جواب فصل 4 نِظامُ الطَّبيعَةِ عربی (3) رشته انسانی

نِظامُ الطَّبيعَةِ

تَوازُنُ الطَّبيعَةِ جَميلٌ. خَلَقَ اللّهُ لِلطَّبيعَةِ نِظاماً يَحْکُمُ جَميعَ الْمَوْجوداتِ مِنْ نَباتٍ وَ حيَوَانٍ و کائنِاتٍ أخُرْیٰ يَعيشُ بَعْضُها عَلیٰ بَعْضٍ؛ فَیَتَحَقَّقُ التَّوازُنُ و الإسْتِقرارُ فيهأ. وَ أَيُّ خَلَلٍ في نِظامِها يُؤَدّي إلیٰ تَخريبِها وَ مَوْتِ مَنْ فيها.

وَ مِنْ مُهَدَّداتِ نِظامِ الطَّبيعَةِ:

«تَلَوُّثُ الهَْواءِ الذَّي يُسَبِّبّ أمَطارا حَمضيَّةً.»

وَ «الْکْثارُ فِي اسْتخِدامِ المُبيداتِ الزِّراعيَّةِ وَ الْأسمِدَةِ الْکيمياويَّةِ.»

وَ «إيجادُ النُّفاياتِ الصِّناعيَّةِ وَ الْمَنزِليَّةِ.»

فَيَتِّمُ التَّوازُنُ فِي الطَّبيعَةِ مِنْ خِلالِ وُجودِ رَوابطَ مُتداخِلةٍ بيْنَ الکْائناتِ الحَيَّةِ وَ بيئَتِها، وَلكنْ ظَلَمَ الْإنسانُ الطَّبيعَةَ في نَشاطاتِهِ الَّتي تُؤَدّي إلَی اخْتِلالِ هٰذَا التَّوازُنِ ظُلماً واسِعاً!

و الْآنَ لِنَقرَأ هذه القِصَّة قِراءةَ دقَيقةَ لكَي نَطَّلِعَ عَلیٰ أَفْعالِ الْإنسانِ الْمُخَرِّبَةِ لِلْبيئَةِ: يُحْکیٰ أنَ مُزارعا کانَتْ لَهُ مَزرَعَةٌ کَبيرَةٌ فيها خَضْراواتٌ وَ أَشجارٌ کَثيرَةٌ. وَ کانَ يُرَبّي في مَزرَعَتِهِ أنَواعَ الطُّيورِ، ذاتَ يَومِ لاحَظَ الْمُزارِعُ أنَّ عَدَدَ أفَراخ الطُّيورِ يَنْقُصُ تدريجيّأ. بَدَأ الْمُزارِعُ يُفَکِّرُ في سَبَبِ ذٰلِكَ وَ يُراقِبُ الْمَزرَعَةَ لَيلاً وَ نَهارا؛ً فَلاحَظَ أنَّ عَدَدا مِنَ الْبوماتِ تسْکُنُ قُرْبَ الْمَزرَعَةِ، فَتَهْجُمُ عَلَی الْفَراخِ هُجوما کَبيراً وَ تأْکُلُهأ. فَقَرَّرَ المُزارِعُ التَّخَلُصَ مِنْها، وَ هٰکذَا فعَلَ.

وَ بعْدَ شُهورٍ شاهَدَ المُزارِعُ أنَّ الخَضْراواتِ بِالمَزرَعَةِ تَتَعَرَّضُ لِلْأکَلِ وَ التَّلَفِ؛ وَ لَمّا راقبَ الْأَمرَ مُراقَبَةً شَديدَةً، لاحَظَ أَنَّ مَجموعَةً کَبيرَةً مِنْ فِئْرانِ الحَقْلِ تهْجُمُ عَلیَ الخَضْراواتِ وَ تأَکْلُها.

أخَذَ المُزارِعُ يفَکِّرُ: «لمِاذَا ازْدادَ عَدَدُ فِئْرانِ الحَقْلِ ازْدياداً كبَيراً»؟!

فَذَهَبَ إلیٰ خَبيرِ الزِّراعَةِ وَ اسْتَشارَهُ. فَقالَ لَهُ الْخَبيرُ:

«کيَفَ يکَونُ ذلٰكَ، وَ هُناكَ بوماتٌ کَثيرَةٌ في مِنطَقَتِکُم»؟!

قالَ لَهُ الْمُزارِعُ: «إنّي تَخَلَّصْتُ مِنَ الْبوماتِ بِقَتْلِ الْکَثيرِ مِنْها.»

قالَ الْخَبيرُ: «إنَّكَ تَعَدَّيْتَ عَلیٰ نِظامِ الطَّبيعَةِ تَعَدّيَ الظّالِمينَ، فَالْبوماتُ کانَتْ تَتَغَذّیٰ عَلیٰ فِئْرانِ الحَقْلِ إضافَةً إلی الْفَراخِ. وَ بعْدَ التَّخَلُّصِ مِنْ أکْثَرِ البْوماتِ ازْدادَ عَدَدُ فِئْرانِ الحَقْلِ. کانَ الواجِبُ عَليَكَ تصَحيحَ هٰذَا الخَطأَ بِالحِفاظِ عَلیٰ طُيورِكَ لا بِقَتْلِ الْبوماتِ؛ فَإِنِ اسْتَمَرَّتِ الْحالَةُ هٰکَذا، فَسَتُشاهِدُ مَشاکِلَ جَديدَةً فِي الْبيئَةِ الَّتي تَعيشُ فيها مُشاهَدَةً مُؤْلِمَةً.»

وَ هٰکَذا قَرَّرَ الْمُزارِعُ الْحِفاظَ عَلَی الْفْراخِ وَ السَّماحَ لِلْبوماتِ بِدُخولِ مزَرعَتِهِ. فَازداد عدَدُها مَرَّة أُخریٰ، وَ أکَلَتْ فئْرانَ الحَقلِ، وَ عادَتِ الْبيئَةُ إلیٰ حالَتِهَا الطَّبيعيَّةِ.

أ. عَيِّنِ الصَّحيحَ وَ الخَطأَ حَسَبَ نصِّ الدَّرسِ.

1- الرَّوابطُ المُتداخِلةُ بَينَ الكائِناتِ الحَيةِّ وَ بيئَتَها تؤَدّي إلَی اخْتِلالِ التَّوازُنِ فِي الطَّبيعَةِ.

2- كانَ الْفَلّاحُ يَمْلِكُ مَزرَعَةً في شَمالِ إيران يَزْرَعُ فيهَا الرُّزَّ .

3- ظَنَّ الْمُزارِعُ أَنَّ الْبوماتِ هيَ الَّتي تَأكُلُ أَفْراخَ الطُّيورِ.

4- اَلزّارِعُ لَمْ يَسمَحْ لِلثعالِبِ بِالدُّخولِ إلیٰ مَزرَعَتِهِ.

5- کانَ الْمُزارِعُ يُرَبِّي الطُّيورَ وَ الْبوماتِ في مَزْرَعَتِهِ.

6- فِي النِّهايَةِ حافَظَ الْمُزارِعُ عَلَی الطُّيورِ وَ أَفْراخِها.

