درسنامه کامل روان شناسی فصل 4 حافظه و علل فراموشی

یکی از شگفت آور ترین پدیده های شناختی انسان حافظه است.

در حافظه تصورات و ادراکات قبلی ما ذخیره می شود.

اگر حافظه شکل نگیرد تفکری هم نخواهد بود.

حافظه ابزاری جهت گذار از شناخت پایه، مثل توجه و ادراک ورود به شناخت عالی یعنی تفکر است.

1. رمز گردانی: به حافظه سپردن اطلاعات
2. ذخیره سازی یا اندوزش: زمان نگهداری اطلاعات
3. بازیابی: به خاطر آوردن اطلاعات ذخیره شده

حافظه در هر یک از این سه مرحله امکان خطا دارد.

شکل اول

_ جزء به جزء: شامل جزئیات یک موضوع یا رویداد، امکان خطای بیشتر، کودکان به صورت جزء به جزء اطلاعات را رمزگردانی می کنند و نمی توان به حافظه کودکان اعتماد کرد.

_ کلی و خلاصه: دربرگیرنده خلاصه موضوع – بزرگسالان به صورت کلی رمزگردانی می کنند.

شکل دوم

_ شنیداری: شنیدن شماره تلفن کسی و سعی در حفظ کردن آن شماره

_ دیداری: دیدن شماره تلفن مکانی و سپردن شکل آن به حافظه

_ معنایی: تبدیل یک شماره تلفن به دو مجموعه عدد چهارتایی که مربوط به دو واقعه تاریخی مهم است برای حفظ کردن آن شماره

_ در بازیابی، اطلاعات از حافظه فراخوانده می شود.

_ بازیابی اطلاعات به نشانه های آن وابسته است.

_ هر چه نشانه های بیشتری داشته باشیم، بازیابی بهتر انجام می شود.

در پدیده نوک زبانی فرد در مرحله بازیابی اطلاعات مشکل دارد.

در این پدیده، گفتن اولین کلمه یکی از نشانه های مرتبط با آن بوده است.

_ حافظه حسی

_ حافظه کوتاه مدت و کاری

_ حافظه بلند مدت

پس از دریافت اطلاعات محیط پیرامون به وسیله اندام های حسی، در مدت زمان کمتر از یک ثانیه اطلاعات در حافظه حسی می مانند.

حجم رده های حسی در حافظه زیاد است.

مدت ذخیره سازی در حافظه حسی کوتاه است.

_ اطلاعات حافظه حسی در صورت توجه به حافظه کوتاه مدت و حافظه کاری منتقل می شوند.

_ حافظه کاری علاوه بر ذخیره سازی کوتاه مدت، کمک خوبی برای تفکر هم است.

_ مدت زمان نگهداری در حافظه کاری چند دقیقه است.

_ حافظه کاری نقش مهمی در تفکر دارد.

_ ظرفیت گنجایش حافظه کاری 2 + 7 لغت می باشد.

_ گذشت زمان

_ جایگزینی مواد اطلاعات با مواد جدید

_ مطالبی را که به مدت کوتاهی لازم داری ذخیره می کند.

_ فضای کار برای فعالیت جاری ذهن فراهم می کند.

حجم اطلاعات ذخیره شده و مدت زمان نگهداری اطلاعات در این حافظه نامحدود است.

در این حافظه اطلاعات از چند دقیقه تا آخر عمر ذخیره می شوند.

یکی از ساده تری شیوه های انتقال اطلاعات از حافظه کاری به بلند مدت بازگویی و تمرین است.

حذف کردن: تحت عنوان فراموشی می شناسیم.

اضافه کردن: یادآوری اطلاعات گذشته همراه با تحریف خاطرات یا افسانه بافی

در این خطا فرد چاله های ایجاد شده را پر می کند

بازشناسی یا یادآوری غیرواقعی رویدادهای اتفاق نیفتاده

شکل گیری حافظه کاذب

_ با گذشت زمان، بعضی از واژگان فراموش شدند.

