گام به گام کتاب نگارش پنجم

.. جمله هایی را که در آنها یکی از واژه های «عظمت»، «طبیعت» و «محکم» بکار رفته است، بنویسید.

2. با حروف در هم ریخته‌ی زیر کلمه هایی بسازید که ارزش املایی داشته باشند.

3. شش واژه مخالف یا متضادِّ هم بنویسید و آنها را دو به دو در یک جمله بکار ببرید.

1. از دور که به کوه ها نگاه می کنیم، دیواره های بلند بالا و تنومند را در برابر خود می بینیم یا آنها را پهلوانی عظیم، تصوّر می کنیم که با شکوه و عظمت، نشسته اند و خودنمایی می کنند مطالعه در  طبیعت و تأمّل درباره چیزهایی که هر روز می بینیم و از کنارشان می گذریم، راه مناسبی برای  شناخت آنهاست. در سرمای سخت با گرمای زیاد، پزمرده می شوند ولی گاهی می بینیم همین  علف‌های نازک و لطیف، از میان سنگلاخ سر در می آورند، یا کف زمین سخت و محکم را می شکافند و بیرون می آیند

2. عظیم، لطیف، صخره، طبیعت و عجیب

3. سبک و سنگین

جمله : مورچه سبک، وزنه‌های سنگینی را بلند می کند.

تاریک و روشن

پسرم با خاموش و روشن کردن لامپ، فضای اتاق را تاریک و روشن می کرد.

زشت و زیبا

من و برادرم در نمایشنامه ای با عنوان زشت و زیبا بازی کردیم.

جاهای خالی را با یکی از نشانه های ربطِ « اما، ولی، چون، زیرا، سپس، بعد» پر کنید.

1. مسعود کاغذ و قلم را از احمد آقا گرفت ............... نمی دانست از کجا شروع کند و جه بنویسد.

2. کوه ها منبع خیر و برکت هستند .................. هزاران چشمه از دل آنها می جوشند.

3. ............. به خداوند اعتماد دارم، تمام سختی های زندگی را تحمل می کنم.

4. استفاده از وسایل نقلیه ی موتوری، رفت و آمد را آسان کرده است، .................... مشکلاتی را هم ایجاد کرده است.

5. متن درس تماشاخانه را با دقت بخوانید، ..................... به سؤالات آن پاسخ دهید.

6.می توانی با استفاده از کتاب ها و نقل قول ها درباره ی آداب و رسوم محلّ زندگی خود، بنویسی. ................. سپس برای آن یک عنوان مناسب انتخاب کنی.

7. ..................... گل ها را خیلی دوست داشت، تصمیم گرفت از این راه جانشینی برای خود انتخاب کند.

1. مسعود کاغذ و قلم را از احمد آقا گرفت ......ولی...... نمی دانست از کجا شروع کند و جه بنویسد.

2. کوه ها منبع خیر و برکت هستند .......زیرا....... هزاران چشمه از دل آنها می جوشند.

3. .....چون..... به خداوند اعتماد دارم، تمام سختی های زندگی را تحمل می کنم.

4. استفاده از وسایل نقلیه ی موتوری، رفت و آمد را آسان کرده است، ........اما......... مشکلاتی را هم ایجاد کرده است.

5. متن درس تماشاخانه را با دقت بخوانید، ..........سپس........ به سؤالات آن پاسخ دهید.

6. می توانی با استفاده از کتاب ها و نقل قول ها درباره ی آداب و رسوم محلّ زندگی خود، بنویسی. .........سپس........ برای آن یک عنوان مناسب انتخاب کنی.

7. ...........چون.......... گل ها را خیلی دوست داشت، تصمیم گرفت از این راه جانشینی برای خود انتخاب کند.

1. کلمه های زیر را با حروف مناسب کامل کنید.

ف....ل

تو....ید

تأ....یر

...م ...مـ...

2. ابتدا حروف کلمه‌ی نوشته شده را جدا کنید، سپس مانند نمونه برای هر حرف، دو واژه بنویسید.

ا : آدمی، هزار

ن : ................ ، ................

م : ................ ، ................

ج : ................ ، ................

3. در متن درس، واژه هایی را که آهنگ یکسانی دارند، پیدا کنید و بنویسید.

نمونه: شمار، هزار، نهار

1. ف..ض..ل ← فضل

تو..ح..ید ← توحید

تأ..ث..یر ← تأثیر

..ز..م ..ز..مـه... ← زمزمه

2. ن : نهار، بستان

م : زمزمه، ماه

ج : فجر، اجزا

3. لاله زار، نوبهار، شاخسار

بحر، برّ، ابر، لیل

1. با توجه به متن حکایتِ «درخت گردکان»، جمله های زیر را به ترتیب شماره گذاری کنید.

زیر سایه ی درخت گردویی دراز کشید و به فکر فرو رفت.

ناگهان گردویی از شاخه جدا شد و به پیشانی اش خورد.

پیش خود گفت: «چرا خدا خربزه را روی بوته و گردو را روی درختِ به این بزرگی آفرده است».

مرد، خسته و تشنه با الاغش به یک چالیز خربزه رسید

بی درنگ خدا را شکر کرد و فهمید که هیچ کار خدا بی حکمت نیست.

1. ترتیب شماره گذاری ها بصورت زیر می باشد:

2) زیر سایه ی درخت گردویی دراز کشید و به فکر فرو رفت.

4) ناگهان گردویی از شاخه جدا شد و به پیشانی اش خورد.

3) پیش خود گفت: «چرا خدا خربزه را روی بوته و گردو را روی درختِ به این بزرگی آفرده است».

1) مرد، خسته و تشنه با الاغش به یک چالیز خربزه رسید

5) بی درنگ خدا را شکر کرد و فهمید که هیچ کار خدا بی حکمت نیست.

یک کتاب داستان انتخاب کنید؛ آن را بخوانید و سپس رویدادهای آن را به ترتیب بنویسید.

نام داستان : ............................................................

زمان : ............................................................

مکان : ............................................................

رویدادها : ............................................................

نام داستان : سرباز

شخصیت ها : سرباز، پدر و مادر، رفیق سرباز

زمان : گذشته و مربوط به زمان جنگ جهانی دوم

مکان : شهر، خانه

رویدادها : انجام جنگ، تماس سرباز با پدر و مادر، در میان گذاشتن مسأله ای با پدر و مادر، موافقت نکردن پدر و مادر با درخواست پسر سربازشان، رخ دادن سانحه برای سرباز، پی بردن پدر و مادر به اشتباه خود

شعر «رقصِ باد، خنده ی گل» را بصورت داستان، بنویسید.

با شروع فصل پاییز و وزیدن باد سرد، کم کم، سبزه ها و برگ های درخت نارون همچون چتری زیبا به رنگ زرد در می آید. با وزش باد برگ های درختان شروع به افتادن کردند و چشمه های آب کم کم خشک شدند و باغ ها به خواب زمستانی رفتند.

دهقان دانه ها را در خاک قرار داده و شاخه های درختان را کوتاه می کرد. فصل پاییز و زمستان به اتمام می رسد و فصل بهار از راه می رسد. گیاهان سر از خاک مرده، بیرون آورده و چشمه ها مملو از آب می شود. برگ های سبز درخت نارون در آمده و درختان سبز می شوند.

گل ها شکوفه کرده و بوی خوش فضای باغ را پر می کند و پرندگان از جمله پرستو با صدای خوش به پرواز در آمده و بر روی شاخه های درختان، لانه می سازند.

جاهای خالی را با نشانه های ( ، . ! ؟ « » ) پر کنید.

1. پرنده ی کوچک و زیبا ناگهان به زبان آمد و گفت .... .... ای باغبان مهربان که با درخت ها مهربانی .... مرا

خوب نگاه کن .... ببین چقدر کوچکم .... من گوشت زیادی ندارم که تو بخواهی کبابش کنی و

بخوری .... همه ی تن منر و بال است .... با استخوان های ریز .... من حتی یک لقمه ی کوچک هم برای

تو نمی شوم .... چرا می خواهی مرا بخوری .... ....

2. در هر گروه، یک واژه با بقیه فرق دارد. دور آن را خط بکشید.

1. پرنده‌ی کوچک و زیبا ناگهان به زبان آمد و گفت : « ای باغبان مهربان که با درخت ها مهربانی .... مرا خوب نگاه کن ! ببین چقدر کوچکم . من گوشت زیادی ندارم که تو بخواهی کبابش کنی و بخوری . همه‌ی تن منر و بال است . با استخوان های ریز . من حتی یک لقمه‌ی کوچک هم برای تو نمی شوم ، چرا می خواهی مرا بخوری ؟ »

2. پاسخ به صورت زیر می باشد:

2.  مانند نمونه واژه ها را کنار هم قرار دهید و واژه های جدید بسازید و آن ها را در جای خالی، بنویسید.

نمونه: پرس و جو

3. جدول زیر را مانند نمونه کامل کنید و سپس یکی از کلمه های چدید را به دلخواه انتخاب کنید و جمله بسازید.

نمونه: کفش + گر = کفشگر

2. گفت و گو، شگفت زده، بدین سان، خوشحال، کارجو

3. زر + گر = زرگر ← معنی : کسی که طلا می فروشد.

کاوش + گر = کاوشگر ← معنی : کسی که کاوش می کند.

پژوهش + گر = پژوهش گر ← معنی : کسی که پژوهش می کند.

پژوهش گر ← جمله : پژوهشگران یک مؤسسه تحقیقاتی توانستند یک هواپیمای بسیار جدید بسازند.

متن زیر را با دقّت بخوانید.

روزی یک مرد ثروتمند، پسر بچّه ی خود را به یک دِه برد تا او را با زندگی روستایی آشنا کند. آن دو یک شبانه روز در کلبه ی کوچک یک روستایی مهمان بودند. در راه بازگشت، مرد از پسرش پرسید: «نظرت در مورد مسافرتمان چه بود؟»

پسر پاسخ داد: «عالی بود پدر!»