7- تُعَدُّ النُّفاياتُ الصِّناعيَّةُ تَهْديداً لِنِظامِ الطَّبيعَةِ.

ب. اِنتخِبِ الكَلِمَةَ الصَّحيحَةَ للِفَراغِ

1- بَعْدَ (سِنينَ    شُهورٍ) شاهَدَ المُزارعِ أنَّ الخَضْراواتِ بالمَزرَعةِ تتَعَرَّضُ للْأکَلِ وَ التَّلَفِ.

2- كانَتْ مَجْموعَةٌ کَبيرَةٌ مِنَ (الثَّعالِبِ    الفِئران) تَهْجُمُ عَلَی الْخَضْراواتِ وَ تَأْکُلُها.

3- عَيشُ الحَيَواناتِ بعْضِها علَیٰ بَعْضٍ يُحَقِّقُ إيِجادَ (النُّفايَةِ    التَّوازُنِ) فِي الطَّبيعَةِ.

4- أَيُّ خَلَلٍ في نِظامِ الطَّبيعَةِ يُؤَدّي إلیٰ تَخْريبِها وَ (مَوْتِ   حَياةِ) مَنْ فيها.

5- إيجادُ النُّفاياتِ الصِّناعيَّةِ وَ الْمَنْزِليَّةِ (يُهَدِّدُ   لا يُهَدِّد) نِظامَ الطَّبيعَةِ.

6- تَدَخُّلُ الْإنْسانِ في أُمورِ الطَّبيعَةِ يُؤَدّي إلیٰ (تَنظيمِ   اِختِلالِ) تَوازُنِها.

7- هَدَّدَ الْمُزارِعُ الطَّبيعَةَ في مَزْرَعَتِهِ بِـ (حِفْظِ   قَتلِ) بوماتِها.

اِخْتَبِرْ نَفْسَكَ. اِنتخِبِ التَّرجَمَةَ الصَّحيحَةَ، ثُمَّ عَيِّنِ المَفعولَ المُطلَقَ، وَ اذْکرْ نَوعَهُ.

1- (فَاصبِر صَبراً جَمیلاً)  اَلمَعارِج: 5

الف. قطعاً شکيبايی کن.            ب. به زيبايی صبر کن.

2- (... اُذْکُرُوا اللهَ ذِکْراً کَثيراً) اَلأحزاب: 41

الف. خدا را هميشه ياد کنيد.            ب. خدا را بسيار ياد کنيد.

3- (... کَلَّمَ اللهُ موسی تَکليماً)  اَلنِّساء: 164

الف. خدا با موسی قطعاً سخن گفت.           ب. خدا با موسی سخنی گفت

4- (... وَ نُزِّلَ المَلائِکَۀُ تَنزیلاً)  اَلفُرقان: 25

الف. و مانند ملائک فرود آمدند.           ب. و فرشتگان قطعاً فرود آورده شدند.

ترجمه و پاسخ به سوالات:

نِظامُ الطَّبيعَةِ

نظام [مندی] طبیعت

تَوازُنُ الطَّبيعَةِ جَميلٌ. خَلَقَ اللّهُ لِلطَّبيعَةِ نِظاماً يَحْکُمُ جَميعَ الْمَوْجوداتِ مِنْ نَباتٍ وَ حيَوَانٍ و کائنِاتٍ أخُرْیٰ يَعيشُ بَعْضُها عَلیٰ بَعْضٍ؛ فَیَتَحَقَّقُ التَّوازُنُ و الإسْتِقرارُ فيهأ. وَ أَيُّ خَلَلٍ في نِظامِها يُؤَدّي إلیٰ تَخريبِها وَ مَوْتِ مَنْ فيها.

ترازمندی(تعادل) طبیعت چه زیباست! خداوند نظمی برایش آفریده است که بر همۀ باشندگان (موجودات) از گیاه و جانور و موجودات دیگر که از یکدیگر تغذیه می کنند، فرمان می رانَد؛ در نتیجه تعادل و آرامش (ثبات) در آن تحقّق می یابد. و هر گونه ناهماهنگی (شکافی، نقصی) در نظم آن به ویران سازی اش و مرگ هر کس در آن است منجر می شود.

وَ مِنْ مُهَدَّداتِ نِظامِ الطَّبيعَةِ:

از جمله تهدید کنندگان نظام طبیعت [اینها هستند]:

«تَلَوُّثُ الهَْواءِ الذَّي يُسَبِّبّ أمَطارا حَمضيَّةً.»

«آلودگی هوا که موجب باران های اسیدی می شود».

وَ «الْکْثارُ فِي اسْتخِدامِ المُبيداتِ الزِّراعيَّةِ وَ الْأسمِدَةِ الْکيمياويَّةِ.»

و«زیاد روی در به کارگیری حشره کش های کشاورزی و کودهای شیمیایی».

وَ «إيجادُ النُّفاياتِ الصِّناعيَّةِ وَ الْمَنزِليَّةِ.»

و «ایجاد پسماندهای (زباله های) صنعتی و خانگی.»

فَيَتِّمُ التَّوازُنُ فِي الطَّبيعَةِ مِنْ خِلالِ وُجودِ رَوابطَ مُتداخِلةٍ بيْنَ الکْائناتِ الحَيَّةِ وَ بيئَتِها، وَلكنْ ظَلَمَ الْإنسانُ الطَّبيعَةَ في نَشاطاتِهِ الَّتي تُؤَدّي إلَی اخْتِلالِ هٰذَا التَّوازُنِ ظُلماً واسِعاً!

تعادل در طبیعت از راه وجود روابط کاملاً در هم تنیده میان موجودات زنده و محیط آنها انجام می شود؛ انسان در فعّالیّتهایش که منجر به به هم خوردنِ (اختلال) این تعادل می شود، چقدر نسبت به طبیعت ستمگر است!

و الْآنَ لِنَقرَأ هذه القِصَّة قِراءةَ دقَيقةَ لكَي نَطَّلِعَ عَلیٰ أَفْعالِ الْإنسانِ الْمُخَرِّبَةِ لِلْبيئَةِ: يُحْکیٰ أنَ مُزارعا کانَتْ لَهُ مَزرَعَةٌ کَبيرَةٌ فيها خَضْراواتٌ وَ أَشجارٌ کَثيرَةٌ. وَ کانَ يُرَبّي في مَزرَعَتِهِ أنَواعَ الطُّيورِ، ذاتَ يَومِ لاحَظَ الْمُزارِعُ أنَّ عَدَدَ أفَراخ الطُّيورِ يَنْقُصُ تدريجيّأ. بَدَأ الْمُزارِعُ يُفَکِّرُ في سَبَبِ ذٰلِكَ وَ يُراقِبُ الْمَزرَعَةَ لَيلاً وَ نَهارا؛ً فَلاحَظَ أنَّ عَدَدا مِنَ الْبوماتِ تسْکُنُ قُرْبَ الْمَزرَعَةِ، فَتَهْجُمُ عَلَی الْفَراخِ هُجوما کَبيراً وَ تأْکُلُهأ. فَقَرَّرَ المُزارِعُ التَّخَلُصَ مِنْها، وَ هٰکذَا فعَلَ.

