گام به گام کتاب عربی (2)

من آیات الاخلاق

«يا أيُها الذين آمنوا لا يسخر قوم من قوم عسى أن يكونوا خيراً منهم و لا نساءً من نساء عسى أن يكن خيراً منهنَّ وَ لا تلمزوا أنفُسَكُم وَ لا تنابزوا بالألقاب بئس الاسم الفسوق بغدّ الإيمان و من لم يَتُب فأولئك هم الظالمون. يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيراً من الظن إن بغض الظن إثم و لا تجسّسوا وَ لا يغتب بغضكم بغضاً أيُحب أحدكم أن يأكل لحم أخيه ميتاً فكرهتموهُ وَ اتَّقُوا الله إنّ الله توّاب رحيم.»   الحُجُرات: 11 و 12

 قد يكون بين الناس من هو أحسَن منا، فعلينا أن نبتعد عن العُجب وَ أن لا تذكر عيوب الآخرين بكلام خفي أؤ بإشارة. فقد قال أمير المُؤمنين علي  «أكبر العيب أن تعيب ما فيك مثلة.»

تنضخنا الآية الأولى و تقول: لا تعيبُوا الآخرين. وَ لا تُلّقبولهم بألقاب يكرهونها.

بئس العمل الفسوق ؛ و من يفعل ذلك فهو من الظالمين.

إذن فقد حرّم الله تعالى في هاتين الآيتين:

* الاستهزاء بالآخرين، و تسميتهم بالأسماء القبيحة.

* سوء الظن، و هو اتهام شخص لشخص آخر بدون دليل منطقي.

* التجسس، وَهوَ مُحاولة قبيحة لكشف أسرار الناس لفضحهم وّ هو من كبائر الذنوب في مكتبنا و من الأخلاق السیئه.

* و الغيبة، وَ هي من أهم أسباب قطع التواصل بين الناس.

سَمّیٰ بَعْضُ الْمُفَسِّرينَ سورَةَ الْحُجُراتِ الَّتي جاءَتْ فيها هاتانِ الْآيَتانِ بِسورَةِ الاَخلاقِ.

عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الخَطَاَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

1) سَمَّی بَعضُ المُفَسِّرینَ سورَةَ الحُجُراتِ بِعَروسِ القُرآنِ.

2) حَرَّمَ اللهُ فی هاتَینِ الآیَتَینِ الِاستِهزاءَ وَ الغیبَةَ فَقَط.

3) اَلغیبَةُ هیَ أَن تَذکُرَ أَخاکَ وَ اُختَکَ بِما یَکرَهانِ.

4) إنَّ اللهَ یَنهَی النّاسَ عَنِ السُّخریَّةِ مِنَ الآخَرینَ.

5) اَلسَّعیُ لِمَعرِفَةِ اَسرارِ الآخَرینَ اَمرٌ جَمیلٌ.

اِخْتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الْاَحاديثَ التّاليَةَ، ثُمَّ ضَعْ خَطّاً تَحتَ اسْمِ التَّفضيلِ

1) أعْلَمُ النّاسِ، مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النّاسِ إلَی عِلْمِهِ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

2) أَحسَنُ زينَةِ الرَّجُلِ السَّکينَةُ مَعَ إيمانٍ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

3) أفْضَلُ الأعمالِ الْکَسْبُ مِنَ الحَلال.    رَسولُ اللّٰهِ (ص)

اِخِتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ العِباراتِ التّاليَةَ.

1) رَبَّنا آمَنّا فَاغفِرلَنا وَارحَمنا وَ اَنتَ خَیرُ الرّاحِمینَ.

2) خَیرُ اخوانِکُم مَن اَهدَی إلَیکُم عُیوبَکُم.

3) لَیلَةُ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهرٍ.

4) مَن غَلَبَت شَهوَتُهُ عَقلَهُ فَهوَ شَرٌّ مِنَ البَهائِمِ.

5) شَرُّ النّاسِ ذو الوَجهَینِ.

اِختَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الآْيةَ وَ العِبارَةَ، ثمُّ عَيِّنِ اسْمَ المَکانِ وَ اسْمَ التَّفضيلِ

1) «وَجادِلهُم بِالَّتی هیَ اَحسَنُ إنَّ رَبَّکَ هوَ اَعلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبیلِهِ ...

2) « وَالآخِرَةُ خَیرٌ وَ اَبقی »  الأعلی 17

3) کانَت مَکتَبَةُ"جُندی سابور"فی خوزستان اَکبَرَ مَکتَبَةٍ فی العالَمِ القَدیمِ

ترجمه و پاسخ به سؤالات:

من آیات الاخلاق

از نشانه های اخلاق

«يا أيُها الذين آمنوا لا يسخر قوم من قوم عسى أن يكونوا خيراً منهم و لا نساءً من نساء عسى أن يكن خيراً منهنَّ وَ لا تلمزوا أنفُسَكُم وَ لا تنابزوا بالألقاب بئس الاسم الفسوق بغدّ الإيمان و من لم يَتُب فأولئك هم الظالمون. يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيراً من الظن إن بغض الظن إثم و لا تجسّسوا وَ لا يغتب بغضكم بغضاً أيُحب أحدكم أن يأكل لحم أخيه ميتاً فكرهتموهُ وَ اتَّقُوا الله إنّ الله توّاب رحيم.»   الحُجُرات: 11 و 12

ای کسانی که ایمان آورده اید گروهی (از شما) گروهی را مسخره نکند (نباید ریشخند بزنند) شاید آنها بهتر از اینها (مسخره کنندگان( باشند و نه زنانی، زنان )دیگر) را (مسخره کند)، شاید آنها بهتر از این ها (مسخره کنندگان) باشند و در میان خودتان عیب جوئی نکنید و همدیگر را با لقب های بد نخوانید و بعد از ایمان آوردن ، فسق )بد نام بودن) چه رسم بدی است و هرکه توبه نکند خود از ستمکارانند (جزء ظالمان هستند) * ای کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از ظنّ وگمان ها در حق یکدیگر بپرهیزید که بعضی از پندارها، گناه است و جاسوسی نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید، آیا کسی از شما دوست دارد گوشت برادر مُرده اش را بخورد و البته که آن را ناپسند شمردید و از خدا پروا کنید (بترسید) که خدا بسیار توبه پذیر مهربان است.

 قد يكون بين الناس من هو أحسَن منا، فعلينا أن نبتعد عن العُجب وَ أن لا تذكر عيوب الآخرين بكلام خفي أؤ بإشارة. فقد قال أمير المُؤمنين علي  «أكبر العيب أن تعيب ما فيك مثلة.»

گاه در میان مردم کسی می باشد که خود بهتر از ماست ، و ما باید از تکبّر و غرور دوری کنیم و عیب های دیگران را با کلامی پوشیده یا با ایما و اشاره بیان نکنیم. امیرالمؤمنین علی (ع) فرموده است: « بزرگترین عیب آن است چیزی را که مانند آن در خودت هست (بر دیگران) عیب بگیری! »

تنضخنا الآية الأولى و تقول: لا تعيبُوا الآخرين. وَ لا تُلّقبولهم بألقاب يكرهونها.

آیه اوّل ما را نصیحت می کند و می گوید: از دیگران عیب جوئی نکنید و به آنها لقب هایی ندهید که آن را نمی پسندند.

بئس العمل الفسوق ؛ و من يفعل ذلك فهو من الظالمين.

فسق یا آلوده شدن به گناه، چه کار بدی است! و هرکس آن را انجام دهد (مرتکب شود) در نتیجه از ستمکاران است.

إذن فقد حرّم الله تعالى في هاتين الآيتين:

بدین ترتیب خداوند بزرگوار در این دو آیه (موارد زیر را) حرام کرده است :

* الاستهزاء بالآخرين، و تسميتهم بالأسماء القبيحة.

* مسخره کردن دیگران و آنها را با اسامی زشت نامیدن .

* سوء الظن، و هو اتهام شخص لشخص آخر بدون دليل منطقي.

* بدگمانی و آن بدون مدرکی منطقی، تهمت زدن شخصی به شخص دیگر است .

* التجسس، وَهوَ مُحاولة قبيحة لكشف أسرار الناس لفضحهم وّ هو من كبائر الذنوب في مكتبنا و من الأخلاق السیئه.

* جاسوسی ، و آن تلاشی ناپسند جهت کشف اسرار مردم برای رسوا کردن آنهاست و از بزرگترین گناهان در مکتب ما و از رفتارهای زشت است .

* و الغيبة، وَ هي من أهم أسباب قطع التواصل بين الناس.

* و غیبت، و آن از مهمترین علل قطع ارتباط میان مردم است .

سَمّیٰ بَعْضُ الْمُفَسِّرينَ سورَةَ الْحُجُراتِ الَّتي جاءَتْ فيها هاتانِ الْآيَتانِ بِسورَةِ الاَخلاقِ.

برخی از مفسّران سوره حُجُرات را که در آن این دو آیه آمده است ، سوره اخلاق نامیدند.

عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الخَطَاَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

بر اساس متن صحیح و نادرست را انتخاب کنید.

1) سَمَّی بَعضُ المُفَسِّرینَ سورَةَ الحُجُراتِ بِعَروسِ القُرآنِ.

1) غلط

بعضی از مسفران سوره حجرات را عروس قرآن نامیدند (نامیده اند).    

2) حَرَّمَ اللهُ فی هاتَینِ الآیَتَینِ الِاستِهزاءَ وَ الغیبَةَ فَقَط.

2) غلط

خداوند در این دو آیه فقط ریشخند کردن و غیبت کردن را حرام کرد.

3) اَلغیبَةُ هیَ أَن تَذکُرَ أَخاکَ وَ اُختَکَ بِما یَکرَهانِ.

3) صحیح

غیبت، همانست که از برادرت و خواهرت با آنچه ناپسند می شمارند. یاد کنی.

4) إنَّ اللهَ یَنهَی النّاسَ عَنِ السُّخریَّةِ مِنَ الآخَرینَ.

4) صحیح

یقینا خداوند مردم را از مسخره کردن دیگران منع می کند (باز می دارد).

5) اَلسَّعیُ لِمَعرِفَةِ اَسرارِ الآخَرینَ اَمرٌ جَمیلٌ.

5) غلط

تلاش برای شناخت رازهای دیگران اری زیبا (پسندیده) است.

اِخْتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الْاَحاديثَ التّاليَةَ، ثُمَّ ضَعْ خَطّاً تَحتَ اسْمِ التَّفضيلِ

خودت را بیازمای؛ روایات زیر را ترجمه کنید، سپس زیر اسم تفضیل خط بکشید.

1) أعْلَمُ النّاسِ، مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النّاسِ إلَی عِلْمِهِ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

1) اَعْلَمُ

داناترین مردم کسی است که دانش مردم را به دانش خود بیفزاید.

2) أَحسَنُ زينَةِ الرَّجُلِ السَّکينَةُ مَعَ إيمانٍ.   رَسولُ اللّٰهِ (ص)

2) أَحسَنُ

بهترین زینت برای انسان آرامش با ایمان است.

3) أفْضَلُ الأعمالِ الْکَسْبُ مِنَ الحَلال.    رَسولُ اللّٰهِ (ص)

3) اَفضَلُ

برترین کارها، کسب حلال است.

اِخِتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ العِباراتِ التّاليَةَ.

خودت را بیزمای؛ عبارت های زیر را ترجمه کنید.

1) رَبَّنا آمَنّا فَاغفِرلَنا وَارحَمنا وَ اَنتَ خَیرُ الرّاحِمینَ.

!) پروردگارا ایمان آوردیم پس بر ما ببخشای و به ما رحم کن که تو بهترین بخشایندگان هستی.

2) خَیرُ اخوانِکُم مَن اَهدَی إلَیکُم عُیوبَکُم.

2) بهترین دوستانتان (برادران شما) کسی است که عیب هایتان را به شما هدیه کند.

3) لَیلَةُ القَدرِ خَیرٌ مِن اَلفِ شَهرٍ.

3) شب قدر از هزار ماه بهتر است.

4) مَن غَلَبَت شَهوَتُهُ عَقلَهُ فَهوَ شَرٌّ مِنَ البَهائِمِ.

4) هر کس شهوتش بر عقلش چیره شود (غلبه کند) پس او بدتر از چهارپایان است.

5) شَرُّ النّاسِ ذو الوَجهَینِ.

5) بدترین مردم کسی است که دورو باشد.

اِختَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ الآْيةَ وَ العِبارَةَ، ثمُّ عَيِّنِ اسْمَ المَکانِ وَ اسْمَ التَّفضيلِ

خودت را بیازمای؛ آیه و عبارت (زیر) را ترجمه کنید، سپس اسم مکان و اسم تفضیل را مشخص کنید.

1) «وَجادِلهُم بِالَّتی هیَ اَحسَنُ إنَّ رَبَّکَ هوَ اَعلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبیلِهِ ...

1) و با آنها به روشی که نیکوتر است، ستیز کن (استدلال و مناظره کن). یقینا پروردگارت، (از هر کسی) بهتر می داند چه کسی از راه او گمراه شده است.

اَحسَنُ  و  اَعلَمُ  :  اسم تفضیل

2) « وَالآخِرَةُ خَیرٌ وَ اَبقی »  الأعلی 17

2) و آخرت بهتر و پایدارتر است.

خَیرٌ وَ اَبقی : اسم تفضیل 

3) کانَت مَکتَبَةُ"جُندی سابور"فی خوزستان اَکبَرَ مَکتَبَةٍ فی العالَمِ القَدیمِ

3) کتابخانه جندی شاپور در خوزستان، بزرگترین کتابخانه در دنیای قدیم بود.

اَکبَرَ : اسم تفضیل  -  مکتبةٍ : اسم مکان

أَيُّ کَلِمَةٍ مِنْ کَلِماتِ مُعجَمِ الدَّرسِ تُناسِبُ التَّوضيحاتِ التّاليَةَ؟

1) جَعَلَهُ حَراماً:

2) اَلَّذی لَیسَ حَیّاً:

3) اَلذُّنوبُ الکَبیرَةُ:

4) اَلَّذی یَقبَلُ التَّوبَةَ عَن عِبادِهِ:

5) تَسمیَةُ الآخَرینَ بِالاَسماءِ القَبیحَةِ:

6) ذَکَرَ ما لایَرضَی بِهِ الآخَرونَ فی غیابِهِم:

کدام کلمه از کلمات لغت نامه مناسب توضیحات زیر است؟

1) حرَّم

آن را حرام گرداند (قرار داد)

2) المَیت

کسی که زنده نیست

3) کَبائر

گناهان بزرگ

4) تَوّاب

کسی که توبه را از بندگانش می پذیرد

5) تنابُز بالاَلقابِ

نام گذاری دیگران با اسم های زشت

6) اِغتابَ

آن چه را که دیگران در نبودشان به آن راضی نیستند (نمی باشند)، بیان کرد = غیبت کرد.

تَرْجِمْ هٰذِهِ الْاَحاديثَ النَّبَويَّةَ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلوبَ مِنكَ

1) حُسنُ الخُلُقِ نِصفُ الدّینِ (اَلمبتَدَاَ وَ الخَبَرَ)

2) مَن ساءَ خُلُقُهُ عَذُّبَ نَفسَهُ (اَلمَفعولَ)

3) اَللّهُمَّ کَما حَسَّنتَ خَلقی فَحَسِّن خُلُقی (اَلفِعلَ الماضیَ وفِعلَ الاَمرِ)

4) لَیسَ شَیءٌ اَثقَلَ فِی المیزانِ مِنَ الخُلُقِ الحَسَنِ (اسمَ التَّفضیلِ وَالجارَّ وَ المَجرورَ)

این روایات نبوی را ترجمه کنید و سپس چیزهای درخواست شده را مشخص کنید.

1) خوش اخلاقی نصف دین است.

 حُسنُ : مبتدا ،  نِصفُ : خبر

2) هر که اخلاقش بد باشد، خویشتن را شکنجه می دهد.

خُلقُه : فاعل ، نفسَ : مفعول

3) خدایا! همانطور که آفرینشم را نیکو گرداندی، پس اخلاقم را نیکو گردان.

حَسَّنتَ : فعل ماضی  ،  حَسِّن : فعل امر

4) در ترازوی (اعمال در قیامت)، چیزی سنگین تر از خوی نیک نیست.

اَثقَلَ : اسم تفضیل  ،   مِنَ الخُلُقِ : جار و مجرور.

تَرْجِمِ الْاَفعالَ وَالْمَصادِرَ التّاليَةَ.

فعل ها و مصدرهای زیر را ترجمه کنید:

اُكتُبِ الْعَمَليّاتِ الْحِسابيَّةَ التّاليَةَ کَالْمِثالِ

1) عَشَرَةٌ زائِدُ اَربَعَةٍ یُساوی اَربَعَةَ عَشَرَ                14 = 4 + 10

2) مِئَةٌ تَقسیمٌ عَلَی اثنَینِ یُساوی خَمسینَ

3) ثَمانیَةٌ فی ثَلاثَةٍ یُساوی اَربَعَةً وَ عِشرینَ

4) سِتَّةٌ وَ سَبعونَ ناقِصُ اَحَدَ عَشَرَ یُساوی خَمسَةً وَسِتّینَ

محاسبات زیر را مانند نمونه بنویسید.

1) ده به علاوه چهار مساویست با چهارده.

2) صد تقسیم بر دو مساوی است با پنجاه.

100 ÷ 2 = 50

3) هشت ضربدر سه مساوی است با بیست و چهار.

8 × 3 = 24

4) هفتاد و شش منهای یازده مساوی است با شصت و پنج

76 – 11 = 65

عَيِّنِ الْمَحَلَّ الْإعرابيَّ لِلْکَلِماتِ الْمُلَوَّنَةِ

1) فَاَنزَلَ اللهُ «سَکینَتَ»هُ عَلَی «رَسولِ»هِ وَ عَلَی المُومِنینَ

2) لا یُکَلِّفُ «اللهُ» «نَفساً» إلّا وُسعَها

3) اَلسُّکوتُ ذَهَبٌ وَ «الکَلامُ» «فِضَّةٌ»

4) «اَحَبُّ» «عِبادِ» اللهِ إلَی «اللهِ» «اَنفَعُهُم» لِعبادِهِ

5) «عَداوَةُ» العاقِلِ «خَیرٌ» مِن «صَداقَةِ» الجاهِلِ

محل اعراب کلمات مشخص شده را تعیین کنید.

1) پس خداوند آرامش خود را بر پیامبرش و بر مومنان نازل کرد.

اللهُ : فاعل ، سَکینَت: مفعول ، عَلَی رَسولِ : مجرور به حرف جر

2) خدا به هیچ کس جز به اتدازه وسعش تکلیف نمی کند.

اللهُ : فاعل ، نَفساً : مفعول

3) سکوت طلاست و سخن گفتن نقره است.

اَلسُّکوتُ : مبتدا ، ذَهَبٌ : خبر ،  الکَلامُ : مبتدا ،  فِضَّةٌ : خبر

4) محبوب ترین بندگان خداوند نزد خداوند، سودمندترین ایشان برای بندگانش است.

اَحَبُّ : مبتدا ،  عِبادِ : مضاف الیه ،  اللهِ : مجرور به حرف جر  ،  اَنفَعُ : خبر  ،  لِعبادِ : جار و مجرور

5) دشمنی عاقل بهتر از دوستی نادان است.

عَداوَةُ : مبتدا    ،   العاقِلِ : خَیرٌ   ،   صَداقَةِ : مجرور به حرف جر   ،   الجاهِلِ : مضاف الیه.

تَرْجِمِ التَّراکيبَ وَ الْجُمَلَ التّاليَةَ، ثُمَّ عَيِّنِ اسْمَ الْفاعِلِ، وَ اسْمَ المَفعول، وَ اسمَ المُبالَغَةِ، وَ اسْمَ الْمَکانِ، وَ اسْمَ التَّفضيلِ.

1) ربُّ المَشرِقِ وَ المَغرِبِ

2) اِنَّکَ اَنتَ عَلّامُ الغُیوبِ

3) مَن بَعَثَنا مِن مَرقَدِنا هذا ما وَعَدَ الرَّحمنُ وَ صَدَقَ المُرسَلونَ.

4) یا مَن یُحِبُّ المُحسِنینَ:

5) یا اَرحَمَ الرّاحِمینَ:

6) یا ساتِرَ کُلِّ مَعیوبٍ:

7) یا غَفّارَ الذُّنوبِ:

ترکیب ها و جمله های زیر را ترجمه کنید، سپس اسم فاعل، اسم مفعول، اسم مبالغه و اسم مکان و اسم تفضیل را مشخص کنید.

1) پروردگار مشرق و مغرب

المَشرِقِ وَ المَغرِبِ : اسم زمان و مکان 

2) به درستی که تو بسیار دانای نهان ها هستی (از تمام اسرار و پنهانی ها با خبری)

عَلّامُ : اسم مبالغه

3) چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ این همان است که خداوند رحمان وعده داده، و فرستادگان (او) راست گفتند

المُرسلون: اسم فاعل

4) ای که نیکوکاران را دوست دارد 

المُحسِنینَ : اسم فاعل

5) ای بخشاینده ترین بخشایندگان

اَرحَمَ : اسم تفضیل  ،    الرّاحِم: اسم فاعل

6) ای پوشاننده هر عیب داری (ای عیب پوش هر معیوبی)

ساتِرَ  : اسم فاعل   ،   مَعیوبٍ: اسم مفعول

7) ای بسیار آمرزنده گناهان

غَفّارَ  : اسم مبالغه. 

عَیِّنِ الکَلِمَةَ الغَریبَةَ فی کُلَّ مَجموعَةٍ.

1- صَباح                مَساء                    لَیل                    مَیت

2- عُجب                لَحم                     فُسوق                اِثم

3- کَبائِر                 نِساء                    رِجال                  اَولاد

4- سَخِرَ                 عابَ                     ساعَدَ                  لَمَزَ

5- اَحمَر                  اَحسَن                 اَجمَل                  اَصلَح

6- اَصفَر                  اَزرَق                   اَبیَض                  اَکثَر

در هر گروه کلمه غیر مرتبط را انتخاب کنید.

1-  مَیت (مرده)

معنی کلمات: صبح        عصر         شب         مرده

2- لحم (گوشت گاو)

معنی کلمات: خودپسندی         گوشت گاو         آلوده شدن به گناه            گناه

3- کَبائر (گناهان بزرگ)

معنی کلمات: گناهان بزرگ          زن            مردان            فرزندان

4- ساعَدَ (کمک کرد)

معنی کلمات: مسخره کرد          عیب جویی کرد          کمک کرد          عیب گرفت

5- اَحمَر (قرمز)

معنی کلمات: قرمز        خوب        زیبا         درست

6- اَکثَر (بیشتر): سایر کلمات رنگ می باشند.

