جواب فصل 12 رستم و اشکبوس فارسی (1)

سر و صدا و هیاهوی جنگجویان و اسب هایشان آن قدر زیاد بود که از سیاره های آسمانی (مریخ و زحل) هم فراتر می رفت.

شمشیرها و دست های جنگجویان از شدّت خونریزی به رنگ لعل (قرمز) شده بود بستر زمین هم زیر گام های سوارکاران و اسبانشان به دلهره و اضطراب افتاده­بود.

 خورشید هم از آن وضعیت سخت ترسیده بود خاک و سنگ هم از ترس هجوم جنگاوران به اضطراب و دلهره افتاده بود.

کاموس (پهلوان تورانی) به سپاه خود اینگونه گفت: حتی اگر قرار باشد آسمان را هم درنوردید،

به ابزارهای جنگی مسلح شوید و با آن ها ایرانیان در تنگنا قرار دهید و اسیر کنید

جنگجوی شجاعی كه نام او اشكبوس بود مانند طبل بزرگی فریاد كشید .

آمد كه با ایرانیان بجنگد و همرزم و حریف خود را به زمین بزند ، شكست بدهد و بكشد .

رهام (پسر گودرز) در حالی كه كلاه جنگی و لباس مخصوص جنگ پوشیده بود، سریع وارد میدان شد و گرد و خاك میدان جنگ به ابرها رسید .

رهام با اشكبوس به مبارزه پرداخت (درگیر شد) و از هر دو سپاه (برای تشویق آنها) صدای شیپور و طبل بلند شد.

اشكبوس گرز سنگین خود را به دست گرفت و زمین برای تحمل سنگینی آن مثل آهن سخت و آسمان (به خاطر بزرگی یا در اثر گرد و غبار) تیره و تار شد.

رهام گرز سنگین خود را بركشید (بیرون كشید) و دست دو پهلوان از جنگ با گرزها خسته شد.

وقتی رهام از جنگ با اشكبوس كشانی درمانده و ملول شد از او روی برگرداند و به طرف كوه رفت (فرار كرد)

طوس (فرمانده سپاه) از مركز سپاه خشمگین شد اسبش را به حركت درآورد تا پیش اشكبوس (برای جنگیدن) برود.

رستم خشمگین شد و به طوس گفت كه رهام اهل بزم و باده‌خواری است و اهل جنگ و مبارزه نیست .

تو سپاه (مركز سپاه) را منظم نگه‌دار من اكنون پیاده می جنگم .

(رستم) كمان آماده و به زه بسته شده‌ خود را به بازویش انداخت و چند تیر را هم بر كمربندش گذاشت

فریاد زد كه ای مرد جنگجو، حریفت آمد فرار نكن ، بایست .

اشكبوس خندید و تعجب كرد، افسار اسبش را كشید و ایستاد و رستم را صدا كرد.

در حالی كه می‌خندید (مسخره می‌كرد) گفت كه نامت چیست؟ چه كسی برای پیكر بی‌سر و كشته شده ات گریه خواهد كرد؟!

رستم چنین پاسخش را داد : چرا نامم را می‌پرسی زیرا پس از این دیگر خوشی نخواهی دید ( دنیا را به كامت تلخ می كنم).

مادرم نام مرا « مرگِ تو » گذاشت و روزگار هم مرا پتك كلاه‌خود و سر تو قرار داده است (عامل مرگت من هستم)!

اشكبوس به او گفت : بدون اسب آمده ای و فوری خود را به كشتن خواهی داد.

رستم چنین به او پاسخ داد : ای مرد جنگجو ی ِ بیهوده گو (موقوف المعانی با بیت بعد)

آیا تا به حال ندیدی كه پیاده ای بجنگد و زورگویان را بكشد و نابود سازد؟ (مسلماً دیدی)

هم ‌اكنون، ای سوار جنگجو پیاده جنگین را به تو یاد می‌دهم (یا در حالی كه پیاده هستم ، جنگیدن را به تو می‌آموزم).

مرا طوس به این خاطر به جنگ فرستاده است تا اسب اشكبوس را از او بگیرم.

اشكبوس به او گفت كه با تو سلاحی غیر از مسخره كردن و شوخی (غیر جدی بودن) نمی‌بینم.

رستم به او گفت: تیر و كمان مرا (اسلحه‌ام را) ببین، زیرا هم‌اكنون خواهی مرد (با تیر و كمان من خواهی مرد)

رستم وقتی دید كه اشکبوس به اسب عزیزش می نازد كمانش را آماده كرد و زه آن راكشید.

یك تیر به پهلوی (سینه) اسب اشكبوس زد به گونه ای که اسب از بالا به زمین افتاد و مرد.

رستم خندید و با صدای بلند گفت: اكنون پیش جفت و همراه عزیزت بنشین (برای او عزاداری كن).

شایسته است كه لحظه ای جنگیدن را رها كنی و سرش را به آغوش بگیری /و كمی هم استراحت كنی.