اینک باید این داستان را با دقّت بخوانیم تا از کارهای ویرانگرِ انسان نسبت به محیط زیست آگاه (مطّلع) شویم. حکایت می شود که کشاورزی کشتزار بزرگی داشت که در آن سبزیجات و درختان بسیاری بود. و در کشتزارش گونه های پرندگان پرورش می داد، یک روز کشاورز ملاحظه کرد که شمار (تعداد) پرندگان، اندک اندک (به تدریج) کم می شود. (رو به کاهش است.) کشاورز شروع کرد به اندیشیدن در مورد دلیل این[موضوع] و از کشتزار شب و روز مراقبت می کرد؛ پس ملاحظه کرد که شماری (تعدادی) از جغدها نزدیک کشتزار زندگی می کنند؛ به جوجه ها حمله می کنند و آنها را می خورند. کشاورز بر آن شد که از دست آنها خلاص شود، و همین کار را کرد.

وَ بعْدَ شُهورٍ شاهَدَ المُزارِعُ أنَّ الخَضْراواتِ بِالمَزرَعَةِ تَتَعَرَّضُ لِلْأکَلِ وَ التَّلَفِ؛ وَ لَمّا راقبَ الْأَمرَ مُراقَبَةً شَديدَةً، لاحَظَ أَنَّ مَجموعَةً کَبيرَةً مِنْ فِئْرانِ الحَقْلِ تهْجُمُ عَلیَ الخَضْراواتِ وَ تأَکْلُها.

و پس از چند ماه کشاورز دید که سبزیجات در کشتزار، دستخوشِ (در معرضِ) خوردن و از بین رفتن قرار می گیرند؛هنگامی که به شدّت مراقب موضوع بود، ملاحظه کرد که مجموعۀ بزرگی از موشهای دشت به سبزیجات حمله می کنند و آنها را می خورند.

أخَذَ المُزارِعُ يفَکِّرُ: «لمِاذَا ازْدادَ عَدَدُ فِئْرانِ الحَقْلِ ازْدياداً كبَيراً»؟!

کشاورز شروع به اندیشیدن کرد:«چرا شمار موشهای دشت بسیار افزایش یافته است؟!»

فَذَهَبَ إلیٰ خَبيرِ الزِّراعَةِ وَ اسْتَشارَهُ. فَقالَ لَهُ الْخَبيرُ:

به نزد کارشناس کشاورزی رفت و از او مشورت خواست. کارشناس به او گفت:

«کيَفَ يکَونُ ذلٰكَ، وَ هُناكَ بوماتٌ کَثيرَةٌ في مِنطَقَتِکُم»؟!

«چگونه امکان دارد؟، در حالی که جغد های بسیاری در منطقه شما وجود دارد؟!»

قالَ لَهُ الْمُزارِعُ: «إنّي تَخَلَّصْتُ مِنَ الْبوماتِ بِقَتْلِ الْکَثيرِ مِنْها.»

کشاورز به او گفت: «من بی گمان با کشتن بسیاری از آنها از [دست] جغدها خلاص شدم.»

قالَ الْخَبيرُ: «إنَّكَ تَعَدَّيْتَ عَلیٰ نِظامِ الطَّبيعَةِ تَعَدّيَ الظّالِمينَ، فَالْبوماتُ کانَتْ تَتَغَذّیٰ عَلیٰ فِئْرانِ الحَقْلِ إضافَةً إلی الْفَراخِ. وَ بعْدَ التَّخَلُّصِ مِنْ أکْثَرِ البْوماتِ ازْدادَ عَدَدُ فِئْرانِ الحَقْلِ. کانَ الواجِبُ عَليَكَ تصَحيحَ هٰذَا الخَطأَ بِالحِفاظِ عَلیٰ طُيورِكَ لا بِقَتْلِ الْبوماتِ؛ فَإِنِ اسْتَمَرَّتِ الْحالَةُ هٰکَذا، فَسَتُشاهِدُ مَشاکِلَ جَديدَةً فِي الْبيئَةِ الَّتي تَعيشُ فيها مُشاهَدَةً مُؤْلِمَةً.»

کارشناس گفت:«چه کار ویرانگری برای طبیعت! همانا تو ستمکارانه به نظام طبیعت دست درازی کردی. زیرا جغدها افزون بر جوجه ها از موش های کشتزار تغذیه می کردند. و بعد از خلاصی از دست بیشتر جغدها، شمار موش های کشتزار افزایش یافت. تو باید این اشتباه را با مراقبت از پرندگانت تصحیح می کردی نه با کشتن جغدها؛ زیرا اگر این حالت همین طور ادامه یابد مشکلات تازه ای را در زیستگاهی که در آن زیست می کنی به گونه ای دردناک مشاهده خواهی کرد.»

وَ هٰکَذا قَرَّرَ الْمُزارِعُ الْحِفاظَ عَلَی الْفْراخِ وَ السَّماحَ لِلْبوماتِ بِدُخولِ مزَرعَتِهِ. فَازداد عدَدُها مَرَّة أُخریٰ، وَ أکَلَتْ فئْرانَ الحَقلِ، وَ عادَتِ الْبيئَةُ إلیٰ حالَتِهَا الطَّبيعيَّةِ.

این چنین کشاورز بر آن شد از جوجه ها نگهداری کند و به جغدها اجازه دهد به کشتزارش وارد شوند. [با این کار] بار دیگر شمارشان افزود، [جغدها] موش های کشتزار را خوردند، و آن محیط به حالت طبیعی اش برگشت.

أ. عَيِّنِ الصَّحيحَ وَ الخَطأَ حَسَبَ نصِّ الدَّرسِ.

أ. با توجه به متن درس درست و نادرست را شناسایی کنید.

1- الرَّوابطُ المُتداخِلةُ بَينَ الكائِناتِ الحَيةِّ وَ بيئَتَها تؤَدّي إلَی اخْتِلالِ التَّوازُنِ فِي الطَّبيعَةِ.

1- نادرست

روابط کاملاً درهم تنیده میان موجودات زنده و محیط منجر به اختلال تعادل در طبیعت می شود.

2- كانَ الْفَلّاحُ يَمْلِكُ مَزرَعَةً في شَمالِ إيران يَزْرَعُ فيهَا الرُّزَّ .

2- نادرست

برزگر کشتزاری را در شمال ایران داشت که در آن برنج می کاشت.

3- ظَنَّ الْمُزارِعُ أَنَّ الْبوماتِ هيَ الَّتي تَأكُلُ أَفْراخَ الطُّيورِ.

3- درست

کشاورز گمان کرد که جغدها همان پرندگانی اند که جوجه های پرندگان را می خورند.

4- اَلزّارِعُ لَمْ يَسمَحْ لِلثعالِبِ بِالدُّخولِ إلیٰ مَزرَعَتِهِ.

4- نادرست

کشاورز به روباه‌ها اجازه نداد که به کشتزارش وارد شوند.

5- کانَ الْمُزارِعُ يُرَبِّي الطُّيورَ وَ الْبوماتِ في مَزْرَعَتِهِ.