پدر پرسید: «آیا به زندگی آن ها توجّه کردی؟»

پسر پاسخ داد: «بله پدر!»

و پدر پرسید: «چه چیزی از این سفر یاد گرفتی؟»

پسر کمی اندیشید و بعد به آرامی گفت: «فهمیدم که ما در حیاطمان یک فوّاره داریم و آنها رودخانه ای دارند که نهایت ندارد. ما در حیاطمان فانوس های تزیینی داریم و آن ها ستارگان را دارند. حیاط ما به دیوارهایش محدود می شود؛ اما باغ آنها بی انتهاست!»

با شنیدن حرف های پسر، زبان مرد بند آمده بود. پسر بچّه اضافه کرد: «متشکّرم پدر، تو به من نشان دادی که ما چقدر فقیر هستیم!»

با توجه به متن به سوالات زیر پاسخ دهید.

1. پسرک چه ویژگی هایی برای زندگی روستایی تعریف کرد؟

2. پیام متن چه بود؟

3. بهترین عنوان برای متن چه می تواند باشد؟ چرا؟

1. آن ها دارای رودخانه ای بزرگ، ستارگانی زیبا و باغی بی انتها هستند.

2. دیدن نیمه پر لیوان

3. نگاه زیبا، به دلیل نگاه زیبای پسر به زندگی روستایی

یکی از موضوع های زیر را انتخاب کنید و خاطره‌ی خودتان را از آن بنویسید.

روزی که به کلاس اوّل دبستان رفتم.

سفری که به یادم ماند.

بازی در یک روز بارانی

خاطره ای که من دوست دارم.

روزی که آدم برفی درست کردم.

خاطره ای که در آن مسئله ای یا مشکلی حل شده باشد.

موضوع : روزی که به کلاس اوّل دبستان رفتم.

روز 31 شهریور بود که مادرم با شوق و ذوق فراوان و با قربان و صدقه من رفتن، مرا برای رفتن به مدرسه آماده می کرد. سپس پدرم مرا با ماشین به مدرسه رساند و به من گفت پسرم خوب تلاش کن تا بتوانی انشاالله یکی از دانشمندان بزرگ کشور بشوی و بتوانی به این مملکت و مردم کشورت

خدمت کنی. با خوشحالی وارد مدرسه شدم، در همان لحظه بابای مدرسه با روی خوش به من خوش آمد گفت و مرا به قرار گرفتن در صف راهنمایی کرد. در صف با چند تا از بچّه ها آشنا شدم. اسم های آن ها رضا، علی و پیمان بود. سپس به کلاس رفتم و معلّم وارد کلاس شد. خود را معرّفی کرد و شروع به درس دادن کرد.

1. جدول زیر را مانند نمونه کامل کنید.

2. الف) با توجّه به متن درس، جاهای خالی را با واژه های مناسب پر کنید.

ای فرزندان بکوشید به ................ هنر و فضیلت، که انسان ثروتمند و ............... ، اگرچه گمنام باشد و دشمن بسیار داشته باشد، به سبب ................... و هنر .............. ، در میان مردم، شناخته می شود، چنان که .................، آتش را هرچه تلاش کنند کم شود؛ باز هم ............. می گردد.

ب) از میان واژه هایی که نوشتید، سه تا را به دلخواه انتخاب کنید و در یک جمله به کار برید.

واژه ها : ................ ، ................ ، ................

جمله : ..........................................................

3. الف) از بین واژه های داخل گلبرگ، گوش دادنی ها و شنیدنی ها را جدا کنید و در مرکز گل بنویسید.

 ب) یکی از گوش دادنی ها را انتخاب کنید و درباره‌ی آن توضیح دهید.

1. جواب به صورت زیر می باشد:

2. الف) ای فرزندان بکوشید به ....کسب.... هنر و فضیلت، که انسان ثروتمند و ....باهنر.... ، اگرچه گمنام باشد و دشمن بسیار داشته باشد، به سبب ....عقل.... و هنر ....خویش.... ، در میان مردم، شناخته می شود، چنان که ....فروغ.... آتش را هرچه تلاش کنند کم شود؛ باز هم ....شعله ور.... می گردد.

ب) واژه ها : کسب ، عقل ، باهنر

جمله : انسان های فهیم با کسب دانش و هنر، به عقل خود افزوده و باهنر می شوند.

3. الف) گوش دادنی ها : خش خش برگ ها، صدای پرندگان، بوق ماشین، تیک تیک ساعت

شنیدنی ها : تدریس معلّم، اخبار، قصّه های مادر بزرگ، تلاوت قرآن

ب) تدریس معلّم : با خوب گوش دادن به تدریس معلّم و مباحث آموزشی او، در واقع تمام مطالب مفید و مهمّ درسی را فرا می گیریم و نیاز کمتری برای وقت گذاشتن جهت یادگیری این مطالب داریم.

به جمله های زیر دقّت کنید.

بازرگان زندگی خوب و آرامی داشت. فرزندان " هم " در کنار پدر و مادر، فضای گرم و پر مهری داشتند.

آن نقطه‌ی شهر هوای پاکیزه‌تری دارد و بیمارستان " هم " باید در همان محل ساخته شود.

مریم گفت: «آنها از تدریس آموزگار خود لذّت می برند». علی " نیز " تأیید کرد.

در مثال های بالا « هم » و « نیز »، جمله ها را به هم پیوند داده اند و معنی دو جمله به هم ارتباط پیدا می کنند.

یک کتاب داستان انتخاب کنید سپس جمله هایی را که با « هم » و « نیز » به یکدیگر ارتباط پیدا می کنند، بیابید و بنویسید.

« هم »

« نیز »

« هم »

کلاغ در آسمان آبی پرواز می کرد. کبوترها هم در کنار پی پرواز می کردند.

اکبر رفت، دوستانش را برای فوتبال خبر کند، رضا هم، با او همراه شد.

اکبر به اصغر گفت میای بریم فوتبال؟ رضا هم که حبت آن ها را شنیده بود، گفت: منم میام.

« نیز »

کلاغ به کبوترها گفت عجب هوای خوبی است. آن ها نیز تأیید کردند.

اکبر که با توپ، شیشه خونه همسایه را شکسته بود، فرار کرد. اصغر و رضا نیز فرار کردند.

کبوترها به کلاغ پیشنهاد دادند تا بالای درخت سرو استراحت کنیم، کلاغ نیز پذیرفت.

حکایت زیر را بخوانید و درباره‌ی مفهوم آن، کمی بیندیشید، پس از درک موضوع، آن را در دو بند به زبان ساده بنویسید.

«دو کس، رنج بیهوده بردند و سعی بی فایده کردند؛ یکی آنکه اندوخت و نخورد و دیگر آنکه آموخت و نکرد: علم، چندان که بیشتر خوانی    چون عمل در تو نیست، نادانی».

دو دسته افراد هستند که زحمت و تلاش بیهوده می کشند.

دسته اوّل : افرادی هستند که برای جمع آوری مال و ثروت بسیار تلاش می کنند ولی از آن مال و ثروت برای خود استفاده نمی کنند و خساست به خرج می دهند.

دسته دوم، افرادی هستند که در کسب علم و دانش بسیار تلاش می کنند، امّا در عمل، آن را به کار نمی برند و از علم خود استفاده نمی کنند. در واقع این افراد هرجه در کسب علم و دانش تلاش کنند چون از آن در رفتار و کردار خود، استفاده نمی کنند، نادانی بیش نیستنند و در جهالت به سر می برند.

1. بیت‌هایی را که واژه های زیر در آن‌ها به کار رفته است، از متن پیدا کنید و بنویسید.

مِهرگان، کاهِلی، زیادت

فردا که بر من و تو وزد باد «مهرگان»    آن که شود پدید، که نامرد و مرد کیست

2. در جدول زیر، شش کلمه از فصلی که خواندید، پنهان شده است. آن‌ها را رنگ کنید و

زیر جدول بنویسید.

3. مانند نمونه، کامل کنید.

خاربُن یعنی : زیشه یا بوته خار

ناربُن یعنی : ...................

خیاربُن یعنی : .................

1. فردا که بر من و تو وزد باد «مهرگان»    آن که شود پدید، که نامرد و مرد کیست

خندید ازو کدو، که من از تو، به بیست روز    برابر شدم، بگو تو که این «کاهلی» ز چیست؟

پرسید از چنار که تو چند ساله ای؟    گفتا دویست باشد و اکنون «زیادنی» است.

2. جواب به صورت زیر می باشد:

3. ناربُن یعنی : ریشه با بوته‌ی نار

خیاربُن یعنی : ریشه با بوته‌ی خیار

متن زیر را بخوانید و با توجّه به واژه های مشخّص شده، به سؤالات پاسخ دهید.

1. کلمه‌ی «او» به چه کسی یا چه چیزی اشاره می کند؟

2. کلمه‌ی «تو» به چه کسی یا چه چیزی اشاره می کند؟

3. کلمه‌ی «همین» به چه کسی یا چه چیزی اشاره می کند؟

4. کلمه‌ی «آن‌ها» به چه کسی یا چه چیزی اشاره می کند؟

5. یک نشانه‌ی ربط در متن پیدا کنید و جمله هایی را که این کلمه به هم ربط داده است، در جدول زیر بنویسید.

1. ماهی

2. پرنده

3. جویبار

4. دو ماهی بزرگ

5. جمله اوّل : پرنده فوراً برجست.

نشانه‌ی ربط : و

جمله‌ی دوم : او را گرفت.

جمله‌ی اوّل : با خوردن ماهی کوچکی مثل من سیر نخواهی شد

نشانه‌ی ربط : ولی

جمله‌ی دوم : اگر به حرف های من گوش کنی ...