معنی کلمات: زرد       آبی        سفید        بیشتر

ضَع فی الفَراغِ کَلِمَةٌ مُناسِبَةٌ.

1- اِشتَرَینا ........... وَ فَساتینَ بَاَسعارٍ رَخیصَةٍ فَی المَتجَرِ.

سَراویل        اَشهُراً          مَواقِفَ

2- مَن ............. المُومِنینَ فَعَلَیهِ اَن یَعتَذِرَ اِلَیهِم.

اِغتابَ             اِتقی             مَدَحَ

3- خَمْسَةٌ و سِتّونَ ناقِصُ ثَلاثَةٍ وَ عِشْرینَ یُساوي ............. .

اِثنَینِ و أَربَعینَ        اِثنَینِ وَ سَبعینَ         أَربَعَةً و عِشْرینَ

4- اَرادَ المُشتری ........... السَّعرِ.

نوَعیَّةَ                  مَتجَرَ                 تَخفیضَ

در جای خالی کلمه مناسب را قرار دهید.

1- اِشتَرَینا  ... سَراویل...  وَ فَساتینَ بِاَسعارٍ رَخیصَةٍ فِی المَتجَرِ.

شلوارها و لباس ها را با قیمت ارزان از فروشگاه خریداری کردیم.

2- مَن  ... اِغتابَ...  المُومِنینَ فَعَلَیهِ اَن یَعتَذِرَ اِلَیهِم.

هرکس غیبت مؤمنین را بکند، باید از آنها پوزش بخواهد (عذرخواهی کند)

3- خَمْسَةٌ و سِتّونَ ناقِصُ ثَلاثَةٍ وَ عِشْرینَ یُساوي ...اِثنَینِ و أَربَعینَ... .

شصت و پنج منهای بیست و سه برابر است با چهل و دو.

4- اَرادَ المُشتری تَخفیضَ السَّعرِ.

مشتری می خواست قیمت را پایین بیاورد.

اِستَخرِج خَمسَةَ اَسماءِ تَفصیلٍ مِن دُعاء الِافتِتاحِ

اَللّهُمَّ اِنّى اَفْتَتِحُ الثَّنآءَ بِحَمْدِکَ وَ اَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَّنِکَ وَ اَیْقَنْتُ اَنَّکَ اَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ فى مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَهِ وَ اَشَدُّ الْمُعاقِبینَ فى مَوْضِعِ النَّکالِ وَالنَّقِمَهِ وَ اَعْظَمُ الْمُتَجَبِّرینَ فى مَوْضِعِ الْکِبْریآءِ وَ الْعَظَمَهِ.

خدایا، من با سپاسگزاری از تو ستايشت را آغاز می کنم و تو با مهرورزی ات رهنمون به راهِ درست هستی. باور کردم که تو در جايگاهِ گذشت و مهربانی مهربان ترین مهربانانی و در جايگاهِ کیفر و انتقام، سخت ترین کیفر دهندگانی و در جایگاهِ بزرگ منشی و بزرگواری، بزرگ ترین نيرومندانی.

اَللّهُمَّ اَذِنْتَ لى فى دُعآئِکَ وَ مَسْئَلَتِکَ فَاسْمَعْ یا سَمیعُ مِدْحَتى وَ اَجِبْ یا رَحیمُ دَعْوَتى وَ اَقِلْ یا غَفُورُ عَثْرَتى فَکَمْ یا اِلهى مِنْ کُرْبَهٍ قَدْ فَرَّجْتَها وَ هُمُومٍ قَدْ کَشَفْتَها وَ عَثْرَهٍ قَدْ اَقَلْتَها وَ رَحْمَهٍ قَدْ نَشَرْتَها وَ حَلْقَهِ بَلاَّءٍ قَدْ فَکَکْتَها!

خدایا، در فراخواندنت و در درخواست از خودت به من اجازه دادی، پس ای شنوا ستايشم را بشنو و ای مهربان دعایم را برآورده كن و ای آمرزنده از لغزشم در گذر، ای خدای من، چه بسیار اندوه هايی که از آن گره گشودی و غم هايی که از من برداشتی و لغزشی که از آن در گذشتی و چه بسيار مهربانی که آن را گستردی و زنجیر بلايی که آن را گشودی.

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ اَمینِکَ وَ صَفِیِّکَ وَ حَبیبِکَ وَ خِیَرَتِکَ مَنْ خَلْقِکَ وَ حافِظِ سِرِّکَ وَ مُبَلِّغِ رِسالاتِکَ اَفْضَلَ وَ اَحْسَنَ وَ اَجْمَلَ وَ اَکْمَلَ وَ اَزْکى وَ اَنْمى وَ اَطْیَبَ وَ اَطْهَرَ وَ اَسْنى وَ اَکْثَرَ ما صَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ وَ تَحَنَّنْتَ وَ سَلَّمْتَ عَلى اَحَدٍ مِن عِبادِکَ وَ اَنْبِیآئِکَ وَ رُسُلِکَ وَ صِفْوَتِکَ وَ اَهْلِ الْکَرامَهِ عَلَیْکَ مِن خَلْقِکَ.

خدایا، درود بفرست بر محمّد: بنده ات، فرستاده ات، امانتدارت، برگزيده ات، يارت، بهترين آفريده ات، نگاهدارِ رازت، رسانندۀ پيام هايت. [درودی که] برترین، بهترین، زيباترين، كامل ترين، پاک ترين، بالنده ترين، خوب ترين، پاكيزه ترين، بلندترين و بيشترين درودی باشد که فرستاده ای و برکت داده ای و مهربانی كرده ای و مهر ورزیده ای و سلام داده ای بر یکی از بندگان و پیامبران و فرستادگان و برگزیدگانت و اهل بخشش از آفریدگانت.

پنج اسم تفضیل از دعای افتتاح پیدا کنید و بنویسید.

دعای افتتاح

اَیقَنتُ اَنَّکَ اَنتَ اَرحَمُ الرّاحِمینَ فی مَوضِغِ العَفوِ و الرَّحمَةِ.

یقین پیدا کرده ام که به راستی فقط تو مهربان ترین مهربانانی در جایگاه گذشت و مهربانی

وَ اَشَدُّ المُعاقِبینَ فی مَوضِغِ النَّکالِ و النَّقِمَة.

و سخت ترین کیغرکننده در جایگاه شکنجه و انتقام هستی

وَ اَعظَمُ المُتَجَبّرینَ فی مَوضِغِ الکِبریاءِ و العَظَمَةِ.

و بزرگترین جباران در جایگاه بزرگی و عظمت هستی

... اَفْضَلَ وَ اَحْسَنَ وَ ... .

... با فضیلت ترین و بهترین و ... .

فی محضر المعلم

فی الحضه الأولى کان الطلاب یستمعون إلى کلام مُدرّس الکیمیاء. و کان بینهم طالب مُشاغب قلیل الأدب، یضرّ الطلاب بسلوکه. یلتفت تاره إلى الوراء و یتکلم مع الذی خلفه و تاره یهمس إلى الذی یجلس جنبه حین یکتُب المُعلَمُ على السبّوره. و فی الحصه الثانیه کان الطالب یسأل مُعلّم علم الأحیاء تعنّتاً. و فی الحصه الثالثه کان یتکلم مع زمیل مثله و یضحک. فنصحهٔ المعلم و قال: من لا یستمع الی الدرس جیداً یرسب فی الامتحان. ولکن الطالب استمر علی سلوکه.

فکّر مهران حول هذه المُشکله، فذهب إلى مُعلّم الأدب الفارسی و شرح له القضیه و قال: أحبّ أن أکتُب إنشاء تحت عُنوان «فی محضر المُعلّم»؛ فوافق المُعلّم على طلبه، وَ قال له: إن تطالع کتاب «مُنیه المُرید» لزین الدین العاملی «الشهید الثانی» یُساعدک على کتابه إنشائک: ثم کتب مهران انشاءهٔ و أعطاهٔ لمّعلمه. فقال المعلم له:

إن تقرأ إنشاءک أمام الطلاب فسوف یتنبّه زمیلک المُشاغب. و هذا قسم من نص إنشائه.

... ألف عدّه من العلماء کتباً فی مجالات التربیه و التعلیم، یرتبط بعضها بالمُعلَم، وَ الأخرى بالمُتعلّم: وَ للطالب فی محضر المُعلّم آداب، من یلتزم بها ینجح، أهمّها:

1) أن لا یعصی أوامر المعلم.

2) ألاجتناب عن کلام فیه إساءه للأدب.

3) أن لایهرب من آداء الواجبات المدرسیه.

4) عدم النوم فی الصف، عندما یُدرس المُعلَمُ.

5) أن لایتکلم مع غیره من الطلاب عندما یادرس المعلم.

6) أن لا یقطع کلامهٔ، و لا یسبقهٔ بالکلام، و یصبر حتی یفرغ من الکلام.

7) الجلوس أمامه بأدب، و الاستماع إلیه بدقه و عدم الالتفات إلى الوراء إلا لضروره.

لمّا سمع الطالب المُشاغب إنشاء مهران، خجل و تدم على سلوکه فی الصف.

قال الشاعر المصریّ أحمد شوقی عن المُعلم:

قم للمُعلّم وفه التبجیلا                کاد المُعلم أن یکون رسولا

أعلمت أشرف أو أجل من الذی      یبنی وَ یُنشئ أنفساً وَ عُقولا

اُکتُبْ جَواباً قَصيراً، حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

1) إلَی مَن ذَهَبَ مِهرانُ؟

2) کَيفَ يَجِبُ الْجُلوسُ أَمامَ الْمُعَلِّمِ؟

3) کَيفَ کانَتْ أَخلاقُ الطّالِبِ الَّذي کانَ يَلْتَفِتُ إلَی الْوَراءِ؟

4) مَا اسْمُ الْکِتابِ الَّذي قَرَأَهُ مِهرانُ في مَجالِ التَّربيَةِ وَ التَّعليمِ؟

5) فِي أَيِّ حِصَّةٍ کانَ الطُّلّبُ يَسْتَمِعونَ إلَی کَلامِ أُستاذِ الْکيمياءِ؟

اِختَبِر نَفسَكَ: تَرجِمِ الْآياتِ، ثمُّ عَيِّن أَداةَ الشَّرطِ وَ فِعلَ الشَّرطِ، وَ جوابَهُ

1) وَما تُقَدِّموا لِأَنفُسِکُم مِن خَیرٍ تَجِدوهُ عِندَ اللهِ

2) إن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم ویُثَبِّت أَقدامَکُم

3) وَ إذا خاطَبَهُمُ الجاهِلونَ قالوا سَلاماً

ترجمه و پاسخ به سؤالات:

فی محضر المعلم

در حضور معلم

فی الحضه الأولى کان الطلاب یستمعون إلى کلام مُدرّس الکیمیاء. و کان بینهم طالب مُشاغب قلیل الأدب، یضرّ الطلاب بسلوکه. یلتفت تاره إلى الوراء و یتکلم مع الذی خلفه و تاره یهمس إلى الذی یجلس جنبه حین یکتُب المُعلَمُ على السبّوره. و فی الحصه الثانیه کان الطالب یسأل مُعلّم علم الأحیاء تعنّتاً. و فی الحصه الثالثه کان یتکلم مع زمیل مثله و یضحک. فنصحهٔ المعلم و قال: من لا یستمع الی الدرس جیداً یرسب فی الامتحان. ولکن الطالب استمر علی سلوکه.

در زنگ اوّل دانش آموزان به سخن معلّم شيمی گوش می دادند، و در بين آن ها دانش آموز شلوغ و بی تربيتی بود که با رفتارش به دانش آموزان آسيب می زد، یکبار به عقب بر می گشت و با آن که پشت سرش هست، صحبت می کرد و یکبار وقتی معلّم روی تخته می نوشت، با کسی که کنارش می نشيند، آهسته حرف می زد (پچ پچ می کرد(. در جلسه دوم (همان) دانش آموز برای مچ گيری (عیب جویی) از دبير زیست سؤال می کرد و در جلسه سوم با یک همکلاسیِ مثلِ خودش ، صحبت می کرد و می خندید؛ در نتيجه معلّم نصيحتش کرد و گفت: هرکس خوب به درس گوش ندهد در امتحان رفوزه می شود. ولی دانش آموز به رفتارش ادامه داد.

فکّر مهران حول هذه المُشکله، فذهب إلى مُعلّم الأدب الفارسی و شرح له القضیه و قال: أحبّ أن أکتُب إنشاء تحت عُنوان «فی محضر المُعلّم»؛ فوافق المُعلّم على طلبه، وَ قال له: إن تطالع کتاب «مُنیه المُرید» لزین الدین العاملی «الشهید الثانی» یُساعدک على کتابه إنشائک: ثم کتب مهران انشاءهٔ و أعطاهٔ لمّعلمه. فقال المعلم له:

مهران درباره این مشکل فکر کرد، و نزد معلّم ادبيات فارسی رفت و جریان را به وی توضيح داد و گفت: دوست دارم انشایی تحت عنوان «در حضور معلّم» بنویسم و معلّم با درخواستش موافقت کرد و به او گفت: اگر کتاب منيه المُرید زین الدّین عاملی «شهيد ثانی» را مطالعه بکنی در نوشتن انشایت به تو کمک می کند؛ سپس مهران انشایش را نوشت و آن را به معلّم خود داد. و معلّم به او گفت:

إن تقرأ إنشاءک أمام الطلاب فسوف یتنبّه زمیلک المُشاغب. و هذا قسم من نص إنشائه.

اگر انشایت را در حضور دانش آموزان بخوانی، همکلاسی شلوغت آگاه خواهد شد. و این قسمتی از متن انشای اوست:

... ألف عدّه من العلماء کتباً فی مجالات التربیه و التعلیم، یرتبط بعضها بالمُعلَم، وَ الأخرى بالمُتعلّم: وَ للطالب فی محضر المُعلّم آداب، من یلتزم بها ینجح، أهمّها:

... تعدادی از دانشمندان کتاب هایی را در زمينه های تعليم و تربيت نوشتند (تأليف کردند) برخی از آن ها مربوط به معلّم و برخی دیگر مربوط به دانش آموز می باشد. و دانش آموز در حضور معلّم وظائفی دارد، هرکس بدان پایبند باشد، موفّق می شود؛ مهمترین آنها (عبارت است از)

1) أن لا یعصی أوامر المعلم.

1) از دستورات معلّم سرپيچی نکند

2) ألاجتناب عن کلام فیه إساءه للأدب.

2) از سخنی که در آن بی ادبی (توهين) است، پرهيز کند

3) أن لایهرب من آداء الواجبات المدرسیه.

3) از انجام تکاليف درسی فرار نکند (نگریزد).

4) عدم النوم فی الصف، عندما یُدرس المُعلَمُ.

4) وقتی معلّم درس می دهد ، در کلاس نخوابد.

5) أن لایتکلم مع غیره من الطلاب عندما یادرس المعلم.

5) وقتی معلّم تدریس می کند با دانش آموزان دیگر صحبت نکند.

6) أن لا یقطع کلامهٔ، و لا یسبقهٔ بالکلام، و یصبر حتی یفرغ من الکلام.

6)  سخنش (معلّم) را قطع نکند و در سخن گفتن از او پيشی نگيرد و صبر کند تا از سخن گفتن فارغ شود (سخنش را تمام کند)

7) الجلوس أمامه بأدب، و الاستماع إلیه بدقه و عدم الالتفات إلى الوراء إلا لضروره.

7) در مقابل معلّم با ادب بنشيند ، و با دقّت به وی گوش کند و به عقب برنگردد مگر به ضرورت

لمّا سمع الطالب المُشاغب إنشاء مهران، خجل و تدم على سلوکه فی الصف.

وقتی دانش آموز شلوغ انشای مهران را شنيد ، شرمنده شد و به خاطر رفتارش در کلاس پشيمان گشت .

قال الشاعر المصریّ أحمد شوقی عن المُعلم:

شاعر مصری احمد شوقی در باره معلّم ، گفته:

قم للمُعلّم وفه التبجیلا                کاد المُعلم أن یکون رسولا

أعلمت أشرف أو أجل من الذی      یبنی وَ یُنشئ أنفساً وَ عُقولا

بخاطر معلّم برخيز و احترامش را کامل بجای آور / نزدیک است که معلّم پيامبر باشد آیا شریف تر و بزرگوارتر از کسی که جان ها و عقل ها را می سازد و پرورش می دهد (تاحال) شناختی؟!

اُکتُبْ جَواباً قَصيراً، حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

بر اساس متن درس (به سوالات زیر) جواب کوتاه دهید.

1) إلَی مَن ذَهَبَ مِهرانُ؟

1) مهران سوی (نزد) چه کسی رفت؟

ذَهَبَ مهرانُ الی مُعَلِّمِ الادَب الفارسیِّ.

مهران نزد معلم ادبیات فارسی رفت.

2) کَيفَ يَجِبُ الْجُلوسُ أَمامَ الْمُعَلِّمِ؟

2) نشستن  در برابر معلم باید چگونه باشد؟

یَجِبُ الجُلوسُ اَمامَ المعَلِّمِ باَدَبِ.

نشستن در مقابل معلم باید با ادب و نزاکت صورت گیرد.

3) کَيفَ کانَتْ أَخلاقُ الطّالِبِ الَّذي کانَ يَلْتَفِتُ إلَی الْوَراءِ؟

3) اخلاق دانش آموزی که به عقب برمی گشت، چگونه بود؟

کانَت اَخلاقُهُ مُشاغِباً قلیلَ الاَدبِ.

اخلاق دانش آموز اخلالگر به دور از ادب بود.

4) مَا اسْمُ الْکِتابِ الَّذي قَرَأَهُ مِهرانُ في مَجالِ التَّربيَةِ وَ التَّعليمِ؟

4) اسم کتابی که مهران درباره پرورش و آموزش خواند چیست؟

اِسمُهُ «مُنیَةُ المُریدِ»

اسم آن «منیة المُرید» است.

5) فِي أَيِّ حِصَّةٍ کانَ الطُّلّبُ يَسْتَمِعونَ إلَی کَلامِ أُستاذِ الْکيمياءِ؟

5) در کدام زنگ، دانش آموزان به استاد شیمی گوش فرا می دادند؟

فِي الحِصَّةٍ الاولَی کانَ الطّلّابِ یَستَمِعونَ اِلی اُستاذِ الکیمیاء.

در زنگ اول دانش آموزان به استاد شیمی گوش فرا می دادند.

اِختَبِر نَفسَكَ: تَرجِمِ الْآياتِ، ثمُّ عَيِّن أَداةَ الشَّرطِ وَ فِعلَ الشَّرطِ، وَ جوابَهُ

خودت را بیازمای؛ آیات زیر را ترجمه کنید، سپس آدات شرط و فعل شرط و جوابش را بدست آورید.

1) وَما تُقَدِّموا لِأَنفُسِکُم مِن خَیرٍ تَجِدوهُ عِندَ اللهِ

1) هر آنچه از خوبی برای خودتان از پیش (پیشاپیش) بفرستید، آن را نزد خداوند می یابید.

ما : ادات شرط    ،    تُقَدِّموا : فعل شرط   ،     تَجِدوهُ : جواب شرط

2) إن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم ویُثَبِّت أَقدامَکُم

2) اگر خدا را یاری کنید، شما را یاری می کند و گام هایتان را استوار می سازد.

اِن : ادات شرط      ،        تَنصُرُوا : فعل شرط          ،         یَنصُر : جواب شرط

3) وَ إذا خاطَبَهُمُ الجاهِلونَ قالوا سَلاماً

3) هرگاه نادانان، آنها (ایشان) را خطاب کنند، سخن آرام می گویند.

إذا : ادات شرط     ،     خاطَبَ : فعل شرط      ،        قالوا : جواب شرط

عَيِّنِ الْجُملَةَ الصَّحيحَةَ وَ غَيرَ الصَّحيحَةِ حَسَبَ الْحَقيقةِ

1) اَلتَّعَنُّتُ طَرحُ سُؤالٍ صَعبٍ بِهَدَفِ إيجادِ مَشَقَّةٍ لِلْمَسؤولِ

2) عِلْمُ الْأَحياءِ عِلْمُ مُطالَعَةِ خَواصِّ الْعَناصِرِ

3) اَلِالْتِفاتُ هوَ کَلامٌ خَفيٌّ بَيْنَ شَخصَينِ

4) اَلسَّبّورَةُ لَوحٌ أَمامَ الطُّلّبِ يُکْتَبُ عَلَيهِ

جمله صحیح و نادرست را بر اساس حقیقت مشخص کنید.

1) صحیح

مچ گیری، مطرح کردن سوالی سخت با هدف ایجاد سختی برای کسی که مورد سوال واقع شده است.

2) غلط

زیست شناسی، علم مطالعه ویژگی های عنصرهاست.

3) غلط

روی برگرداندن همان سخن پنهانی بین دو نفر است.

4) صحیح

تخته سیا، لوحی در مقابل دانش آموزان است که روی آن نوشته می شود.

تَرْجِمِ الْآيَةَ وَ الْاحاديثَ، ثُمَّ عَيِّن الْمَطلوبَ مِنكَ

1) ﴿وَ ما تُنْفِقوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَليمٌ﴾ اَلْبَقَرَة: 273                (اَلْمَجرورَ بِحَرفِ جَرٍّ)

2) مَن علَّمَ عِلما،ً فلَهَ أجرُ مَن عَمِلَ بهِ لا يَنقُصُ مِن أجر الْعامِلِ.  رَسولُ اللّٰهِ (ص)  (اِسْمَ الْفاعِلِ)

3) اَلنّاسُ أعداءُ ما جَهِلوا.  اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)               (اَلْجَمْعَ الْمُکَسَّرَ وَ مُفرَدَهُ(

4) إذا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْکَلامُ. اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)           (اَلْفاعِلَ)

5) اَلْعالِمُ حَيٌّ وَ إنْ کانَ مَيِّتاً.   اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)         (اَلْمُبتَدَأَ وَ الْخَبَرَ)

6) قمُ عَنْ مَجْلِسِكَ لِأبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ إنْ کُنْتَ أمیراً.   اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)         (اسْمَ الـمَکانِ وَاسْمَ الفْاعِلِ)

آیه و روایات زیر را ترجمه کنید و سپس چیزهای خواسته شده را مشخص کنید.