اشكبوس فوری كمانش را آماده كرد و در حالی كه می‌لرزید و چهره‌اش از ترس زرد شده بود.

آنگاه به طرف رستم تیرهای زیادی پرتاب کرد. رستم به او گفت : بیهوده .... (موقوف المعانی با بیت بعد)

جسمت را خسته می‌كنی و دو بازو و جان بدخواه و ناپاكت را می‌آزاری.

رستم دست به كمربند خود برد /و یك‌چوبه تیر از جنس چوب خدنگ انتخاب كرد.

تیری كه نوك آن سخت برندهمانند الماس که نوک آن را جلا داده بودند و مثل آب شفاف بود و به انتهای آن چهار عدد پر عقاب بسته بود.

رستم كمان را در دست گرفت و تیر از جنس چوب خدنگ را در شست گذاشت و آماده‌ی پرتاب كرد.

(رستم) تیر را به سینه‌ی اشكبوس زد و آسمان هم  رستم را تحسین كرد و دستش را بوسید.

 اشكبوس در همان لحظه و فوری جان داد و مرد طوری شد كه گویی اصلاً از مادر زاده نشده بود.

بشد : فعل غیر اسنادی ، تیز : قید

رهام، با خود و گبر، تیز بشد، همی گرد رزم به ابر اندر آمد.

معنی : رهام آماده و حاضر به جنگ با شتاب به میدان جنگ رفت و از شدت مبارزه و جنگاوری او گرد و خاک به میدان نبرد به آسمان رفت.

عمود آهنین یا چوبی

شبکه معنایی :تیغ، کمند، تنگ ، بند ، کوس

سیاره زخل، دورترین سیاره به زمین است و ساکن فلک هفتم

شبکه معنایی : بهرام ، سپهر ، خاک (مجاز از زمین)، خورشید، آسمان، زمین

کمان به زه را به بازو فکند

به بند کمر بر، بزد تیر چند

به بند کمر بر : دو حرف اضافه برای یک متمم

سلیح ممال سلاح

مزیح ممال مزاح

کنایه از کشیدن افسار اسب و ایستادن

کنایه از شکست دادن و کشتن او

دلیری كجا نام او اشكبوس

همی بر خروشید، برسان كوس

معنا : جنگ جویی كه نامش اشكبوس بود وارد میدان شد و مانند طبل بزرگ جنگ، نعره و فریاد می كشید

خروشید: كای مردِ رزم آزمای

هماوردت آمد، مشو بازِ جای

رستم فریاد زد ای مرد جنگ جو، هم نبرد تو به میدان جنگ آمد، بایست و از میدان جنگ فرار نکن.

خروش سواران و اسپان ز دشت

ز بهرام و كیوان همی برگذشت

اغراق : در توصیف صحنه جنگ و تاخت و تاز جنگ جویان و اسب ها و صدای بلند آن ها

نماند ایچ با روی خورشید، رنگ

به جوش آمده خاك، بر كوه و سنگ

اغراق : در تاخت و تازسواران و سرعت اسب ها درمیدان جنگ

بشُد تیز، رُهَام با خُود و گَبر

همی گَرد رزم اندر آمد به اَبر

اغراق : جنگ و تاخت و تاز شدید

كُشانی بخندید و خیره بماند

عِنان را گِران كرد و او را بخواند

معنا : اشكبوس كشانی خندید و تعجّب كرد و اسب خود را از حركت بازداشت و رستم را به سوی خود فرخواند

بدو گفت خندان: كه نام تو چیست؟

تنِ بی سرت را كه خواهد گریست؟

معنا: اشكبوس به رستم می گوید: نام تو چیست) من تو را نمی شناسم، نمی دانم فرزند چه كسی هستی( چه كسی بركشته تو خواهد گریست یا عزاداری می كند؟

به دلیل فرار رهام از صحنه نبرد و چون او اهل خوشگذرانی و شراب خواری است و مرد جنگ نیست.

 برایی تحقیر حریف و ترساندن او در واقع یک نوع رجزخوانی است.

شجاعت، دلاوری، جنگاوری

روحیه قهرمانانه و پهلوانانه ایرانیان، غرور و تعصب ملی، شجاعت و دلاوری

ذوالنّون مصری به پادشاهی گفت: «شنیده ام که فلان شخصی را که به فلان سرزمین فرستاده ای مال مردم را به زور می گیرد و ظلم می کند.» گفت: «روزی سزای کارش را خواهم داد (مجازاتش خواهم کرد)»

گفت: «بله، روزی مجازاتش می کنی که تمامی مال و اموال مردم را گرفته باشد. سپس به زور از او آن اموال را می گیری و در خزانه قرار می دهی، با این حال مردم چه سودی خواهند برد؟»

پادشاه خجالت کشید و فوراً آن شخص ظالم را برکنار کرد.

سر گرگ را باید همان اوّل برید نه زمانی که همه گوسفندان مردم را بکُشد. (منظور این است که باید جلوی ضرر را همان اوّل گرفت. یا عامل فساد را باید ابتدای کار بر کنار (یا رسوا کرد).