قصّه‌ی شعر «چنار و کدوبن» را به نثر ساده بنویسید.

بوته‌ی کدوبن در کنار درخت چنار قدیمی و بلندی رویید، پس از بیست روز آن‌چنان رشد کرد و دور درخت چنار پیچید و به بالاترین شاخه‌ی چنار رسید. همین که خود را در آن بالا دید، باورش شد که خیلی بزرگ شده است، نگاهی به چنار کرد.

از چنار پرسید: تو چند ساله هستی؟ چنار گفت: بیشتر از دویست سال. کدو به او خندید و گفت: من در عرض بیست روز بلندتر شوم. تو چقدر تنبل هستی!

چنار به او گفت: ای کدو! امروز روز داوری و قضاوت برای اثبات برتری نیست. فردا که باد پاییزی بر من و تو بوزد، آن‌گاه معلوم خواهد شد که کدام یک از ما بهتر هستیم.

2. از بین موضوع‌های زیر، یکی را به دلخواه انتخاب کنید و یک گفت‌و‌گوی کوتاه دو نفره درباره‌ی آن بنویسید. (مسافرت، خانه)

3. با توجه به جدول واژه ها و نمادها، نخست متن زیر را بخوانید و سپس آن را بازنویسی کنید.

2. با خانواده به مسافرت رفته بودیم که دوست دوران کودکیم را در آن جا دیدم، او را در آغوض گرفتم و بوسیدم. سپس شروع به صحبت کردیم. به او گفتم: الان چیکار می کنی؟ گفت: در پتروشیمی تهران، به عنوان مهندس نفت کار می کنم و از من پرسید تو چطور؟ گفتم: من نیز در شرکت برق، به عنوان مهندس برق کار می کنم. گفتم: ازدواج کردی؟ گفت: بله و دو تا بچّه دارم. او نیز از من همین سؤال را پرسید. من هم گفتم دو سال است که ازدواج کرده ام ولی هنوز صاحب فرزند نشدم. سپس از او دعوت کردم تا به منزل ما در شهرمون بیاید و به همراه خانواده خود با او به رستورانی رفتیم و نهار خوردیم. بعد از نهار از او خداحافظی کردم.

3. عطر دل انگیزی فضا را پر کرده بود. پرندگان بر شاخه های درخت دانایی نشسته بودند و آواز می خواندند و درخت کهنسال مانن همیشه صبور و آرام ایستاده بود. شور و هیجان وصف نشدنی جنگل را فرا گرفته بود. اندک اندک همه‌ی جانوران گرد درخت جمع شدند. آن‌ها برای گرفتن پاسخ سؤال های خود لحظه شماری می کردند. سرانچام زمان موعد فرا رسید درخت که سال های زیادی از عمر خود را سپری کرده بود، با علاقه و اشتیاق به تک تک سؤال پاسخ می داد. چوانه‌ی کوچک که با دقّت همه چیز را می دید، در دل خود دانایی و هوشیاری درخت را تحسین می کرد و آرزوی درخت شدن را در سر می پروراند.

1. مانند نمونه کامل کنید.

نمونه: از خود گذشته + ی = از خودگذشتگی

سازنده + ی = ....................

پاینده + ....... = ....................

جاودانه + ....... = ....................

.......... + ....... = ....................

2. برای هر کدام از شکل های صداهای زیر، یک واژه از متن درس پیدا کنید و بنویسید.

صدای / ز / : ............................ ، ............................... ، ............................... ، ..............................

صدای / س / : ............................ ، ............................... ، ...............................

3. از کدام یک از واژه های درس، بیشتر خوشتان می آید؟

چرا این واژه ها را دوست دارید؟

1. سازنده + ی =  سازندگی

پاینده + ی =  پایندگی

جاودانه + ی =  جاودانگی

دارنده + ی. =  دارندگی

2. صدای / ز / : اهتزاز ، زمان ، ورزشکار ، آویز

صدای / س / : سرود ، احساسات ، استقلال

3. استقلال، آزادی، شهیدان، پاینده، جاویدان و ایران چون نشان‌دهنده خصوصیات کشورم هست از جمله استقلال و آزادی ایران هم نام کشورم هست و شهیدان هم جزء افتخارات کشورم هستند.

1. کدام دسته از جمله های زیر با بقیه فرق دارد؟

2. درباره سرود ملّی یک بند بنویسید و نشانه های «امّا، ولی، و» را در آن به کار ببرید.

1. سرود پایان یافت

2. سرود ملّی هر کشور در بر دارنده خصوصیات و ویژگی های یک ملّت است امّا پرچم نشانه استقلال یک کشور است. این سرود در هنگام قهرمانی ورزشکار یک کشور نواخته می شود ولی برای نفرات بعدی، این سرود نواخته نمی شود و همچنین این سرود کوتاه، زیبا و غرور آفرین است.

تجربه‌ی شنیدن کدام یک از صداهای زیر را دارید؟ احساس خود را از شنیدن آن، بنویسید.

صدای وزش باد پاییزی

صدای مادر بزرگ

صدای سرود ملّی

صدای زنگ آخر

صدایی که قبلاً شنیده اید و آن را دوست دارید

موضوع : صدای مادر بزرگ

" ننه، حالت خوبه؟" با این صدا به خودم آمدم، باز شوق و شادی ناشی از این صدا تمام وجودم را فرا گرفت. باز غرق در افکار خود شده بودم که صدای مادرجان (من به مادر بزرگم، مادرجن می گویم) که گفت: " ننه، رضا حالت خوبه؟ چیه تو فکری؟" دوباره من را از افکارم بیرون آورد. جواب دادم: نه مادرجان، حالم خوبه، داشتم به امتحان فردا فکر می کردم. مادرجان با همان صدای آرام و پر از مهر خود گفت: پاشو ننه، پاشو، خودتو با این افکار اذیّت نکن. به جاش برو درساتو بخون تا فردا نمره‌ی خوبی بگیری. من که همیشه از شنیدن صدای مادرجانم خوشحال می شدم و امید می گرفتم، گفتم: چشم و شروع به درس خواندن کردم.

1. جمله های زیر را با دقّت بخوانید و آن ها را مرتّب و شماره گذاری کنید.

و سلام می شنوی.

کارهای خوبمان نتیجه‌ی خوب دارد.

باز همان را به تو بر می گرداند.

حتماً تا بحال، به کوه رفته ای

و اگر کار بدی انجام دهید، به خودتان بدی کرده اید.

اگر آنجا به کوه سلام کنی، صدای سلامت به خودت بر می گردد.

دنیا هم مثل کوه است.

و کارهای بدمان نتیجه‌ی بد.

اگر هم به کوه حرف تند و تلخی بزنی.

2. متن را با ترتیب درست بنویسید.

3. با توجه به مفهوم متن، دو سؤال طرح کنید و پاسخ آن ها را بنویسید.

1. ترتیب جمله ها بصورت زیر می باشد:

3) و سلام می شنوی.

7) کارهای خوبمان نتیجه‌ی خوب دارد.

5) باز همان را به تو بر می گرداند.

1) حتماً تا بحال، به کوه رفته ای

9) و اگر کار بدی انجام دهید، به خودتان بدی کرده اید.

2) اگر آنجا به کوه سلام کنی، صدای سلامت به خودت بر می گردد.

6) دنیا هم مثل کوه است.

8) و کارهای بدمان نتیجه‌ی بد.

4) اگر هم به کوه حرف تند و تلخی بزنی.

2. حتماً تا به حال، به کوه رفته ای. اگر آنجا به کوه سلام کنی، صدای سلامت به خودت بر می گردد و سلامی می شنوی. اگر هم به کوه حرف تند و تلخی بزنی، باز همان را به تو بر می گرداند. دنیا هم مثل کوه است. کارهای خوبمان نتیجه‌ی خوب دارد و کارهای بدمان نتیجه‌‌ی بد و اگر کار بدی انجام دهید، به خودتان بدی کرده‌اید.

3. الف) کوه چه ویژگی دارد؟

کوه صلابت را به خودت باز می گرداند. مثلاً اگر به آن سلام کنی، به تو سلام می کند.

ب) دنیا از چه نظر به کوه شباهت دارد؟

از این نظر که دنیا هم مانند کوه، نتیجه‌ی کارهایت را بر می گرداند، مثلاً اگر خوبی کنی، نتیجه‌ی خوبی خواهی دید.

شرح حال یا خاطره‌ی یکی از کسانی را که در راه دفاع از میهن، فداکاری کرده‌اند، بنویسید.

موضوع : عشق (خاطره ای همسر حاج ابراهیم همّت)

زنگ زده بود که نمی تواند بیاید دنبالم. باید منطقه می ماند. خیلی دلم تنگ شده بود. آن قدر اصرار کردم تا قبول کرد خودم بروم. من هم بلیت گرفتم و با اتوبوس رفتم اسلام آباد، کف آشپزخانه تمیز شده بود. همه‌ی میوه‌های فصل توی یخچال بود؛ داخل ظرف‌های ملامین چیده بودشان. کبابشان هم آماده بود روی اجاق، بالای یخچال یک عکس از خودش گذاشته بود، با یک نامه. وقتی می آمد خانه، خانه من دیگر حق نداشتم کار کنم. بچّه را عوض می کرد. شیر برایش درست می کرد، سفره را می انداخت و جمع می کرد. پا به پای من می نشست لباس‌ها را می شست، پهن می کرد، خشک می کرد و جمع می کرد. آن قدر محبّت به پای زتدگی می ریخت که همیشه بهش می گفتم: «درسته کم میای خونه، ولی من تا محبّت های تو رو جبران کنم، برای یک ماه وقت لازم دارم.» نگاهم می کرد و می گفت: «تو بیشتر از اینا به گردن من حق داری.» یک بار هم گفت: «من زودتر از جنگ تموم می شم وگرنه بعد از جنگ بهت نشون می دادم تموم این روزها رو چطور جبران می کنم.»

