صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

زوایای مکمل و متمم و متقابل به رأس

پاسخ تایید شده
5 ماه قبل
0
[شاه کلید مای درس] | زوایای مکمل و متمم و متقابل به رأس
bookmark_border ششم
book ریاضی ششم
bookmarks فصل 5 : اندازه گیری
5 ماه قبل
0

انواع زاویه

اندازه ی زاویه ی راست (قائمه)، برابر ۹۰ درجه است.

اندازه ی زاویه نیم صفحه برابر ۱۸۰ درجه است.

اندازه ی زاویه تند از صفر درجه بیشتر و از ۹۰ کم تر است.

اندازه ی زاویه ی باز از ۹۰ درجه بیشتر و از ۱۸۰ درجه کم تر است.

اندازه ی زاویه ی تمام صفحه مساوی ۳۶۰ درجه است.

یعنی:

زاویه ی تمام صفحه > زاویه ی نیم صفحه > زاویه ی باز > زاویه ی راست > زاویه ی تند

دو زاویه ی متمم اگر مجموع دو زاویه ۹۰ درجه باشد آن دو زاویه را متمم گویند.

در شکل مقابل زاویه های ۱ و ۲ متمم اند.

در مثلث قائم الزاویه دو زاویه ی تند متمم یکدیگرند.

مثال

اندازه ی متمم زاویه ی ۲۵ درجه را حساب کنید.

\(90^\circ - 25^\circ = 65^\circ \)

یعنی زاویه ی ۶۵ درجه متمم زاویه ی ۲۵ درجه است.

اگر مجموع دو زاویه ۱۸۰ درجه باشد آن دو زاویه را مکمل می گویند.

در شکل مقابل زاویه های ۱ و ۲ مکمل اند.

مثال

اندازه ی مکمل زاویه ۱۲۰ درجه را حساب کنید.

\(180^\circ - 120^\circ = 60^\circ \) 

یعنی زاویه ۶۰ درجه مکمل زاویه ی ۱۲۰ درجه است.

در متوازی الاضلاع زاویه های مجاور مکمل اند، یعنی:

 

 

\(\begin{array}{l}1 + 2 = 180^\circ \\\\3 + 4 = 180^\circ \\\\1 + 4 = 180^\circ \\\\2 + 3 = 180^\circ \end{array}\)

مثال

الف اندازه ی زاویه ی متمم و مکمل زاویه ۳۵ درجه را حساب کنید.

 

مکمل زاویه \(180^\circ - 35^\circ = 145^\circ \) 

متمم زاویه \(90^\circ - 35^\circ = 55^\circ \)

ب اختلاف مکمل و متمم این زاویه چند درجه است؟

\(145^\circ - 55^\circ = 90^\circ \)

 اختلاف مکمل و متمم هر زاویه ای همیشه ۹۰ است.

اگر دو خط راست یکدیگر را قطع کنند، ۴ زاویه درست میشود که زاویه های روبه رو، دوبه دو متقابل به رأس هستند یعنی در شکل مقابل زاویه های ۱ و ۲ متقابل به رأس هستند. زاویه های ۳ و۴ نیز متقابل به رأس هستند.

دو زاویه ی متقابل به رأس با هم برابرند، یعنی در شکل بالا:

\(\widehat 1 = \widehat 2\,\,\,\,,\,\,\,\,\,\,\widehat 3 = \widehat 4\) 

مثال

در شکل مقابل مجموع ۱ و ۲ مساوی ۶۰ درجه است. اندازه ی زاویه ی ۳ چند درجه است؟

.\(\widehat 1,\widehat 2 \to 60^\circ \div 2 = 30^\circ \) اندازه ی

.\(\widehat 3 \to 180^\circ - 30^\circ = 150^\circ \) اندازه ی

دایره ی شکل مقابل به شش قسمت مساوی یا به شش کمان مساوی تقسیم شده است. اگر نقطه های کنار هم روی دایره را به هم وصل کنیم شش پاره خط به وجود آمده نیز مساوی اند یعنی پاره خط های مربوط به کمان های مساوی با هم برابرند.

۱ زاویه ی تند از زاویه راست (قائمه) کوچک تر است.

۲ زاویه ی باز از زاویه ی راست بزرگ تر و از زاویه ی نیم صفحه ۱۸۰( درجه) کوچک تر است.