5- نادرست

کشاورز پرندگان و جغدها را در کشتزارش پرورش می داد.

6- فِي النِّهايَةِ حافَظَ الْمُزارِعُ عَلَی الطُّيورِ وَ أَفْراخِها.

6- درست

در پایان کشاورز از پرندگان و جوجه هایش حفاظت کرد.

7- تُعَدُّ النُّفاياتُ الصِّناعيَّةُ تَهْديداً لِنِظامِ الطَّبيعَةِ.

7- درست

پسماندهای [زباله های] صنعتی تهدیدی برای نظام طبیعت به شمار می رود.

ب. اِنتخِبِ الكَلِمَةَ الصَّحيحَةَ للِفَراغِ

ب. برای جای خالی واژه صحیح را انتخاب نمایید.

1- بَعْدَ (سِنينَ    شُهورٍ) شاهَدَ المُزارعِ أنَّ الخَضْراواتِ بالمَزرَعةِ تتَعَرَّضُ للْأکَلِ وَ التَّلَفِ.

1- شُهور

پس از چند ماه کشاورز دید که سبزیجات کشتزار در معرض خوردن و نابود شدن قرار می گرفت.

2- كانَتْ مَجْموعَةٌ کَبيرَةٌ مِنَ (الثَّعالِبِ    الفِئران) تَهْجُمُ عَلَی الْخَضْراواتِ وَ تَأْکُلُها.

2- الفِئرانِ

گروه بزرگی از موشها به سبزیجات هجوم می آوردند و آنها را می خوردند.

3- عَيشُ الحَيَواناتِ بعْضِها علَیٰ بَعْضٍ يُحَقِّقُ إيِجادَ (النُّفايَةِ    التَّوازُنِ) فِي الطَّبيعَةِ.

3- التَّوازُنِ

زندگی جانوران از یکدیگر (برخی از برخی)، ایجاد تعادل در طبیعت را محقق می سازد.

4- أَيُّ خَلَلٍ في نِظامِ الطَّبيعَةِ يُؤَدّي إلیٰ تَخْريبِها وَ (مَوْتِ   حَياةِ) مَنْ فيها.

4- مَوتِ

هر آشفتگی در نظام طبیعت منجر به ویرانی و مرگ کسی که در آن است می شود.

5- إيجادُ النُّفاياتِ الصِّناعيَّةِ وَ الْمَنْزِليَّةِ (يُهَدِّدُ   لا يُهَدِّد) نِظامَ الطَّبيعَةِ.

5- یُهَدِّدُ

ایجاد پسماندهای (زباله های) صنعتی و خانگی نظام طبیعت را تهدید می کند.

6- تَدَخُّلُ الْإنْسانِ في أُمورِ الطَّبيعَةِ يُؤَدّي إلیٰ (تَنظيمِ   اِختِلالِ) تَوازُنِها.

6- اِختِلالِ

دخالت انسان در امور طبیعت منجر به اختلال در تعادل آن می شود.

7- هَدَّدَ الْمُزارِعُ الطَّبيعَةَ في مَزْرَعَتِهِ بِـ (حِفْظِ   قَتلِ) بوماتِها.

7- قَتلِ

کشاورز با کشتن جغدها در کشتزارش، طبیعت را تهدید کرد.

اِخْتَبِرْ نَفْسَكَ. اِنتخِبِ التَّرجَمَةَ الصَّحيحَةَ، ثُمَّ عَيِّنِ المَفعولَ المُطلَقَ، وَ اذْکرْ نَوعَهُ.

خودت را بیازمای: ترجمه درست را انتخاب کنید؛ سپس مفعول مطلق را شناسایی کنید و نوع آن را مشخص کنید.

1- (فَاصبِر صَبراً جَمیلاً)  اَلمَعارِج: 5

الف. قطعاً شکيبايی کن.            ب. به زيبايی صبر کن.

1- ب) به زیبایی صبر کن.

مفعول مطلق نوعی (موصوف و صفت)

2- (... اُذْکُرُوا اللهَ ذِکْراً کَثيراً) اَلأحزاب: 41

الف. خدا را هميشه ياد کنيد.            ب. خدا را بسيار ياد کنيد.

2- ب) خدا را بسیار یاد کنید.

مفعول مطلق نوعی (موصوف و صفت)

3- (... کَلَّمَ اللهُ موسی تَکليماً)  اَلنِّساء: 164

الف. خدا با موسی قطعاً سخن گفت.           ب. خدا با موسی سخنی گفت

3- الف) خدا با موسی قطعاً سخن گفت.

مفعول مطلق تأکیدی

4- (... وَ نُزِّلَ المَلائِکَۀُ تَنزیلاً)  اَلفُرقان: 25

الف. و مانند ملائک فرود آمدند.           ب. و فرشتگان قطعاً فرود آورده شدند.

4- ب) و فرشتگان قطعاً فرود آورده شدند.

مفعول مطلق تأکیدی

عَيِّنْ كَلِمَةً مُناسِبَةً لِلتَّوضيحاتِ التّاليَةِ مِنْ مُعْجَمِ الدَّرسِ.

1- أَنواعٌ مِنَ النَّباتاتِ الَّتي يَتَغَذَّی الْنسانُ بِها.

2- أَرْضٌ واسِعَةٌ خَضْراءُ تُزْرَعُ فيها أَنواعُ الْمَحاصيلِ.

3- عالِمٌ مُتَخَصِّصٌ بِأُمورِ مِهْنَةٍ أَوْ عَمَلٍ أَوْ بَرنامَجٍ.

4- مَوادُّ کيمياويَّةٌ وَ طَبيعيَّةٌ لِتَقويَةِ التُّرابِ الضَّعيفِ.

5- حَيوَانٌ صَغيرٌ يعَيشُ تحْتَ الْأرضِ يَنقُلُ داءَ الطّاعونِ؛ وَ القِطُّ مِنْ أعَدائِهِ.

در واژه نامه درس دنبال واژه ای مناسب برای توضیحات زیر بگرد.

1- اَلْخَضْراوات

انواع گیاهانی که مردم می خورند.

2- الحَقل، المَزرعَه

زمین گسترده سبز که در آن انواع محصولات کشت می شود.

3- المُشاوَره

طلب نظرات دیگران پیرامون موضوعی تا بهترینش را برگزیند.

4- الأسْمِده

مواد شیمیایی و طبیعی برای تقویت خاک ضعیف.

5- الفأرَه

جانور کوچکی که زیر زمین زندگی می کند بیماری طاعون را منتقل می کند و گربه از دشمنانش است.

اِقرَأ النَّصَّ التّاليَ؛ ثُمَّ عيِّنْ تَرجَمَةَ الکلِماتِ الحَمْراءِ، وَ اکتُبِ المَطلوبَ مِنكَ.