2. به نظر شما هر یک از جمله های زیر، چه پیامی دارد؟

جمله : سرود ملّی، خلاصه و فشرده‌ی افتخارت، عظمت ها و خواسته های یک ملّت است.

پیام : ....................................

جمله : میهن دوستان تا آخرین قطره‌ی خون، در برابر دشمن پایداری خواهند کرد.

پیام : ....................................

جمله : صدای سرود زاغ بورها، سکوت کویر را شکست.

پیام : ....................................

3. با توجّه به واژه های داخل جدول، به سؤالهای زیر، پاسخ دهید.

الف) کلمه‌ی بین کلمه‌ی «حمله ور» و «برافراشته» را بنویسید.

ب) سمت چپ واژه‌ی «عظیم» چه واژه ای است؟

پ) واژه‌ای را که بالای واژه‌ی «گذرگاه» است، بنویسید.

ت) زیر واژه‌ی «سپاه» چه واژه ای قرار دارد؟

ث) بعد از واژه‌ی «برافراشته» چه واژه‌ای است؟

ج) بالای واژه‌ی «یکسان» چه واژه ای است؟

چ) آخرین واژه‌ی سطر اوّل چیست؟

ح) واژه‌‌ی سمت راست کلمه‌ی «اجازه» را بنویسید.

خ) زیر واژه‌ی «لحظه» چه واژه‌ای است؟

د) واژه‌ای که با کلمه‌ی «سر» شروع می شود، چیست؟

ذ) فعلی را که داخل جدول وجود دارد، پیدا کنید و بنویسید.

ر) واژه هایی را که به دست آوردید، به ترتیب کنار هم قرار دهید و جمله‌ی به دست آمده را بنویسید.

2. جمله : سرود ملّی، خلاصه و فشرده‌ی افتخارت، عظمت ها و خواسته های یک ملّت است.

پیام : ارزش و اهمّیّت سرود ملّی و لزوم احترام به آن‌ها

جمله : میهن دوستان تا آخرین قطره‌ی خون، در برابر دشمن پایداری خواهند کرد.

پیام : حفاظت ار وطن و ایستادگی در برابر دشمن با تمام توان

جمله : صدای سرود زاغ بورها، سکوت کویر را شکست.

پیام : عشق به وطن

3. الف) تخت جمشید

ب) با

پ) عظمت

ت) و

ث) شکوه

ج) خیره کننده اش

چ) مرکز

ح) فرمانروایی

خ) این

د) سرزمین

ذ) بود

ر) تخت جمشید با عظمت و شکوه خیره کننده اش مرکز این سرزمین بود.

1. با توجّه به متن درس، کلمه های گروه « الف و ب » را با م ترکیب کنید و واژه‌ی جدید بسازید.

گروه الف: امید، فروش، آور، حافظ، نما، گزار

گروه ب: خوش، سپاس، نام، کتاب، پر، خدا

واژه جدید: ................................................

3. جدول زیر را کامل کنید.

1. واژه جدید: خداحافظ، سپاس گزار، نام آور، کتاب فروش، پر امید، خوش نما

3. جواب به صورت زیر خواهد بود:

1. به نشانه هایی مشخّص شده، توجّه کنید.

جمله‌ی اوّل: هر کدام در گوشه‌ای از کتاب‌فروشی سرگرم تماشا و خواندن بخش‌هایی از کتاب شدیم " . "

جمله‌ی دوم: ناگریز " ، " کتابم را بستم و به آقای فرهنگ تحویل دادم.

جمله‌ی سوم: چه کسانی این همه کتاب را می خوانند " ؟ "

جمله‌ی چهارم: تو چه گل سرخ زیبایی هستی " ؟ "

2. با توجّه به جمله‌ها و نشانه‌ها، جدول زیر را کامل کنید.

2. جواب به صورت زیر می باشد:

یکی از موضوع های زیر را انتخاب کنید و با استفاده از «روش مقایسه»، سه بند درباره‌ی آن بنویسید.

شیوه‌ی دفاع از میهن در زمان گذشته و امروز

شیوه‌ی دید و بازدیدهای نوروزی در گذشته و امروز

وسیله‌ی گرم کردن خانه ها در گذشته، امروز و فردا

وسایل سفر در گذشته، امروز و فردا

نوع بازی های کودکان در روزگار گذشته و امروز

موضوع : نوع بازی های کودکان در روزگار گذشته و امروز

امروزه دست هر کودک، نوجوان یا جوانی یک موبایل دیده می شود که با آن بازی می کند یا در هر خانه ای بالأخره یک کامپیوتر وجود دارد که با ان بازی های رایانه‌ای انجام می دهند. از پدرم درباره بازی‌های زمان قدیم پرسیدم.

فوتبال در کوچه پس کوچه‌ها، والیبال، الک دولک، کارت بازی، تیله بازی و چند تا بازی دیگر را نام برد و آهی از ته دل کشید و دوباره گفت: بازی های امروزی بدون تحرّک است و باعث مریضی می شود مثل چاقی، ضعیفی چشم و .... ولی گذشته بازی ها با تحرّک بود و در فضای آزاد انجام می شد. بچّه ها با هم بازی می کردند و صمیمی می شدند و مثل امروز بچّه‌ها منزوی نبودند.

1. با توجّه به متن درس، جاهای خالی را پر کنید.

استاد با نگاه های ................... ، هنرمندی او را می دید و ........................ می کرد، امّا .................... بود که ..................... به جان شاگردش نیفتد، سال ها بعد محمود فرشچیان، استادی هنرمند و ..................... در نقّاشی شد و ....................... شهرت جهانی یافت.

2. متن درس را با دقّت بخوانید، واژه هایی را که از دو کلمه یا بیشتر تشکیل شده است، بنویسید.

3.کامل کنید.

هیجان + انگیز : ............................... یعنی ............................................................................

تفکّر + انگیز : ............................... یعنی ............................................................................

غم + انگیز : ............................... یعنی ............................................................................

............. + انگیز : ............................... یعنی ............................................................................

............. + انگیز : ............................... یعنی ............................................................................

1. استاد با نگاه های ......... تحسین آمیز.......... ، هنرمندی او را می دید و ......تشویقش....... می کرد، امّا ...... مراقب....... بود که ...... غرور....... به جان شاگردش نیفتد، سال ها بعد محمود فرشچیان، استادی هنرمند و ......نام آشنا....... در نقّاشی شد و ......کارهای او....... شهرت جهانی یافت.

2. جست و جوگر، شبانگاه، گفت و گو، خیال انگیز، زاینده رود، گل دسته، هم کلاسی، قلم مو، دلنشین، نقش و نگار، خوش حال، سپیده دم، تحسین آمیز، سرمشق، رو به رو، پشت سر، نیم رخ، نیک نامی، زرنگار، هم صدا

3. هیجان + انگیز : هیجان انگیز یعنی کاری که با هیجان و شوق همراه است.–

تفکّر + انگیز : تفکّر آمیز  یعنی کاری که با تفکر کردن آمیخته شده باشد.

غم + انگیز : غم انگیز  یعنی کاری که باعث اندوهگین شدن، می شود.

کفر + انگیز : کفر آمیز  یعنی کاری که با کفر و شرک آمیخته شده باشد.

سحر + انگیز : سحرانگیز  یعنی کاری که با جذابیت همراه است.

الف) متن زیر را با دقت بخوانید.

ب) با توجه به متن، به سؤالات زیر پاسخ دهید.

1. چرا مرد دروغگو گفت در بازار زعفران نیست؟

2. چرا شخصی از میان جمع گفت که هیچکس در این جمع دروغگو نیست، چون آدم دروغگو ته کلاهش سوراخ دارد؟

3. چرا مرد دروغگو به سرعت کلاه را از سر برداشت و مشغول نگاه کردن به آن شد؟

4. چرا در پایان، مرد دروغگو خجالت کشید.

پ) برای متنی که خواندید یک عنوان مناسب انتخاب کنید.

ب) 1. چون عادت به دروغ گفتن داشت و همچنین می خواست مرد زعفران فروش را مسخره کند.

2. چون می خواست فرد دروغگو را مشخّص کند.

3. چون دروغگو بود و خودش نیز می دانست.

4. چون مرد در بین همه رسوا شد و معلوم شد که دروغگو، اوست.

پ) دروغگو رسوا می شود.

زندگینامه‌ی یکی از شخصیّت های زیر را بنویسید. (یا هر شخصیّتی که مورد نظر شماست.)

فردوسی، پروین اعتصامی، محمود فرشچیان، مهدی آذریزدی، اسدالله شعبانی، محمود رحماندوست

حکیم فردوسی در "طیران توس " در سال 329 هجری به دنیا آمد. پدرش از دهقانان  از طوس بود و از نظر مادی دارای ثروت و موقیت قابل توجهی بود. و از همان ابتدای کار که به کسب علم و دانش پرداخت، به خواندن داستان هم علاقمند شد و به خصوص به تاریخ  و اطّلاعات مربوط به گذشته ایران عشق می ورزید.

همین علاقه به داستانهای کهن بود که او را به فکر به نظم درآوردن شاهنامه انداخت. او مدت ها  در جست و جوی این کتاب بوده است و پس از بافتن موضوع اصلی داستان های شاهنامه، از سال 370، سرودن را آغاز کرد و نزدیک به سی سال از بهترین ایام زندگی خود را وقف این کار کرد. او حتی تمام ثروتش را در این راه خرج کرد و مدّت ها در فقر و تنگدستی زندگی کرد و در سال 416 در توس در گذشت.

"شاهنامه"، حافظ راستین سنت های ملی و شناسنامه قوم ایرانی است. شاید بدون وجود این اثر بزرگ، بسیاری از عناصر مثبت فرهنگ آبا و اجدادی ما در طوفان حوادث تاریخی نابود می شد و اثری از آن ها  به جای نمی ماند.

