث از طریق ائمه (ع) که معصوم و به دور از خطا بودند، نقل می شد؛ سال ها بعد منع نوشتن حدیث برداشته شد و حدیث نویسی رواج یافت اما به دلیل عدم حضور اصحاب پیامبر (ص) در میان مردم به دلیل فوت یا شهادت، احادیث زیادی جعل و تحریف شد و در نتیجه تشخیص احادیث صحیح از غلط ساده نبود.

عالمان وابسته به بنی امیه و بنی عباس و گروهی از اهل کتاب (یهودی و مسیحی) که به ظاهر مسلمان شدند مانند کعب الاحبار از برکناری امام معصوم سوء استفاده کرده و به تفسیر آیات قرآن و معارف اسلامی مطابق با افکار خود و موافق با منافع قدرتمندان پرداختند؛ کار آنها، نقل داستان های خرافی درباره ی پیامبران (ع) در مساجد؛ در نتیجه راه یابی این مطالب به کتب تاریخی و تفسیری موجب گمراهی بسیاری از مسلمانان (مردم مطیع آنان می شدند(.

حاکمان بنی امیه و بنی عباس، اغلب به اندیشه هایی میدان می دادند که به نفع آنان بود و قدرت آنان را تقویت می کرد. برخی از دنیاطلبان، برای نزدیکی به این حاکمان، احادیثی از قول پیامبر اکرم جعل می کردند و از حاکمان جایزه می گرفتند.

عموم مردم دنباله رو شخصیت های برجسته اند و آنان را اسوه قرار می دهند. در زمان پیامبر (ص) کسانی چون علی (ع)، سلمان، مقداد، ابوذر، عمار الگو بودند؛ اما بعد از رحلت این شخصیت ها به انزوا کشیده شده و شخصیت های به دور از معیارهای اسلامی در اندیشه و عمل و اخلاق، برجسته شدند.

بعد از رحلت پیامبر (ص) جاهلیت در لباس جدیدی وارد زندگی اجتماعی مسلمانان شد؛ طالبان قدرت و ثروت قرب و منزلت یافتند؛ شخصیت های باتقوا، جهادگر و مورد احترام پیامبر (ص) منزوی شدند.

نقش حاکمان بنی عباس و بنی امیه در این زمینه:

عوض کردن مسیر حکومت

ساختن کاخ های مجلل برای خود و اطرافیان

انباشتن خزائن خود از جواهرات گران بها

نتیجه تغییر مسیر؛ تبدیل جامعه مؤمن و فداکار پیامبر (ص) به جامعه ای راحت طلب، تسلیم و بی توجه به روش پیامبر (ص) نتیجه تغییر فرهنگ؛ روبرو شدن ائمه (ع) با مشکلات زیاد و عدم توانایی در همراه کردن مردم با خود بود.

تفاوت های اساسی حکومت (بنی امیه و بنی عباس) با رهبری پیامبر (ص):

عادلانه بودن حکومت رسول خدا (ص) و تکیه بر ظلم و جور در حکومت هاى بنى امیه و بنی عباس

گسترش اندیشه اصیل اسلام توسط پیامبر (ص) و میدان دادن به اندیشه هاى غیر اصیل و تحریف شده در آن حکومت ها

عمل دقیق به دستورات و احکام الهى توسط رسول خدا (ص) و زیر پا گذاشتن احکام الهى توسط آن حکومت ها

مشى ساده حکومت دارى رسول خدا (ص) و مشى اشرافى آن حکومت ها