1) و هر آنچه از خیر و خوبی انفاق کنید، قطعا خداوند نسبت به آن آگاه است.

ما : ادات شرط   ،      تُنفِقوا : فعل شرط     ،      إِنَّ اللهَ بِهِ عَلیمٌ  : جواب شرط

خَیر : مجرو به حرف جر

2) هر کس علمی به دیگری بیاموزد، پاداش کسی را دارد که به آن عمل کند، از پاداش عمل کننده کاسته نمی شود.

مَن : ادات شرط   ،    عَلَّمَ : فعل شرط     ،      لَهُ أَجرُ  : جواب شرط

العامِل : اسم فاعل

3) مردم، دشمن آنچه نمی دانند هستند.

اَلنّاسُ  : مبتدا   ،    أَعداءُ : خبر

اَعداء : جمع مکسر   ،   مفردش : عدو

4) هرگاه عقل تمام شود، سخن کم می شود.

إذا : ادات شرط  ،    تَمَّ : فعل شرط   ،      نَقَصَ  :   جواب شرط     ،    الکَلامُ  :   فاعل

العَقلُ : فاعل   

5) دانشمند، اگر چه مرده باشد، زنده است.

اَلعالِمُ   : مبتدا    ،     حَیٌّ   :  خبر

6) به خاطر پدر و معلمت از جایت برخیز. اگرچه (هرچند) فرمانده (فرمانروا) باشی.

مَجلِس : اسم مکان   ،    مُعَلِّم : اسم فاعل

تَرْجِمِ الْاَفعالَ وَالْمَصادِرَ التّاليَةَ

افعال و مصادر زیر را ترجمه کنید.

ضَعْ هٰذِهِ الْجُمَلَ وَ التَّراکيبَ في مَکانِهَا الْمُناسِبِ.

هٰؤلاءِ ناجِحاتٌ/ هٰذانِ الـمَکَيفِّانِ/ تلِكَ الحِصَّةُ/ أوُلئِٰكَ مُسْتَمِعونَ/ هٰؤلاءِ جُنودٌ/ هاتانِ البِطاقتَانِ

مفرد مؤنّث:

مثنّی مذکّر:

مثنّی مؤنّث:

جمع مذکّر سالم:

جمع مؤنّث سالم:

جمع مکسّر:

این جملات و ترکیب های را در مکان مناسب قرار دهید.

مفرد مؤنّث:  تلِكَ الحِصَّةُ

مثنّی مذکّر:  هٰذانِ المُکَيِّفانِ

مثنّی مؤنّث:  هاتانِ البِطاقَتانِ

جمع مذکّر سالم:  أوُلئِٰكَ مُسْتَمِعونَ

جمع مؤنّث سالم:  هٰؤلاءِ ناجِحاتٌ

جمع مکسّر:  هٰؤلاءِ جُنودٌ.

ضَعِ الْمُتَرادِفاتِ وَ الْمُتَضادّاتِ في مَکانِهَا الْمُناسِبِ. ( = ≠ )

وُدّ / بَعُدَ / تکَلَمَّ / اجْلِسْ / نهِايةَ / عَداوَة / احِترِام / أحْياء / مَرَّةً / نفَعَ / ذنَبْ / هَرَبَ

إثْم = ...................        تَبْجيل = ...................      تارَةً = ...................

حُبّ = ...................      فَرَّ = ...................           أَمْوات ≠ ...................

دَنا ≠ ...................        قُمْ ≠ ...................          ضَرَّ ≠  ...................

بِدايَة ≠ ...................     سَکَتَ ≠ ...................      صَداقَة ≠ ...................

مترادف ها و متضادها را در مکان مناسب قرار دهید.

إثْم = ذَنبْ                   تَبْجيل = اِحتِرام               تارَةً = مَرَّةً

حُبّ = وُدّ                    فَرَّ = هَرَبَ                      أَمْوات ≠ أَحياء

دَنا ≠ بَعدَ                     قُمْ ≠ إجلِس                   ضَرَّ  ≠  نَفَعَ

بِدايَة ≠ نِهایَة                سَکَتَ ≠ تَکَلَّمَ                  صَداقَة ≠ عَدا

أکَمِلْ تَرجَمَةَ الْآياتِ وَالحَديثِ، ثمُّ عَيِّنْ أدَاةَ الشَّرطِ وفِعلَ الشَّرطِ، وَ جوابَهُ

1) « وَ ما تَفْعَلوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللهُ » اَلْبَقَرَة: 197

و آنچه را از کار نيک ............... ، خدا آن را می داند. (از آن آگاه است.(

2) « إنْ أحْسَنْتُم أحْسَنْتُم لِأنفُسِكُم » اَلْإسراء: 7

اگر نيکی کنيد، به خودتان ............................. .

3) « إنْ تَتَّقُوا اللهَ يَجْعَلْ لَکُم فُرقاناً » اَلْاَنفال: 29

اگر از خدا پروا کنيد، برايتان نيروی تشخيص حق از باطل ...................... .

4) إِذا غَضَبتَ، فَاسکُت. رسول الله (ص)

هرگاه خشمگین شدی، ...................... .

5) مَنْ سَألَ في صِغَرِهِ، أجابَ في کِبَرِهِ. اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)

هرکس در خردسالی اش بپرسد، در بزرگسالی اش ...................... .

ترجمه آیات و روایت زیر را کامل کنید، سپس ادات شرط و فعل شرط و جوابش را مشخص کنید.

1) وآنچه را از کارنیک  ....انجام دهید.... ، خدا آن را می داند (از آن آگاه است.)

ادات شرط : ما   ،   فعل شرط : تَفعَلوا      ،     جواب شرط : یَعلَم

2) اگر نیکی کنید، به خودتان  ....نیکی می کنید (کرده اید).... .

ادات شرط :  إن    ،   فعل شرط :  اَحسَنتُم      ،     جواب شرط : اَحسَنتُم

3) اگر از خدا پروا کنید برایتان نیروی تشخیص حق از باطل  ....قرار می دهد.... .

ادات شرط :  إن  ،   فعل شرط :  تَتَّقُوا      ،     جواب شرط :  یَجعَل

4) هرگاه خشمگین شدی، ....سکوت کن.... .

أَدات الشَّرطِ: اذا     ،      فِعلَ الشَّرطِ: غَضِبتَ     ،      جوابَ الشَّرطِ: فَاسکت

5) هرکس در خردسالی اش بپرسد، در بزرگسالی اش  ....پاسخ می دهد.... .

ادات شرط :  مَن   ،   فعل شرط :   سَأَلَ     ،     جواب شرط : اَجابَ

ضَع فِی الدّائِرَةِ العَدَدَ المُناسِبَ. « کَلِمَةٌ واحِدةٌ زائِدَةٌ»

1- اَلمُشاغِبُ :                     هُو تَحریکُ الوَجهِ اِلَی الیَمینِ وَ اِلَی الیَسارِ.

2- اَلحِصَّةُ :                        هُو الّذی یُسَبِّبُ مَشاکِلَ وَ یَضُرُّ النَّظمَ.

3- اَلفُسوقُ :                      ما یُعطی مُقابِلَ عَمَلَ عامِلٍ اَو مُوَظَّفٍ.

4- الاَجرُ :                          تَرکُ اَمرِ اللهِ ، وَارتِکابُ المَعاصی.

5- اَلاِلتِفاتُ :                      اَعمالُ الاِنسانِ وَ اَخلاقُهُ.

6- اَلسُّلوکُ :

در دایره عدد مناسب را قرار دهید. «یک کلمه اضافی است».

1- اَلمُشاغِبُ : هُو الّذی یُسَبِّبُ مَشاکِلَ وَ یَضُرُّ النَّظمَ.

شلوغ کننده و اخلالگر: او کسی است که مشکلات ایجاد می کند و نظم را بر هم می زند.

2- اَلحِصَّةُ :

زنگ درسی، قسمت

3- اَلفُسوقُ : تَرکُ اَمرِ اللهِ ، وَارتِکابُ المَعاصی

آلوده شدن به گناه: امر خدا را ترک کردن و مرتکب گناه شدن

4- الاَجرُ : ما یُعطی مُقابِلَ عَمَلَ عامِلٍ اَو مُوَظَّفٍ.

پاداش: آنچه که در مقابل عمل یا وظیفه اعطا می شود.

5- اَلاِلتِفاتُ : هُو تَحریکُ الوَجهِ اِلَی الیَمینِ وَ اِلَی الیَسارِ.

روی برگرداندن: او صورت خود را به سمت چپ و راست حرکت داد.

6- اَلسُّلوکُ : اَعمالُ الاِنسانِ وَ اَخلاقُهُ.

رفتار: اعمال و اخلاق انسان.

اِبْحَثْ في کِتابِ «مُنْيَةِ الْمُريدِ» لِزَينِ الدّينِ الْعامِليِّ «الشَّهيدِ الثّاني » عَنْ نَصٍّ قَصيرٍ حَوْلَ آدابِ التَّعليمِ وَ التَّعَلُّمِ ثُمَّ اکْتُبْ عالِمُ كَمَنْ مَعَهُ شَمْعَةٌ تُضيءُ لِلنّاسِ.

در کتاب «منیة المرید» نوشته زین الدین عاملی «شهید دوم» پیرامون متن کوتاهی در باره آداب تعلیم و تریبیت جستجو کنید.

مُنْیةُ المُرید فی أدَبِ المُفیدِ وَ المُسْتَفید کتابی است در حوزه اخلاق اسلامی و به زبان عربی، اثر شهید ثانی (شهادت ۹۶۶ق) در موضوع آداب متقابل شاگرد و استاد و آداب تعلیم و تعلم در اسلام. این اثر منبع بسیاری از آثار پس از خود در این موضوع بوده و به جهت اهمیت و شهرت آن دارای نسخه‌های فراوان، ترجمه، تلخیص و شروح متعددی است. این رساله موجز، از قدیم در کانون توجه طلاب علوم دینی شیعه قرار داشته است.

شهید ثانی

زین‌الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی معروف به شهید ثانی از نوادگان علامه حلی و از علما و فقهای نامدار شیعه در قرن دهم هجری قمری است. از او تألیفات بسیاری بر جای مانده که کتاب الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه معروف‌ترین آنها در فقه جعفری است. او در سال ۹۶۶ ه.ق به دست افراطیون مذهبی به قتل رسید و بدین رو به شهیدثانی شهرت یافت.

تاریخ تألیف

شهید ثانی، تألیف این رساله کوچک را در روز پنج‌شنبه بیستم ماه ربیع الاول سال ۹۵۴ق یعنی یازده سال پیش از شهادتش و در سن چهل و پنج سالگی به پایان رسانده است.

ابواب کتاب

ترتیب کتاب به این شکل است:

1- مقدمه، پیرامون فضیلت علم.

2- باب اول، در آداب معلم و متعلم.

3- باب دوم، در آداب فتوا و مفتی و مستفتی.

4- باب سوم، در مناظره، شروط، آداب و آفات آن.

5- باب چهارم، آداب کتابت و کتاب و متعلقات آن.

6- خاتمه، در اقسام علوم شرعی و مراتب علم و ترتیب علوم در فراگیری.

7- تتمه کتاب شامل نصایح شهید ثانی برای طلاب علوم دینی است.

عَجائِبُ الْاَشجارِ

ظواهر الطَّبیعَهِ تُثْبِتُ حَقیقَهً واحده و هی قُدرَهُ الله، والآن نَصِفُ بعض هذه الظواهِر.

الَعْنبَ البْرازیلیُّ شَجَرَهٌ تَختَلِفُ عَنْ باقی أَشجارِ الْعالَمِ، تَنْبُتُ فی الْبَرازیلِ، وَ تَنْمو أَثمارُها عَلَی جِذْعِها، وَ وَ مِن أَهَمِّ مُواصَفاتِ هذِهِ الشَّجَرَهِ أَنَّها تُعْطی أَثماراً طولَ السَّنَهِ.

شَجَرَهُ السِّکویا شَجَرَهٌ مِنْ أَطوَلِ أَشجارِ الْعالَمِ فی کالیفورنیا، قَدْ یَبلُغُ ارْتِفاعُ بَعضِها أکثَرَ مِن مِئَهِ مِترٍ وَ قَدْ یَبلُغُ قُطرُها تِسعَهَ أَمتارٍ، وَ یَزیدُ عُمرُها عَلَی ثَلاثَهِ آلافٍ وَ خَمسِمِئَهِ سَنَهٍ تَقریباً.

الَشَّجرَهَ الْخانِقَهُ شَجَرَهٌ تَنْمو فی بَعضِ الْغاباتِ الِإسْتِوائیَّهِ، تَبدَأُ حَیاتَها بِالِإلْتِفافِ جِذعِ شَجَرَهٍ وَ غُصونِها، ثُمَّ تَخْنُقُها تَدریجیّاً. یوجَدُ نَوعٌ مِنها فی جَزیرَهِ قِشم الَّتی تَقَعُ فی مُحافَظَهِ هُرمُزجان. 

مَدینَةٌ بُردُخون فی مُحافَظَةِ بوشِهر.

شَجَرَهُ الْخُبزِ شَجَرَهٌ اسْتِوائیَّهٌ تَنمو فی جُزُرِ الْمُحیطِ الْهادِئِ، تَحمِلُ أَثماراً فی نِهایَهِ أَغصانِها کَالْخُبزِ. یَأکُلُ النّاسُ لُبَّ هٰذِهِ الْأثمارِ.

شَجَرَهُ النِّفطِ شَجَرَهٌ یَستَخدِمُهَا الْمُزارِعونَ کَسیاجٍ حَولَ الْمَزارِعِ لِحِمایَهِ مَحاصیلِهِم مِنَ الْحَیَواناتِ؛ لِأنَّ رائِحَهَ هٰذِهِ الشَّجَرَهِ کَریهَهٌ تَهْرُبُ مِنهَا الْحَیَواناتُ، وَ تَحْتَوی بذُورُها عَلَی مِقدارٍ مِنَ الزُّیوتِ لا یُسَبِّبُ اشْتِعالُها خُروجَ أیَّ غازاتٍ مُلَوِّثَهٍ. وَ یُمْکِنُ إنتاجُ النِّفطِ مِنْها. وَ یوجَدُ نَوعٌ مِنْها فی مَدینَهِ نیکشَهر بمُحافظه سیستان و بلوشستان باسم شجره مداد.

شَجَرَهُ البْلَوّطِ هیَ مِنَ الْشَجارِ الْمُعَمَّرَهِ وَ قَد تَبلُغُ مِنَ الْعُمرِ أَلفَیْ سَنَهٍ. توجَدُ غاباتٌ جَمیلَهٌ مِنها فی مُحافَظَهِ إیلام وَ لُرِستان. یَدْفِنُ السِّنجابُ بَعْضَ جوَزاتِ الْبَلّوطِ السَّلیمَهِ تَحتَ التُّرابِ، وَ قَدْ یَنْسَی مَکانَها. وَ فی السَّنَهِ الْقادِمَهِ تَنمو تِلْکَ الْجَوزَهُ وَ تَصیرُ شَجَرَهً.

ضَعْ في الْفَراغِ کَلِمَةً مُناسِبَةً حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ.

1) تَبْدَأُ الشَّجَرَةُ الْخانِقَةُ حَياتَها بِ ........................... حَوْلَ جِذْعِ شَجَرَةٍ وَ غُصونِها.

2) لا يُسَبِّبُ اشْتِعالُ زُيوتِ شَجَرَةِ النِّفْطِ خُروجَ أَيِّ ......................... مُلَوِّثَةٍ.

3) توجَدُ غاباتٌ جَميلَةٌ مِنْ أَشْجارِ الْبَلّوطِ في ....................... إيلام وَ لُرِستان.

4) قَدْ يَبْلُغُ ارْتِفاعُ بَعْضِ أَشْجارِ السِّکويا أَکثَـرَ مِنْ .................... مِتْـرٍ.

5) تَحْمِلُ شَجَرَةُ الْخُبزِ أَثـماراً في نِهايَةِ .......................... کَالْخُبْزِ.

6) تَنْمو أَثـمارُ الْعِنَبِ الْبَرازيليِّ عَلَی .................... شَجَرَتِهِ.

اِخْتبِـرْ نَفْسَكَ: ترَجِمْ حَسَبَ قوَاعِدِ المَعرِفةِ وَ النَّکِرَةِ.

1) « اَللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الأرض ‌مَثَلُ نورِهِ کَمِشکاةٍ فيها مِصباحٌ الْمِصباحُ في زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأنَّها کَوکَبٌ دُرَيٌّ » اَلنّور : 35

2) « اَرسَلْنا إلَی فِرعَونَ رَسولاً فَعَصَی فِرعَونُ الرَّسولَ ... » اَلْمَزَّمِّل : 15 و 16

3) عالِمٌ يُنتَفَعُ بِعِلْمِهِ، خَيرٌ مِن ألفِ عابِدٍ. رَسولُ اللّهِ (ص)

ترجمه و پاسخ به سوالات:

عَجائِبُ الْاَشجارِ

شگفتی های درختان

ظواهر الطَّبیعَهِ تُثْبِتُ حَقیقَهً واحده و هی قُدرَهُ الله، والآن نَصِفُ بعض هذه الظواهِر.

پدیده های طبيعت، یک حقيقت را ثابت می کند و آن قدرت خداست و اینک بعضی از این پدیده ها را توصيف می کنيم.

الَعْنبَ البْرازیلیُّ شَجَرَهٌ تَختَلِفُ عَنْ باقی أَشجارِ الْعالَمِ، تَنْبُتُ فی الْبَرازیلِ، وَ تَنْمو أَثمارُها عَلَی جِذْعِها، وَ وَ مِن أَهَمِّ مُواصَفاتِ هذِهِ الشَّجَرَهِ أَنَّها تُعْطی أَثماراً طولَ السَّنَهِ.

انگور برزیلی درختی است که با بقيّه درختان دنيا تفاوت دارد، در برزیل می روید و ميوه هایش بر تنه آن رشد می کند، و از مهم ترین ویژگی های این درخت آن است که در طول سال ميوه می دهد.

شَجَرَهُ السِّکویا شَجَرَهٌ مِنْ أَطوَلِ أَشجارِ الْعالَمِ فی کالیفورنیا، قَدْ یَبلُغُ ارْتِفاعُ بَعضِها أکثَرَ مِن مِئَهِ مِترٍ وَ قَدْ یَبلُغُ قُطرُها تِسعَهَ أَمتارٍ، وَ یَزیدُ عُمرُها عَلَی ثَلاثَهِ آلافٍ وَ خَمسِمِئَهِ سَنَهٍ تَقریباً.

درخت سکویا درختی از بلندترین درختان جهان در کاليفرنياست، گاه ارتفاع )بلندی) برخی از آن ها به بيش از صد متر می رسد و گاهی قطر (پهنای) آن به 9 متر بالغ می شود، و عمرش تقریباً به بيش از 3500 سال می رسد.

الَشَّجرَهَ الْخانِقَهُ شَجَرَهٌ تَنْمو فی بَعضِ الْغاباتِ الِإسْتِوائیَّهِ، تَبدَأُ حَیاتَها بِالِإلْتِفافِ جِذعِ شَجَرَهٍ وَ غُصونِها، ثُمَّ تَخْنُقُها تَدریجیّاً. یوجَدُ نَوعٌ مِنها فی جَزیرَهِ قِشم الَّتی تَقَعُ فی مُحافَظَهِ هُرمُزجان. 

درخت خفه کننده درختی است که در برخی از جنگل های استوائی می روید، زندگيش را با پيچيدن دور تنه یک درخت و شاخه های آن شروع می کند، سپس به تدریج آن را خفه می کند. نوعی از آن در جزیره قشم که در استان هرمزگان قرار دارد، یافت می شود.

مَدینَةٌ بُردُخون فی مُحافَظَةِ بوشِهر.

شهرستان بردخون در استان بوشهر.

شَجَرَهُ الْخُبزِ شَجَرَهٌ اسْتِوائیَّهٌ تَنمو فی جُزُرِ الْمُحیطِ الْهادِئِ، تَحمِلُ أَثماراً فی نِهایَهِ أَغصانِها کَالْخُبزِ. یَأکُلُ النّاسُ لُبَّ هٰذِهِ الْأثمارِ.

درخت نان یک درخت استوائی است که در جزائر اقيانوس آرام می روید، ميوه هایی مانند نان در انتهای شاخه هایش دربردارد. مردم مغز این ميوه ها را می خورند.

شَجَرَهُ النِّفطِ شَجَرَهٌ یَستَخدِمُهَا الْمُزارِعونَ کَسیاجٍ حَولَ الْمَزارِعِ لِحِمایَهِ مَحاصیلِهِم مِنَ الْحَیَواناتِ؛ لِأنَّ رائِحَهَ هٰذِهِ الشَّجَرَهِ کَریهَهٌ تَهْرُبُ مِنهَا الْحَیَواناتُ، وَ تَحْتَوی بذُورُها عَلَی مِقدارٍ مِنَ الزُّیوتِ لا یُسَبِّبُ اشْتِعالُها خُروجَ أیَّ غازاتٍ مُلَوِّثَهٍ. وَ یُمْکِنُ إنتاجُ النِّفطِ مِنْها. وَ یوجَدُ نَوعٌ مِنْها فی مَدینَهِ نیکشَهر بمُحافظه سیستان و بلوشستان باسم شجره مداد.

درخت نفت درختی است که کشاورزان آن را برای حفظ محصولاتشان از (دست) حيوانات مانند پرچين دور کشتزارها بکار می گيرند؛ برای اینکه بوی این درخت بد است و حيوانات از آن می گریزند، و دانه های آن حاوی مقداری روغن می باشد که آتش گرفتنش موجب خروج هيچ نوع گاز آلوده کننده ای نمی شود. و توليد نفت از آن امکان پذیر می باشد. و نوعی از آن در شهرستان نيک شهر در استان سيستان و بلوچستان بنام درخت مداد یافت می شود.

شَجَرَهُ البْلَوّطِ هیَ مِنَ الْشَجارِ الْمُعَمَّرَهِ وَ قَد تَبلُغُ مِنَ الْعُمرِ أَلفَیْ سَنَهٍ. توجَدُ غاباتٌ جَمیلَهٌ مِنها فی مُحافَظَهِ إیلام وَ لُرِستان. یَدْفِنُ السِّنجابُ بَعْضَ جوَزاتِ الْبَلّوطِ السَّلیمَهِ تَحتَ التُّرابِ، وَ قَدْ یَنْسَی مَکانَها. وَ فی السَّنَهِ الْقادِمَهِ تَنمو تِلْکَ الْجَوزَهُ وَ تَصیرُ شَجَرَهً.

