نصب اپلیکیشن

صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن

تقسیم چند جمله ای ها و بخش پذیری

پاسخ تایید شده
10 ماه قبل
0
[شاه کلید مای درس] | تقسیم چند جمله ای ها و بخش پذیری
bookmark_border دوازدهم ریاضی
book حسابان دوازدهم
bookmarks فصل 1 : تابع
10 ماه قبل
0

تقسیم چند جمله ای ها و بخش پذیری

در سال های گذشته با تقسیم چند جمله ای ها بر یکدیگر آشنا شده اید میدانید که برای تقسیم چند جمله ای A(x)را بر چند جمله ای غیر صفر B(x) که درجه ی A(x) بزرگتر یا مساوی درجه ی B(x) باشد مراحل زیر به ترتیب را طی کنیم.

مرحله ی اول:

ابتدا چند جمله ای های مقسوم \((A(x))\)  و مقسوم عليه \((B(x))\) را استاندارد می کنیم.

مرحله ی دوم:

اولین جمله ی مقسوم را بر اولین جمله ی مقسوم علیه تقسیم میکنیم) جملاتی از مقسوم و مقسوم علیه که دارای بزرگترین توانها هستند( و حاصل را به عنوان اولین جمله ی خارج قسمت قرار می دهیم

مرحله ی سوم:

خارج قسمت بدست آمده را در چند جمله ای مقسوم علیه ضرب می کنیم. سپس عبارت بدست آمده را قرینه کرده و در زیر مقسوم یادداشت میکنیم حاصل جمع این عبارت یا مقسوم، اولین باقی مانده را نتیجه می دهد.

مرحله ی چهارم: مانند مرحله ی دوم این بار باقی مانده ی به دست آمده را بر عبارت مقسوم علیه تقسیم می کنیم.

 مراحل فوق را تا زمانی ادامه می دهیم که باقی مانده یا صفر شود و یا درجه ی چند جمله ای باقی مانده از درجه ی مقسوم علیه کمتر شود.

مثال 

تقسیم زیر را انجام دهید.

\(( - 3{x^2} + 3{x^3} + {x^5} + 3x - 5) \div (1 + {x^2})\)  

 ابتدا مقسوم و مقسوم علیه را استاندارد کرده و مطابق مراحل فوق عمل می کنیم.

 

قضیه ی تقسیم

اگر چند جمله ایA(x) را بر چند جمله ای غیر صفرB(x) تقسیم کنیم در این صورت همواره خواهیم داشت

مثال 

تقسیم زیر را انجام داده و درستی عمل را بررسی کنید.

 

رابطه ی تقسیم) امتحان درستی عمل تقسیم)

\(( - {x^2} + 3x)(x + 2) + 1 = - {x^3} - 2{x^2} + 3{x^2} + 6x + 1) = - {x^3} + {x^2} + 6x + 1\)  

بخش پذیری در چند جمله ای ها

چند جمله ای A(x)را بر چند جمله ای (B(x بخش پذیر گویند، هرگاه باقی مانده ی تقسیم A(x)  بر B(x) صفر شود. در این صورت خواهیم داشت :

\(A\left( x \right) = Q(x) \times B(x)\)  

 

نکات تکمیلی تقسیم

اگر چند جمله ای P(x) را بر x-aتقسیم کنیم، خواهیم داشت. ‏

\(P\left( x \right) = Q(x) \times (x\_a) + R(x)\)  

حال اگر قرار دهیم x=a

\( \to P\left( a \right) = Q(a) \times (a\_a) + R(a) \to P\left( a \right) = R(a)\)  

یعنی باقی مانده ی تقسیم p(x) بر x-aبرابر p(a)است.

نتیجه : باقی مانده ی تقسیم  p(x)بر ax + b برابر \(P( - \frac{b}{a})\)  است.

تهیه کننده : جابر عامری


سایر مباحث این فصل