ساختارهایی را که کار یکسان اما طرح ساختاری متفاوت دارند ساختارهای آنالوگ می نامند.
بال کبوتر و بال پروانه آنالوگ هستند چون هر دو برای پرواز کردن اند (کار یکسان) اما ساختارهای متفاوتی دارند.
نکته: ساختارهای آنالوگ نشان می دهند که برای پاسخ به یک نیاز جانداران به روش های مختلفی سازش پیدا کرده اند یعنی در پروانه و کبوتر بال
( ساختار آنالوگ ) برای نیاز پرواز کردن به وجود آمده است اما نحوه ایجاد آن متفاوت است.
تست
ساختارهای آنالوگ نشان می دهند که ............................. (سنجش – 31 خرداد 98 (
1. برخی ساختارها، در عده ای بسیار کارامد و در عده ای دیگر کوچک یا ساده شده اند
2. برای پاسخ به یک نیاز جانداران به روش های مختلفی سازش پیدا کرده اند .
3. ساختار بدنی بعضی گونه ها از طرح مشابهی برخوردار است
4. شرایط محیط تعیین کننده تغییر در ساختارهای همتا بوده است
تشریح مقایسه ای علاوه بر آشکار کردن خویشاوندی گونه ها وجود ساختارهای وستیجیال را نیز نشان می دهد .
ساختارهای وستیجیال ساختارهایی هستند که در یک عده بسیار کارامد بوده اما در عده ای دیگر کوچک یا ساده شده و حتی ممکن است فاقد کارخاصی باشند این ساختارهای کوچک ، ساده یا ضعیف شده را ساختارهای وستیجیال (به معنی ردپا) می نامیم.
نکته : اندام های وستیجیال ممکن است کار مشخصی هم انجام دهند ولی ساختارشان نسبت به گونه های دیگر که همین اندام در آن ها پیچیده و کارامد است خیلی کوچکتر و ساده تر باشد .
مثال برای ساختار های وستیجیال :
مار پیتون با این که پا ندارد اما بقایای پا در لگن آن به صورت وستیجیال موجود است و این حاکی از وجود رابطه ای میان آن و دیگر مهره داران است .
نکته : در واقع ساختارهای وستیجیال رد پای تغییر گونه ها هستند .
نکته : شواهد متعددی در دست است که نشان می دهد مارها از تغییر یافتن سوسمارها پدید آمده اند .
نکته مهم : ساختارهای همتا به وجود نیای مشترک در گونه ها اشاره می کند و ساختارهای آنالوگ نشان دهنده روش های مختلف سازش جانداران در برابر یک نیاز مشترک است .
نکته مهم: اندام های وستیجیال رابطه خویشاوندی را نشان می دهند مثلاً مار و سوسمار .
نکته مهم: بقایای پا در مار پیتون به عنوان ساختاری وستیجیال با پا در بقیه مهره داران پادار مثل سوسمار و انسان ، همتا است. پس در کشف روابط خویشاوندی نیای مشترک و رده بندی جانوران هم اندام های وستیجیال قابل استفاده هستند .
نکته مهم: مقایسه اندام های همتا نشان می دهد ساختار بدنی برخی از گونه ها از طرح مشابهی برخوردار است
مقایسه گونه ها را می توان در تراز ژنگان هم انجام داد.
در ژنگان شناسی مقایسه ای ژنگان گونه های مختلف با هم مقایسه می شوند و اطلاعات ارزشمندی به دست می آید.
نتایج ژنگان شناسی :
نکته: هر چه دنای دو جاندار شباهت بیشتری داشته باشد خویشاوندی نزدیکتری دارند .
نکته: توالی هایی از دنا را که در بین گونه های مختلف دیده می شوند توالی های حفظ شده می نامند.
تعریف ارنست مایر
گونه در زیست شناسی به جاندارانی گفته می شود که می توانند در طبیعت با هم آمیزش کنند و زاده های زیستا و زایا به وجود آورند ولی نمی توانند با جانداران دیگر آمیزش موفقیت آمیز داشته باشند .
نکته: این تعریف برای جاندارانی کاربرد دارد که تولید مثل جنسی دارند.
زیستا: زیستا در تعریف بالا به جانداری گفته می شود که زنده می ماند و زندگی طبیعی خود را ادامه می دهد.
زایا : یعنی جانداری که قابلیت تولید مثل دارد.
آمیزش موفقیت آمیز آمیزشی است که به تولید زاده های زیستا و زایا منجر شود.
نکته مهم: برای گونه تعاریف مختلفی وجود دارد که هر کدام در محدوده مشخصی کارآمدند .
تنظیم: سید ابراهیم موسوی