1. با توجّه به متن درس، واژه هایی که حروف زیر را دارند، در جاهای مشخّص شده است.

ح : ................... ، ................... ، ................... ، ................... ، ................... ، ...................

ه : ................... ، ................... ، ................... ، ................... ، ................... ، ...................

2. واژه‌ی میانی واژه‌های زیر را از متن درس پیدا کنید و بنویسید.

خواجه نصیر الدّین توسی    .............    نویسنده

کتاب ها    ..............    شد

صدای    ..............    فرو افتاد

حرکتی    ..............    آغاز

برای    ..............    دانشمندان

3. در جمله های زیر، به جای واژه های مشخّص شده، واژه‌ی مناسب دیگری بنویسید.

خواجه نصیر با خود گفت: «جامعه برای حفظ (..................) خود به سه چیز نیازمند است.»

خواجه نظام الملک در شهر ری رصدخانه ای ساخت که دانشمندان در آنجا به تحقیق (..................) پرداختند.

در آسمان علم و فرهنگ ایران، ستاره های پر فروغ (...................) فراوانی می توان یافت.

او در دوازده شهر مهم، مدارس شبانه روزی تأسیس کرد (......................).

1. ح :  حمله، وحشت، حوادث، حکومت، تحقیق، حافظ

ه :  هراس انگیز، ذهن، هوش، مهیب، همت، فرهنگ

2. خواجه نصیر الدّین توسی    .....ریاضی دان.....    نویسنده

کتاب ها    .....مشغول.....    شد

صدای    .....مهیب.....    فرو افتاد

حرکتی    .....زیرگانه.....    آغاز

برای    .....جذب.....    دانشمندان

3. خواجه نصیر با خود گفت: «جامعه برای حفظ (.........حواست از.........) خود به سه چیز نیازمند است.»

خواجه نظام الملک در شهر ری رصدخانه ای ساخت که دانشمندان در آنجا به تحقیق (.........پژوهش.........) پرداختند.

در آسمان علم و فرهنگ ایران، ستاره های پر فروغ (..........پرنور.........) فراوانی می توان یافت.

او در دوازده شهر مهم، مدارس شبانه روزی تأسیس کرد (.........بنا نهاد.........).

الف) متن های زیر را بخوانید.

1. گل‌های قرمز که انار می شود من همین طور می مانم که آخر چه طوری خدایا چه طوری از هیچ چیز همه چیز درست می کنی

کنار باغچه می نشینم یک مشت خاک بر می دارم و می گویم آخر قرمزی انار از کجای این خاک در می آید شیرینی و قیافه ی قشنگش از کجای خاک و این همه رنگ این همه بو این همه طعم خدایا به یادت می افتم حتّی با دیدن دانه های سرخ انار

2. گل‌های قرمز که انار می شود. من همین طور می مانم که آخر چه طوری؟ خدایا! چه طوری از هیچ چیز، همه چیز درست می کنی؟

کنار باغچه می نشینم. یک مشت خاک بر می دارم و می گویم: «آخر قرمزی انار از کجای این خاک در می آید؟ شیرینی و قیافه ی قشنگش از کجا؟ خاک و این همه رنگ، این همه بو، این همه طعم!». خدایا به یادت می افتم. حتّی با دیدن دانه های سرخ انار.

ب) کدام یک از متن ها را بهتر فهمیدید؟ چرا؟

پ) متن زیر را بخوانید و نشانه گذاری کنید.

مردی تخم عقابی پیدا کرد و آن را در لانه ی مرغی گذاشت عقاب با بقیه ی جوجه ها از تخم بیرون آمد و با آن‌ها بزرگ شد در تمام زندگیش او همان کارهایی را انجام داد که مرغ ها می کردند برای پیدا کردن کرم و حشرات زمین را می کند و قدقد می کرد و گاهی هم با دست و پا زدن بسیار کمی در هوا پرواز می کرد.

سال ها گذشت و عقاب پیر شد روزی پرنده ی با عظمتی را بالای سرش بر فراز آسمان دید و با خود گفت «چه با شکوه این همه زیبایی این همه قدرت»

سپس از همسایه‌اش پرسید «این کیست» همسایه اش پاسخ داد «این عقاب است سلطان پرندگان او متعلّق به آسمان است و ما زمینی هستیم»

ب) متن دوم، چون در این متن، نشانه گذاری ها رعایت شده است و خواننده در خواندن متن و درک مطلب آن دچار مشکل نمی شود.

پ) مردی تخم عقابی پیدا کرد و آن را در لانه ی مرغی گذاشت. عقاب با بقیه ی جوجه ها از تخم بیرون آمد و با آن‌ها بزرگ شد. در تمام زندگیش، او همان کارهایی را انجام داد که مرغ ها می کردند. برای پیدا کردن کرم و حشرات زمین را می کند و قدقد می کرد و گاهی هم با دست و پا زدن بسیار کمی، در هوا پرواز می کرد.

سال ها گذشت و عقاب پیر شد روزی پرنده ی با عظمتی را بالای سرش بر فراز آسمان دید و با خود گفت «چه با شکوه! این همه زیبایی، این همه قدرت!»

سپس از همسایه‌اش پرسید: «این کیست!» همسایه اش پاسخ داد: «این عقاب است. سلطان پرندگان او متعلّق به آسمان است و ما زمینی هستیم.»

داستان «آوازی برای وطن» (بخوان و بیندیش فصل سوم) را یک بار دیگر بخوانید و خلاصه‌ی آن را بنویسید، سپس نام جدیدی برای آن انتخاب کنید.

موضوع : عشق به وطن

چند روزی بود که زاغ در قفس آواز کوکو وطنم را سر می داد. صاحب زاغ چون از شنیدن  آواز خسته شده بود، او را آزاد کرد و زاغ پر زد ورفت. مرد با خود گفت: حتما وطن او از قفس طلایی من با صفاتر است. ای کاش بال میداشتم و به دنبالش می رفتم. زاغ پرواز کرد و به جویباری رسید. پایین آمد تا از آب آن بنوشد. ماهی ها دور او حلقه زدند و با او صحبت کردند.

زاغ گفت: دارم به وطنم بر میگردم، ماهی ها با خود میگفتند: حتما وطن او از این جویبار زلال بهتر است. کاشکی ما هم میتوانستیم دنبالش برویم تا ببینیم وطنش کجاست. زاغ به پرواز خود ادامه داد تا به دریا رسید.

و بالای بادبان یک کشتی نشست، او به  مرغ دریایی گفت: دارم به وطنم بر میگردم. مرغ به او گفت: عبور از این دریا غیر ممکن است و در این جا توفان های سختی می وزد.

اما او به راه خود ادامه داد، هر چه به جلوتر می رفت، سرعت باد شدیدتر می شد. ناگهان رعدی در آسمان زد و توفان شدیدی وزیدن گرفت. زاغ نتوانست خودش را کنترل کند و در امواج گرفتار شد . صبح که از خواب بیدار شد، خودش را در ساحل دید.

عصر یک روز آفتابی بود. همانطور که در حال پرواز بود، احساس کرد پوست بدنش داغ شده است. نسیمی گرم و خشک به بدنش خورد. بوی این نسیم برای زاغ آشنا بود. ناگهان خوشحال شد و با خود گفت: بوی این نسیم را می شناسم. وطن، وطن ... . زاغ پایین آمد و روی ماسه های داغ بیابان راه می رفت و به یاد گذشته که با دوستان خود، روی ماسه ها می غلتیدند، غلتید و به یک باره با خود گفت: راستی، آن ها کجا هستند؟ ناگهان در همین موقع، صدای زاغ ها سکوت بیابان را شکست و آن ها از پشت بوته ها بیرون پریدند و گفتند: به وطن خوش آمدی!

1. مانند نمونه، اصلی ترین بخش جمله را مشخّص کنید.

دانشمندان با تکیه بر لطف پروردگار و تلاش بسیار، ایران را به اوج عظمت و سربلندی رساندند.

بخندند بر من، مهان جهان       از این بچّه در آشکار و نهان

کتاب ها در قفسه های کتابخانه خیلی منظّم و خوش نما چیده شده بودند.

2. مسابقه کلاسی

با توجّه به تابلوهای راهنما، جاهای خالی را پر کنید.

1. دانشمندان با تکیه بر لطف پروردگار و تلاش بسیار، ایران را به اوج عظمت و سربلندی « رساندند. »

« بخندند » بر من، مهان جهان       از این بچّه در آشکار و نهان

کتاب ها در قفسه های کتابخانه خیلی منظّم و خوش نما « چیده شده بودند. »

2. جواب به صورت زیر می باشد:

1. مانند نمونه، با توجه به متن درس، واژه ها را کامل کنید.

2. ده واژه را که از نظر شما ارزش املایی دارند، از متن درس انتخاب کرده و بنویسید.

3. معنی هر واژه را بنویسید و هریک را در جمله ای به کار ببرید.

«روان نویس» یعنی: ........................................................................................

جمله: ..................................................................................................................

«نامه نویس» یعنی: ........................................................................................

جمله: ..................................................................................................................

1. جواب به صورت شکل زیر می باشد:

2. رهگذر، مخصوصا، پیغام، هیجان، غرق

صاحب الزمان، مغازه، صندلی، لذت، انتظار

3. «روان نویس» یعنی: نوشت افزاری که با آن می توان، روان نوشت.

جمله: من به دلیل برنده شدن در مسابقات قرآنی، از معلّمم یک روان نویس جایزه گرفتم.

«نامه نویس» یعنی: کسی که نامه می نویسد.

جمله: نامه نویس، برای پدر و مادر خود در ایران نامه نوشت.

الف) جمله های زیر را با دقّت بخوانید و به ترتیب درست، شماره گذاری کنید.

