انواع مرز ها از نظر تطبیق با پدیده های طبیعی

1ـ مرزهای طبیعی:

خطوط مرزی برخی کشورها با استفاده از پدیده های طبیعی مانند رود، کوه، بیابان، دریاچه، تالاب و... مشخص می شود.   به عبارت دیگر، مبنای تعیین مرز دو کشور، پدیده های طبیعی هستند که بین آن دو قرار گرفته اند.

کوه ها: گاهی برای تعیین خط مرزی از امتداد ارتفاعاتی که میان دو کشور قرار گرفته است، استفاده می کنند.

برای تعیین خط مرزی در امتداد رشته کوه ها، خط الرأس کوه ها در نظر گرفته می شود. خط الرأس خطی است که از متصل کردن نوک بلندترین نقاط کوهستانی به یکدیگر به وجود می آید.

رودها: روش های تعیین خط مرزی دررودها: 1-اگر یک رود مرز بین دو کشور باشد، برای تعیین مرزاز منصف استفاده می کنند. خط منصف خطی است که از خط وسط رودخانه می گذرد و فاصله مرز از هر دو ساحل به یک اندازه است.

2-ممکن است خط مرزی عمیق ترین نقاط بستر رود را به هم متصل کند که به آن تالوگ می گویند.

چرا بهترین نوع خط مرزی دررودهای قابل کشتی رانی روش تالوگ است؟ در رودهای قابل کشتی رانی، تالوگ بهترین خط مرزی است؛ چون هر دو کشورحق کشتیرانی در دو طرف آن را دارند

دریاها: بیشتر کشورهای جهان و ازجمله کشور ما به علت مجاورت با یک یا چند دریا، مرزهای دریایی دارند. معمولا تعیین مرزهای دریایی بین کشورها کار آسانی نیست.

روش تعیین مرزدریایی دردریاها وتعریف آب های داخلی ودریای سرزمینی: برای تعیین مرز دریایی، ابتدا خط مبنا را معین می کنند. خط مبنا پایین ترین حد جزر در دریاست.

به آب های پشت خط مبنا (به طرف ساحل) آب های داخلی می گویند که کشور مجاور دریامالک آن هاست. از خط مبنا به سمت دریا تا حدود 12مایل دریایی (هر مایل دریایی برابر با 1852متر است) دریای سرزمینی نامیده می شود که آن هم متعلق به کشور مجاور دریاست اما سایر کشورها در آن منطقه حق عبورومرور بدون ضرر را دارند.

«آب های آزاد»

»آب های آزاد» به بخش هایی از دریا گفته می شود که در مالکیت هیچ کشوری قرار ندارند. در آب های آزاد کشتی رانی، فعالیت نظامی، ماهی گیری، ایجاد تأسیسات و تحقیقات برای همه کشورها آزاد است؛ مشروط به اینکه مخّل دریانوردی بین المللی نباشد.

2ـ مرزهای غیرطبیعی (مصنوعی):

در بخش هایی از زمین که امکان استفاده از پدیده های طبیعی برای تعیین خطوط مرزی وجودنداشته باشد، با استفاده از مختصات جغرافیایی( مدارها و نصف النهارها) ، خط مرزی تعیین می شود؛ مانند مرز بین کانادا و امریکاروی مدار 49درجه شمالی.

مرزهای غیرطبیعی یا مصنوعی همچنین با توافق دو کشور همجوار بر روی زمین تعیین و علامت گذاری می شود؛ مانند مرز ایران و افغانستان.