درخت بلوط خود از درختان کهن سال است و گاه عمر آن به 2000 سال می رسد (بالغ می شود) جنگل های زیبائی از آن در استان ایلام و لرستان پيدا می شود. سنجاب بعضی از دانه های سالم بلوط را زیر خاک دفن می کند و گاه محلّ آن را فراموش می کند و سال بعد آن دانه می روید و یک درخت می شود.

ضَعْ في الْفَراغِ کَلِمَةً مُناسِبَةً حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ.

بر اساس متن درس در جای خالی کلمه مناسب قرار دهید.

1) تَبْدَأُ الشَّجَرَةُ الْخانِقَةُ حَياتَها بِ ........................... حَوْلَ جِذْعِ شَجَرَةٍ وَ غُصونِها.

1) تَبْدَأُ الشَّجَرَةُ الْخانِقَةُ حَياتَها بـ...الاِلتِفافِ...  حَوْلَ جِذْعِ شَجَرَةٍ وَ غُصونِها.

درخت خفه کننده، زندگی خود را با پیچیدن به دور تنه یک درخت و شاخه هایش شروع می کند.

2) لا يُسَبِّبُ اشْتِعالُ زُيوتِ شَجَرَةِ النِّفْطِ خُروجَ أَيِّ ......................... مُلَوِّثَةٍ.

2) لا يُسَبِّبُ اشْتِعالُ زُيوتِ شَجَرَةِ النِّفْطِ خُروجَ أَيِّ  ....غازاتٍ....  مُلَوِّثَةٍ.

سوختن روغن های درخت نفت سبب خارج شدن هیچ یک از گازهای آلوده کننده نمی شود.

3) توجَدُ غاباتٌ جَميلَةٌ مِنْ أَشْجارِ الْبَلّوطِ في ....................... إيلام وَ لُرِستان.

3) توجَدُ غاباتٌ جَميلَةٌ مِنْ أَشْجارِ الْبَلّوطِ في  ....مُحافَظَة....  إيلام وَ لُرِستان.

جنگل های زیبایی از درختان بلوط در استان ایلام و لرستان یافت می شود (وجود دارد)

4) قَدْ يَبْلُغُ ارْتِفاعُ بَعْضِ أَشْجارِ السِّکويا أَکثَـرَ مِنْ .................... مِتْـرٍ.

4) قَدْ يَبْلُغُ ارْتِفاعُ بَعْضِ أَشْجارِ السِّکويا أَکثَرَ مِنْ  ....مِئة....  مِتْرٍ.

گاهی بلندی درختان سکویا به بیشتر از صد متر می رسد.

5) تَحْمِلُ شَجَرَةُ الْخُبزِ أَثـماراً في نِهايَةِ .......................... کَالْخُبْزِ.

5) تَحْمِلُ شَجَرَةُ الْخُبزِ أَثماراً في نِهايَةِ  ....الاَعصان....  کَالْخُبْز

در ابتدای شاخه های درخت نان میوه هایی مانند نان می دهد.

6) تَنْمو أَثـمارُ الْعِنَبِ الْبَرازيليِّ عَلَی .................... شَجَرَتِهِ.

6) تَنْمو أَثمارُ الْعِنَبِ الْبَرازيليِّ عَلَی  ....جَذع....  شَجَرَتِهِ.

میوه های انگور برزیلی بر تنه درختش رشد می کند.

اِخْتبِـرْ نَفْسَكَ: ترَجِمْ حَسَبَ قوَاعِدِ المَعرِفةِ وَ النَّکِرَةِ.

خودت را بیازمای؛ بر اساس قواعد مربوط به معرفه و نکره ترجمه کنید.

1) « اَللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الأرض ‌مَثَلُ نورِهِ کَمِشکاةٍ فيها مِصباحٌ الْمِصباحُ في زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأنَّها کَوکَبٌ دُرَيٌّ » اَلنّور : 35

1) خدا نور آسمان ها و زمین است. مثل نور او مانند [این است که] در چراغدانی چراغی باشد و آن چراغ در حبابی بلورین قرار گرفته باشد و آن حباب بلورین گویی ستاره ای درخشان است.

2) « اَرسَلْنا إلَی فِرعَونَ رَسولاً فَعَصَی فِرعَونُ الرَّسولَ ... » اَلْمَزَّمِّل : 15 و 16

2) رسولی به سوی فرعون فرستادیم پس (ولی) فرعون از آن رسول نافرمانی کرد ... .

3) عالِمٌ يُنتَفَعُ بِعِلْمِهِ، خَيرٌ مِن ألفِ عابِدٍ. رَسولُ اللّهِ (ص)

3) دانشمندی که از علم او بهره مند می شوند، بهتر از هزار عبادت کننده است.

أَيُّ کَلِمَةٍ مِن کَلِماتِ مُعجَمِ الدَّرسِ تُناسِبُ التَّوضيحاتِ التّاليَةَ؟

1) بَحْرٌ يُعادِلُ ثُلْثَ الْأَرضِ تَقريباً.

2) اَلتَّجَمُّعُ وَ الدَّوَرانُ حَوْلَ شَيءٍ.

3) اَلَّذي يُعْطيهِ اللّهُ عُمراً طَويلاً.

4) اَلَّذي يَعْمَلُ فِي الْمَزرَعَةِ.

5) صِفاتُ أَحَدٍ أَوْ شَيءٍ.

کدام کلمه از کلمات لغت نامه درس مناسب توضیحات زیر است؟

1) المُحیط الهادی (اقیانوس آرام)

دریایی که تقریبا با یک سوم زمین برابر می شود.

2) التِفاف (در هم پیچیدن)

جمع شدن و چرخیدن دور چیزی

3) معَمَّر (کهنسال)

کسی که خدا به او عمر طولانی می دهد.

4) مُزارع = زارع = فَلّاح  (کشاورز)

کسی که در ممزرعه کار می کند.

5) مُواصِفات (ویژگی ها)

ویژگی های کسی یا چیزی.

تَرْجِمِ الْأَحاديثَ النَّبَويَّةَ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلوبَ مِنكَ

1) ما مِنْ مُسلِمٍ يَزرَعُ زَرعاً أوْ يَغْرِسُ غَرْساً فَيَأكُلُ مِنهُ طَيرٌ أوْ إنسانٌ أوْ بَهيمَةٌ إلّا كانَتْ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ. رسولُ اللّهِ (ص)                                   (اَلْجارَّ وَ الْمَجرورَ، وَ اسْمَ الْفاعِلِ)

2) ما مِنْ رَجُلٍ يَغْرِسُ غَرْساً إلّ كَتَبَ اللهُ لَهُ مِنَ الأجرِ قَدْرَ ما يَخْرُجُ مِن ثَـمَرِ ذٰلكَ الغُرسِ. رَسولُ اللهِ (ص)                                                         (اَلْفِعْلَ الْماضيَ وَ الْمَفعولَ)

3) سُئِلَ النَّبيُّ (ص): أیّس الـمالِ خَيـرٌ؟ قالَ: زرَعْ زرَعَهُ صاحِبُهُ.   (اَلْفِعْلَ الْمَجهولَ، وَ الفاعِلَ)

روایات نبوی زیر را ترجمه کنید سپس چیزهای خواسته شده را مشخص کنید.

1) هیچ مسلمانی نیست که زراعتی که زراعتی کشت کند، یا نهالی بکارد، پس (و) پرنده ای یا انسانی یا چارپایی از آن بخورد. مگر آن که برای او به خاطر آن صدقه ای باشد.

مِن مُسلِمٍ  :  الجارَّ و المَجرورَ    ،    مِنهُ : اسم الفاعل

2) هیچ مردی نیست که نهالی بکارد. مگر این که خداوند به اندازه ای میوه ای که از آن نهال برون می شود، پاداش برایش بنویسد. (نوشته است)

غَرساً :  الجارَّ و المَجرورَ    ،    مِنهُ : اسم الفاعل

3) از پیامبر (ص) سوال شد : کدام مال بهتر است؟ فرمود : زراعتی که صاحبش آن را بکارد.

سُئِلَ : الفِعلَ المَجهول    ،    صاحِبُ : الفاعل

أَجِبْ عَنِ الْأَسئِلَةِ التّاليَةِ حَسَبَ الصُّوَرِ.

بر اساس تصویر به سؤالات زیر پاسخ دهید.

بِمَ یَذهَبُ الطُّلّابُ المَدرَسَةِ؟           بِحافِلَة المدرَسَةِ (اتوبوس مدرسه)

دانش آموزان با چه چیزی به مدرسه می روند؟

فی أَیِّ بِلادٍ تَقَعُ هذِهِ الأَهرامُ؟     فی مصر  (در مصر)

این اهرام در کدام کشور قرار دارد؟

کَيفَ الْجَوُّ في أَردبيل في الشِّتاءِ؟      بارِد (سرد)

هوای اردبیل در زمستان چگونه است؟

لِمَنْ هٰذَا التِّمثالُ؟       لِسیبَویه  (از سیبویه)

این مجسمه از کیست؟

هَل تُشاهِدُ وَجْهاً في الصّورَةِ؟      نَعَم. اَشاهِدُ الوَجهَ (بله چهره را میبینم)

آیا چهره ای در عکس می بینی؟

ماذا تُشاهِدُ فَوقَ النَّهرِ؟      اُشاهِدُ الوَجهَ (پلی می بینم)

بالای رودخانه چه می بینی؟

ألف) عَيِّنِ التَّرجَمَةَ الصَّحيحَةَ حَسَبَ قَواعِدِ الْمَعرِفَةِ وَ النَّکِرَةِ.

1) سَمِعْتُ صَوتاً عَجيباً.

صدای عجيبی را شنيدم.           صدای عجيب را شنيدم.

2) وَصَلْتُ إلَی الْقَريَةِ.

به روستايی رسيدم.            به روستا رسيدم.

3) نَظْرَةٌ إلَی الْماضي

نگاهی به گذشته               نگاه به گذشته

4) اَلْعِبادُ الصّالِحونَ

بندگانی درستکار               بندگانِ درستکار

5) اَلسِّوارُ الْعَتيقُ

دستبندِ کهنه                    دستبندی کهنه

6) اَلتّاريخُ الذَّهَبيُّ

تاريخی زرّين                    تاريخ زرّين

ب) تَرجِمِ الجُمَلَ التّاليَةَ حَسَبَ قَواعِدِ المَعرِفَةِ وَ النَّکِرَةِ، ثُمَّ عَيِّنِ المَعرِفَةَ وَ النَّکِرَةَ في ما أُشيرَ إليَهِ بِخَطٍّ.

1) سَجَّلَتْ مُنَظَّمَةُ الْيونِسکو مَسجِدَ الْإمامِ وَ قُبَّةَ «قابوسٍ» في قائِمَةِ «التُّراثِ» الْعالَميِّ

2) قَبْرُ کورُش يَجْذِبُ «سُيّاحاً» مِنْ دُوَلِ الْعالَمِ.

3) حَديقَةُ شاهزاده قُرْبَ کِرمان «جَنَّةٌ» في الصَّحراءِ

4) مَعْبَدُ کُردکُلا في مُحافَظَةِ «مازَندَران» أَحَدُ الْثارِ الْقَديمَةِ

الف) ترجمه صحیح را بر اساس قواعد معرفه و نکره مشخص کنید.

1) صدای عجیبی را شنیدم

2) به روستا رسیدم

3) نگاهی به گذشته

4) بندگان درستکار 

5) دستبند کهنه

6) تاریخ زرّین 

ب) جملات زیر را بر اساس قواعد معرفه و نکره ترجمه کنید سپس معرفه یا نکره بودن کلماتی که زیر آن ها خط کشیده شده است را مشخص کنید.

1) سازمان یونسکو مسجد امام و گنبد کاووس را در لیست میراث جهانی ثبت کرد.

قابوسٍ : معرفه ،  التُّراثِ : معرفه

2) قبر کوروش گردشگرانی از دولت های جهان را جذب می کند.

سُيّاحاً : نکره

3) باغ شاهزاده نزدیک کرمان، بهشتی در بیابان است.

جَنَّةٌ : نکره

4) عبادتگاه کردکلا در استان مازندران یکی از آثار قدیمی است.

مازَندَران : معرفه

عَيِّنِ الْکَلِمَةَ الصَّحيحَةَ حَسَبَ الْفِعلِ الْماضي

کلمه صحیح را بر حسب فعل ماضی نوشته شده مشخص کنید.

ضَع فِی الفَراغِ کَلِمَةٌ مُناسِبَةٌ.

1- یُشَجِّعُ ال ............................. فَریقَهُم فی المَلعَبِ.        مُواصَفاتُ      مَتاجِرُ       مُتَفَرِّجونَ

2- شُرطیُّ المُرورِ ...... حَتّی تَتَوَقَّفَ السَّیّاراتُ.                    یَصفِرُ           یَتَعادَلُ        یَمتَلِیُّ

3- وَضَعتُ المِصباحَ فی ........ البَیتِ.                             تَخفیضِ       مِفتاحِ         مِشکاةِ

4- جَدّی لا ........ بَعضَ ذِکرَیاتِهِ.                                    یَغرِسُ          یَتَذَکَّرُ           یَنبُتُ

5- شارَکَ زُمَلاؤُنا فی ..... عِلمیَّةٍ.                                    مُباراةٍ           اِلتِفافٍ           بُذورٍ

6- سَجَّلَ لاعِبُنا ....... رائِعاً.                                           جِذعاً           هَدَفاً           نَوعیَّةً

در جای خالی کلمه مناسب را قرار دهید.

1- یُشَجِّعُ  ...المُتَفَرِّجونَ... فَریقَهُم فی المَلعَبِ.

تماشاگران تیم خود را در ورزشگاه تشویق می کنند.

2- شُرطیُّ المُرورِ  ...یَصفِرُ...  حَتّی تَتَوَقَّفَ السَّیّاراتُ.

پلیس راهنمایی سوت می زند تا ماشینها بایستند.

3- وَضَعتُ المِصباحَ فی  ...مِشکاةِ...  البَیتِ.

لامپ را در چراغدان قرار دادم.

4- جَدّی لا ...یَتَذَکَّرُ...  بَعضَ ذِکرَیاتِهِ.

پدربزرگ من بعضی از خاطراتش را به یاد نمی آورد.

5- شارَکَ زُمَلاؤُنا فی  ...مُباراةٍ...  عِلمیَّةٍ.

همکاران ما در مسابقه علمی شرکت کردند.

6- سَجَّلَ لاعِبُنا ...هَدَفاً... رائِعاً.

بازیکن ما یک گل عالی به ثمر رساند.

اُکتُب جَمعَ هذِهِ الاَسماءِ.

سائِح :                        اَثَر :                          تاریخ :

قَریَة :                         عَبد :                         دَولَة :

بَهیمَة :                        مَلعَب :                     رَسول :

سِروال :                      غُصن :                       شَجَرَ :

زَیت :                         حَیّ :                         قَبر :

جمع کلمات زیر را بنویسید.

سائِح : سُوّاح                     اَثَر : آثار                         تاریخ :تَواریخ

قَریَة : قَرایا                        عَبد : عِباد                       دَولَة :دُوَل

بَهیمَة : بَهائم                     مَلعَب : مَلاعِب                رَسول : رُسُل

سِروال : سَراویل                 غُصن : أغصان                 شَجَرَ : أشجار

زَیت : الَزُّيوت                     حَیّ : اَحیاء                     قَبر : قُبور

اِبحَث عن حَولَ اَهمّیَّةِ زِراعَةِ الاشجارِ.

فَوائِد زَراعَة الأشجار :

۱- تَحدُ من التلوث الجَوي المَوجود فِي البَيئةَ.

٢- تَعمِلُ عَلى الزيادَة مِن المَساحات الخَضراء و بالتالي إحداث التَّوازن البَيئي.

٣- تَعمِلُ عَلى نَشر الظّل فِي أماكنِ الجلوس بِالحَدائق وَ المنتزهات العامَة.

4- تَخف الأشجار مِن دَرجاتِ الحَرارة (تَرفعُ الرطوبة).

5- تَقلل الضَّوضاءِ فِي الطُّرُق والمَساحات المخصصة للعب

6- صيانة وحفظ الترية ومنع انجرافها في الأرض المُنحدرة.

7- اِستِخدامِها كَمصدات ریاحٍ حَول المُدن وَ القُرى وَ المَزارع

8- أهمّيّتِها الاِقتِصادية المتمثلة فِي الاِستِفادة مِن ثمارها.

۹- أهمّيّتِها الطَّبية (مَنافِعها الطَّبية كإنتاجِ الأدويةِ وَ العَقاقير الّتي تَستَخرِجُ مِن بَذورها وَ أوراقِها و أزهارِها.

فواید درخت کاری

1- جلوگیری از آلودگی هوای موجود در طبيعت

2- افزایش فضای سبز و در نتیجه ایجاد توازن محیطی

3- افزایش سایه برای نشستن در باغ ها و پارک ها

4- درختان درجه حرارت هوا را کاهش می دهند (رطوبت را بالا می برند)

5- کم کردن سر و صدا در راه ها و جاهای بازی.

6- حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش در زمین های شیب

7- استفاده به عنوان مانع باد در اطراف شهرها و روستاها و مزارع.

8- اهمیت اقتصادی در استفاده از میوه آنها

9- اهميت پزشکی ( فواید طبی) مانند تولید داروهایی که از تخم، برگ و گل درختان تولید می شود.

آدابُ الْکَلامِ

﴿یا أیُّها الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ قولوا قَوْلاً سدیداً﴾   الأحزاب: 70

لِلْکَلامِ آدابٌ یَجِبُ عَلَی الْمُتَکَلِّمِ أَن یَعْمَلَ بِها وَ یَدْعُوَ الْمُخاطَبینَ بِکَلامٍ جَمیلٍ إلَی الْعَمَلِ الصّالِحِ، وَ أَن لا یُجادِلَهُم بِتَعَنُّتٍ. ﴿أدعُ إلى سَبیلِ رَبِّکَ بالحِکمه و وَ المَوعِظَهِ الْحسَنَهِ و جادِلْهُم بِالَّتی هِیَ أحسَنَ﴾   النّحل: 125

وَ یَجِبُ أَنْ یَکونَ عامِلاً بِما یَقولُ، حَتَّی یُغَیّر سُلوکَهُم، ﴿ لِمَ تَقولونَ ما لا تَفْعَلونَ﴾  اَلصَّفّ: 2

وَ یجِبُ أنْ یسَلمَّ قَبلَ التکلمِ «السّلامُ قبلَ الکلام.» الإمام الصّادق علیه السلام.کَما یَجِبُ أَن یَکونَ کَلامُهُ لَیِّناً وَ أنْ یکونَ عَلَی قَدرِ عُقولِ الْمُستَمِعینَ لکِیَ یقْنعَهمُ وَ یکَسِبَ مَوَدَّتَهمُ،« کلّم النّاسَ على قَدر عُقولهم.» رسول الله ، و «عوّد لِسانَک لینَ الکلام.» امام علی علیه السلام

وَ عَلَیهِ أَن لا یتَکَلَّمَ فی ما لَیسَ لَه بِهِ عِلْمٌ، ﴿وَ لا تَقْفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ﴾   الإسرا: 36

 وَ عَلَیهِ أَنْ لا یَتَدَخَّلَ فی مَوضوعٍ یُعَرِّضُ نَفْسَهُ لِلتُّهَمِ؛ «اِتَّقوا مَواضِعَ التُّهَمِ» رسول الله صلّی الله علیه و آله

اَلْمُتَکَلِّمُ یُعْرَفُ بِکَلامِهِ . «تکلموا تعرفوا، فَإنَّ الْمَرْءَ مَخبوءٌ تحتَ لِسانِه.» الامام علی علیه السلام

فی بَعضِ الْأَوقاتِ قُدرَهُ الْکَلامِ أَقوی مِنَ السِّلاحِ. «رُبَّ کَلامٍ کالحسام.» الامام علی علیه السلام

وَ رُبَّ کَلامٍ یَجلِبُ لَکَ المشاکل. «فَکِّرْ ثُمَّ تَکَلَّمْ تسَلَمْ مِنَ الزَّلل» الامام علی علیه السلام

یَجِبُ عَلَی الْإنسانِ الِإجْتِنابُ عَنْ ذِکْرِ الْأَقوالِ الَّتی فیهَا احْتِمالُ الْکِذْبِ. «لا تُحدّث بما تَخافُ تکذیبَه.» الإمام علی علیه السلام

طوبی لِمَنْ لا یَخافُ النّاسُ مِنْ لِسانِهِ. « مَنْ خافَ النّاسُ مِنْ لِسانِهِ فَهُوَ مِنْ أهل النار» رسول الله صلّی الله علیه و آله

وَ مِنْ آدابِ الْکَلامِ قِلَّتُهُ، «خیرُ الْکلام ما قلَّ و دَلَّ.» امام علی علیه السلام

وَقَفَ رَجُلٌ جَمیلُ الْمَظهَرِ أَمامَ سُقراط یَفتَخِرُ بِمَلابِسِهِ وَ بِمَظهَرِهِ، فَقالَ لَهُ سُقراط: تَکَلَّمْ حَتّی أَراکَ.

عَيِّنِ الصَّحيحَ وَ الْخَطَأَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

1) الَّذي يَتَکَلَّمُ في ما لا يَعْلَمُ، يَقَعُ في خَطَأٍ.

2) مَن خافَ النّاسُ مِن لِسانِهِ فَهوَ قَويٌّ.

3) عَلَينا أَنْ لا نَجْرَحَ الْخَرينَ بِلِسانِنا. 

4) اَلَّذي لا يَتَکَلَّمُ لا يُعْرَفُ شَأنُهُ.

5) لا نُحَدِّثُ بِما نَخافُ تَکذيبَهُ.

اِختَبِرْ نَفسَكَ: تَرجِمْ هٰذِهِ العِبارَةَ حَسَبَ قَواعِدِ الدَّرسِ؛ ثُمَّ عَيِّنْ نَوعَ الْأَفعالِ

اَللهُمَّ إنّی أَعوذُبِکَ مِن نَفسٍ لا تَشبَعُ  وَ مِنْ قَلبٍ لا يَخشَعُ  وَ مِنْ عِلمٍ لا يَنفَعُ وَمِنْ صَلاةٍ لا تُرْفَعُ وَ مِنْ دُعاءٍ لا يُسمَعُ.