صاحب مغازه پرسید: «نردبان چه؟» طوطی ها عاشق نردبان هستند.

به محض اینکه تاب بخورد. حرف زدنش تحسین همه را بر می انگیزد.

صاحب مغازه با تعجّب گفت: «واقعاً متأسفم، حتّی یک کلمه هم حرف نزد؟»

فردی یک طوطی خرید؛ امّا روز بعد، آن را به مغازه  برگرداند.

فرد یک آینه خرید و رفت.

فرد پاسخ داد: «چرا، درست قبل از مردنش با صدای ضعیفی پرسید: مگر در آن مغازه غذایی برای طوطی ها نمی فروختند؟»

وقتی روز چهارم خریدار وارد مغازه شد.

به صاحب مقازه گفت: «این پرنده صحبت نمی کند».

چهره اش کاملاً تغییر کرده بود.

صاحب مغازه پرسید برای سومین بار پرسید: «آیا در قفس آینه ای هست؟ طوطی ها عاشق آینه اند.»

فرد یک نردبان خرید و رفت.

او گفت: «طوطی مرد!»

فرد با بی میلی یک تاب خرید و رفت.

صاحب مغازه برای سومین بار پرسید: «آیا طوطی شما در قفسش تاب دارد؟ نه؟ خوب مشکل همین است».

او روز بعد بازگشت و گفت: «طوطی هنوز صحبت نمی کند».

اما روز سوم باز هم آن فرد آمد.

ب) پس از مرتب کردن جمله ها به سؤالات زیر پاسخ دهید.

1. دلیل مرگ طوطی چه بود؟

2. طوطی چه کارهایی می تواند انجام دهد؟

الف) ترتیب جمله ها بصورت زیر می باشد:

7. صاحب مغازه پرسید: «نردبان چه؟» طوطی ها عاشق نردبان هستند.

11. به محض اینکه تاب بخورد. حرف زدنش تحسین همه را بر می انگیزد.

3. صاحب مغازه با تعجّب گفت: «واقعاً متأسفم، حتّی یک کلمه هم حرف نزد؟»

1. فردی یک طوطی خرید؛ امّا روز بعد، آن را به مغازه  برگرداند.

5. فرد یک آینه خرید و رفت.

16. فرد پاسخ داد: «چرا، درست قبل از مردنش با صدای ضعیفی پرسید: مگر در آن مغازه غذایی برای طوطی ها نمی فروختند؟»

13. وقتی روز چهارم خریدار وارد مغازه شد.

2. به صاحب مقازه گفت: «این پرنده صحبت نمی کند».

14. چهره اش کاملاً تغییر کرده بود.

4. صاحب مغازه پرسید برای سومین بار پرسید: «آیا در قفس آینه ای هست؟ طوطی ها عاشق آینه اند.»

8. فرد یک نردبان خرید و رفت.

15. او گفت: «طوطی مرد!»

12. فرد با بی میلی یک تاب خرید و رفت.

10. صاحب مغازه برای سومین بار پرسید: «آیا طوطی شما در قفسش تاب دارد؟ نه؟ خوب مشکل همین است».

6. او روز بعد بازگشت و گفت: «طوطی هنوز صحبت نمی کند».

9. امّا روز سوم باز همآن فرد آمد.

ب) 1. ندادن غذا به طوطی

2. طوطی می تواند صحبت کند، از نردبان های داخل قفس بالا بروند، تاب بخورند.

یکی از متن های ناتمام زیر را انتخاب کنید و نوشته را ادامه دهید.

1. با خود گفت: اگر دست باد، گیسوی درختان را شانه بزند و آن ها را پریشان کند، آن‌گاه ...

2. با قامتی بلند و کشیده، سوار بر اسب از جاده‌ی خاکی میان درختان می گذاشت ...

3. روزی دست در دست عصای پدر بزرگ گذاشتم و آن مسیری را پیمودم، اوّل حس کردم عصا در دستم جا نمی گیرد ولی کم کم او دست مرا گرفت و ...

4. من داشتم راهم را می رفتم که ناگهان برگی از درخت بر سرم افتاد، اوّل نفهمیدم که برگ است، فقط حس کردم چیزی به سرم برخورد کرد، دستی بر سرم کشیدم و .....

5. چند سالی بود او را می شناختم و می دانستم دوست قابل اعتمادی است؛ امّا نمی دانستم چه شد که به چنین کاری دست زد. حالا من مانده بودم که چگونه این مسئله را ...

6. از راهی می گذشتم، صدایی توجّه مرا جلب کرد. ایستادم، بعد از چند ثانیه سکوت، به طرف صدا رفتم، به چاهی بر خوردم، صدای زوزه‌ی سگ از درون چاه می آمد، نگاهی به اطراف انداختم و ...

موضوع : سگ زخمی و گرفتار

کسی را در آن دور و ور ندیدم. صدای ناله و زوزه‌ی سگ همچنان می آمد. ابتدا داخل چاه را دیدم، چاه خشک و بدون آب بود. رفتم تا چیزی پیدا کم تا بتوانم سگ را از چاه بیرون بکشم، چیزی را نیافتم. داخل ماشینم را گشتم و یک طناب پیدا کردم. آن را به داخل چاه انداختم، سگ آن را گرفت. هر چه تلاش کردم، نتوانستم آن را بالا بکشم. سگ وزن بالایی داشت. فکرم افتاد که طناب را به ماشین ببندم و آن را بالا بکشم. همین کار را کردم و سگ را بالا کشیدم. سگ زخمی، تشنه و گرسنه بود. او را سوار ماشین کردم و به بیمارستان رساندم

1. جاهای خالی جمله های زیر را با واژه های مناسب از متن درس، کامل کنید.

شجاع؛ کسی است که از ...................... و عاقبت کارهای بد بترسد.

آنچه ناپسند و ..................... است. این است که انسان بی دلیل بترسد.

تلخی دارد سلامت انسان را ........................... می کند.

امروز علاوه بر ترسیدن و قدرت بدنی به ................................ هم احتیاج داریم.

خنده بر ترس های ................................... گام اوّل شجاعت است.

2. با توجّه به متن درس جاهای خالی را کامل کرده، واژه مورد نظر را بنویسید.

...... ریق      ..... رت      عا .....

تصا .....       ...... ک       ...... ج

3. نمودارهای زیر را کامل کنید.

قدرت تصمیم گیری =  ...................  +  ــِـ  +  ...................

پدیده‌ی ترسناک =  ...................  +  ......  +  ...................

فضای باغ =  ...................  +  ......  +  ...................

1. شجاع؛ کسی است که از ......خطر...... و عاقبت کارهای بد بترسد.

آنچه ناپسند و ......نکوهیده...... است. این است که انسان بی دلیل بترسد.

تلخی دارد سلامت انسان را ......تضمین...... می کند.

امروز علاوه بر ترسیدن و قدرت بدنی به ......شجاعت اخلاقی...... هم احتیاج داریم.

خنده بر ترس های ......دروغین...... گام اوّل شجاعت است.

2. ...حر... ریق      ...مها... رت      عا ...قبت...

تصا ...دف...       ...خطرنا... ک       ...... ج

3. قدرت تصمیم گیری =  ........ قدرت........  +  ــِـ  +  ........ تصمیم گیری........

پدیده‌ی ترسناک =  ........ پدیده........  +  ...ی...  +  ........ ترسناک........

فضای باغ =  ........ فضا........  +  ...ی...  +  ........ باغ........

الف) متن زیر را بخوانید.

صد نفر تنها، دو نفر همراه

مسافران کاروانی در راه سفر، به دو راهزن برخوردند. آن دو راهزن، پس از مدّتی زد و خورد، تمام کالاها و اشیای قیمیتی آن‌ها را گرفتند و پس از آنکه کتک مفصّلی به مسافران کاروان زدند، فرار کردند.

اهل کاروان، نزد حاکم رفتند و ماجرا را تعریف کردند و خواستار دستگیری آن دو راهزن شدند. حاکم پس از شنیدن سخنان آن ها، علّت شکست آن عدّه ی زیاد را از آن دو راهزن، جویا شد. یکی از کاروانیان توضیح داد: «جناب حاکم، آن‌ها دو نفر بودند همراه، ما صد نفر بودیم تنها!».

ب) با توجّه به متن، سه سؤال طرح کنید و پاسخ آن‌ها را بنویسید. (سعی کنید بعضی از سؤال های با توجّه به مفهوم کلّی متن باشد).

ب) 1. مسافران کاروان در راه سفر دچار چه مشکلی شدند؟

آن ها دو راهزن شدند و پس از کتک خوردن از راهزنان، تمام کالاهایشان به سرقت رفت.

2. حاکم، وقتی علت شکست را از مسافران جویا شد، آن ها چه گفتند؟

یکی از آن ها گفت: " آن ها دو نفر بودند همراه، ما صد نفر بودیم تنها!"

3. جمله " آن ها دو نفر بودند همراه ، ما صد نفر بودیم تنها!" چه مفهومی دارد؟

این جمله به اهمّیّت اتّحاد و یکدلی اشاره دارد و می گوید اگر دو نفر با هم اتّحاد داشته و همراه  باشند، می توانند صد نفر بی اتّحاد را شکست دهند

یکی از موضوع های زیر را انتخاب کنید و گزارشی درباره‌ی آن بنویسید.