الکِتابُ الخامِسُ وَ الأربَعونَ مِنْ نَهْج البَلاغَةِ

إلی عُثمانَ بْنِ حُنَيفٍ عامِلِ أميرِ الْمُؤمِنينَ عَليٍّ عَلَی الْبَصرَۀِ أمّا بَعْدُ، یا ابْنَ حُنَیفٍ فَقَدْ بَلَغَني أنَّ رَجُلاً مِنْ فِتْیةِ أهْلِ الْبَصْرَةِ دَعاكَ إلیٰ مَأدُبَۀٍ فَأسْرَعْتَ إلَها؛ ... وَ ما ظَنَنْتُ أنَّكَ تُجیبُ إلیٰ طَعامِ قَوْمٍ عائِلُهُم مَجْفُوٌّ وَ غَنیُّهُم مَدْعُوٌّ.

ألا وَ إنَّ لِكُلِّ مَأمومٍ إماماً یَقتَدي بِهِ وَ یسَتْضيءُ بِنورِ عِلْمِهِ ألا وَ إنَّ إمامَكُم قَدِ اكْتَفیٰ مِنْ دُنْیاهُ بِطِمْرَیهِ وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَیهِ ألا وَ إنَّکُم لاتَقْدِرونَ عَلیٰ ذلٰكَ وَ لكِٰنْ أعینوني بِوَرعٍ وَ اجْتهِادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدادٍ.

نامۀ چهل و پنجم نهج البلاغه به عثمان بن حُنَيف استاندار امير المؤمنين علی در بصره امّا پس [از ياد خدا و پيامبر] اى پسر حُنَيف، به من [خبر] رسيد كه مردى از مردان 1 بصره، تو را به سفرۀ مهمانىِ خويش فرا خواند و تو به سرعت به سوى آن شتافتى.

گمان نمى كردم مهمانىِ مردمى را بپذيرى كه تهيدستشان رانده و ثروتمندشان دعوت شده است. آگاه باشيد که هر رهروی پيشوايی دارد كه از او پيروى مى كند و از نور دانشش روشنى می جويد. آگاه باشيد امامتان از دنيايش به دو جامۀ کهنه و از خوراکش به دو قرص نان بسنده کرده است. آگاه باشيد که قطعاً شما نمی توانيد چنين کنيد؛ ولی با پارسايی و تلاش و پاكدامنى و درستی، مرا يارى دهيد.

1- عَيِّنْ نونَ الْوِقايَةِ فِي النَّصّ: ...........................

2- أعْرِبِ الکلِماتِ الَّتي تَحْتَها خَطٌّ:

أمّا بَعْدُ، یا ابْنَ حُنیفَ، فَقَدْ بَلَغَني أَنَّ رَجُلاً مِنْ فِتْیةِ أهْلِ البَصْرَةِ دَعاكَ إلیٰ مَأدُبَۀٍ فَأسرَعتَ إلَیها.

3- عَيِّنْ مِنَ النَّصِّ کَلمَةً عَلیٰ وَزْنِ «أفعَلتَ» وَ الْأُخریٰ عَلیٰ وَزْنِ «افِتْعِال»: ...........................

4- عَيِّنْ نوَعَ فعْلِ «لا تَقْدِرونَ» و صيغَتَهُ: ...........................

متن زیر را بخوانید؛ سپس ترجمه کلمات قرمز رنگ را مشخص کنید و آنچه را از شما خواسته شده بنویسید.

فِتْیةِ: جوانان، مردان سرشناس            مَأدُبَۀٍ: سفره مهمانی

عائِلُ: تهی دست                               مَجْفُوٌّ: رانده

مَأمومٍ: رهرو                                   یَقتَدي: پیروی می کند

یسَتْضيءُ: روشنایی جَستن                 طِمْرَ: لباس کهنه

طُعْمِهِ: خوراک                                   قُرْصَ: قرص نان

أعینوني: مرا یاری دهید                      سَدادٍ: درستی

1- نون وقایه را در متن شناسایی کنید.

بَلَغَنی، أعینونی

2- اعراب واژگانی را که زیر آنها خط کشیده شده است، بنویسید.

امّا پس [از یاد خدا و پیامبر] اى پسر حُنَیف، به من [خبر] رسید که مردى از مردان بصره، تو را به مهمانىِ خویش فراخواند و تو به سرعت به سوى آن شتافتى.

حُنَیفٍ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره

رَجُلاً: اسم «أنّ» منصوب؛ نصب آن به فتحه

فِتیَهِ: مجرور به حرف جرّ؛ جرّ آن به کسره

البَصرَهِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره

مَأدُبَهٍ: مجرور به حرف جرّ؛ جرّ آن به کسره

3- از متن واژه ای را بر وزن «أفعَلتَ» و دیگری بر وزن «اِفتِعال» شناسایی کنید.

أسرَعتَ؛ اجتِهادٍ

4- نوع فعل«لا تَقدِرونَ» و صیغه آن را مشخص کنید.

مضارع منفی؛ للمخاطبین

ترْجِمِ الکَلماتِ التّاليةَ.

1- قدَ أرسَلَ: ........................

سوَفَ يُرْسِلُ: ........................

أَرْسِلوا: ........................

اَلْرْسال: فرستادن

اَلمُرْسِلونَ: ........................

2- اِنْتَبَهَ: آگاه شد

سَتَنْتَبِهونَ: ........................

اِنْتَبِهوا: ........................

اَلإنْتِباه: ........................

اَلْمُنتَبِهينَ: ........................

3- اِنْسَحَبْتُم: ........................

لا يَنْسَحِبُ: ........................

لا تَنْسَحِبْ: عقب نشينی نکن

اَلِنْسِحاب: ........................

اَلْمُنْسَحِب: ........................

4- مَا اسْتَرْجَعَ: ........................

يَسْتَرْجِعُ: پس می گيرد

لا تَسْتَرْجِعي: ........................

اَلإسْتِرْجاع: ........................

اَلْمُسْتَرجِع: ........................

5- ما جَادلَ: ........................

لَمْ يُجادِلْ: ........................

لا تُجادِلوا: ........................

اَلْمُجادَلَة: بحث کردن

اَلْمُجادِلانِ: ........................

6- تَذَکَّرَ: ........................

يَتَذَکَّرانِ: به ياد می آورند

تَذَکَّرْ: ........................

اَلتَّذَکُّر: به ياد آوردن

اَلْمُتَذَکِّراتُ: ........................

7- تَناصَروا: ........................

تَتَناصَرونَ: ........................

رَجاءً تَناصَروا: ........................

اَلتَّناصُر: همياری کردن

اَلْمُتَناصِرَينِ: ........................

8- قدَ سَجَّلَ: ........................

تُسَجِّلينَ: ........................

سجِّل: ........................

اَلتَّسْجيل: ضبط کردن

اَلْمُسَجِّلَةُ: ........................

کلمات زیر را ترجمه کنید.

