تقسیم به معنای قسمت کردن به طور مساوی است. در یک تقسیم :
1 - عددی که تقسیم می شود مقسوم است.
2 - به عددی که مقسوم بر آن تقسیم می شود مقسوم علیه میگویم.
3 - به جواب تقسیم خارج قسمت می گوییم.
4 - پس از عمل تقسیم ممکن است باقی مانده داشته باشیم یا باقی مانده صفر شود
مفهوم تقسیم
عدد را به چند قسمت مساوی تقسیم می کنیم تا ببینیم در هر قسمت چه مقداری قرار می گیرد.
مثال
آموزگار ۱۷ کتاب دارد. او می خواهد به هر دانش آموز ۵ کتاب هدیه بدهد این کتابها به چند دانش آموز می رسد؟
با کمک شکل:
17کتاب را به دسته های ۵ تایی تقسیم کردیم 3 دسته درست می شود 2کتاب باقی مانده می شود و این تعداد را دیگر نمی توان تقسیم کرد چون ۲<۵ است.
با کمک محور:
عدد مقسوم را روی محور پیدا کرده از آن به اندازه مقسوم علیه به سمت چپ تا جایی که امکان دارد به عقب بر می گردیم.
محاسبه بدون شکل و محور :
ضرب های مختلف را امتحان کرده و بزرگترین ضرب را که نزدیک ترین حاصل ضرب را به مقسوم دارد انتخاب می کنیم.
5×2=10 , 5×3=15 (درست) , 5×4=20(غلط)
منظور از رابطه ی تقسیم احتمال درستی تقسیم است که در پایان تقسیم بررسی می شود.
مقسوم = باقی مانده + ( مقسوم علیه x خارج قسمت )
مقسوم علیه > باقی مانده
(6×8)+6=54
6<8
به تقسیم مقابل دقت کنید.
5×2=10
5×3=15
5×4=20
5×5=25
5×6=30
وقتی در تقسیم باقی مانده صفر شود می گوییم مقسوم بر مقسوم علیه بخش پذیر است.
1 باقی مانده تقسیم هر عدد بر خودش صفر می باشد.
2 اعدادی بر ۲ بخش پذیر هستند که یکان آنها (۰-۲- ۴-۶-۸) باشد.
3 اعدادی بر 3 بخش پذیر هستند که مجموع ارقام آنها بر ۳ بخش پذیر باشد
4 اعدادی بر 5 بخش پذیر هستند که یکان آن 0 یا ۵ باشد.
5 اعدادی بر ۹ بخش پذیر هستند که مجموع ارقام آن ها بر 9بخش پذیر باشد.
6 اعدادی به ۱۰ بخش پذیر هستند که یکان آن ها صفر باشد.
جاهای خال را تکمیل کنید.
الف عدد دو رقمی که بر 4 بخش پذیر باشد و رقم ده گان 3 است و رقم یکان از رقم ده گان کوچکتر باشد.................. است
32
ب عدد دو رقمی که رقم یکان و ده گان یکسان است و بر 9 بخش پذیر باشد .................. است
99
می خواهیم یک تخته چوب به طول 46 سانتی متر را به قطعات 7 سانتی متری تقسیم کنیم چند قطعه چوب 7 سانتی متری به دست می آید؟ و چند سانتی متر باقی می ماند؟
6 قطعه چوب به دست می آید و 4 سانتی متر باقی می ماند.
تهیه کننده : عزیزی و حیدرزاده