اردوی تفریحی، برنامه‌ی یک روز مدرسه، گردش علمی، بازدید از یک مکان تاریخی، علمی، آموزشی، دیدار دو تیم ورزشی

موضوع : گزارش دیدار دو تیم ورزشی

به نام خدا. با گزارش نیمه دوم فوتبال دو تیم استقلال و سیاه جامگان در خدمتتون هستیم. بازی جذاب  دو تیم در نیمه اول دو بر صفر به سود تیم استقلال به پایان رسید. در همین ایتدای کار، امیر کامدار یک سانتر روی دروازه می کنه و ضربه سر رضا عنایتی توپ به تیر دروازه برخورد میکنه و در  برگشت باز هم عنایتی با یک بغل پا توپ را وارد دروازه میکنه. حالا نتیجه دو بر یک می شه. بازی تا دقیقه 80 چنگی به دل نمزنه. در دقیقه 80 یک خطای پنالتی روی سجاد رهبر صورت میگیره و رضا عنایتی پشت توپ می ایسته و توپ رو وارد دروازه میکنه. حالا نتیجه دو بر دو برابر می شه. در دقیقه 91 ، بازاج یک حرکت از سمت راست انجام می ده و خسرو حیدری روی او مرتکب خطا میشه، پشت ضربه ایستگاهی، رضا عنایتی می ایسته، با یک ضریه کات دار، توپ رو به تیر دروازه می زنه و در برگشت خود بازاج توپ رو گل میکنه. این گل، فضای ورزشگاه مملو از شادی می کنه و در همین لحظه داور صدای سوت رو به صدا در میاره و بازی با نتیجه3 بر 2 به سود سیاه جامگان به پایان می رسه.

1. با حروف در هم ریخته هر ردیف، یک واژه بسازید.

ا ی ه ت ز ا ن ← ........................................

گ ر ذ ن ا ر ه ← ........................................

ح ل م ت ← ........................................

2. از روی بیت هایی که کلمه های زیر در آن ها بکار رفته، یک بار بنویسید.

تأمّل .....................................................................................................................

اتّفاق .....................................................................................................................

خطوط .....................................................................................................................

3. در هر یک از جمله های زیر، واژه‌ی «چون» چه معنی دارد؟

مادران چون گل های بهشتند. ← چون یعنی:   ........................................

مسافرت را دوست دارم چون چیزهای جدید می آموزم. ← ........................................

دانه های پشبنم چون مرواریدهای غلتان روی برگ ها نشسته بودند. ← ........................................

چون صدای دریا آرامش بخش بود. ساعت ها کنار آن می نشست. ← ........................................

1. ا ی ه ت ز ا ن ← تازبانه

گ ر ذ ن ا ر ه ← رهگذران

ح ل م ت ← تحمّل

2. تأمّل:  گفت : ای آشنا، ببخش مرا            خوب در حال من، تأمّل کن

اتّفاق:  شاید این اتّفاق هم روزی                  ناگهان از برای من می افتاد

خطوط:  در کنار خطوط سیم پیام                  خارج از ده، دو کاج رو بیدند

2. مادران چون گل های بهشتند. ← چون یعنی:   همانند

مسافرت را دوست دارم چون چیزهای جدید می آموزم. ← زیرا

دانه های پشبنم چون مرواریدهای غلتان روی برگ ها نشسته بودند. ← همانند

چون صدای دریا آرامش بخش بود. ساعت ها کنار آن می نشست. ← به دلیل اینکه

1. با توجّه به شعر درس، به پرسش های زیر پاسخ دهید.

نام داستان : ......................................

شخصیّت های داستان: ..............................................................................................................................

داستان در چه محلّی اتّفاق افتاده است؟ ..............................................................................................................................

داستان در چه زمانی رخ داده است؟ ..............................................................................................................................

نظر شما درباره‌ی کاج همسایه چیست؟ ..............................................................................................................................

2. با جا‌به‌جا کردن اجزای جمله، بیت‌های زیر را مانند نمونه، به زبان ساده بازگردانید.

شعر:  باز می پیچد میان خانه ها        بوی اسفند و گلاب و بوی عود

بازگردانی:  باز بوی اسفند و گلاب و بوی عود میان خانه ها می پیچد.

شعر:  می رسد فصل بهاری جاودان        فصلی از عطر و گل و شعر و سرود

بازگردانی:  .........................................................................................................

شعر:  کاج همسایه فصل بهاری جاودان        دوستی را نمی برم از یاد

بازگردانی:  .........................................................................................................

1. نام داستان :

کاجستان

شخصیّت های داستان:

دو کاج

داستان در چه محلّی اتّفاق افتاده است؟

در مکانی خارج از ده

داستان در چه زمانی رخ داده است؟

در گذشته

نظر شما درباره‌ی کاج همسایه چیست؟

وفادار، با محبت، کمک کننده در سختی ها، حکیم و فهمیده در واقع یک دوست واقعی.

2. شعر:  می رسد فصل بهاری جاودان        فصلی از عطر و گل و شعر و سرود

بازگردانی:  فصل بهاری جاودان، فضلی از عطر و گل و شعر و سرود می رسد.

شعر:  کاج همسایه فصل بهاری جاودان        دوستی را نمی برم از یاد

بازگردانی:  کاج همسایه با نرمی گفت : دوستی را از یاد نمی برم.

قصّه‌ی شعر «کاجستان» را به نثر ساده بنویسید.

در خارج از روستا و در کنار خطوط برق دو تا کاج رشد کردند. سال های طولانی، رهگذران آن ها را  همانند دو تا دوست می دیدند. در یکی از روز های پاییزی و در زیر رگبار و باد شدید، یکی از کاج ها خم شد و روی دیگری افتاد. این کاج  به کاج دیگری گفت: ای دوست مرا ببخش و کمکم کن. میبینی که ریشه هایم از خاک بیرون زده است. لطفا مرا چند روز تحمّل کن.

کاج همسایه گفت: من دوستیمان را از یاد نمی برم. شاید این اتّفاق هم روزی برای من بیفتد. وقتی باد این مهربانی را دید، آرام گرفت. کاج آسیب دیده هم، کم کم بهتر شد و پا گرفت و سالم شد. سال ها می گذشت و میوه های این کاج ها روی زمین می ریخت و دانه ها به آسانی در زمین ریشه می کردند. باران نیز می بارید و درختان بسیار دیگری در این مکان رشد کردند و پر از کاج شد. چندی بعد، روستای ما کاجستان نام گرفت.

2. در جاهای خالی کلمه هایی بنویسید که درباره‌ی اسم قبل از خود توضیح دهند.

باد تندی بر صحرا می وزید و خار و خاشاک را با خود به هر سو می برد راه .......................... بچّه شیر را ..................... و بی رمق کرده بود.

غذای ........................ مادرم را خورده بودم و توی رختخواب ............................... خوابیده بودم.

ته نهر سنگریزه بود و لابه لای سنگریزه ها پر از ماهی های ................... و .......................... و ......................... بود.

پیرزن ............................... و ................................... بود.

3. پاسخ هر سؤال را در خانه های خود بنویسید و رمز جدول را پیدا کنید.

1. بوی خوشی دارد.

2. به معنی دستور است.

3. ناپسند است.

4. پلی رنگی در آسمان

5. دارای اعتبار و بها

6. دلیری

7. عکس را در آن می گذارند.

2. باد تندی بر صحرا می وزید و خار و خاشاک را با خود به هر سو می برد راه ......سخت...... بچّه شیر را ...... خسته...... و بی رمق کرده بود.

غذای ......خوشمزه...... مادرم را خورده بودم و توی رختخواب ......نرم...... خوابیده بودم.

ته نهر سنگریزه بود و لابه لای سنگریزه ها پر از ماهی های ......زیبا...... و ......رنگارنگ...... و ......سریع...... بود.

پیرزن ......خسته...... و ......ناتوان...... بود.

3. جواب به صورت شکل زیر می باشد:

1. بندهایی را که کلمه های زیر در آن‌ها به کار رفته است، بنویسید.

لطف، حفظ، شوق، دلخوشی

2. با توجّه به متن درس کلمه های خواسته شده را پیدا کنید.

کلمه ای نه حرفی که پنجمین حرف آن «آ» باشد.

کلمه ای هشت حرفی که حرف دو و هشتم آن «ی» باشد.

کلمه ای هفت حرفی که حرف اوّل آن «ح» باشد.

کلمه ای شش حرفی که بین دو قسمت آن «و» باشد.

کلمه ای پنج حرفی که حرف آخر آن «ز» باشد.

3. در جدول زیر، مانند نمونه، مثال هایی از نگاه کردن و خوب دیدن بنویسید.

نگاه کردن : نگاه کردن از پنجره به بیرون ، ..................................... ، ..................................... ، .....................................

خوب دیدن : دیدن یک فیل آموزشی ، ..................................... ، ..................................... ، .....................................

1. اشک "شوق" از دیدگان ستاره، فرو ریخت و گفت: «ای خدای بزرگ، این پسرک نازنین من، در این دو سه ماهه، راه چند ساله را پیموده است؟ من که باور نمی کنم. برای "دل خوشی" من این سخنان را می گویی؟».

ستاره که از شادی و هیجان، آرام و قرار از کف داده بود. گفت: «پروردگارا، از مهربانی ها و "لطف" تو سپاس گزاریم و تو را شکر می گویم که فرزندی دانا به ما بخشیده‌ای، ای خدای مهربان، این فرزند خوب و دانا را برای ما "حفظ" فرما!».

2. کلمه ای نه حرفی که پنجمین حرف آن «آ» باشد.

شادی آفرین

کلمه ای هشت حرفی که حرف دو و هشتم آن «ی» باشد.

بیان صافی

کلمه ای هفت حرفی که حرف اوّل آن «ح» باشد.

حیرت آور

کلمه ای شش حرفی که بین دو قسمت آن «و» باشد.

پرس و جو

کلمه ای پنج حرفی که حرف آخر آن «ز» باشد.

دلسوز

3. نگاه کردن :

نگاه کردن به ماشین های درون خیابان

نگاه کردن به چهره به چهره پدر و مادر

نگاه کردن به آدم های داخل کوچه

خوب دیدن :

دیدن یک آزمایش علمی

دیدن میکروب ها با میکروسکوب

دیدن چگونگی زندگی حیوانات

ب) متن زیر را با «که»، «تا»، «و» و «امّا» کامل کنید.

