ابیات درس «آشنای غریبان» و معنی ابیات:

درس سیزدهم

آشنای غریبان

• قالب شعر:  غزل
• شاعر: قیصر امین پور
• آثار: به قول پرستو، آينه های ناگهان، مثل چشمه مثل رود، در کوچۀ آفتاب، تنفس صبح

چشمه های خروشان تو را می شناسند                          موج های پريشان تو را می شناسند

چشمه‌های خروشان و موج‌ای آشفته با تو آشنا هستند. (منظور از چشمه‌های خروشان و موج‌های پریشان، انسان‌های آزاده و پاک و صادق است.)

آرایه ادبی:

واج آرايی  ß  در حرف «ش»

چشمه، موج، خروشان  ß  مراعات نظیر

 بیت، تشخیص دارد.

پرسش تشنگی را تو آبی، جوابی                                   ريگ های بیابان تو را می شناسند

تو برای انسان های تشنۀ معرفت، همانند آب ارزشمند هستی. ريگ های بیابان هم ارزش تو را می دانند.

معنی ديگر:

تو برای انسان هايی که تشنۀ دانش هستند، مثل آب و جواب هستی.

آرایه ادبی:

پرسش، جواب  ß  متضاد

تشنگی، آبی  ß  متضاد

ريگ های بیابان  ß  انسان های دردمند

نام تو رخصت رويش است و طراوت                              زين سبب برگ و باران تو را می شناسند

نام تو اجازۀ رويیدن و شادابی است. به همین دلیل تمام گیاهان و قطره های باران تو را می شناسند.

آرایه ادبی:

باران  ß  نماد پاکی

هم تو گل های اين باغ را می شناسی                           هم تمام شهیدان تو را می شناسند

تو همۀ انسان های خوب و شايستۀ اين جهان را می شناسی و تمام شهیدان نیز تو را می شناسند.

آرایه ادبی:

گل ها  ß  انسان های خوب و پاک

باغ  ß  منظور دنیا

اينک ای خوب! فصل غريبی سر آمد                              چون تمام غريبان تو را می شناسند

ای امام خوب ما، اکنون زمان غريبی و تنهايی به پايان رسید زيرا تمام انسان های غريب، تو را می شناسند.

مفهوم بیت:

تو ديگر غريب نیستی و همه تو را می شناسند.

آرایه ادبی:

ای خوب  ß  منظور امام رضا )ع(

کاش من هم عبور تو را ديده بودم                                کوچه های خراسان تو را می شناسند

کاش من هم عبور تو را از خراسان ديده بودم. تمام مردم خراسان تو را می شناسند.

آرایه ادبی:

کوچه های خراسان  ß  منظور مردم خراسان

شعر «میلاد گل» و معنی شعر:

میلاد گل

• قالب شعر: غزل
• شاعر: امام خمینی (ره(
• آثار: ديوان شعر، لقاء الله، سِرّ الصلاه

میلاد گل و بهار جان آمد                       برخیز که عید می کشان آمد

تولد حضرت مهدی (عج) که مانند بهار جان بخش است، از راه رسید. از جای خود بلند شو زيرا عید عارفان و عاشقان است.

آرایه ادبی:

گل، بهار  ß  مراعات نظیر

گل و بهار جان  ß  منظور امام زمان  )عج(

خاموش مباش زير اين خرقه                             بر جانِ جهان ، دوباره جان آمد

در اين دنیا آرام در گوش های منشین. برخیز زيرا جهان از نو، زنده شده است.

مفهوم بیت:

جهان با آمدن امام زمان، جان تازه ای گرفته است.

آرایه ادبی:

جان، جهان  ß  جناس

گلزار ز عیش، لاله باران شد                              سلطان زمین و آسمان آمد

گلستان پر از گل های لاله شده است زيرا پادشاه آسمان و زمین از راه رسیده است.

آرایه ادبی:

گلزار، عیش، لاله  ß  مراعات نظیر

زمین، آسمان  ß  متضاد

سلطان  ß  امام زمان )عج(

آمادۀ امر و نهی و فرمان باش                           هشدار که منجی جهان آمد

آماده باش که مطابق فرمان او باشی و هوشیار باش که نجات بخش تمام هستی از راه رسید.

آرایه ادبی:

امر، نهی  ß  متضاد

معنی واژگان درس «آشنای غریبان» و شعر «میلاد گل»:

دانش ادبی: ردیف:

ردیف

ردیف:

به کلماتی که دقیقا مثل هم باشند و بعد از قافیه بیايند، رديف می گويند. رديف کلمه ای است که در پايان دو مصراع، تکرار می شود.

ردیف گاهی اسم، فعل، صفت، ضمیر، حرف و ... است. گاهی نیز به شکل عبارت می آید. به عنوان مثال:

هیچکس از جای او آگاه نیست                          هیچکس را در حضورش راه نیست

نیست: ردیف از نوع فعل

با وضويی دست و رويی تازه کرد                        با دل خود گفت و گويی تازه کرد

تازه کرد: ردیف از نوع فعل

به بینندگان آفريننده را                         نبینی مرنجان دو بیننده را

را: ردیف از نوع حرف

تا توانی می گريز از يار بد                      یار بد، بدتر بود از مار بد

بد: ردیف از نوع صفت

شد نفسِ آن دو سه همسالِ او             تنگ تر از حادثۀ حالِ او

او: ردیف از نوع ضمیر