ترجمه و پاسخ به سوالات:

آدابُ الْکَلامِ

آداب سخن گفتن

﴿یا أیُّها الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ قولوا قَوْلاً سدیداً﴾   الأحزاب: 70

« ای کسانی که ایمان آورده اید، تقوای الهی را پیشه کنید (از خدا بترسید) و درست و استوار سخن گوئید.»   سوره احزاب: آیه 70

لِلْکَلامِ آدابٌ یَجِبُ عَلَی الْمُتَکَلِّمِ أَن یَعْمَلَ بِها وَ یَدْعُوَ الْمُخاطَبینَ بِکَلامٍ جَمیلٍ إلَی الْعَمَلِ الصّالِحِ، وَ أَن لا یُجادِلَهُم بِتَعَنُّتٍ. ﴿أدعُ إلى سَبیلِ رَبِّکَ بالحِکمه و وَ المَوعِظَهِ الْحسَنَهِ و جادِلْهُم بِالَّتی هِیَ أحسَنَ﴾   النّحل: 125

سخن گفتن آدابی دارد که گوینده باید به آن عمل کند و مخاطبان را با کلامی زیبا به کار شایسته فرا بخواند، واز روی عیب جویی (مچ گیری) با آنها بحث و جدل نکند «با برهان و حکمت و موعظه نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنها به شیوه ای که بهتر است، بحث و مناظره کن»   سوره نحل: آیه 125

وَ یَجِبُ أَنْ یَکونَ عامِلاً بِما یَقولُ، حَتَّی یُغَیّر سُلوکَهُم، ﴿ لِمَ تَقولونَ ما لا تَفْعَلونَ﴾  اَلصَّفّ: 2

و باید به آنچه که می گوید عمل کننده (عامل) باشد، تا رفتار آنها را تغییردهد، «چرا می گوئید آنچه را که عمل نمی کنید»  سوره صف: آیه 2

وَ یجِبُ أنْ یسَلمَّ قَبلَ التکلمِ «السّلامُ قبلَ الکلام.» الإمام الصّادق علیه السلام.کَما یَجِبُ أَن یَکونَ کَلامُهُ لَیِّناً وَ أنْ یکونَ عَلَی قَدرِ عُقولِ الْمُستَمِعینَ لکِیَ یقْنعَهمُ وَ یکَسِبَ مَوَدَّتَهمُ،« کلّم النّاسَ على قَدر عُقولهم.» رسول الله ، و «عوّد لِسانَک لینَ الکلام.» امام علی علیه السلام

و باید قبل از سخن گفتن سلام کند امام صادق (ع): «سلام قبل از کلام است». (اوّل سلام بعدا کلام). همینطور باید سخنش نرم و به اندازه فهم و شعور شنوندگان باشد، تا آنها را قانع گرداند و محبتشان را کسب کند (به دست آوَرَد) پیامبر (ص): «با مردم به اندازه فهم و شعورشان صحبت کن» و امام علی (ع): «زبان خود را به گفتار نرم عادت بده.»

وَ عَلَیهِ أَن لا یتَکَلَّمَ فی ما لَیسَ لَه بِهِ عِلْمٌ، ﴿وَ لا تَقْفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ﴾   الإسرا: 36

و او نباید درباره آنچه که بدان آگاهی ندارد، سخن بگوید. «و از آنچه که به آن آگاهی نداری، پیروی نکن»  سوره اسراء: آیه 36

 وَ عَلَیهِ أَنْ لا یَتَدَخَّلَ فی مَوضوعٍ یُعَرِّضُ نَفْسَهُ لِلتُّهَمِ؛ «اِتَّقوا مَواضِعَ التُّهَمِ» رسول الله صلّی الله علیه و آله

و نباید در موضوعی که خودش را مورد تهمت قرار می دهد، دخالت کند. پیامبر (ص): «از مواضع تهمت ها بپرهیزید» (از جایگاه های تهمت پروا کنید)

اَلْمُتَکَلِّمُ یُعْرَفُ بِکَلامِهِ. «تکلموا تعرفوا، فَإنَّ الْمَرْءَ مَخبوءٌ تحتَ لِسانِه.» الامام علی علیه السلام

گوینده با سخنش شناخته می شود. امام علی (ع): «سخن بگوئید تا شناخته شوید، مسلّماً انسان، زیر زبان خود پنهان است.»

فی بَعضِ الْأَوقاتِ قُدرَهُ الْکَلامِ أَقوی مِنَ السِّلاحِ. «رُبَّ کَلامٍ کالحسام.» الامام علی علیه السلام

گاهی اوقات قدرت سخن، قویتر از سلاح است. امام علی (ع): «چه بسا کلامی که همچون شمشیر (بُرنده) است.»

وَ رُبَّ کَلامٍ یَجلِبُ لَکَ المشاکل. «فَکِّرْ ثُمَّ تَکَلَّمْ تسَلَمْ مِنَ الزَّلل» الامام علی علیه السلام

و چه بسا کلامی که برایت مشکلات به بار می آورد. امام علی (ع): «بیندیش آنگاه سخن بگو تا از لغزش ها در امان بمانی.»

یَجِبُ عَلَی الْإنسانِ الِإجْتِنابُ عَنْ ذِکْرِ الْأَقوالِ الَّتی فیهَا احْتِمالُ الْکِذْبِ. «لا تُحدّث بما تَخافُ تکذیبَه.» الإمام علی علیه السلام

انسان باید از بیان سخنانی (نقل قول هایی) که در آن احتمال دروغ است، بپرهیزد. امام علی (ع): «درباره چیزی که از تکذیب (دروغ پنداشتن) آن می ترسی، سخن نگو»

طوبی لِمَنْ لا یَخافُ النّاسُ مِنْ لِسانِهِ. « مَنْ خافَ النّاسُ مِنْ لِسانِهِ فَهُوَ مِنْ أهل النار» رسول الله صلّی الله علیه و آله

خوشا به حال کسی که مردم از زبانش نمی ترسند (پروا نمی کنند ، نمی هراسند) پیامبر (ص): «هرکس که مردم از زبانش بترسند پس او اهل آتش است.»

وَ مِنْ آدابِ الْکَلامِ قِلَّتُهُ، «خیرُ الْکلام ما قلَّ و دَلَّ.» امام علی علیه السلام

و از آداب سخن گفتن اندک بودن آن است، امام علی (ع): «بهترین کلام آن است که کوتاه و راهنما باشد.»

وَقَفَ رَجُلٌ جَمیلُ الْمَظهَرِ أَمامَ سُقراط یَفتَخِرُ بِمَلابِسِهِ وَ بِمَظهَرِهِ، فَقالَ لَهُ سُقراط: تَکَلَّمْ حَتّی أَراکَ.

مردی با ظاهری آراسته مقابل سقراط ایستاد که به لباسهای خود و ظاهرش می بالید، سقراط گفت: سخن بگو تا تو را ببینم (ببینَمَت)

عَيِّنِ الصَّحيحَ وَ الْخَطَأَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ

صحیح و غلط را بر اساس متن درس مشخص کنید.

1) الَّذي يَتَکَلَّمُ في ما لا يَعْلَمُ، يَقَعُ في خَطَأٍ.

1) صحیح

کسی که درباره آنچه نمی داند سخن می گوید، به خطا می افتد.

2) مَن خافَ النّاسُ مِن لِسانِهِ فَهوَ قَويٌّ.

2) غلط

هر کس که مردم از زبانش بترسد پس او نیرومند است.

3) عَلَينا أَنْ لا نَجْرَحَ الْخَرينَ بِلِسانِنا. 

3) صحیح

ما نباید دیگران را با زبانمان زخمی کنیم (برنجانیم)

4) اَلَّذي لا يَتَکَلَّمُ لا يُعْرَفُ شَأنُهُ.

4) صحیح

کسی که سخن نمی گوید، ارزشش شناخته نمی شود.

5) لا نُحَدِّثُ بِما نَخافُ تَکذيبَهُ.

5) صحیح

در مورد چیزی که از تکذیبش می ترسیم، سخن نمی گوییم.

اِختَبِرْ نَفسَكَ: تَرجِمْ هٰذِهِ العِبارَةَ حَسَبَ قَواعِدِ الدَّرسِ؛ ثُمَّ عَيِّنْ نَوعَ الْأَفعالِ

خودت را بیازمای؛ این عبارت را بر اساس قواعد درس ترجمه کنید سپس نوع افعال را مشخص کنید.

اَللهُمَّ إنّی أَعوذُبِکَ مِن نَفسٍ لا تَشبَعُ  وَ مِنْ قَلبٍ لا يَخشَعُ  وَ مِنْ عِلمٍ لا يَنفَعُ وَمِنْ صَلاةٍ لا تُرْفَعُ وَ مِنْ دُعاءٍ لا يُسمَعُ.

خداوندا! همانا من به تو پناه می برم از نفسی که سیر نشود و از قلبی که فروتنی نکند و علمی که سود نرساند و نمازی که بالا برده نشود و دعایی که شنیده نشود.

فعل مضارع : أَعوذُ

فعل مضارع منفی : لا تَشبَعُ  ،   لا يَخشَعُ  ،   لا يَنفَعُ

فعل مضارع منفی ، مجهول : لا تُرْفَعُ  ،    لا يُسمَعُ

اِمْلَأِ الْفَراغَ في آياتِ نَصِّ الدَّرْسِ وَ أَحاديثِهِ بِکَلِماتٍ صَحيحَةٍ

عِلْمٌ ، النّارِ ، عُقولِهِم ، الْحَسَنَةِ ، أَحْسَنُ ، لِسانِهِ ، تَفْعَلونَ

1) « اُدْعُ إلَی سَبیلِ رَبِّكَ بِالْحِکمَةِ وَ الْمَوعِظَةِ ................... وَ جادِلْهُم بِالَّتي هِيَ ................... » اَلنَّحل: 125

2) « وَ لا تَقْفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ ..................................... » اَلْسراء: 31

3) « لِمَ تَقولونَ ما لا ....................................... » اَلصَّفّ: 2

4) کَلّمِ النَّاسَ عَلَی قَدرٍ ....................................... . رَسولُ اللّٰهِ (ص)

5) تَکَلَّموا تُعرَفوا فإنَّ الـمَرءَ مَخبوءٌ تَحتَ .............................. . اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)

6) مَنْ خافَ النّاسُ مِنْ لِسانِهِ فَهُوَ مِنْ أهلِ ................................ . رَسولُ اللّٰهِ (ص)

جای خالی در آیات متن درس و احادیث زیر را با کلمات مناسب کامل کنید.

1) اُدْعُ إلَی سَبیلِ رَبَّكَ بِالْحِکمَةِ وَالمَوعِظَةِ  ....الْحَسَنَةِ....  وَ جادِلهُم بِالَّتی هِیَ  ....أَحْسَنُ.... .

با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت فرا بخوان و با انان به [شیوه ای] که نیکوتر است مجادله نمای.

2) وَ لا تَقْفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ  ....عِلْمٌ.... .

و از چیزی که بدان علمی نداری پیروی مکن.

3) لِمَ تَقولونَ ما لا  ....تَفْعَلونَ.... .

چرا جیزی می گویید که انجام نمی دهید؟!

4) کَلِّمِ النّاسَ عَلَی قَدرِ  ....عُقولِهِم.... .

با مردم به اندازه عقل هایشان سخن بگو

5) تَکَلَّموا تُعْرَفوا فَإنَّ الْمَرْءَ مَخْبوءٌ تَحْتَ  ....لِسانِهِ.... .

سخن بگویید تا شناخته شوید زیرا [شخصیت] انسان زیر زبانش پنهان است.

6) مَنْ خافَ النّاسُ مِنْ لِسانِهِ فَهُوَ مِنْ أَهلِ  ....النّارِ.... .

هر کس مردم از زبانش بهراسند، از جهنمیان است.

تَرْجِمِ الْأَحاديثَ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلوبَ مِنكَ

1) إنَّ مِنْ شَرَّ عبِادِ اللّهِ مَنْ تُكرَهَ مُجالَسَتُهُ لِفُحْشِهِ.  رَسولُ اللّٰهِ (ص)   (الَفِعلَ الـمَجهولَ وَ الجْارَّ وَالـمَجرورَ)

2) إتقَی النّاسِ مَن قالَ الْحَقَّ في ما لَهُ وَ عَلَیهِ. رَسولُ اللّٰهِ (ص)   (اِسمَ التَّفضيلِ وَ الْمُضافَ إلَيهِ)

3) اَلعِلمُ نورٌ و ضیاءٌ یَقذِفُهُ اللهُ فی قُلوبِ اَولیائِهِ.   .  رَسولُ اللّٰهِ (ص)     (المُبتَدا و الفاعِل)

4)قُل الْحَقَّ وَ إنْ كانَ مُرّاً. رَسولُ اللّٰهِ (ص)   (فِعلَ الْأَمرِ وَ الْمَفعولَ)

5) لا تَقُل ما لا تَعلَمُ، بَلْ لا تَقُلْ كُلَّ ما تَعلَمُ. أَميرُ الْمُؤمِنينَ عَليٌّ (ع)   (اَلْمُضارِعَ الْمَنفيَّ وَ فِعْلَ النَّهْيِ)

روایات زیر را ترجمه کنید، سپس چیزهای خواسته شده را مشخص کنید.

1) قطعا از بدترین بندگان خدا کسی است که به خاطر گفتار و کردار زشتش همنشینی با او ناپسند شمرده می شود.

مِنْ شَرَّ : جار و مجرور   ،    تُكْرَهُ  :  فعل مجهول     ،   لِفُحْشِ : جار و مجرور

2) پرهیزکارترین مردم کسی است که حق را بگوید در آنچه که به سود او یا به زیان اوست.

أَتقَی : اسم تفضیل      ،     النّاسِ : مضاف الیه

3) علم نور و روشنایی است که خداوند آن را در دل های دوستانش می اندازد.

العلم : مبتدأ    ،     الله : فاعل

4) حق را بگو اگرچه تلخ باشد.

قُلِ : فعل امر     ،     الحَقَّ : مفعول

هر آنچه نمی دانی نگو، البته هر آنچه [هم] می دانی نگو.

5) لا تَقُلْ  : فعل نهی   ،    لا تَعْلَمُ  : مضارع منفی   ،    لا تَقُلْ :  فعل نهی

تَرجِمْ کَلِماتِ الْجَدوَلِ، ثُمَّ اکْتُبْ رَمزَهُ

يُجادِلُ / مِئَتانِ / تَعْليم / حَفْلات / أفَلْام / اِمْرَأَة / مُعَمَّرَة / مزُارعِ / تِلْميذ / رائحِةَ

حاسوب / أَبْناء / أَلْفانِ / أَزْهار / أَساوِر / إعْصار / تَبْجيل / ساحات / کَبائِر

کلمات جدول را ترجمه کنید، سپس رمز آن را بنویسید.

1)گرامی داشتن: تَبْجيل

2)کهنسال: مُعَمَّرَة

3)ستیز می کند: يُجادِلُ

4 )یاد دادن: تَعْليم

5)کشاورز: مزُارعِ

6)جشن ها: حَفْلات

7)دانش آموز: تِلْميذ

8)زن: اِمْرَأَة

9)بو: رائحِةَ

10)دو هزار: أَلْفانِ

11)گردباد: إعْصار

12)گناهان بزرگ: کَبائِر

13)میدان ها: ساحات

14)دویست: مِئَتانِ

15)فیلم ها: أفَلْام

16)رایانه: حاسوب

17)دستبندها: أَساوِر

18)فرزندان: أَبْناء

19)شکوفه ها: أَزْهار

قالَ رَسولُ اللّهِ

جَمالُ المَرءِ فَصاحَةُ لِسانِهِ .

زیبایی انسان، شیوایی زبانش است.

عَيِّنْ في کُلِّ مَجموعَةٍ الْکَلِمَةَ الْغَريبَةَ

1) القِشر             اللُبِّ             النَوَی              الغاز

2) الیَد               الرَأس            القَدَم             السیاج

3) الإثم              الذَنب           الحِصَّة            الخطیئة

4) الثَعلَب           الکَلب           اللَیِّن              الذئب

5) الزُیوت           المُزارِع          العامِل            الموَظَّف

6) السِروال          القَمیص         الفُستان         السَمَک

در هر مجموعه کلمه ناهمسان با سایر کلمات را مشخص کنید.

1) اَلغاز (پوست)

اَلقِشر  (پوست)   اَللُّبّ (مغز)       اَلنَّوی (هسته)      اَلغاز (پوست)  

2) اَلسّیاج (پرچین)

اَلیَد (دست)       اَلرَّأس (سر)       اَلقَدَم (پا)       اَلسّیاج (پرچین)  

3) اَلحِصَّة (زنگ)

اَلإثم  (گناه)     اَلذَّنب (گناه)      اَلحِصَّة (زنگ)      اَلخَطیئَة (گناه)  

4) اَللَّیِّن (نرم)

اَلثَّعلَب (روباه)      اَلکَلب (سگ)    اَللَّیِّن (نرم)      اَلذِّئب (گرگ)  

5) اَلزُّیوت (روغن ها)

اَلزُّیوت (روغن ها)     اَلمُزارِع  (کشاورز)     اَلعامِل  (کارگر)     اَلمُوَظَّف (کارمند)   

6) اَلسَّمَک (ماهی)

اَلسِّروال (شلوار)     اَلقَمیص (پیراهن مردانه)     اَلفُستان (پیراهن زنانه)      اَلسَّمَک (ماهی)  

تَرجِمِ الجُمَلَ التّاليَةَ، ثُمَّ عَيِّنِ المَطلوبَ مِنكَ

1) سافَرْتُ إلَی قَريَةٍ شاهَدْتُ صورَتَها أَيّامَ صِغَري.            (اَلْمَجرورَ بِحَرفِ جَرٍّ وَ الْمَفعولَ)

2) عَصَفَتْ رياحٌ شَديدَةٌ خَرَّبَتْ بَيتاً جَنبَ شاطِئِ الْبَحرِ.     (اَلصِّفَةَ وَ الْمُضافَ إلَيهِ)

3) وَجَدْتُ بَرنامَجاً يُساعِدُني عَلَی تَعَلُّمِ الْعَرَبيَّةِ.                (اَلْمَفعولَ وَ الْمُضافَ إلَيهِ)

4) اَلْکِتابُ صَديقٌ يُنْقِذُكَ مِن مُصيبَةِ الْجَهلِ.                    (اَلْمُبتَدَأَ وَ الْخَبَرَ)

5) يُعْجِبُني عيدٌ يَفْرَحُ فيهِ الْفُقَراءُ.                                (اَلْجَمعَ الْمُکَسَّرَ، وَ نونَ الْوِقايَةِ)

جملات زیر را ترجمه کنید سپس چیزهای خواسته شده را مشخص کنید.

1) به روستایی مسافرت کردم که عکسش را در ایام کودکی ام دیده بودم.

قَريَةٍ :  مجرور به حرف جر    ،     صورَتَ : مفعول

2) باد شدیدی وزید که یک خانه را در کنار ساحل دریا ویران کرد

شَديدَةٌ : صفت  ،   خَرَّبَتْ : صفت   ،   الْبَحرِ  :  مضاف الیه

3) برنامه ای پیدا کردم که مرا در یادگیری عربی کمک می کرد.

بَرنامَجاً :  الْعَرَبيَّةِ   ،     الْعَرَبيَّةِ  : مضاف الیه

4) کتاب دوستی است که تو را از گرفتاری جهل و نادانی نجات می دهد.

اَلْکِتابُ :  مبتدا   ،    صَديقٌ  :  خبر

5) از عیدی خوشم می آید که در آن بینوایان خوشحال شوند.

ن : نون وقایه    ،    الْفُقَراءُ  : جمع مکسر

یُعجبُ (فعل) + ن (نون وقایه) + ی (ضمیر در نقش مفعول)

عَیِّن البَیتَ الفارسیّ الّذی یَرتَبطُ بِالآیَةِ اَوِ الحَدیثِ فِی المَعنی.

1- «وَ لا تَنابَزوا بِالاَلقابِ»    اَلحُجُرات : 11

2- عَوَّد لِسانَکَ لینَ الکَلام.    الاِمامُ عَلیُّ (ع)

3- فَکِّر ثُمَّ تَسلَم مِنَ الزَّلَلِ.    الاِمامُ عَلیُّ (ع)

4- اَکبَرُ العَیبِ اَنّ تَعیبَ ما فیکَ مِثلُهُ.    الاِمامُ عَلیُّ (ع)

5- تَکَلَّموا تُعرَفوا. فَاِنَّ المَرءَ مَخبوءٌ تَحتَ لِسانِهِ.   الاِمامُ عَلیُّ (ع)

الف) تا مرد سخن نگفته باشد              عیب و هنرش نهفته باشد       (مولوی)

ب) سخن کان از سر اندیشه ناید          نوشتن را و گفتن را نشاید      (نظامی گنجه ای)

ج) به شیرین زبانی و لطف و خوشی     توانی که پیلی به مویی کَشی     (سعدی شیرازی)

د) خلائق را به القابی که زشت است      نخواند هر که او نیکو سرشت است     (مهدی الهی قمشه ای)

هـ) آن کس که به عیب خلق پرداخته است        زان است که عیب خویش نشناخته است   (امثال و حکم دهخدا)

بیت فارسی ای که از لحاظ معنایی با آیه یا حدیث مرتبط است، انتخاب کنید.

1- «وَ لا تَنابَزوا بِالاَلقابِ»: با القاب (زشت و ناپسند) همدیگر را یاد نکنید.

د) خلائق را به القابی که زشت است      نخواند هر که او نیکو سرشت است.

2- عَوَّد لِسانَکَ لینَ الکَلام : زبان خود را به نرمگويى و سلام كردن عادت یده.

ج) به شیرین زبانی و لطف و خوشی     توانی که پیلی به مویی کَشی

3- فَکِّر ثُمَّ تَسلَم مِنَ الزَّلَلِ : فکر کن، سپس سخن بگو تا از لغزش در امان بمانی.

ب) سخن کان از سر اندیشه ناید          نوشتن را و گفتن را نشاید

4- اَکبَرُ العَیبِ اَنّ تَعیبَ ما فیکَ مِثلُهُ : بزرگترين عيب آن بود كه چيزى را زشت انگارى كه خود به همانند آن گرفتارى.