_ بیشترین مقدار فراموشی در ساعت های نخست بعد از یادگیری است.

_ هر چه بر گذشت زمان افزوده شود، از شدت فراموشی کاسته می شود.

_ در 24 ساعت اول تقریبا نیمی از مطالبی که به حافظه سپرده شده اند فراموش می شوند و در دو روز اول بعد از یادگیری 60 درصد اطلاعات فراموش می شوند.

_ بهترین شیوه کنترل اثر گذشت زمان، مرور اطلاعات در زمان مناسب است.

گذشت زمان:

بهترین شیوه کنترل اثر گذشت زمان، مرور اطلاعات در زمان مناسب است.

بیشترین میزان فراموشی در ساعات نخست بعد از یادگیری است.

رابطه گذشت زمان و میزان فراموشی معکوس است.

تداخل اطلاعات:

تداخل اطلاعات باعث عدم یادگیری درست و فراموشی بخشی از اطلاعات می شود.

عوامل عاطفی:

هر چه مطالب را دوست داشته باشیم فراموشی کمتر است.

رمزگردانی نادرست:

کم توجهی و عدم رمزگردانی درست باعث فراموشی می شود.

مشکلات مربوط به بازیابی:

بسیاری از افراد نشانه های کافی و درست جهت بازیابی اطلاعات از حافظه ندارند.

نشانه ها:

درونی: نشانه های معنایی

بیرونی: نشانه های حسی یا غیر معنایی

برای بازیابی اطلاعات از حافظه، نشانه های درونی کارآمدتر از نشانه های بیرونی است.

بیان اهمیت مطالب:

_ برای پذیرش اطلاعات جدید توسط حافظه باید راجع به آنها اطلاعات کافی کسب کنید.نها اآت

پرهیز از همزمانی چند فعالیت (توجه ناقص):

_ به اطلاعات توجه دقیق داشته باشید، از انتخاب چند ماده اطلاعاتی پرهیز کنید.

مرور کارآمد:

_ برای کنترل اثر گذشت زمان، از مرور مناسب استفاده کنید. مرور یعنی اطلاعات و مطالب گذشته را تکرار کنیم.

کاهش فاصله زمانی بین یادگیری یک مطلب و یادآوری آن:

_ برای کنترل اثر گذشت زمان، فاصله مرور مطالب بیشتر از شش یا هفت ساعت نباشد بهترین زمان مرور مطالب، چند ساعت بعد از یادگیری است.

کاهش اثر تداخل مطالب:

­­_ برای کنترل اثر تداخل، یادگیری عمیق داشته باشید.

یادگیری با استراحت:

_ برای کنترل اثر تداخل از یادگیری با فاصله استفاده کنید. یادگیری جدید مانع یادآوری قبلی می شود.

ساماندهی مطالب:

_ برای کنترل اثر تداخل، حافظه را ساماندهی کنید. (نظم بخشی و قفسه بندی اطلاعات)

استفاده از رمزگردانی معنادار:

_ از رمزگردانی معنادار استفاده کنید.

مطالعه چند حسی:

_ از چند گیرنده حسی جهت سپردن اطلاعات به حافظه استفاده کنید. (شنیداری/ دیداری)

روش پس خبا:

_ این روش از حروف اول پنج حرف فنون زیر تشکیل شده است.

استفاده از سایر اندام های بدن:

_ به هنگام مطالعه از حرکات مختلف استفاده کنید. (یادداشت برداری/ برجسته کردن مفاهیم/ خلاصه نویسی / رسم نمودار)

بسط معنایی:

_ از بسط معنایی استفاده کنید.

تمایز بخشی:

_ برجسته کردن تفاوت های دو مفهوم به لحاظ ظاهری و معنایی

برگرداندن به زبان خودتان:

_ همیشه مطالب درسی را به زبان خودتان بیان کنید.