نجّار پیری بود ........................... می خواست بازنشسته شود. او به کار فرمایش گفت ........................... می خواهد ساختن خانه را رها کند ........................... از زندگی بی دغدغه در کنار خانواده‌اش ببرد. کارفرما از اینکه دید کارگر خویش می خواهد کار را ترک کند. ناراحت شد. او از نجّار پیر خواست ........................... به عنوان آخرین کار، تنها یک خانه‌ی دیگر بسازد.

نجّار پیر قبول کرد، ........................... کاملاً مشخّص بود ........................... ولی به این کار راضی نیست. او برای ساختن این خانه، از مصالح بسیار نامرغوبی استفاده کرد ........................... با بی حوصلی به ساختن خانه ادامه داد.

وقتی کار به پایان رسید. کارفرما برای وارسی خانه آمد. او کلید خانه را به نجّار داد ........................... گفت: «این خانه متعلّق به توست. این هدیه‌ای است از طرف من برای تو». نجّار یکّه خورد. مایه‌ی تأسّف بود! اگر می دانست ........................... خانه‌ای برای خودش می سازد. حتماً کارش را به گونه‌ای دیگر انجام می داد.

ب) نجّار پیری بود .......که....... می خواست بازنشسته شود. او به کار فرمایش گفت .......که....... می خواهد ساختن خانه را رها کند .......تا....... از زندگی بی دغدغه در کنار خانواده‌اش ببرد. کارفرما از اینکه دید کارگر خویش می خواهد کار را ترک کند. ناراحت شد. او از نجّار پیر خواست .......تا....... به عنوان آخرین کار، تنها یک خانه‌ی دیگر بسازد.

نجّار پیر قبول کرد، .......ولی....... کاملاً مشخّص بود .......که....... ولی به این کار راضی نیست. او برای ساختن این خانه، از مصالح بسیار نامرغوبی استفاده کرد .......و....... با بی حوصلی به ساختن خانه ادامه داد.

وقتی کار به پایان رسید. کارفرما برای وارسی خانه آمد. او کلید خانه را به نجّار داد .......و....... گفت: «این خانه متعلّق به توست. این هدیه‌ای است از طرف من برای تو». نجّار یکّه خورد. مایه‌ی تأسّف بود! اگر می دانست .......که....... خانه‌ای برای خودش می سازد. حتماً کارش را به گونه‌ای دیگر انجام می داد.

با استفاده از کتاب ها و منابع مناسب، درباره‌ی یکی از موضوع های زیر، تحقیق کنید و به صورت گزارشی بنویسید.

پیشگیری از بیماری، منابع آب آشامیدنی، نقش دانشمندان در زندگی انسان

موضوع: منابع آب آشامیدنی

تأمین و توزیع آب در کشورهای در حال توسعه، مسائل مهمی را به وجود آورده است و دولت‌ها را  واداشته است تا مبالغ عظیمی پول در راه تأمین آن سرمایه گذاری نمایند، این موضوع به خصوص در کشورهایی که نیمه خشک هستند، حالت جدّی تری دارد. در کشورهایی مثل ایران که تقسیم آب به علّت شکل خاصّ سرزمین های آن به صورت غیر یکنواخت توزیع گردیده است، باید سعی شود به  اتّخاذ بهترین و مدرن ترین روش های علمی و فنّی آب‌های موجود را طبق قوانین عادلانه ای در دسترس عموم قرار داد. مهمترین منابع اب در دنیا : 1) اب های سطحی (رودخانه، دریاچه، دریا، اقیانوس) در کشورها، شرکت آب و فاضلاب وظیفه تأمین آب شرب را برای مردم دارد. حال این شرکت با استفاده از روش های مختلف اقدام به تصفیه آب و در نتیجه در اختیار قرار دادن آن به مردم با استفاده از لوله کشی ها می کند.

1. با توجه به متن درس، جدول ها را با واژه هایی که دارای نشانه های زیر هستند، کامل کنید.

ح: ............

ه: ............

غ: ............

ق: ............

س: ............

ص: ............

ز: ............

ذ: ............

2. کلمه های زیر را مانند نمونه دسته بندی کنید: نظر، ناظر، نظارت

تجسّم، عاقل، تدبیر، قناعت، اجسام، عقل، مدبّر، جسم، معقول، تدابیر، قانع، مجسّم

3. مانند نمونه واژه های جمله های زیر را مرتّب کنید.

مکش بیهوده این بار گران را ← این بار گران را بیهوده مکش

ز مور آموز رسم بردباری  ←  ....................................................

بکوش اندر بهار زندگانی  ←  ....................................................

بخور در سفره‌ی ما، هر چه خواهی  ←  ....................................................

1. ح: راحت

ه: بیهوده

غ: فارغ

ق: عاقل

س: مسکین

ص: قصر

ز: زحمت

ذ: رهگذر

2. جسم، مجسّم، تجسّم، اجسام

عقل، عاقل، معقول

قانع، قناعت

تدبیر، مدبّر، تدابیر

3. مکش بیهوده این بار گران را ← این بار گران را بیهوده مکش

ز مور آموز رسم بردباری  ←  از مور، رسم بردباری را بیاموز

بکوش اندر بهار زندگانی  ←  اندر بهار زندگانی بکوش

بخور در سفره‌ی ما، هر چه خواهی  ←  در سفره‌ی ما، هر چه خواهی بخور

الف) به کلمه های زیر، دقّت کنید:

ره  ←  راه

گرت  ←  اگر تو را

اکنون شما شکل کامل شده ی واژه های زیر را بنویسید.

گه  ←  .....................

کای  ←  .....................

بُد  ←  .....................

وزان  ←  .....................

کز  ←  .....................

بُرون  ←  .....................

ب) با توجّه به متن درس «کار و تلاش» جدول زیر را کامل کنید.

یک بیت که لحن خبری دارد.  ...................................................................................

یک بیت که لحن پرسشی دارد.  ...................................................................................

یک بیت که علامت « ، » دارد.  ...................................................................................

یک بیت که دو جمله با نشانه‌ی ربط «که» به هم متّصل شده باشند.  ...................................................................................

الف)

گه  ←  گاه

کای  ←  که ای

بُد  ←  بود

وزان  ←  و از آن

کز  ←  که از

بُرون  ←  بیرون

ب)

یک بیت که لحن خبری دارد. 

به راهی در ، سلیمان دید موری             که با پای ملخ می کرد روزی

یک بیت که لحن پرسشی دارد. 

به تندی گفت: کای مسکین نادان               چرایی فارغ از ملک سلیمان؟

یک بیت که علامت « ، » دارد.

زهر کردی ، برون افتادی از راه               ز هر بادی ، بریدی چون پر گاه

یک بیت که دو جمله با نشانه‌ی ربط «که» به هم متّصل شده باشند.

بگفت : از سور، کمتر گوی با مور            که موران را، قناعت خوشتر از سود

با توجّه به آموخته های درس، داستان شعر «کار و تلاش» را به نثر ساده، بنویسید.

سلیمان در راه، مورچه ای را دید که با زحمت پای ملخی را تکان می داد و از سنگینی آن در سختی بود و باد، او را چون پر کاه تکان میداد . چنان سعی و تلاش می کرد که متوجه کسی نبود.

سلیمان با عصبانیت به او گفت: ای فقیر نادان، از ملک سلیمان خبر نداری؟ از این پس به قصر پادشاهی بیا و هر چه می خواهی از سفره ها بخور. چرا باید تمام عمر خود را به سختی زحمت بکشی و بارهای سنگین ببری؟ اینجا راه است و مردم از آن عبور می کنند، مبادا در زیر پای آن ها کشته شوی. این بار سنگین را بیهوده نکش و برای جسم خود این قدر، جانت را آزار نده.

مورچه گفت: با مورچه ها از غذا صحبت نکن زیرا آن ها قناعت را از غذا بیشتر دوست دارند. ما به هیچ کس نیاز نداریم، چون که خودمان هم توشه و هم انبار داریم. من به راحتی پس از این رنج امید دارم و این پای ملخ را با گنج های بسیار اگر دوست داری برای همیشه، موفق باشی، از مورچه رسم بردباری را بیامور. راهی را که مانعت است را نرو و کاری را که انسان های باهوش به تو می خندند را نکن. عاقل باش و تدبیر داشته باش و کار امروز را به فردا نینداز. تا جوان هستی، تلاش کن که مایه سرافرازی در پیری است.

2. مانند نمونه، نمودار مربوط به هر جمله را رسم کنید.

جمله: عبدالله چند سوره از قرآن را آموخته است.

عبدالله  ←  چند سوره از قرآن را  ←  آموخته است.

جمله: جوانی آرزوی رفتن به خانه‌ی کعبه را در سر داشت.

...........  ←  .....................................  ←  .....................

جمله: پدر و مادرم شوق آموختن را در من به وجود آوردند.

...........  ←  .....................................  ←  .....................

3. برای واژه های داخل جدول، پرسش های مناسب بنویسید.

2. جمله: جوانی آرزوی رفتن به خانه‌ی کعبه را در سر داشت.

جوانی  ←  آرزوی رفتن به خانهی کعبه را  ←  در سر داشت.

جمله: پدر و مادرم شوق آموختن را در من به وجود آوردند.

پدر و مادرم  ←  شوق آموختن را در من  ←  به وجود آوردند.

3.

1) یکی از نام های خداوند در زبان فارسی را بنویسید؟

2) کسی که مشهور و معروف است؟

3) کسی که به دانش آموزان درس میدهد؟

4) کاری که منتظر می کند؟

5) معنی دیگر شاکر یا شکر کننده را بنویسید؟

6) کسی که همانند کوه است

7) کسی که امید دارد

8) برای این که همواره موفق باشی، چه ویژگی را باید از مورچه آموخت؟