گام به گام کاوش کنید صفحه 113 درس آب، آهنگ زندگی شیمی (1)

ابزار، وسایل و مواد شیمیایی مورد نیاز : ظرف پلاستیکی بزرگ، استوانه مدرج، قیف، آب، یخ، قرص جوشان

آزمایش ١

آ) ظرف پلاستیکی را بردارید و مخلوط آب و یخ را تا نیمه درون آن بریزید.

ب) یک قرص جوشان را نصف کنید و با استفاده از تکه ای خمیربازی آن را به دیواره داخلی قیف بچسبانید.

پ) استوانه مدرج را از آب پر کنید. کف دست خود را روی دهانه آن قرار دهید. حال استوانه را وارونه کرده و مانند شکل، درون ظرف محتوی آب قرار دهید ( استوانه مدرج را با دست خود نگهدارید).

ت) اکنون از یکی از دوستان خود بخواهید که قیف را درون ظرف بزرگ به گونه ای قرار دهد که لوله قیف در زیر دهانه استوانه مدرج قرار گیرد. مشاهده های خود را بنویسید.

آزمایش ٢

آزمایش ١ را با آب گرم تکرار کنید. مشاهده های خود را یادداشت و سپس جدول را کامل کنید.

اکنون به پرسش های زیر پاسخ دهید:

1) از واکنش قرص جوشان با آب چه گازی آزاد می شود؟

2) آیا میانگین حجم گاز آزاد شده در دو آزمایش یکسان است؟ چرا؟

3) حجم گاز جمع آوری شده در کدام آزمایش کمتر است؟

٤) از مشاهده های خود چه نتیجه ای می گیرید؟ توضیح دهید.

٥) چه رابطه ای بین دمای آب و میزان انحلال پذیری گاز وجود دارد؟

٦) چرا در هوای گرم، ماهی ها به سطح آب می آیند؟

درباره اینکه «مقدار نمک موجود در آب دریا روی انحلال پذیری گازها اثر دارد» کاوش کنید (در کاوش خود باید آزمایش، طراحی و اجرا کنید که از داده های آن بتوانید نتیجه درست و قابل اطمینان بگیرید).

آزمایش 1)

پاسخ به صورت زیر خواهد بود:

ت) بر اثر انحلال قرص جوشان در آب و فشار ناشی از گاز قرص جوشان، مقداری از آب درون استوانه مدرج کاسته می شود.

آزمایش 2)

1) گاز کربن دی اکسید

2) خیر زیرا انحلال گاز در آب گرم و سرد متفاوت است.

3) آزمایش (1) – انحلال در آب سرد.

4) گازها به میزان کمتری در آب گرم حل می شوند.

5) رابطه عکس وجود دارد.

6) زیرا در هوای گرم جنبش ماهی ها بیشتر شده و به اکسیژن بیشتری نیاز دارند و از طرفی میزان اکسیژن حل شده در آب کاهش می یابد. بنابراین ماهی ها برای به دست آوردن میزان اکسیژن مورد نیاز خود به سطح آب می آیند.