د) خلائق را به القابی که زشت است      نخواند هر که او نیکو سرشت است

5- تَکَلَّموا تُعرَفوا. فَاِنَّ المَرءَ مَخبوءٌ تَحتَ لِسانِهِ : سخن بگویید تا شناخته شوید؛ زیرا انسان زیر زبانش پنهان است.

الف) تا مرد سخن نگفته باشد              عیب و هنرش نهفته باشد

اِبحَثْ عَنْ خَمسِ آياتٍ أَو أحاديثَ حَولَ قَواعِدِ الدَّرسِ.

« ... وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ ... »   اَلْأَنعام : 122

« ... إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَىٰ ... »   اَلْأَحقاف : 30

« وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا ... »   اَلْأَنبیاء : 73

1- .........................................................................

2- .........................................................................

3- .........................................................................

4- .........................................................................

5- .........................................................................

1- اَلکَلامُ یَجُرُّ الکَلامَ.

سخن سخن را میکشاند.

2- إذا الکَلامُ مِن فِضَّة فَالسُّکوتُ من ذَهَب.

اگر سخن گفتن از نقره است، سکوت از طلاست

3- التَّکَلُّم بِغَیرِ تَفکیرِ کَالرَّمایةِ بَلا تَصویب.

صحبت کردن بدون تفکر مانند پرتاب تیری است بدون اینکه هدف مشخص باشد

4- قِطَّة کَثیرة المَواءِ قِطَّة لا تَلتَقِطِ الفئران.

گربه ای که زیاد میومیو می کند موش نمی گیرد

5- الثَرثَرة لا تَسدُدِ الضَرائِب.

وراجی مالیات پرداخت نمی کند

الکذب مفتاح لکل شر

جاء رَجل الی رَسول الله؛ فَقالَ: عَلِّمْنی خُلُقاً یَجْمَعُ لی خَیْرَ الدُّنیا وَ الْآخِرَهِ، فقال: لاتَکْذِبْ.

و قالَ الامام علی: خَیرُ إخوانِکَ مَنْ دَعاکَ إلَ صِدْقِ الْمَقالِ بِصِدْقِ مَقالِهِ و نَدبکَ الی أفضلِ الأعمال بِحُسن أعماله.

إذن فکُن صادِقاً مَع نفسِک و مَع الآخرینَ فی الحَیاه وَ لا تَهْرُبْ مِنَ الْواقِعِ أَبَداً. فإِن هَرَبْتَ مِنَ الْواقِعِ فَسَوْفَ توُاجِهُ مَشاکِلَ وَ صُعوباتٍ کَثیرَهً وَ تُضْطَرُّ إلَی الْکِذْبِ عِدَّهَ مرات. وَ بَعدَ ذٰلِکَ یَتَبیّن کِذْبُکَ لِلْآخَرینَ، فَتفشل فی حَیاتِکَ.

وَ هٰذِهِ قِصَّهٌ قَصیرَهٌ تُبَیِّنُ لَکَ نَتیجَهَ الْکِذْبِ:

قَرَّرَ أَربَعَهُ طُلّابٍ أَن یَغیبوا عَنِ الإمْتِحانِ فَاتَّصَلوا بِالْأسُتاذِ هاتِفیّاً وَ قالوا لَهُ: أَحَدُ إطاراتِ سَیّارَتِنَا انْفَجَرَ، وَ لَیسَ لَنا إطارٌ احْتیاطیٌّ، وَ لا توجَدُ سَیارَهٌ تَنقُلُنا إلَی الْجامِعَهِ، وَ نَحنُ الْآنَ فی الطَّریقِ بَعیدونَ عَنِ الْجامِعَهِ، وَ لَنْ نَستَطیعَ الْحُضورَ فی الِإمْتِحانِ فی الْوَقتِ الْمُحَدَّدِ. وافَقَ الْأسُتاذُ أَنْ یؤُجَلَّ لَهُمُ الأمْتِحانَ لِمُدَّهِ أُسبوعٍ واحِدٍ، فَفَرِحَ الطُّلّابُ بِذٰلِکَ؛ لِأنَّ خُطَّتَهُم لِتَأجیلِ الإمْتِحانِ نَجَحَتْ.

فی الْأسُبوعِ التّالی حَضَروا لِلإمْتِحانِ فی الْوَقتِ الْمُحَدَّدِ، وَ طَلَبَ الْأسُتاذُ مِنهُم أَن یَجلِسَ کُلُّ واحِدٍ مِنهُم فی زاویَهٍ مِن قاعَهِ الِإمْتِحانِ، لِیُفَرِّقَهُم، ثُمَّ وَزَّعَ عَلَیهِم أَوراقَ الِإمْتِحانِ. لَمّا نَظَروا إلَی الْأسَئِلَهِ، تَعَجَّبوا لِأنَّها کانَتْ هٰکَذا:

1) لِماذَا انْفَجَرَ الْإطارُ؟

2) أَیُّ إطارٍ مِنْ سَیّارَتِکُمُ انْفَجَرَ؟

3) فی أَیِّ طَریقٍ وَقَعَ هٰذَا الْحادِثُ؟

4) ما هوَ تَرتیبُ جُلوسِکُم فی السَّیّارَهِ؟

5) کَیفَ اسْتَطَعْتُم أَن تَحِلّوا مُشکِلَتَکُم؟

6) کَم کانَتِ السّاعَهُ عِندَ انْفِجارِ الْإطارِ؟

7) مَنْ کانَ مِنکُم یسَوقُ السَّیّارَهَ فی ذٰلِکَ الْوَقتِ؟

8) هَل تَضْمَنُ أَن یُجیبَ أَصدِقاؤُکَ مِثْلَ إجابَتِکَ؟

خَجِلَ الطُّلّابُ وَ نَدِموا وَ اعْتَذَروا مِن فِعْلِهِم، نَصَحَهُمُ الْأسُتاذُ وَ قالَ: مَنْ یَکذِبْ لا یَنْجَحْ. عاهَدَ الطُّلّابُ أُستاذَهُم عَلَی أَن لا یَکْذِبوا، وَ قالوا لَهُ نادِمینَ: تَعَلَّمْنا دَرساً لَنْ نَنْساهُ أَبَداً.

أَجِبْ عَنِ الْأَسئِلَةِ التّاليَةِ حَسَبَ نَصِّ الدَّرْسِ

1) هَلْ وافَقَ الْأسُتاذُ أَنْ يُؤَجِّلَ الإمْتِحانَ لِلطُّلّابِ لِمُدَّةِ أُسبوعَينِ؟

2) ماذا قالَ الرَّجُلُ لِرَسولِ اللّهِ حينَ جاءَ إلَيهِ؟

3) ما قالَ الطُّلّابُ لِسُتاذِهِم نادِمينَ؟

4) مَنْ قالَ (مَنْ يَکذِبْ لا يَنْجَحْ)؟

5) کَيفَ اتَّصَلَ الطُّلّابُ بِالْأُسُتاذِ؟

6) لِماذا فَرِحَ الطُّلّابُ؟

اِختَبِرْ نَفْسَكَ

تَرجِمِ الْآيَتَينِ وَ الحَديثَ حَسَبَ قَواعِدِ الدَّرسِ، ثُمَّ عَيِّنِ الْأَفعالَ المُضارِعَةَ

1) « وَ عَسَی أن تَکرَهوا شَیئاً وَ هُوَ خَیرٌ لَکُم وَ عَسَی أن تُحِبّوا شَیئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُم » اَلبَقَرَة: 216

2) « ... أنفِقوا مِمّا رَزَقناکُم مِن قَبلِ أن یَأتيَ یَومٌ لا بَیعٌ فیهِ وَ لا خُلَّةٌ و لا شفاعَةٌ » اَلبَقَرَة: 254

3) مِن أخْلاقِ الْجاهِلِ الْإجابَةُ قَبْلَ أن یَسمَعَ و المُعارَضَةُ قَبلَ أن یَفهَمَ وَ الحُکمُ بِما لا یَعلَمُ. اَلْإمامُ الصّادِقُ (ع)

ترجمه و پاسخ به سوالات:

الکذب مفتاح لکل شر

دروغ، کلید هر پلیدی (بدی) است

جاء رَجل الی رَسول الله؛ فَقالَ: عَلِّمْنی خُلُقاً یَجْمَعُ لی خَیْرَ الدُّنیا وَ الْآخِرَهِ، فقال: لاتَکْذِبْ.

مردی نزد پیامبر خدا (ص) آمد و گفت: رفتاری به من بیاموز که خیر دنیا و آخرت برایم جمع کند (با هم برایم بیاورد). پس فرمود: دروغ نگو!

و قالَ الامام علی: خَیرُ إخوانِکَ مَنْ دَعاکَ إلَ صِدْقِ الْمَقالِ بِصِدْقِ مَقالِهِ و نَدبکَ الی أفضلِ الأعمال بِحُسن أعماله.

و امام علی (ع) فرمود: بهترین برادرانت کسی است که با راستگوئیش تو را به راستگویی بخواند، و با نیکوکاری هایش تو را به بهترین کارها فرا خوانَد.

إذن فکُن صادِقاً مَع نفسِک و مَع الآخرینَ فی الحَیاه وَ لا تَهْرُبْ مِنَ الْواقِعِ أَبَداً. فإِن هَرَبْتَ مِنَ الْواقِعِ فَسَوْفَ توُاجِهُ مَشاکِلَ وَ صُعوباتٍ کَثیرَهً وَ تُضْطَرُّ إلَی الْکِذْبِ عِدَّهَ مرات. وَ بَعدَ ذٰلِکَ یَتَبیّن کِذْبُکَ لِلْآخَرینَ، فَتفشل فی حَیاتِکَ.

بنابراین با خودت و با دیگران در زندگی صادق باش و هرگز از واقعیت فرار نکن، پس اگر از واقعیت فرار کنی (فرار کردی) با مشکلات و سختی های زیادی رو در رو خواهی شد، و بارها وادار به دروغ گفتن می شوی و بعد از آن دروغت برای دیگران آشکار می شود و در زندگی خود شکست می خوری.

وَ هٰذِهِ قِصَّهٌ قَصیرَهٌ تُبَیِّنُ لَکَ نَتیجَهَ الْکِذْبِ:

و این داستان کوتاهی است که نتیجه دروغ را برایت آشکار می سازد:

قَرَّرَ أَربَعَهُ طُلّابٍ أَن یَغیبوا عَنِ الإمْتِحانِ فَاتَّصَلوا بِالْأسُتاذِ هاتِفیّاً وَ قالوا لَهُ: أَحَدُ إطاراتِ سَیّارَتِنَا انْفَجَرَ، وَ لَیسَ لَنا إطارٌ احْتیاطیٌّ، وَ لا توجَدُ سَیارَهٌ تَنقُلُنا إلَی الْجامِعَهِ، وَ نَحنُ الْآنَ فی الطَّریقِ بَعیدونَ عَنِ الْجامِعَهِ، وَ لَنْ نَستَطیعَ الْحُضورَ فی الِإمْتِحانِ فی الْوَقتِ الْمُحَدَّدِ. وافَقَ الْأسُتاذُ أَنْ یؤُجَلَّ لَهُمُ الأمْتِحانَ لِمُدَّهِ أُسبوعٍ واحِدٍ، فَفَرِحَ الطُّلّابُ بِذٰلِکَ؛ لِأنَّ خُطَّتَهُم لِتَأجیلِ الإمْتِحانِ نَجَحَتْ.

چهار دانشجو قرار گذاشتند که از امتحان غائب شوند پس تلفنی با استاد تماس گرفتند و به وی گفتند: یکی از تایرهای  (لاستیک های) ماشین مان ترکیده است و تایر یدکی (زاپاس) نداریم و ماشینی پیدا نمی شود ما را به دانشگاه برساند (انتقال دهد) و ما الان در راهیم و دور از دانشگاه هستیم و نخواهیم توانست در زمان مقرر (معیّن) در امتحان حضور یابیم. استاد موافقت کرد که امتحان را به مدت یک هفته برایشان به تأخیر اندازد و دانشجویان بدان جهت خوشحال شدند. برای این که نقشه آنها برای به تأخیر انداختن امتحان، گرفت (موفّق شد(

فی الْأسُبوعِ التّالی حَضَروا لِلإمْتِحانِ فی الْوَقتِ الْمُحَدَّدِ، وَ طَلَبَ الْأسُتاذُ مِنهُم أَن یَجلِسَ کُلُّ واحِدٍ مِنهُم فی زاویَهٍ مِن قاعَهِ الِإمْتِحانِ، لِیُفَرِّقَهُم، ثُمَّ وَزَّعَ عَلَیهِم أَوراقَ الِإمْتِحانِ. لَمّا نَظَروا إلَی الْأسَئِلَهِ، تَعَجَّبوا لِأنَّها کانَتْ هٰکَذا:

هفته آینده در زمان معیّن برای امتحان حاضر شدند و استاد از آنها خواست هر یکیشان در گوشه ای از سالن امتحان بنشینند، برای اینکه جدایشان کند، سپس برگه های امتحان را بین آنها پخش کرد. وقتی به سؤاالت نگاه کردند، تعجّب نمودند برای اینکه این گونه بود:

1) لِماذَا انْفَجَرَ الْإطارُ؟

 1) چرا تایر (لاستیک) ترکید؟

2) أَیُّ إطارٍ مِنْ سَیّارَتِکُمُ انْفَجَرَ؟

2) کدام تایر ماشینتان ترکید؟

3) فی أَیِّ طَریقٍ وَقَعَ هٰذَا الْحادِثُ؟

3) در کدام جاده این اتّفاق افتاد؟

4) ما هوَ تَرتیبُ جُلوسِکُم فی السَّیّارَهِ؟

4) ترتیب نشستن شما در ماشین چه (چگونه) بود؟

5) کَیفَ اسْتَطَعْتُم أَن تَحِلّوا مُشکِلَتَکُم؟

5) چگونه توانستید مشکلتان را حل کنید؟

6) کَم کانَتِ السّاعَهُ عِندَ انْفِجارِ الْإطارِ؟

6) هنگام ترکیدن تایر ، ساعت چند بود؟

7) مَنْ کانَ مِنکُم یسَوقُ السَّیّارَهَ فی ذٰلِکَ الْوَقتِ؟

7) در آن لحظه کدام یک از شما ماشین را می رانْد؟

8) هَل تَضْمَنُ أَن یُجیبَ أَصدِقاؤُکَ مِثْلَ إجابَتِکَ؟

8) آیا تضمین می کنی که دوستانت مانند پاسخ شما ، پاسخ دهند؟

خَجِلَ الطُّلّابُ وَ نَدِموا وَ اعْتَذَروا مِن فِعْلِهِم، نَصَحَهُمُ الْأسُتاذُ وَ قالَ: مَنْ یَکذِبْ لا یَنْجَحْ. عاهَدَ الطُّلّابُ أُستاذَهُم عَلَی أَن لا یَکْذِبوا، وَ قالوا لَهُ نادِمینَ: تَعَلَّمْنا دَرساً لَنْ نَنْساهُ أَبَداً.

دانشجویان خجالت کشیدند و پشیمان شدند و از کارشان عذرخواهی کردند و استاد آنها را نصیحت کرد و گفت: هرکس دروغ بگوید، موفّق نمی شود .دانشجویان به استادشان قول دادند که دروغ نگویند و با پشیمانی به وی گفتند: درسی را آموختیم که هرگز آن را فراموش نخواهیم کرد .

أَجِبْ عَنِ الْأَسئِلَةِ التّاليَةِ حَسَبَ نَصِّ الدَّرْسِ

سؤالات زیر را بر اساس متن درس جواب دهید.

1) هَلْ وافَقَ الْأسُتاذُ أَنْ يُؤَجِّلَ الإمْتِحانَ لِلطُّلّابِ لِمُدَّةِ أُسبوعَينِ؟

1) آیا استاد موافقت کرد که امتحان را برای مدت دو هفته به تاخیر اندازد؟

لا، وافَقَ الاُستاذُ ان یُوجِّلَ لَهُم الامتحانَ لِمُدَّةِ اُسبوع واحدٍ.

استاد موافقت کرد که امتحان را به مدت یک هفته برای آن ها به تاخیر (عقب) اندازد.

2) ماذا قالَ الرَّجُلُ لِرَسولِ اللّهِ حينَ جاءَ إلَيهِ؟

2) مرد به پیامبر خئا (ص) چه گفت وقتی که نزد او آمد؟

قالَ عَلَّمنی خُلقاً یَجمَعُ لی خَیرَ الدّنیا و الاخِرة.

گفت : به من خُلق و خویی بیاموز که خیر دنیا و آخرت برایم جمع کند.

3) ما قالَ الطُّلّابُ لِسُتاذِهِم نادِمينَ؟

3) دانشجویان با پشیمانی به استادشان چه گفتند؟

قالوا لَهُ نادِمین : تَعَلَّمنا دَرساً لَن نَنساهُ اَبَداً.

با پشیمانی به او گفتند : درسی آموختیم که هرگز آن را فراموش نخواهیم کرد.

4) مَنْ قالَ (مَنْ يَکذِبْ لا يَنْجَحْ)؟

4) چه کسی گفت هر کس دروغ بگوید موفق نمی شود؟

قالَ الایتاذُ ذلک المقالَ.

آن سخن را استاد گفت.

5) کَيفَ اتَّصَلَ الطُّلّابُ بِالْأُسُتاذِ؟

5) چگونه دانشجویان با استاد تماس گرفتند؟

فَاتَّصَلوا بالاُتاذِ هاتِفیّاً.

با استاد به وسیله تلفن تماس گرفتند؟

6) لِماذا فَرِحَ الطُّلّابُ؟

6) چرا دانشجویان خوشحال شدند؟

لاَنَّ خُطَّتهُمُ لِتاجیلِ الاِمتِحانِ نَجَحَت.          

چون نقشه آن ها برای به تاخیر انداختن امتحان پیروز شد. (نقشه آن ها گرفت)

اِختَبِرْ نَفْسَكَ

تَرجِمِ الْآيَتَينِ وَ الحَديثَ حَسَبَ قَواعِدِ الدَّرسِ، ثُمَّ عَيِّنِ الْأَفعالَ المُضارِعَةَ

خود را بیازمایید

ترجمه آیه ها و و  حدیث را بر اساس قواعد درس  ترجمه کنید سپس افعال مضارع را مشخص کنید.

1) « وَ عَسَی أن تَکرَهوا شَیئاً وَ هُوَ خَیرٌ لَکُم وَ عَسَی أن تُحِبّوا شَیئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُم » اَلبَقَرَة: 216

1) تَکْرَهوا  -  تُحِبّوا

و چه بساد چیزی را ناپسند بشمارید در حالی که آن برای شما خیر است و چه بسا چیزی را دوست داشته باشید با این که آن برای شما بد است.

2) « ... أنفِقوا مِمّا رَزَقناکُم مِن قَبلِ أن یَأتيَ یَومٌ لا بَیعٌ فیهِ وَ لا خُلَّةٌ و لا شفاعَةٌ » اَلبَقَرَة: 254

2) أَنفِقوا  -  بَيْعٌ

از آنچه به شما روزی داده ایم انفاق کنید پیش از آن که روزی فرا رسد که در آن نه داد و ستدی است و نه دوستی و نه شفاعتی.

3) مِن أخْلاقِ الْجاهِلِ الْإجابَةُ قَبْلَ أن یَسمَعَ و المُعارَضَةُ قَبلَ أن یَفهَمَ وَ الحُکمُ بِما لا یَعلَمُ. اَلْإمامُ الصّادِقُ (ع)

3) يَسمَعَ  -  يَفْهَمَ  -  یَعلَمُ.

از [جمله] اخلاق نادان، جواب دادن است قبل از این که بشنود و به مخالفت برمی خیزد پیش از آن که بفهمد و در آنچه نمی داند داوری و قضاوت می کند (نظر می دهد).

أَيُّ فِعْلٍ مِن أَفْعالِ مُعْجَمِ الدَّرسِ يُناسِبُ التَّوضيحاتِ التّاليَةَ؟

1) شاهَدَ وَجْهاً لِوَجْهٍ.

2) ظَهَرَ وَ صارَ واضِحاً.

3) لَم يَنْجَحْ بَلْ خَسِرَ.

4) أَعْطاهُ عَهداً وَ قَولاً بِأَن يَفْعَلَ شَيْئاً.

5) قَرَّرَ أَن يَفْعَلَ ما قَصَدَهُ مَعَ التَّأخيرِ.

کدام فعل از افعال لغت نامه درس مناسب توضیحات زیر است؟

1) رو در رو شد.

واجَهَ : رو به رو شد               

2) آشکار و روشن شد.

تَبَیَّنَ : آشکار شد.

3) موفق نشد بلکه زیان دید.

فشِلَ : شکست خورد.           

4) به او پیمان و قولی داد که چیزی انجام بدهید.

عاهَدَ : پیمان بست

5) قرار گذاشت که آنچه را قصد کرده، با تاخیر انجام دهد.

اَجَلَّ ، اَخَرَّ : به تاخیر انداخت.

تَرْجِمِ الْأَحاديثَ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلوبَ مِنكَ

1) لا تغَتْرَوّ بِصَلاتِهِم ولا بِصيامِهِم ... وَلٰكِنِ اخْتَبِروهُم عِنْدَ صِدْقِ الْحَديثِ وَ أداء الأمانَةِ.  اَلْإمامُ الصّادِقُ (ع)                  (فِعلَ الْأَمرِ، وَ فِعلَ النَّهيِ)

2) لا تَسْتَشِرِ الْكَذّابَ فَإنَّهُ كَالسَّرابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَريبَ.   أَميرُ الْمُؤمِنينَ عَليٌّ (ع)                    (اِسْمَ الْمُبالَغَةِ)

3) يَبْلُغُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ما لا يَبْلُغُهُ الْکاذِبُ بِاحْتيالِهِ.  أَميرُ الْمُؤمِنينَ عَليٌّ (ع)                    (الفاعِلَ)

4) لا تُحَدِّثِ النّاسَ بَکُلِّ ما سَمِعتَ بِه. أَميرُ الْمُؤمِنينَ عَليٌّ (ع)                 (فِعلَ النَّهی)

احادیث زیر را ترجمه کنید سپس چیزهای خواسته شده را مشخص کنید.

1) فریب نماز و روزه آن ها (مردم) را نخورید. بلکه آن ها را هنگام راستگویی و امانتداری بیازمایید.