1- قدَ أرسَلَ: فرستاده است

سوَفَ يُرْسِلُ: خواهد فرستاد

أَرْسِلوا: بفرستید

اَلْرْسال: فرستادن

اَلمُرْسِلونَ: فرستندگان(دستگاه های فرستنده)

2- اِنْتَبَهَ: آگاه شد

سَتَنْتَبِهونَ: آگاه خواهید شد

اِنْتَبِهوا: آگاه شوید

اَلإنْتِباه: آگاه شدن

اَلْمُنتَبِهينَ: آگاه شدگان

3- اِنْسَحَبْتُم: عقب‌نشینی کردید

لا يَنْسَحِبُ: عقب‌نشینی نمی کند

لا تَنْسَحِبْ: عقب نشينی نکن

اَلِنْسِحاب: عقب‌نشینی کردن

اَلْمُنْسَحِب: عقب‌نشینی کننده

4- مَا اسْتَرْجَعَ: پس نگرفت

يَسْتَرْجِعُ: پس می گيرد

لا تَسْتَرْجِعي: پس نگیر

اَلإسْتِرْجاع: پس گرفتن

اَلْمُسْتَرجِع: پس گیرنده

5- ما جَادلَ: بحث نکرد

لَمْ يُجادِلْ: بحث نکرد/ بحث نکرده است

لا تُجادِلوا: بحث نکنید

اَلْمُجادَلَة: بحث کردن

اَلْمُجادِلانِ: دو بحث کننده

6- تَذَکَّرَ: به یاد آورد

يَتَذَکَّرانِ: به ياد می آورند

تَذَکَّرْ: به یاد بیاور

اَلتَّذَکُّر: به ياد آوردن

اَلْمُتَذَکِّراتُ: به یاد آورندگان

7- تَناصَروا: همیاری کردند

تَتَناصَرونَ: همیاری می کنید

رَجاءً تَناصَروا: لطفاً همیاری کنید

اَلتَّناصُر: همياری کردن

اَلْمُتَناصِرَينِ: همیاری کنندگان

8- قدَ سَجَّلَ: ضبط کرده است

تُسَجِّلينَ: ضبط می کنی

سجِّل: ضبط کن

اَلتَّسْجيل: ضبط کردن

اَلْمُسَجِّلَةُ: ضبط صوت (ضبط کننده)

اُكْتُبِ الْعَمَليّاتِ الْحِسابيَّةَ التّاليَةَ کَالْمِثالِ:

1- تِسْعَةٌ زائدُ أرْبعَةٍ يُساوي ثَلاثةَ عَشَرَ.    12=4+9

2- سَبعَةٌ في خَمْسَةٍ يُساوي خَمْسَةً وَ ثلَاثينَ.

3- أَرْبَعونَ تَقسيمٌ عَلیٰ أَرْبَعَةٍ يُساوي عَشَرَةً.

4- سِتَّةٌ وَ تِسْعونَ ناقِصُ سِتَّةَ عَشَرَ يُساوي ثَمانينَ.

5- ثَمانيةٌ وَ سِتّونَ ناقِصُ أحَدَ عَشَرَ يُساوي سَبعَةً وَ خَمْسينَ.

6- واحِدٌ وَ عِشْرونَ زائدُ اثنَینِ وَ سِتّينَ يُساوي ثَلاثةً وَ ثَمانينَ.

محاسبات ریاضی زیر را مانند نمونه بنویسید.

1- نه بعلاوه چهار برابر سیزده می شود.                                           13 = 4 + 9

2- هفت در پنج برابر سی و پنج می شود.                                        35 = 5 ´ 7

3- چهل تقسیم بر چهار برابر ده می شود.                                       10 = 4 ÷ 40

4- نود و شش منهای شانزده برابر هشتاد می شود.                          80 = 16 – 96

5- شصت و هشت منهای یازده برابر پنجاه و هفت می شود.             57 = 11 – 68

6- بیست و یک بعلاوه شصت و دو برابر هشتاد و سه می شود.         83 = 62 + 21

عَيِّنْ إعرابَ الْکَلِماتِ الَّتي أُشيرَ إلَيها بِخَطٍّ.

اَلْمُبتَدَأ، اَلْخَبَر، اَلْفاعِل، اَلْمَفعول، اَلْمَفعولُ الْمُطلَقُ، نائِبُ الْفاعِلِ، اَلْمُضافُ إلَيهِ، اَلمَجرورُ بحَرفِ الجَرِّ، الصِّفَة، اِسمُ الحُروفِ المُشَبَّهةِ بِالفِعْلِ وَ خَبَرُهُ، اسْمُ لا النّافيةِ لِلجِنسِ وَ خَبَرُهُ، اَلْحال، اَلْمُستَثنیٰ

1- إنَّ اللّهَ غافِرُ ذنُوبِ التّائِبين.

2- لا شَیءَ أحَقُّ بِالسِّجْنِ مِنَ اللِّسانِ.

3- اَلحَياةُ مستمِرَةٌ سَواءٌ ضَحِکْتَ أم بَکَیتَ.

4- مَنْ لَمْ يُؤَدِّبْهُ الْوالِدانِ صَغيراً يُؤَدِّبْهُ الزَّمَنُ.

5- يهَتْمَ الْمُواطِنُ الْفَهيمُ بِنَظافَةِ الْبيئَةِ اهْتِماماً بالِغاً.

6- لا يُتْرَكُ الصَّديقُ بِسَبَبِ زَلَّةٍ أوْ عَيبٍ فيهِ؛ لِأنَّهُ لا يوجَدُ أحَدٌ کامِلٌ إلّا اللّه.

7- يرَی المُتَشائِمُ الصُّعوبةَ في کُلِّ فرُصَةٍ؛ أمَّا المُتفَائلُ فَيَرَی الفْرُصَة في کُلِّ صُعوبةٍ.

اعراب کلماتی که زیر آن ها خط کشیده شده است را مشخص کنید.

1- همانا خداوند آمرزنده گناهان توبه کنندگان است.

اللهَ: اسم «إنّ» منصوب به فتحه

غافِرُ: خبر «إنّ» مرفوع به ضمّه

ذنُوبِ: مضاف الیه مجرور به کسره

التّائِبینَ: مضاف الیه مجرور به کسره

2- هیچ چیزی شایسته تر به زندانی شدن از زبان نیست.

شَیءَ: اسم «لا» مبنی بر فتح

أحَقُّ: خبر «لا» مرفوع به ضمّه

اللِّسانِ: مجرور به حرف جرّ

3- زندگانی ادامه دارد چه بخندی چه بگریی.

اَلحَیاهُ: مبتدا مرفوع به ضمّه

مُستَمِرَّهٌ: خبر مرفوع به ضمّه

4- هر کس را در کودکی پدرومادر ادب نکنند، روزگار ادبش می کند.

الْوالِدانِ: فاعل مرفوع به «ا»

صَغیراً: حال منصوب به فتحه

الزَّمَنُ: فاعل مرفوع به ضمّه

5- شهروند فهمیده توجه بسیاری به پاکیزگی زیستگاه می کند.

الْمُواطِنُ: فاعل مرفوع به ضمّه

الْبیئَهِ: مضاف الیه مجرور به کسره

اهْتِماماً: مفعول مطلق نوعی منصوب به فتحه

بالِغاً: صفت منصوب به تبعیت نصب آن به فتحه

6- دوست را به خاطر لغزش یا عیب او رها نکن؛ زیرا هیچ کس به جز خدا کامل نیست [یافت نمی شود].

