جدول تناسب

هرگاه دو نسبت با هم مساوی باشند میگوییم که این دو نسبت با هم دیگر متناسب هستند. به طور مثال با توجه به جدول زیر نسبت طول ضلع هر مربع به محیط آن\(\frac{1}{4}\)است و با کم تر یا بیش تر شدن ضلع مربع، محیط هم به همان نسبت تغییر میکند یعنی اگر طول ضلع را دو برابر کنیم محیط هم دو برابر می شود و یا اگر محیط را ۲۰ برابر کنیم طول ضلع هم ۲۰ برابر میشود پس محیط مربع با طول ضلع آن متناسب است و یا به عبارت دیگر طول ضلع مربع با محیط آن تناسب دارد به این جدول که تناسب را نشان می دهد جدول تناسب می گوییم.

در حل برخی مسائل می توانیم از جدول تناسب استفاده کنیم و جواب مسئله را به دست آوریم.

اگر مانند مثال قبل نتوانیم چند برابر شدن عددها را تشخیص دهیم بهتر است که از روش زیر که به روش طرفين وسطین معروف میباشد کمک بگیریم در جدول مقابل به عددهای ۷ و ۷۷، طرفین و به ۱۱ و هم وسطین گفته . شود. در هر جدول تناسب همواره حاصل ضرب طرفین با حاصل ضرب وسطین برابر است. می بنابراین برای پیدا کردن عدد داخل کافی است که حاصل ضرب طرفین را بر عدد ۱۱ تقسیم کنیم:

تسهیم به نسبت یعنی سهیم بودن در نسبت به عبارت دیگر تسهیم به نسبت یعنی مشخص کردن سهم هر چیزی به نسبت معین از کل سهم ها به طور مثال در یک کلاس نسبت دانش آموزانی که به فوتبال علاقه مند هستند به دانش آموزانی که به والیبال علاقه مندند \(\frac{5}{3}\)است پس نسبت دانش آموزانی که به فوتبال علاقه مندند به کل دانش آموزان \(\frac{5}{{5 + 3}} = \frac{5}{8}\)  است. همچنین نسبت دانش آموزانی که به والیبال علاقه مندند به کل دانش آموزان \(\frac{3}{{5 + 3}} = \frac{3}{8}\)  است. البته به شرط این که این نسبت مربوط به کل دانش آموزان باشد و هر دانش آموز حتما به یکی از این دو ورزش علاقه مند باشد.

برای مقایسه چند نسبت ابتدا هر نسبت را به صورت یک کسر می نویسیم و سپس آن ها را مانند مقایسه ی کسرها، از روش مخرج مشترک گیری و یا روشهای دیگر مقایسه می کنیم.