لا تغَتْرَوّا : فعل نهی    ،      اخْتَبِرو  :  فعل امر

2) با شخص دروغگو مشورت نکن، زیرا که او مانند سراب است، دور را بر تو نزدیک و نزدیک را بر تو دور می سازد.

الْكَذّابَ : اسم مبالغه

3) راستگو با راستگویی خود می رسد به آنچه که دروغگو با دروغگویی اش نمی رسد.

الصّادِقُ : فاعل  ،    الكاذِبُ :  فاعل

4) همه آنچه را که شنیدی به مردم نگو (با مردم در میان نگذار).

تُحَدَّثِ   :  فعل نهی

عَيِّنِ الْکَلِمَةَ الَّتي لا تُناسِبُ الْکَلِماتِ الْأُخرَی مَعَ بَيانِ السَّبَبِ

1) مَقال          کَلام             قَوْل               إطار

2) کَلَّمَ           حدَثَّ           کَمَّلَ               تَکَلَّمَ

3) جُذوع        تَأْجيل           أَثْـمار           أَغْصان

4) يَغْرِسُ         يَنْبُتُ           يَزْرَعُ             يَخنُقُ

5) أَحْمَر          أَسْوَد           أَخْضَر             أَکْرَم

کلمه ای را که با کلمات دیگر مناسب نیست با بیان دلیل مشخص کنید.

1) إطار  (تایر)

مَقال (کلام)     کلام (گفتار)       قَول (سخن)         إطار  (تایر) 

2) کَمَّلَ (تکمیل کرد)

کَلَّمَ (سخن گفت)      حَدَّثَ (سخن گفت)       کَمَّلَ (تکمیل کرد)       تَکَلَّمَ (صحبت کرد)

3) تَأجیل (به تاخیر انداختن)

جُذوع (تنه ها)    تَأجیل (به تاخیر انداختن)       أَتمار (میوه ها)     أَغصان (شاخه ها)

4) یَخنُقُ (خفه می کند)

یَغرِسُ (می کارد)     یَنبُت (می روید)      یَزرَعُ (می کارد)      یَخنُقُ (خفه می کند)

5) أَکرَم (گرامی تر) 

أَحمَر (سرخ)      أَسوَد (سیاه)     أَخضَر (سبز)     أَکرَم (گرامی تر)

تَرْجِمِ الْآياتِ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلوبَ مِنكَ

1) « ... فَاصْبِروا حَتَّی يَحْكُمَ اللهُ بَينَنا ... »   اَلْأَعراف: 87                                            (فِعلَ الْأَمرِ)

2) « ... يُريدونَ أنْ يُبَدِّلوا کَلامَ اللهِ ... »  اَلْفَتح: 15                                                  (اَلْمُضافَ إلَيهِ)

3) «هُوَ ٱلَّذِي يُصَلِّي عَلَيۡكُمۡ وَمَلَـٰٓئِكَتُهُۥ لِيُخۡرِجَكُم مِّنَ ٱلظُّلُماتِ إِلَى ٱلنُّورِۚ ...»   اَلأَحزاب: 43   (اَلجارَ و المَجرورَ)

4) « ... لِکَيْلا تَحزَنوا عَلَی ما فاتَکُم ...»  آلُ عِمران: 153                                          (اَلْفِعلَ الْماضيَ)

5) « لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّی تُنْفِقوا مِمّا تُحِبّونَ ... »  آلُ عِمران: 92                                    (اَلْفِعلَ الْمُضارِعَ)

آیات زیر را ترجمه کنید سپس چیزهایی که خواسته شده را مشخص کنید.

1) صبر کنید تا خداوند میان ما داوری کند. (حکم کند)

اصْبِروا : فعل امر

2) می خواهند که کلام خداوند را عوض کنند.

الله : مضاف الیه

3) او (خدا) همان کسى است که [خود] همراه با فرشتگانش بر شما [مؤمنان] رحمت مى‌فرستد تا شما را از تاریکى‌ها به سوى نور بیرون ببرد.

عَلَيۡكُمۡ، مِّنَ ٱلظُّلُماتِ، إِلَى ٱلنُّورِ : الجارَ و المجرورَ

4) تا بر آنچه از دست دادید غمگین نباشید.

فات : فعل ماضی

5) به نیکوکاری دست نخواهید یافت تا از آنچه دوست می داردی انفاق کنید.

تَنالُوا ،  تُنْفِقوا ، تُحِبّونَ : فعل مضارع.

تَرْجِمِ الْجُمَلَ التّاليَةَ

1) اِجْلِسْ عَلَی الْکُرسيِّ

2) تَجْلِسُ مَعَ زَميلِكَ

3) اِصْبِرْ لِکَي يَجْلِسَ

4) جالِسْ خَيْرَ النّاسِ

5) لا تَجْلِسوا هُناكَ

6) لَنْ يَجْلِسْنَ هُنا

7) أُريدُ أَنْ أَجْلِسَ

8) رَجَعْنا لِنَجْلِسَ

جملات زیر را ترجمه کنید.

1) روی صندلی بشین

2) با همکلاسیت (همکارت) می نشینی.

3) صبر کن تا بنشینید.

4) با بهترین مردم همنشینی

5) آنجا ننشینید.

6) هرگز اینجا نخواهند نشست.

7) می خواهم که بنشینم.

8) بازگشتیم تا بنشینیم.

اُکتُب مُفرَدَ الجُموعِ التّالیَةِ.

اَدویَة :                          خُطَط :                        اَفاضِل :

اَحیاء :                         صُعوبات :                     اَصدِقاء :

اَساتِذة :                        عُیوب :                        اِخوان :

اَعمال :                          اَسئِلَة :                        اَسابیع :

اِجابات :                        طُلّاب :                        اَخلاق :

مفرد کلمات جمع زیر را بنویسید.

اَدویَة : دواء                   خُطَط : اَلْخُطةَّ                     اَفاضِل :فًضل

اَحیاء : حی                    صُعوبات : صُعوبَة                 اَصدِقاء : صِديق

اَساتِذَة : اُستاذ                عُیوب : عِیب                       اِخوان : أَخ

اَعمال : عَمَل                   اَسئِلَة : سَؤال                       اَسابیع : سبع

اِجابات : إجابَة                طُلّاب : طالِب                      اَخلاق :خُلق

آنه ماری شیمل

تُعدّ الدکتوره (انه ماری شیمل ) من أشهر المُستشرقین وُلدت فی (المانیا) وَ کانَتْ مُنذُ طُفولَتِها مُشتاقَهً إلَی کُلِّ ما یَرْتَبِطُ بِالشَّرقِ وَ مُعجَبَهً بِإیران. کانَ عُمرُها خَمسَهَ عَشَر عاماً حینَ بَدَأَتْ بِدِراسَهِ اللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ. حَصَلَتْ عَلَی شَهادَهِ الدُّکتوراه فی الْفَلْسَفَهِ وَ الدِّراساتِ الْإسلامیَّهِ وَ هیَ فی التّاسِعَهَ عَشْرهَ مِن عُمرِها؛ تَعَلَّمَتِ اللُّغَهَ التُّرکیَّهَ وَ دَرَّسَتْ فی جامِعَهِ أَنقَرَه.

کانَتْ شیمِل تَدعو الْعالَمَ الْغَربیَّ الْمَسیحیَّ لِفَهمِ حَقائِقِ الدّینِ الْإسلامیِّ وَ الإطِّلاعِ عَلَیهِ. وَ هٰذَا الْعَمَلُ رَفَعَ شَأنَها فی جامِعاتِ الدُّوَلِ الْسلامیَّهِ، فَحَصَلَتْ عَلَی دُکتوراه فَخریَّهٍ مِنْ جامعاتِ السِّندِ وَ إسلام آباد وَ بیشاوَر وَ قونیَه وَ طهران.

إنَّها تَعَلَّمَتْ لُغاتٍ کَثیرَهً مِنهَا الْفارسیَّهُ وَ الْعَرَبیَّهُ وَ التُّرکیَّهُ وَ الْإنجِلیزیَّهُ وَ الْفَرَنسیَّهُ وَ الْأردیَّهُ؛ وَ کانَتْ تُلْقی مُحاضَراتٍ بِاللُّغَهِ الْفارِسیَّهِ. فَهيَ كانَتْ مِثالاً لِهٰذِهِ الْعِبارَةِ:

«اَلْإنسانُ بِکُلِّ لِسانٍ إنسانٌ.»

أَلَّفَتْ شیمِل أَکثَرَ مِن مِئَهِ کِتابٍ وَ مَقالَهٍ مِنها کِتابٌ حَولَ شَخصیَّهِ جَلالِ الدّینِ الرّومیِّ.

هیَ کانَتْ تُحِبُّ الْعَیشَ فی الشَّرقِ، لِذٰلِکَ دَرَّسَتْ مُدَّهً طَویلَهً فی الْهِندِ وَ باکِستان، وَ دَرَّسَتْ کَذٰلِکَ ما یُقارِبُ خَمسَهً وَ عِشْینَ عاماً فی جامِعهِ هارفارد.

قَبلَ وَفاتِها أَوْصَتْ شیمِل زُمَلاءَها أَن یشُکلِّوا فَریقاً لِلْحِوارِ الدّینیِّ وَ الثَّقافیِّ. یکَونُ هَدَفُهُ الْأعلَی »مَدَّ جُسورِ الصَّداقَهِ وَ التَّفاهُمِ بَینَ أُوروبّا وَ الْعالَمِ الْسلامیِّ» و «ألِإتِّحادَ بَینَ الْحَضاراتِ».

 أَشارَتْ شیمِل فی إحْدَی مُقابَلاتِها إلَی الْأدعیَهِ الْإسلامیَّهِ وَ قالَت:

«أَنا أَقرَأُ الْأدعیَهَ وَ الْأحادیثَ الْإسلامیَّهَ بِاللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ وَ لا أُراجِعُ تَرجَمَتَها».

هیَ أَوصَتْ أَنْ یُکْتَبَ هٰذَا الْحَدیثُ عَلَی قَبرِها:

«اَلنّاسُ نیامٌ فَإذا ماتُوا انْتَبَهوا»   رسول الله صلی الله علیه و آله

أَجِبْ عَنِ الْأَسئِلَةِ التّاليَةِ حَسَبَ نَصِّ الدَّرْسِ

1) بِأَيِّ لُغَةٍ کانَتْ شيمِل تَقرَأُ الْأَدعيَةَ الْإسلاميَّةَ؟

2) أَيُّ حَديثٍ کُتِبَ عَلَی قَبرِ شيمِل؟

3) کَمْ کِتاباً وَ مَقالَةً أَلَّفَتْ شيمِل؟

4) بِـماذا أَوْصَتْ شيمِل زُمَلاءَها؟

5) أَيْنَ وُلِدَتْ شيمِل؟

اِختَبِرْ نَفسَكَ:  تَرجِمِ الْآيَتَينِ وَ الحَديثَ حَسَبَ قوَاعِدِ الدَّرسِ

1) « لا تَحْزَنْ إنَّ اللهَ مَعَنا »   اَلتَّوبَة : 40

2) « إنَّ اللهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتَّی يُغَيِّروا ما بِأنفُسِهِم »    اَلرَّعْد : 11

3) ... لا تَظْلِمْ کَما لا تُحِبُّ أنْ تُظْلَمَ وَ أحْسِنْ کَما تُحِبُّ أنْ يُحْسَنَ إلَيكَ.   اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)

اِختَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ العِباراتِ التّاليَةَ حَسَبَ القَواعِدِ

1) « اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ » اَلْفاتِحَة: 2

2) بُعِثَ النَّبيُّ لِيَهْديَ النّاسَ.

3) لِنَسْتَمِعْ إلَی الْکَلامِ الْحَقِّ.

4) لِمَنْ هٰذِهِ الْجَوازاتُ؟

ترجمه و پاسخ به سوالات:

آنه ماری شیمل

آنه ماری شيمِل

تُعدّ الدکتوره (انه ماری شیمل) من أشهر المُستشرقین وُلدت فی (المانیا) وَ کانَتْ مُنذُ طُفولَتِها مُشتاقَهً إلَی کُلِّ ما یَرْتَبِطُ بِالشَّرقِ وَ مُعجَبَهً بِإیران. کانَ عُمرُها خَمسَهَ عَشَر عاماً حینَ بَدَأَتْ بِدِراسَهِ اللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ. حَصَلَتْ عَلَی شَهادَهِ الدُّکتوراه فی الْفَلْسَفَهِ وَ الدِّراساتِ الْإسلامیَّهِ وَ هیَ فی التّاسِعَهَ عَشْرهَ مِن عُمرِها؛ تَعَلَّمَتِ اللُّغَهَ التُّرکیَّهَ وَ دَرَّسَتْ فی جامِعَهِ أَنقَرَه.

دکتر «آنه ماری شيمِل» از معروف ترین خاورشناسان به شمار می آید (شمرده می شود(. در آلمان متولد شد و از زمان کودکيش به هر آنچه که مربوط به شرق می شد، علاقه مند بود و شيفته ایران بود. وقتی شروع به تحصيل زبان عربی کرد، سنّش پانزده سال بود (پانزده سال داشت). در حالی که در نوزده سالگيش بود (نوزده سال داشت) مدرک دکترا در فلسفه و مطالعات اسلامی را به دست آورد )کسب کرد)؛ زبان ترکی را یاد گرفت و در دانشگاه آنکار (شروع به) تدریس کرد.

کانَتْ شیمِل تَدعو الْعالَمَ الْغَربیَّ الْمَسیحیَّ لِفَهمِ حَقائِقِ الدّینِ الْإسلامیِّ وَ الإطِّلاعِ عَلَیهِ. وَ هٰذَا الْعَمَلُ رَفَعَ شَأنَها فی جامِعاتِ الدُّوَلِ الْسلامیَّهِ، فَحَصَلَتْ عَلَی دُکتوراه فَخریَّهٍ مِنْ جامعاتِ السِّندِ وَ إسلام آباد وَ بیشاوَر وَ قونیَه وَ طهران.

شيمل جهان غرب مسيحی را به درک حقائق دین اسلام و آگاهی بر آن فرا می خوانْد و این کار شأن و مقام وی را در (ميان) دانشگاه های کشورهای اسلامی بالا برد و دکترای افتخاریش را از دانشگاه های سِند و اسلام آباد و پيشاور و قونيه و تهران را کسب کرد (بدست آورد).

إنَّها تَعَلَّمَتْ لُغاتٍ کَثیرَهً مِنهَا الْفارسیَّهُ وَ الْعَرَبیَّهُ وَ التُّرکیَّهُ وَ الْإنجِلیزیَّهُ وَ الْفَرَنسیَّهُ وَ الْأردیَّهُ؛ وَ کانَتْ تُلْقی مُحاضَراتٍ بِاللُّغَهِ الْفارِسیَّهِ. فَهيَ كانَتْ مِثالاً لِهٰذِهِ الْعِبارَةِ:

مسلّماً وی زبان های زیادی یاد گرفت که فارسی و عربی و ترکی و انگليسی وفرانسوی و اردو از آن جمله است و به زبان فارسی سخنرانی می کرد . او همان گونه ای بود که این عبارت ذکر می کند:

«اَلْإنسانُ بِکُلِّ لِسانٍ إنسانٌ.»

«انسان با هر زبانی انسان است.»

أَلَّفَتْ شیمِل أَکثَرَ مِن مِئَهِ کِتابٍ وَ مَقالَهٍ مِنها کِتابٌ حَولَ شَخصیَّهِ جَلالِ الدّینِ الرّومیِّ.

شيمل بيش از صد کتاب و مقاله تأليف کرد که کتابی پيرامون شخصيت جلال الدّین رومی از آن جمله است.

هیَ کانَتْ تُحِبُّ الْعَیشَ فی الشَّرقِ، لِذٰلِکَ دَرَّسَتْ مُدَّهً طَویلَهً فی الْهِندِ وَ باکِستان، وَ دَرَّسَتْ کَذٰلِکَ ما یُقارِبُ خَمسَهً وَ عِشْینَ عاماً فی جامِعهِ هارفارد.

او زندگی در شرق را دوست داشت. بدان جهت مدتی طوالنی در هند و پاکستان تدریس کرد و همچنين نزدیک به 25 سال در دانشگاه هاروارد تدریس کرد.

قَبلَ وَفاتِها أَوْصَتْ شیمِل زُمَلاءَها أَن یشُکلِّوا فَریقاً لِلْحِوارِ الدّینیِّ وَ الثَّقافیِّ. یکَونُ هَدَفُهُ الْأعلَی »مَدَّ جُسورِ الصَّداقَهِ وَ التَّفاهُمِ بَینَ أُوروبّا وَ الْعالَمِ الْسلامیِّ» و «ألِإتِّحادَ بَینَ الْحَضاراتِ».

شيمل قبل از وفاتش به همکارانش سفارش کرد که گروهی (تيمی) را برای گفتگوی دینی و فرهنگی تشکيل دهند که والاترین هدف آن، «گسترش پل های دوستی و درک متقابل بين اروپا و جهان اسلام» و «یکپارچگی ميان تمدّن ها» باشد.

 أَشارَتْ شیمِل فی إحْدَی مُقابَلاتِها إلَی الْأدعیَهِ الْإسلامیَّهِ وَ قالَت:

شيمل در یکی از مصاحبه هایش به دعاهای اسلامی اشاره کرد و گفت:

«أَنا أَقرَأُ الْأدعیَهَ وَ الْأحادیثَ الْإسلامیَّهَ بِاللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ وَ لا أُراجِعُ تَرجَمَتَها».

«من دعاها و احادیث اسالمی را به زبان عربی می خوانم و به ترجمه آنها مراجعه نمی کنم.»

هیَ أَوصَتْ أَنْ یُکْتَبَ هٰذَا الْحَدیثُ عَلَی قَبرِها:

او وصيت کرد که این حدیث روی قبرش نوشته شود:

«اَلنّاسُ نیامٌ فَإذا ماتُوا انْتَبَهوا»   رسول الله صلی الله علیه و آله

پيامبر خدا (فرمود) : «مردم خوابند زمانی که مُردند، بيدار شوند.»

أَجِبْ عَنِ الْأَسئِلَةِ التّاليَةِ حَسَبَ نَصِّ الدَّرْسِ

سؤالات زیر را بر اساس متن درس پاسخ دهید.

1) بِأَيِّ لُغَةٍ کانَتْ شيمِل تَقرَأُ الْأَدعيَةَ الْإسلاميَّةَ؟

1) شیمل به چه زبانی دعاهای اسلامی را می خواند؟                     

کانَت شیمل تقرَاُ الاَدعیَةَ الاِسلامیَّةَ بِاللُّغَةِ العَرَبیَّةِ.

شیمل دعاهای اسلامی را به زبان عربی می خواند.             

2) أَيُّ حَديثٍ کُتِبَ عَلَی قَبرِ شيمِل؟

2) چه حدیثی روی قبر شیمل نوشته شده است؟

کُتِبَ عَلی قَبرِ شیمل هذا الحَدیث مِن رَسول الله (ص) : النّاس نیامٌ فَاذا ماتُوا انتَبَهوا.

روی قبر شیمل این حدیث نوشته شده است: مردم در خوابند پس وقتی بمیرند، بیدار می شوند.

3) کَمْ کِتاباً وَ مَقالَةً أَلَّفَتْ شيمِل؟

3) شیمل چند کتاب و مقاله  گردآوری کرده است

اَلفَت شیمل اَکثَرَ مِن مِئَةِ کِتابٍ و مَقالَةٍ.

شیمل بیشتر از 100 کتاب و مقاله نوشت.

4) بِـماذا أَوْصَتْ شيمِل زُمَلاءَها؟

4) شیمل دوستانش را به چه چیزی سفارش کرد؟

اَوصَت شیمل زُمَلاءَها اَن یُشَکِّلوا فَریقاً لِلحِوارِ الدّینیِّ و الثِّقافیِّ یکونُ هَدَفُهُ الّاً علی «مَدَّ جُور الصَّداقَةِ و التَّفاهُم بَینَ اُوروبا و العالَم الاِسلامیِّ» و «الاِتِّحادَ بَین الحًضارات».

شیمل دوستانش (همکارانش) را سفارش کرد که گرئهی را برای گفتگوی دینی و فرهنگی تشکیل دهند که هدف والایش «کشیدن پل های صداقت و تفاهم میان اروپا و جهان اسلامی و اتحاد بین تمدن ها» می باشد.

5) أَيْنَ وُلِدَتْ شيمِل؟

5) شیمل کجا به دنیا آمد؟

وَلدَت فی «المانیا».

در آلمان به دنیا آمد.

اِختَبِرْ نَفسَكَ:  تَرجِمِ الْآيَتَينِ وَ الحَديثَ حَسَبَ قوَاعِدِ الدَّرسِ

خودت را بیازمای؛ آیات و حدیث زیر را بر اساس قواعد درس ترجمه کنید.

1) « لا تَحْزَنْ إنَّ اللهَ مَعَنا »   اَلتَّوبَة : 40

1) اندوهگین مبش یقینا خدا با ماست.

2) « إنَّ اللهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتَّی يُغَيِّروا ما بِأنفُسِهِم »    اَلرَّعْد : 11

2) قطعا خداوند [حال] هیچ قومی را تغییر نمی دهد تا آن که آنها آنچه در خود دارند (امور مربوط به خود) را تغییر دهند.

3) ... لا تَظْلِمْ کَما لا تُحِبُّ أنْ تُظْلَمَ وَ أحْسِنْ کَما تُحِبُّ أنْ يُحْسَنَ إلَيكَ.   اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)

3) ستم مکن چنان که دوست نداری مورد ستم واقع شوی (بر تو ستم رود) ، و نیکی کن چنان که دوست می داری به تو نیکی کنند.

اِختَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمِ العِباراتِ التّاليَةَ حَسَبَ القَواعِدِ

خودت را بیازمای؛ عبارات زیر را بر اساس قواعد ترجمه کنید.

1) « اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ » اَلْفاتِحَة: 2

1) ستایش از آن خداوند پروردگار جهانیان است.

2) بُعِثَ النَّبيُّ لِيَهْديَ النّاسَ.

2) پیامبر فرستاده شد تا مردم را هدایت کند.

3) لِنَسْتَمِعْ إلَی الْکَلامِ الْحَقِّ.

3) باید به سخن حق گوش دهیم.

4) لِمَنْ هٰذِهِ الْجَوازاتُ؟

4) این گذرنامه ها مال کیست؟

ضَعْ في الْفَراغِ کَلِمَةً مُناسِبَةً مِنْ کَلِماتِ مُعجَمِ الدَّرسِ

1) کانَتْ شيمِل مُنذُ طُفولَتِها مُشتاقَةً إلَی کُلِّ ما يَتَعَلَّقُ بِالشَّرقِ وَ ........................ بِإيران.