3 زاویه ی نیم صفحه > زاویه ی باز زاویه ی راست > زاویه ی تند

 

دو زاویه ی متمم

به هر دو زاویه ای که مجموع آنها ۹۰ درجه باشد دو زاویه متمم میگویند به طور مثال دو زاویه ی ۳۰ درجه و ۶۰ درجه متمم یک دیگر هستند.

مثال

متمم زاویه ۳۷ درجه را حساب کنید.

چون مجموع دو زاویه ی متمم ۹۰ درجه است بنابراین با انجام تفریق زیر میتوانیم زاویه ی ۳۷ درجه را پیدا کنیم.

۵۳ = ۳۷ - ۹۰ = متمم زاویه ۳۷

مثال

دو زاویه ی متمم مشخص کنید که اندازه ی یکی از آن ها ۵ برابر دیگری باشد.

با توجه به این که اندازه ی یکی از زاویه،ها پنج برابر دیگری است لذا در ابتدا باید ۹۰ درجه را به ۶ قسمت مساوی تقسیم کنیم تا اندازه ی زاویه کوچک تر به دست آید.

اندازه ی زاویه کوچک تر ۱۵ = ۶ ÷۹۰

اندازه ی زاویه بزرگ تر ۷۵ = ۵× ۱۵

 

دو زاویه ی مکمل

به هر دو زاویه که مجموع آن ها ۱۸۰ درجه باشد دو زاویه ی مکمل میگویند به طور مثال دو زاویه ی ۳۰ درجه و ۱۵۰ درجه مکمل یک دیگر هستند.

مثال

مکمل زاویه ی ۳۷ درجه را حساب کنید.

چون مجموع دو زاویه مکمل ۱۸۰ درجه است بنابراین با انجام تفریق زیر میتوانیم مکمل زاویه ی ۳۷ درجه را پیدا کنیم.

۱۴۳ = ۳۷ - ۱۸۰ = مکمل زاویه ی ۳۷

مثال

دو زاویه ی مکمل مشخص کنید که اندازه ی یکی از آن ها پنج برابر دیگری باشد.

چون اندازه ی یکی از زاویه های مکمل پنج برابر دیگری است لذا در ابتدا باید ۱۸۰ درجه را بر ۶ قسمت مساوی تقسیم کنیم تا اندازه ی زاویه ی کوچک تر به دست آید.

۱۵۰ = ۵ × ۳۰ = اندازه ی زاویه بزرگتر  و  اندازه ی زاویه کوچکتر ۳۰ = ۶ ÷ ۱۸۰

 اختلاف متمم و مکمل هر زاویه ای برابر ۹۰ درجه است به طور مثال متمم زاویه ی ۳۰ درجه برابر ۶۰ و مکمل این زاویه برابر ۱۵۰ درجه است و داریم:

150-60=90

 

دو زاویه ی متقابل به رأس

اگر دو خط هم دیگر را قطع کنند، چهار زاویه به وجود می آید که زاویه های روبه رو دو به دو با هم برابر هستند. به این زاویه ها متقابل به رأس می گویند. توجه داشته باشید که در زاویه های متقابل به رأس، ضلع ها باید در امتداد یک دیگر باشند.

با توجه به این که دو زاویه ی متقابل به رأس باید هم رأس باشند و همچنین اضلاع دو زاویه ی متقابل به رأس باید در امتداد یک دیگر باشد لذا در شکلهای زیر زاویه ی متقابل به رأس وجود ندارد.

مثال

 مجموع دو زاویه ی متقابل به رأس ۶۴ درجه است اندازه ی هر یک از آن ها چند درجه است؟

با توجه به این که دو زاویه ی متقابل به رأس با هم برابرند، بنابراین:

۳۲ = ۲ ÷ ۶۴ = اندازه ی هر یک از زاویه ها

 مجموع زاویه های داخلی هر مثلث ۱۸۰ درجه است.

مثال

در شکل زیر اندازه ی زاویه ی «م» چند درجه است؟

می دانیم که مجموع همه ی زاویه های داخلی این مثلث باید ۱۸۰ درجه باشد، بنابراین:

۳۵ = ۱۴۵ - ۱۸۰ = (۵۳ + ۹۲) ۱۸۰= اندازه ی زاویه ی «م»


سایر مباحث این فصل