گام به گام تفکر صفحه 66 درس عقل در فلسفه_قسمت دوم فلسفه (2)

ابن‌سینا رساله‌ای به نام «معراجیه» دارد. وی در مقدمۀ این رساله می‌گوید: «شریف‌ترین انسان و عزیزترین انبیا و خاتم رسولان (ص) چنین گفت با مرکز حکمت و فلک حقیقت و خزینۀ عقل، ا‌میرالمؤمنین (ع) که ا‌ی علی، چون می‌بینی که مردم با انواع نیکی‌ها به سوی خالق خود تقرّب می‌جویند، تو به انواع تعقّل و تفکّر به او تقرّب جوی تا از آنان سبقت‌گیری» و این خطاب جز با چنین بزرگی ممکن نبود؛ زیرا او (علی) در میان خلق مانند «معقول» در میان «محسوس» بود، لاجرم چون با دیدۀ بصیرت به ادراک اسرار شتافت، همۀ حقایق را دریافت و دیدن یک حکم دارد که گفت، «اگر پرده کنار رود، بر یقین من افزوده نمی‌شود.»

دربارۀ گفتۀ ابن‌سینا فکر کنید و بگویید:

1) به نظر شما عبادت با بهره‌مندی از انواع تعقل چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟

2) توصیفات ابن‌سینا از پیامبر (ص) و امام علی (ع) نشان دهندۀ چیست؟

3) با توجه به شخصیت فلسفی ابن‌سینا، این بیان وی چه پیامی در بردارد؟
 

1) هر عملی که مطابق و بر مبنای عقل و همراه با تفکّر و تعقّل باشد یک نوع عبادت محسوب می‌شود، عبادت خدا بدون شناخت و تفکّر هیچ ارزشی نخواهد داشت.

2) نشان دهندهٔ این است که آن‌ها را در قلهٔ معرفت دینی می‌بیند. معرفتی که حاصل حسّ و عقل و شهود قلبی است.

3) منظور ابن سینا این است که حضرت علی (ع) اگر به مقامی در عبادت می‌رسد که از کُنه و باطن عالم با خبر است و به یقین عقلی و قلبی رسیده است‌، دلیل این سبقت در تقرّب به خدا، عبادت عاقلانه همراه با معرفت و شناخت عقلی است که این عبادت‌ها را ارزشمند نموده است.