2) اَلدُّکتوراه ........................ هيَ شَهادَةٌ تُعْطَی لِشَخْصٍ تَقْديراً لِجُهودِهِ في مَجالٍ مُعَيَّنٍ.

3) إنَّ ........................ ثاني أَکبَرِ مَدينَةٍ في تُرکيا بَعْدَ إسْطَنبول.

4) اَلشَّعْبُ الْباکِستانيُّ يَتَکَلَّمُ بِاللُّغَةِ ........................... .

5) اَللُّغَةُ الرَّسميَّةُ في بِريطانيا ........................... .

در جای خالی کلمه مناسبی از کلمات لغت نامه درس انتخاب کنید.

1) کانَتْ شيمِل مُنذُ طُفولَتِها مُشتاقَةً إلَی کُلِّ ما يَتَعَلَّقُ بِالشَّرقِ وَ ....معجَبَةً.... بِإيران.

شیمل از زمان کودکی اش مشتاق هر چیزی بود که به خاورد مربوط می شد و شیفته ایران بود.

2) اَلدُّکتوراه  ....الفخریَّةُ....  هيَ شَهادَةٌ تُعْطَی لِشَخْصٍ تَقْديراً لِجُهودِهِ في مَجالٍ مُعَيَّنٍ.

دکترای افتخاری همان مدرکی است که به شخصی برای تقدیر از تلاشش در زمینه مشخصی داده می شود.

3) إنَّ  ....اَنقَرَة....  ثاني أَکبَرِ مَدينَةٍ في تُرکيا بَعْدَ إسْطَنبول.

بعد از استانبول آنکارا دومین شهر در ترکیه است.

4) اَلشَّعْبُ الْباکِستانيُّ يَتَکَلَّمُ بِاللُّغَةِ  ....الاَردیَّة.... .

مردم پاکستان به زبان اردو سخن می گویند.

5) اَللُّغَةُ الرَّسميَّةُ في بِريطانيا  ....اِنجِلیزیَّة.... .

زبان رسمی در بریتانیا انگلیسی است.

عَيِّنِ الکَلِمَةَ التَّي لا تنُاسِبُ الکْلَمِاتِ الْأخُرَی 

1) اَلْاُسبوع       اَلشَّهْر            اَلثَّقافَة             اَلسَّنَة

2) اَلْأُرْديَّة        اَلْنْجِليزيَّة       اَلْفَرَنْسيَّة           اَلْ فَخْريَّة 

3) اَلزَّميل        اَلْقَميص         اَلصَّديق            اَلْحَبيب

4) اَلْقَرْيَة        اَلْمَدينَة          اَلْبِلاد               اَلنّيام

5) اَلشَّهادَة      اَلطُّفولَة         اَلشَّباب            اَلْکِبَر

6) اَلْقِطّ          اَلرُّمّان           اَلتُّفّاح              اَلْعِنَب

کلمه ای که با سایر کلمات مغایرت دارد را مشخص کنید.

1) اَلثَّقافة (فرهنگ)

اَلأُسبوع (هفته)     اَلشَّهر (ماه)     اَلثَّقافة (فرهنگ)      اَلسَّنَة (سال)

2) اَلفَخریَّة (افتخاری)

اَلأُردیَّة(اردو)    اَلإنجِلیزیَّة (انگلیسی)    اَلفَرَنسیَّة (فرانسوی)    اَلفَخریَّة (افتخاری)

3) اَلقَمیص (پیراهن)

اَلزَّمیل (همکلاسی، همکار، رفیق)    اَلقَمیص (پیراهن)   اَلصَّدیق (دوست)     اَلحَبیب (دوست)

4) اَلنّیام (شمشیر)

اَلقَریَة (روستا)      اَلمَدینَة(شهر)     اَلبِلاد (کشور)      اَلنّیام (شمشیر)

5) اَلشَّهادَة (گواهی)

اَلشَّهادَة (گواهی)     اَلطُّفولَة (کودکی)     اَلصِّغَر (جوانی)     اَلکِبَر (بزرگسالی)

6) اَلقِطّ (گربه)

اَلقِطّ (گربه)        اَلرُّمّان (انار)        اَلتُفّاح (سیب)        اَلعِنَب (انگور)

اِقْرَأِ الْآياتِ التّاليَةَ، ثُمَّ انْتَخِبِ التَّرجَمَةَ الصَّحيحَةَ

1) « ... عَلَی اللّهِ فَلیَتَوَکَّلِ المؤمِنون »  آل عِمران: 122

الف) مؤمنان تنها بايد بر خدا توکّل کنند.

ب) مؤمنان فقط به خدا توکّل می کنند.

2) « قالَتِ الأعرابُ آمَنّا قُل لَم تُمِنوا وَلکِن قولوا أسلمنا ... » الحُجُرات: 14

بادیه نشینان گفتند: ...

الف) ... «ايـمان می آوريم.» بگو: «ايـمان نمی آوريد؛ بلکه بگویید: در سلامت می مانيم».

ب) ... «ايـمان آوردیم.» بگو: «ايـمان نیاورده اید؛ بلکه بگویید: اسلام آوردیم».

3) « أوَ لَمْ يَعْلَموا أنَّ اللهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يشَاءُ... »  اَلزُّمَر: 52

الف) آیا ندانسته اند که خدا روزی را برای هرکس بخواهد، می گسترانَد؟

ب) آیا نـمی دانند که خدا روزی را برای هرکس بخواهد، فراوان می کند؟

4) « قُلْ هُوَ اللهُ أحَدٌ * اللهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يولَدْ * وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ کُفُوا أحَدٌ »     سورَةُ الْإخلاصِ

بگو: او خداوند یکتاست، خدا بی نياز است ...

الف) ... نـمی زايد و زاده نـمی شود و کسی همانندش نيست.

ب) ... نزاده و زاده نشده و کسی برايش همتا نبوده است.

5) « ... فَلْيَعْبُدوا رَبَّ هذَا الْبَيْت الَّذي أطْعَمَهُم مِنْ جوعٍ وَ آمَنَهُم مِنْ خَوفٍ »    سورَةُ قُرَيْشٍ

پس پروردگار این خانه را ...

الف) ... می پرستند؛ زيرا در گرسنگی خوراکشان داد و از ترس [دشمن] در امان نهاد.

ب) ... بايد بپرستند، همان که در گرسنگی خوراکشان داد و از بیم [دشمن] ايـمنشان کرد.

آیات زیر را بخوانید سپس ترجمه صحیح را انتخاب کنید.

1) الف) مومنان تنها باید برخدا توکل کنند

2) ب) ... «ایمان آوردیم» بگو: « ایمان نیاورده اید بلکه بگویید:اسلام آوردیم».

3) الف) آیا ندانسته اند که خدا روزی را برای هرکس بخواهد می گسترانَد؟

4) ب) ... نزاده وزاده نشده وکسی برایش همتا نبوده  است.

5) ب) ... باید بپرستند همان که در گرسنگی خوراکشان داد واز بیم [دشمن] ایمنشان کرد.

ضَعْ في الْفَراغِ کَلِمَةً مُناسِبَةً

1) تُسَمَّی مَظاهِرُ التَّقَدُّمِ في مَيادينِ العِلمِ وَ الصِّناعَةِ وَ الأدَبِ ........ .    مِهرَجاناً      حَضارَة

2) ........... أُستاذُ الْجامِعَةِ في حَديثِهِ إلَی فَضائِلِ آنّه ماري شيمِل.        أَشارَ           أَثارَ

3) ................. هيَ الْقِيَمُ الْمُشتَرَکَةُ بَينَ جَماعَةٍ مِنَ النّاسِ.     اَلشَّهادَة       الَثقَّافةُ

4) أَلْقَی أُستاذُ الْجامِعَةِ ................. حَولَ شيمِل.         مُحاضَرَةً        مُسَجِّلاً

5) ................. هوَ الشَّخصُ الَّذي يَعْمَلُ مَعَكَ.        اَلزَّميلُ         اَلْمِضْيافُ

در جای خالی کلمه مناسب قرار دهید.

1) حَضارَةً (تمدن)

نشانه های پیشرفت در عرصه های علم و صنعت و ادب تمدن است.

2) أَشارَ (اشاره کرد)

استاد دانشگاه در سخنرانی اش به فضیلت های آنه ماری شیمل اشاره کرد.

3) اَلثَّقافَةُ (فرهنگ)

فرهنگ همان ارزش های مشترک میان جمعی از مردم است.

4) مُحاضَرَةً (سخنرانی) 

استاد پیرامون شیمل سخنرانی کرد.

5) اَلزَّمیلُ (همکار،همکلاسی)

همکار همان کسی که با تو کار می کند.

اِنْتَخِبِ الْجَوابَ الصَّحيحَ

1) علَيَكَ باِلـمُحاوَلةِ، وَ ........... في حيَاتك.      أنْ تيْأسَ     کَي تَيأْسَ     لا تَيأْسْ

2) أَنا ........... في السَّنَتَينِ الْماضيَتَينِ.      لَنْ أُسافِرَ       لَمْ أُسافِرْ      لِکَي أُسافِرَ

3) أرُيدُ ........... إلی سوقِ الحَقائِبِ.     أنْ أذهَبَ      لَم أذهَبْ     إنْ أذهَبْ

4) هُو ........... إلیَ الـمَلعَبِ غَداً.        لنْ يرْجِعَ       ما رَجَعَ         لَمْ يرْجِعْ

5) مَنْ ........... يَنجَحْ في أعمالِهِ.           لا يَجتَهِدُ       لا يَجتَهِدْ       يجْتَهِدْ

پاسخ صحیح را انتخاب کنید.

1) علَيَكَ باِلمُحاوَلَةِ، وَ  ...لا تَیأَس...  فی حَیاتِکَ.

تو باید تلاش کنی و در زندگی ات ناامید نباش.                           

أَن تَیأَسَ (که ناامید شوی)      کَی تَیأَسَ (تا ناامید شوی)       لا تَیأَس (نا امید نباش)

2) أَنا ...لَم أُسافِر...  في السَّنَتَينِ الْماضيَتَينِ.

من در دو سال گذشته سفر نکردم.                              

لَن أُسافِرَ (سغر نخواهم کرد)     لَم أُسافِر (سفر نکردم)      لِکَی أُسافِرَ  (تا سفر کنم)

3) أرُيدُ  ...أَن أَذهَبَ...  إلَی سوقِ الحَقائِبِ.

می خواهم که به بازار کیف ها (چمدان ها) بروم.

أَن أَذهَبَ (که بروم)      لَم أَذهَب (نرفتم)      إن أَذهَب (اگر بروم)

4) هوَ ...لَن یَرجِعَ...  إلیَ المَلعَبِ غَداً.

او فردا به ورزشگاه باز نخواهد گشت.

لَن یَرجِعَ (باز نخواهد گشت)          ما رَجَعَ (برنگشت)                  لَم یَرجِع (برنگشت)

5) مَن ...یَجتَهِد...  یَنجَح فی أَعمالِهِ.

هر کس در کارهاییش تلاش کند، موفق می شود.

لایَجتَهِدُ (تلاش نمی کند)         لایَجتَهِد (نباید تلاش کند)            یَجتَهِد (تلاش کند)

عَيِّنِ البْيَتَ الفْارِسيَّ الذَّي يَرتَبِطُ بِالحَديثِ في المَعنَی

1) اَلْمؤمِنُ قَلیلُ الْکَلامِ کَثیرُ الْعَمَل.  اَلْإمامُ الْکاظِمُ (ع)

2) العالِمُ بِلا عَمَلٍ کَالشَّجَرِ بِلا ثَـمَرٍ.  رَسولُ اللّٰهِ (ص)

3) أمَرَني رَبّي بِـمُداراةِ النّاسِ كَما أمَرَني بِأداء الفَرائِضِ. رَسولُ اللّهِ (ص)

4) عَداوَة الْعاقِلِ خَيرٌ مِنْ صَداقَةِ الْجاهِلِ.   اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)

5) الدَّهرُ یوَمانِ؛ یوَمْ لكَ وَ یوَمْ عَلَیکَ.  اَلْإمامُ عَليٌّ (ع)

6) خَيْرُ الأمورِ أوسَطُها.  رسولُ اللّهِ (ص)

الف) کم گوی و گزیده گوی چون دُر         تا ز اندک تو جهان شود پُر  (نظامی گنجوی)

ب) علم کز اعمال نشانش نیست      کالبدی دارد و جانش نیست   (امیرخسرو دهلوی)

ج) اندازه نگه دار که اندازه نکوست     هم لایق دسمن است و هم لایق دوست   (سعدی)

د) روزگارست آن که گه عزّت دهد گه خوار دارد     چرخ بازیگر ازین بازیچه ها بسیار دارد  (قائم مقام فراهانی)

ه) آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است     با دوستان مروّت با دشمنان مدارا  (مولانا)

و) دشمن دانا که غم جان بود            بهتر از آن دوست که نادان بود  (نظامی گنجوی)

بیت فارسی ای که با هر حدیثی که از لحاظ معنایی متناسب است مشخص کنید.

1) مومن کم حرف و پرکار است.

الف) کوگوی وگزیده گوی چون در                    تا ز اندک تو جهان شود پر

2) دانای بدون عمل مانند درخت بدون میوه (بی ثمر) است.

ب)علم کز اعمال نشانش نیست                    کالبدی دارد وجانش نیست

3) پروردگارم مرا به مدارا کردن با مردم امر کرد همان طور که مرا به انجام واجبات امر کرده بود.

ه) آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است                       با دوستان مرّوت با دشمنان مدارا

4) دشمنی عاقل بهتر از دوستی نادان است.

 و) دشمن دانا که غم جان بود                       بهتر از آن دوست که نادان بود

5) روزگار دو روز است: روزی به نفع تو و روزی به ضرر توست.

د) روزگارست آن که گه عزّت دهد گه خوار دارد                      چرخ بازیگر ازین بازیچه ها بسیار دارد

6) بهترین کارها، میانه ترین آن هاست.

ج) اندازه نگه دار که اندازه نکوست                       هم لایق دشمن است وهم لایق دوست

ضَع فی الفَراغِ کَلِمَةٌ مُناسِبَةٌ مِنَ الکَلِماتِ التّالیَةِ.     «کَلِمَتانِ زائِدَتانِ»

(اَنقَرَة / الاِنجِلیزیَّةَ / الحَضارَةٌ / فَخریَّةٌ / مُنذُ / المُستَشرِقَ / مُحاضِرَةً / شَهاداتِ)

1- ما رَاَیتُ جیرانی ...............  یَومِ الخَمیسِ.

2- نَتَعلَّمُ اللُّغَةَ ............... مِنَ الصَّفِّ السّابِع.

3- اَلقی الاُستاذُ ....................  ثَقافیَّةٌ اَمامَ الطُّلّابِ.

4- کانَت .................... السّومِریَّةٌ فی جَنوبِ العِراقِ.

5- اَلدُّکتوراه مِن اَعلی ............................ التَّخَصُّصِ فی الجامِعاتِ.

6- اِنَّ ................... عالِمٌ مِنَ الدُّوَلِ الغَربیَّةِ عارِفٌ بِالثَّقافَةِ الشَّرقیَّةِ.

با توجه به کلمت داده شده، کلمه مناسب را در جای خالی قرار دهید. «دو کلمه اضافی است.»

1- ما رَاَیتُ جیرانی  ...مُنذ...   یَومِ الخَمیسِ.

من از پنجشنبه تاکنون همسایگانمان را ندیدم.

2- نَتَعلَّمُ اللُّغَةَ  ...الاِنجِلیزیَّةَ...  مِنَ الصَّفِّ السّابِع.

ما انگلیسی را از کلاس هفتم یاد می گیریم.

3- اَلقی الاُستاذُ ...مُحاضِرَةً...  ثَقافیَّةٌ اَمامَ الطُّلّابِ.

استاد یک سخرانی فرهنگی برای دانشجویان انجام داد.

4- کانَت  ...الحَضارَةٌ...  السّومِریَّةٌ فی جَنوبِ العِراقِ.

تمدن سومری در جنوب عراق بود.

5- اَلدُّکتوراه مِن اَعلی  ...شَهاداتِ...  التَّخَصُّصِ فی الجامِعاتِ.

دکترا یکی از بالاترین مدارک تخصصی در دانشگاه هاست.

6- اِنَّ ...المُستَشرِقَ... عالِمٌ مِنَ الدُّوَلِ الغَربیَّةِ عارِفٌ بِالثَّقافَةِ الشَّرقیَّةِ.

مسلما خاورشناس ، با حکومتهای غربی آشناست و به فرهنگ شرقی آگاه است.

اُكتُبْ عَنْ أَحَدِ هؤلاءِ الْمُستَشرِقينَ الَّذينَ خَدَمُوا اللُّغَةَ الْفارِسيَّةَ أَوِ الْعَرَبيَّةَ.

«يوهان غوته» هوَ أَحَدُ أَشْهَرِ أُدَباءِ أَلْمانيا، وَ الَّذي تَرَكَ إرْثاً أَدَبيّاً وَ ثَقافيّاً عَظيماً لِلْمَکْتَبَةِ الْعالَميَّةِ.

«رينولد نيكلسون» هوَ مُسْتَشْرِقٌ إنْجِليزيٌّ. خَبيرٌ في التَّصَوُّفِ وَ الْأَدَبِ الْفارِسيِّ، وَ يُعْتَبَرُ مِنْ أَفْضَلِ الْمُتَرْجِمينَ لِأشْعارِ جَلالِ الدّينِ الرّوميِّ.

«هِنْري کوربين» فَيْلَسوفٌ وَ مُسْتَشْرِقٌ فَرَنسيٌّ اهْتَمَّ بِدِراسَةِ الْإسْلامِ. أَسَّسَ في فَرَنسا قِسْماً لِتاريخِ إيران.

«إدوارد براون» مُسْتَشْرِقٌ إنجِليزيٌّ نالَ شُهْرَةً واسِعَةً في الدِّراساتِ الشَّرقيَّةِ و کانَ يَعْرِفُ الفْارِسيةُ وَ العَرَبيةُ جَيِّدا.ً

«توشي هيکو إيزوتسو» أوَّلُ مَنْ ترْجَمَ القُرآنَ إلَی اللُّغَةِ اليابانيَّةِ. وَ کانَ يَعْرِفُ ثلَاثينَ لُغَةً مِنهْاَ الفْارِسيةُّ و العَرَبيَّةُ.

«فلادیمیر مینورسکي» مُسْتَشرِقٌ روسيٌّ. أُستاذٌ في دِراسَةِ الْفارِسيَّةِ وَ الْکُرديَّةِ.

درباره یکی از این خاورشناسانی که به زبان فارسی و انگلیسی خدمت کردند، بنویسید.

یوهان گوته یکی از مشهورترین ادیبان آلمانی است و کسی است که میراث ادبی و فرهنگی بزرگی برای کتابخانه جهان به جا گذاشتند.

رینولد نیکلسون همان خاورشناس انگلیسی است. آگاه در زمینه تصوف و ادبیات فارسی و از بهترین مترجمان اشعار جلال الدین رومی به شمار می رود.

«هنری کوبین» فیلسوف و خاورشناس فرانسوی است که به تحصیل در زمینه اسلام اهتمام ورزید. بخشی را در فرانسه مرکزی برای تاریخ ایران ترسیم کرد.

«اادوارد براون» خاورشناس انگلیسی است که به شهرت زیادی در زمینه مطالعات شرقی دست یافت و فارسی و عربی را خوب می دانست.

«توشی هیکو ایزوتسو» اولین کسی است که قرآن را به زبان ژاپنی ترجمه کرد و 30 زبان از جمله فارسی و عربی می دانست.

«ولادیمیر مینورسکی» خاورشناس روسی است. در مطالعات فارسی و کردی استاد است.

تَأثيرُ اللُّغَةِ الْفارِسيَّةِ عَلَی اللُّغَةِ الْعَرَبيَّةِ

اَلْمُفرَداتُ الْفارِسیَّهُ دَخَلَتِ اللُّغَهَ الْعَرَبیَّهَ مُنذُ الْعَصرِ الْجاهِلیِّ. فَقَدْ نُقِلَتْ إلَی الْعَرَبیَّهِ أَلفاظٌ فارِسیَّهٌ کَثیرَهٌ بِسَبَبِ التِّجارَهِ وَ دُخولِ الْإیرانیّینَ فی الْعِراقِ وَ الْیَمَنِ. وَ کانَتْ تِلکَ الْمُفرَدات تَرتَبِطُ بِبَعضِ الْبَضائِعِ الَّتی ما کانَتْ عِندَ الْعَرَبِ کَالْمِسکِ وَ الدّیباجِ. وَ اشْتدَ النَّقلُ مِنَ الْفارِسیَّهِ إلَی الْعَرَبیَّهِ بَعدَ انْضِمامِ إیران إلَی الدَّولَهِ الْإسلامیَّهِ.

 وَ فی العْصرِ العَبّاسیِّ ازْدادَ نُفوذُ اللُّغَهِ الْفارِسیَّهِ حینَ شارَکَ الْإیرانیّونَ فی قیامِ الدَّولَهِ الْعَبّاسیَّهِ عَلَی یَدِ أَمثالِ أبی مُسلِمٍ الْخُراسانیِّ وَ آلِ بَرمَک. وَ کانَ لِإبْنِ الْمُقَفَّعِ دَوْرٌ عَظیمٌ فی هذَا التَّأثیرِ، فَقَد نَقَلَ عَدَداً مِنَ الْکُتُبِ الْفارِسیَّهِ إلَی الْعَرَبیَّهِ، مِثلُ کَلیلَه وَ دِمنَه.

وَ لِلْفیروزآبادیِّ مُعْجَمٌ مَشْهورٌ بِاسْمِ الْقاموسِ یَضُمُّ مُفْرَداتٍ کَثیرَهً بِاللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ.

و قدَ بَیَّنَ عُلَماءُ اللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ وَ الْفارِسیَّهِ أَبعادَ هٰذَا التَّأثیرِ فی دِراساتِهِم، فَقَدْ أَلَّفَ الدُّکتورُ التّونجیُّ کِتاباً یَضُمُّ الْکَلِماتِ الْفارِسیَّهَ الْمُعَرَّبَهَ سمّاه «مُعْجَمَ الْمُعَرَّباتِ الْفارِسیَّهِ فی اللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ.