درسنامه کامل علوم و فنون ادبی (2) فصل 8 پایه های آوایی همسان (2)
تعداد بازدید : 3.77Mخلاصه نکات علوم و فنون ادبی (2) فصل 8 پایه های آوایی همسان (2) - درسنامه شب امتحان علوم و فنون ادبی (2) فصل 8 پایه های آوایی همسان (2) - جزوه شب امتحان علوم و فنون ادبی (2) نوبت اول فصل 8 پایه های آوایی همسان (2)
پایه های آوایی همسان
پایه های آوایی همسان
بعد از آنکه پایه های آوایی بیت ها را مشخص کردیم و با خط عمودی از هم جدا کردیم ، اگر پایه های آوایی دو مصرع به شکلی هماهنگ در پی هم آمدند و درنگی منظم را در میان پایه ها احساس کردیم (هرمصرع از پایه های آوایی تکراری و منظم ، مثال سه هجایی یا چهار هجایی تشکیل شد)این پایه های تکراری و هماهنگ را پا یه های آوایی همسان می نامند.
همسان در لغت یعنی همسان ، مساوی ،مانند ،متحد اشکل ،همانند و یکسان
مثال
مانند«جهانا چه بد مهر و بد خو جهانی
چو آشفته بازار بازارگان»
(منوچهری)
اگر کسی از من بپرسد میتوانی در یک جمله خالصه آموزش عروض(تقطیع کردن )را بگویی؟ میگویم وزن شعر یعنی مصوت های: بلند « آ او ای «
همانگونه که شما میدانید زبان فارسی دارای 29 واج است که 23صامت مثل: د ،ر ،سو.... 6مصوت 3: مصوت کوتاه ُ ِ َ و سه مصوت بلند آ او ای / اگر دانش آموزان نکات ریز و مهم مصوتها به ویژه مصوتهای بلند را در ذهن داشته باشد دچارخطا درتقطیع نخواهد شد.
1(ن)ساکن بعد از مصوت بلند حذف می شود : خون خان این
اما اگر (ن )ساکن به هجای دیگر منتقل شود حذف نمی شود مثل از خو ن ِ جَ وا نِ
2همیشه مصوتهای بلند(آ او ای)تقریبا دو برابر مصوتهای کوتاه َ ِ ُ کشیده تلفظ می شوند پس در وزن شعر دو حرف به حساب می آیند (ما مو سی )هر کدام 3 واج به حساب می آیند .
اگر دانش آموزی مصوت بلند را دو حرف به حساب نیاورد ممکن است هجای کشیده مثل مور را هجای بلند به حساب آورد ودر نتیجه در پایان یک مصرع تعداد هجاهایش بیشتر از دیگری باشد
یاد آوری 1
هجا در زبان فارسی الف(هجای کوتاه دارا ی دو حرف )صامت +مصوت کوتاهu = ُ ِ َ
الف هجای بلند دارای 3حرف (سَر)یا معادل 3 حرف مثل مو - با و بی علامت _
ب هجای کشیده که دارا 4یا 5 حرف است مثل گفت یا معادل 4 حرف مثل کار ،مو و سیر علامت –
یاد آوری 2
بعد از خواندن آهنگین شعرآن را به خط عروضی در می آوریم یعنی همانگونه که تلفظ می کنیم می نویسیم:
خوا هر= خاهر نامه = نامه خانه =خانِ
یاد آوری 3
در زبان فارسی هیچ واژه و هجایی با مصوت آغاز نمی شود و کلماتی که به نظر می رسند با مصوت آغازشده اند پیش از مصوت یک همزه قرارد ارد. مثل آب اُردک نکته : سه واج محسوب م ی شو د آ=ء+ا (معادل دو واج(
برای پیدا کردن پایه های آوایی همسان ابتدا شعر را بصورت آهنگین می خوانیم
روزگار است این که گه عزت دهد گه خوار دارد
چرخ بازیگر از این بازیچه ها بسیار دارد
سپس تقطیع به هجا و بعد تقطیع به ارکان می کنیم:
درزبان فارسی ابیات در هر مصرع (اشعار سنتی)حداقل دو رکن و حداکثر چهار رکن دارند.
می بینیم که وزن این بیت از تکرار منظم 4بار فاعلاتن در هر مصرع تشکیل شده است.این نظم و تکرار همسان رکن ها را پایه های آوایی همسان می نامند.
مای درس ، برترین اپلیکیشن کمک درسی ایران
پوشش تمام محتواهای درسی پایه (2)- آزمون آنلاین تمامی دروس پایه (2)
- گام به گام تمامی دروس پایه (2)
- ویدئو های آموزشی تمامی دروس پایه (2)
- گنجینه ای از جزوات و نمونه سوالات تمامی دروس پایه (2)
- فلش کارت های آماده دروس پایه (2)
- گنجینه ای جامع از انشاء های آماده پایه (2)
- آموزش جامع آرایه های ادبی، دستور زبان، قواعد زبان انگلیسی و ... ویژه پایه (2)
کاملا رایگان
+500 هزار کاربر
همین حالا نصب کن
وزن ارکان عروضی
وزن ارکان عروضی
ارکان عروضی فارسی 19 تاست که شما امسال با وزن های زیر آشنا می شوید:
فعولن ( _ _U)مفاعیلن (_ _ _U) فاعالتن( _ _U_)
مستفعلن ( _ U _ _)فعالتن ( _ _UU) مفتعلن(_UU_ )
شمادر این درس با وزنهای تک پایه ای یا تکراری آشنا شدید که عبارتند از(معروفترین)
فعولن ( _ _U) مفاعیلن (_ _ _U) فاعلاتن ( _ _U_) مستفعلن ( _ U _ _) مفتعلن (_UU_ )
در درس آینده نیز با پا یه های آوایی همسان دو لختی آشنا خواهید شد مانند : مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن / مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن- فعالت فاعلاتن فعالت فاعلاتن/ فعالت فاعلاتن فعلات فاعلاتن-