الصَّدیقُ: نائب فاعل مرفوع به ضمّه

زَلَّهٍ: مضاف الیه مجرور به کسره

کامِلٌ: صفت مرفوع به تبعیت رفع آن به ضمّه

اللهَ: مستثنی منصوب به فتحه

7- بدبین دشواری را در هر فرصتی می بیند؛ اما خوش بین در هر دشواری فرصت را می بیند.

الْمُتَشائِمُ: فاعل مرفوع به ضمّه

الصَّعوبَهَ: مفعول منصوب به فتحه

الفْرُصَه: مفعول منصوب به فتحه

أَکْمِلْ فَراغاتِ التَّرجَمَةِ؛ ثُمَّ أَعْرِبْ ما أُشيرَ إليهِ بِخَطٍّ.

{بَعْضُ} الطيُّورِ قدْ تَلجَأ إلَی حِيلٍ لِطَرْدِ مُفْتَرِسِها عَنْ {عُشِّ}ها، وَ مِنْ هٰذِهِ الْحِيَلِ أنَّ أحَدَ الطُّيورِ حينَ يَریٰ {حَيوَانا} مُفْتَرِساً قَريباً مِنْ عُشِّهِ، يَتَظاهَرُ أَمامَهُ بِأَنَّ جَناحَهُ مَکْسورٌ، فَيَتْبَعُ {الحَيَوانُ} {المُفْتَرسُ} هٰذِهِ الفَريسَةَ، وَ يَبتَعِدُ عَنِ العُشِّ ابتِعاداً کَثيراً وَ عِندَما يتَأَکَّد الطّائِرُ مِنْ خِداع العَدوِّ وَ ابتْعِادِهِ مِنْ {عُشِّهِ} وَ إنِقاذِ {حَياةِ} فِراخِهِ مِنَ الْمَوْتِ يَطيرُ بَغْتَةً طَيَراناً سَريعاً.

گاهی برخی پرندگان برای .......................... شکارچی شان از لانه شان به چاره انديشی پناه می برند (چاره جويی می کنند.) از جملۀ اين چاره انديشی ها اين است که هنگامی که يکی از اين پرنده ها جانوری درنده نزديک لانه اش .......................... ، روبه رويش وانمود می کند که .......................... شکسته است، در نتيجه جانورِ درنده اين شکار را تعقيب می کند و از لانه، بسيار .................................. و وقتی پرنده از نيرنگ زدن به دشمن و دور شدنش از لانه اش و نجات دادنِ زندگیِ جوجه هايش مطمئن می شود، ناگهان .......................... .

جای خالی را با ترجمه کامل کن؛ سپس اعراب آنچه را با خط به آن اشاره شده بازگو کن.

برخی پرندگان برای دور کردن شکارچی شان از لانه شان به چاره‌اندیشی پناه می برند)چاره جویی می کنند .(از جمله این چاره اندیشی‌ها این است که هنگامی که یکی از این پرنده‌ها جانوری درنده نزدیک لانه اش ببیند، روبه رویش وانمود می کند که بالش شکسته است، در نتیجه جانورِ درنده او را تعقیب می کند و از لانه، بسیار دور می شود و وقتی پرنده از نیرنگ زدن به دشمن و دور کردنش از لانه اش و نجات دادنِ زندگیِ جوجه هایش مطمئن می شود، ناگهان پرواز می کند.

بَعْضُ: مبتدا مرفوع به ضمه

عشِّ: مجرور به حرف جرّ

حَیوانا: مفعول منصوب به فتحه

الحَیوانُ: فاعل مرفوع به ضمّه

المُفْتَرسُ: صفت مرفوع به تبعیت

عشّ: مجرور به حرف جرّ

حَیاهِ: مضاف الیه مجرور به کسره

عَيِّنِ الْمَحَلَّ الْإعرابيَّ لِلْکَلِماتِ الَّتي تَحتَها خَطٌّ.

1- «إنّا فَتَحْنا لَكَ فَتحاً مُبیناً» اَلفَتح: 1

2- «إنّا نَحنُ نَزَّلْنا عَلَيكَ الْقُرآنَ تَنزيلاً» اَلإنسان: 23

3- لا فَقْرَ کَالْجَهْلِ وَ لا میراثَ کَالأدب. اَلإمامُ عَليّ (ع)

4- يَنقُصُ کُلُّ شَيءٍ بِالْإنفاقِ إلَّا الْعِلْمَ؛ فَإنَّهُ يَزيدُ.

5- يَعيشُ البَخيلُ فِي الدُّنيا عَيْشَ الْفُقَراءِ وَ يُحاسَبُ فِي الْآخِرَةِ مُحاسَبَةََ الأغنیاءِ.

نوع اعراب کلماتی که زیر آن ها خط کشیده شده است را مشخص کنید.

1- قظعا ما برای تو به صورت آشکار فتح کردیم.

فَتحاً: مفعول مطلق  -  مُبیناً: صفت

2- به راستی ما قرآن را به صورت تدریجی بر تو نازل کردیم.

الْقُرآنَ: مفعول به  -  تَنزيلاً: مفعول مطلق

3- هیچ فقری مانند نادانی و هیچ میرای مانند ادب نیست.

الأدب: مجرور به حرف جر

4- هر چیزی با انفاق و بخشش کم می شود به جز علم، چرا که آن زیاد می شود.

کُلُّ: فاعل  -  الْإنفاقِ: مجرور به جرف جر  -  الْعِلْمَ: مستثنی

5- بخیل در دنیا مانند نیازمند زندگی می کند و در آخرت مانند ثروتمند محاسبه می شود.

البَخيلُ: فاعل  -  عَيْشَ: مفعول مطلق  -  الْفُقَراءِ: مضاف الیه  -  مُحاسَبَةََ: مفعول مطلق  -  الأغنیاءِ: مضاف الیه

تَرجِمِ النَّصَّ التّالیَ؛ ثُمَّ أجِبْ عَمّا يَلي.

اَلسَّمَکُ المَدفونُ

یوجَدُ نَوعٌ مِنَ السَّمَکِ فی إفریقیا یَستُرُ نَفسُهُ عِندَ الجَفافِ فی غِلافٍ مِنَ المَوادِّ المُخاطیَّهِ الَّتی تَخرُجُ مِن فَمِهِ؛ وَ یَدفِنُ نَفسَهُ تَحتَ الطّینِ؛ ثُمَّ یَنامُ نَوماً عَمیقاً أکثَرَ مِن سَنَهٍ؛ وَ لا یَحتاجُ إلی الماءِ وَ الطَّعامِ وَ الهَواءِ؛ وَ یَعیشُ داخِلَ حُفرَهٍ صَغیرَهٍ فِی انتِظارِ نُزوُلِ المَطَرِ؛ حَتّی یَخرُجَ مِنَ الغِلافِ. یَذهَبُ الصَّیّادونَ الإفریقیّونَ إلی مَکانِ اختِفاءِهِ قَبلَ نُزوُلِ المَطَرِ وَ یَحفِرونَ التُّرابَ الجافَّ لِصَیدِهِ.

1- أَينَ يوجَدُ هٰذَا السَّمَكُ؟

2- کَم مُدَّةً يَنامُ السَّمَكُ الْمَدفونُ؟

3- فيمَ يَستُرُ السَّمَكُ الْمَدفونُ نَفْسَهُ؟

4- کيَفَ يصْنعُ السَّمَكُ المَدفونُ المَوادَّ المُخاطيةَّ؟

5- مَا اسْمُ الْقارَّةِ الَّتي تَعيشُ فيهَا السَّمَكُ الْمَدفونُ؟

6- مَن يَحفِرُ التُّرابَ الْجافَّ لِصَيدِ السَّمَكِ الْمَدفونِ؟

7- لمِاذا يحَفِرُ الصَّياّدونَ الْفريقيّونَ التُّرابَ الجْافَّ حَسَبَ النَّصِّ؟

8- مَتیٰ يسْتُرُ السَّمَكُ المَدفونُ نفْسَهُ في غِلافٍ مِنَ المَواد المُخاطيَّةِ؟

9- اِبحثْ عَن مُتَضاد «تَدخُلُ و فَوق و أموات و يَموتُ و صُعود» و متُرَادفِ «غِذاء و يَروحُ و عام و يَرقَدُ.»

10- اِبحَثْ عَن «المَفعولِ المُطلقِ» وَ «المُضافِ إليهِ» وَ «الصِّفَةِ» وَ «الجارِّ وَ المَجرورِ.»

11- اِبحَثْ عَن أَسماء الجَمع السّالمِ وَ المُکَسَّرِ وَ اکتُبْ نَوعَها.

12- اکتُبْ نَوعَ فِعلِ «يسْتُرُ» وَ صيغَتَهُ. أ هوَ لازِمٌ أمْ مُتَعَدٍّ؟

متن زیر را ترجمه کنید سپس پاسخ آنچه خواسته شده را بدهید.

ماهی دفن شده

در آفریقا گونه ای ماهی وجود دارد که هنگام خشکسالی خودش را در پوششی از مواد مخاطی پنهان می کند که از دهانش بیرون می آید. و خودش را زیر گِل دفن می کند. سپس بیشتر از یک سال به خوابی عمیق فرو می رود و به آب و خاک و هوا نیاز ندارد. درون چاله ای کوچک چشم به راهِ بارشِ باران زندگی می کند: تا این که از آن پوشش بیرون بیاید. صیادان آفریقایی به محل پنهان شدن پیش از بارش باران می روند و برای شکار او خاک خشک را حَفر می کنند.

1- این ماهی کجا یافت می شود؟

یوجَدُ هذَا السَّمَکُ فی إفریقیا.

این ماهی در آفریقا یافت می شود.

2- شُش ماهی چه مدتی می خوابد؟

یَنامُ أَکْثَرَ مِنْ سَنَهٍ.

بیش از یک سال می خوابد.

3- شُش‌ماهی خودش را در چه چیزی پنهان می کند؟

یسْتُرُ نفْسَهُ فی غِلافٍ مِنَ المَواد المُخاطیهِّ.

خودش را در پوششی از مواد مخاطی پنهان می کند.

4- شُش‌ماهی مواد مخاطی را چگونه می سازد؟

من المَواد الَّتی تَخْرُجُ مِنْ فَمِهِ

خودش را در پوششی از مواد مخاطی پنهان می کند.

5- قاره ای که شُش‌ماهی در آن زندگی می کند چه نام دارد؟

اسمها إفرْیقیا.

نامش آفریقا ست.

6- چه کسی خاک خشک را برای شکار شُش‌ماهی می کَند؟

الصَّیادونَ الْإفریقیّونَ یحْفِرونَ التُّرابَ الجْافَّ لِصَیدِهِ.

شکارچی های آفریقایی خاک خشک را برای شکارش حفر می کند.

7- با توجه به متن چرا شکارچیان آفریقایی خاک خشک را می کنند؟

یحْفِرونَ التُّرابَ الجْافَّ لِصَیدِ السَّمَکُ الْمَدفونُ.

خاک خشک را برای شکار شُش‌ماهی می کنند.

8- کی شُش‌ماهی خودش را در پوششی از مواد مخاطی پنهان می کند؟

یسْتُرُ السَّمَکُ المَدفونُ نفْسَهُ عِندَ الجَفافِ.

شُش‌ماهی خودش را هنگام خشکسالی پنهان می کند.

9- به دنبال متضاد «تدَخْلُ و فوَق و أمَوات و یَموتُ و صُعود» و متُرَادفِ «غذِاء و یرَوحُ و عام و یرَقدُ» بگرد.

تدخلُ (داخل می شود)  ≠  تَخْرُجُ (خارج می شود)

فَوق (بالا)  ≠  تحت (زیر)

أموات (مردگان)  ≠  أحیاء (زندگان)

یَموتُ (می میرد)  ≠  یعیش (زندگی می کند)

صُعود (اوج گرفتن)  ≠  نزول (فرود آمدن)

غذاء (خوراک)  =  طعام

یَروحُ (می رود)  =  یَذهبُ

عام (سال)  =  سنه

یرقدُ (می خوابد)  =  یَنام

10- دنبال «المَفعولِ المُطلقِ» وَ «المُضافِ إلیهِ» وَ «الصِّفَهِ» وَ «الجْارِّ وَ المَجرورِ» بگرد.

المَفعولِ المُطلقِ: نَوْماً عَمیقاً؛ احتْیاجَ الْأحَیاء؛ خُروجاً عَجیباً

المُضافِ إلیهِ: نفْسَهُ؛ عِندَ الجَفافِ؛ فَمِهِ؛ نَفْسَهُ؛ تَحْتَ الطّینِ؛ داخِلَ حفُرْه؛ انتْظِارِ نُزولِ المَطرِ؛ مَکانِ اخْتفِائهِ؛ قبَلَ نُزولِ المَطرِ؛ صَیدِهِ.

الصِّفَهِ: المَواد المُخاطیهِّ؛ نَوْماً عَمیقاً؛ حفُرْهَ صَغیرهَ؛ خُروجا عَجیباً؛ الصَّیادونَ الْإفریقیّونَ؛ التُّرابَ الجْافَّ.

الجْارِّ وَ المَجرورِ: مِنَ الْأسَماکِ؛ فی إفْریقیا؛ فی غِلافٍ؛ مِنَ المَواد؛ مِنْ فَمِ؛ مِنْ سَنَهٍ؛ إلیَ الْماء؛ فِی انتْظِارِ؛ مِنْ الغِلافِ؛ إلی مَکانِ.

11- دنبال اسم های جَمع سالمِ وَ مکسرِ بگرد و نوع آنها را بنویس.

الْأسَماکِ: جمع مکسّر؛ مفرده سَمَک                 المَواد: جمع مکسّر؛ مفردها مادّه

الصَّیادونَ: جمع مذّکر سالم؛ مفردها صیّاد        الْإفریقیّونَ: جمع مذّکر سالم؛ مفردها إفریقیّ.

12- نوع فعل «یسْتُرُ» و صیغه آن را بنویس. آیا آن لازم است یا متعدی؟

مضارع؛ للغائب؛ متعدّ