زاويه هاي مجاور
دو زاويه را مجاور گويند، هرگاه رأس هاي آنها روي هم منطبق بوده و يك ضلع مشترك داشته باشند. مانند دو زاويه αو β در شكل مقابل
زاويه هاي متمم و مكمل
دو زاويه را متمم گويند، هرگاه مجموع اندازههاي آنها 90 درجه باشد .
دو زاويه را مكمل گويند، هرگاه مجموع اندازههاي آنها 180 درجه باشد .
زاويه هاي مجانب
اگر دو زاویه ي مجاور ، مكمل همديگر باشند، آنها را مجانب گويندمانند دو زاويه α و β در شكل مقابل
زاويه هاي متقابل به رأس
دو زاويه مقابل حاصل از دو خط متقاطع را دو زاويه ي متقابل هاي مانند زاويه. نامند به رأس مي β و α : در شكل زير
نتيجه :دو زاويه ي متقابل به رأس در يك رأس مشترك بوده و اضلاع آنها درامتداد همديگر می باشند
قضيه : هر دو زاويه متقابل به رأس مساويند
حكم :\(\hat a = \hat B\)
اثبات : با توجه به شكل فوق داريم
\(\left. \begin{array}{l}\hat a + \hat B = 180\\\hat B + \hat \theta = 180\end{array} \right\}\hat a + \hat \theta = \hat B + \hat \theta = \hat a = \hat B\)
دو خط عمود برهم
دو خط را متعامد يا عمود بر هم مي نامند هرگاه زاويه ی بين آنها درجه ،90 درجه باشند
فاصلهي بين دو نقطه
فاصله ي بين دو نقطه ي متمايز ، برابر با طول پاره خطي تعريف مي شود كه آن دونقطه را به هم وصل می کند
اگر دو نقطه بر هم منطبق باشند، فاصله ي بین آنها برابر صفر تعريف مي شود
فاصلهي نقطه تا خط
فاصله ي نقطه ي خارج يك خط تا همان خط، برابر اندازه ي پاره خطي تعريف ميكنند كه از نقطه ي مورد نظر بر و بين آن نقطه و پاي عمود محصور باشدخط عمود شودو بين آن نقطه و پاي عمود محصور باشد پاره خطي تعريف ميكنند كه از نقطهي مورد نظر بر خط عمود شود
تذكر : فاصلهي نقطهي روي خط تا همان خط برابر صفر است.
اصل 5: از هر نقطهي روي خط ( يا بيرون آن ) فقط يك خط عمود برآن مي توان رسم كرد .
دو خط مواز ي
دو خط را موازي گويند ، هرگاه هيچ نقطهي مشترك نداشته باشند
قضيه : هر دو خط كه با خط سومي موازي باشند، خود با هم موازين
فرض : x || y و y|| z
حكم : x || z
نباشد لذا همدیگرو در نقطه ی قطع میکند zموازیx اثبات : به روش برهان خلف گیریم که خط
در این صورت از نقطه ی m دو خط موزای y رسم شده است و این خلاف اصل توازی اقلیدس می باشد پس x||z
قضيه : در هر صفحه دو خط عمود بر يك خط موازي يكديگرند .
فرض : a ⊥ d و b ⊥d
حكم : a || b
اثبات : (به روش برهان خلف)، فرض كنيم كه b || a نباشد، پسb و aهمديگر را در نقطهاي مانند S قطع ميكنند و لذا از يك نقطه دو خط بر dعمود شده است و اين خلاف اصل تعامد اقليدس است. پس b || a
قضيه : اگر خطي يكي از دو خط موازي را قطع كند، ديگري را نيز قطع مي كند
حكم : خط d خطb را قطع مي كند.
اثبات : اگر خط d خطb را قطع نكند. پس با آن موازي است (به روش برهان خلف و ) لذا از نقطه يA دوخطموازيb رسم شده است و اين ممكن نيست .
قضيه : ثابت كنيد كه، اگر خطي بر يكي از دو خط موازي عمود باشد ، بر ديگري نيز عمود است .
فرض : a || b و c ⊥ a
حكم : c ⊥ b
اثبات: كه گيريم b || a و a ⊥ c است ولي c برb عمود نباشد.(به روش برهان خلف) پس از نقطهي B خط ديگري
مانند d چنان رسم ميكنيم كه بر c عمود باشد طبق قضيهي قبل d نيز موازي a است ، يعني از نقطهي B دو خط موازي aرسم شده است و اين ممكن نيست و لذا b ⊥ c
فاصلهي دو خط موازي
فاصلهي بين دو خط موازي اندازه ي پاره خطي است كه از هر نقطهي واقع بريكي بر ديگري عمود شود.در شكل مقابل اگر2d || 1dپس AHفاصلهي بين اين دو خط است .
عمود منصف يك پاره خط
هر خط كه هم از نقطهي وسط يك پاره خط بگذرد و هم عمود بر آن باشد را عمود منصف آن پاره خط مي نامند .