بررسی گونه زایی هم میهنی در گیاه گل مغربی
گیاه گل مغربی یک گیاه دو ساله ، علفی، دو لپه و دوجنسی می باشد.
ارتفاع این گیاه حداکثر 5/1 متر می باشد.
این گیاه دارای خودلقاحی و دگر لقاحی می باشد و چون نهان دانه می باشد پس سانتریول ندارد .
هر گل چهار پرچم کوتاه و چهار پرچم بلند دارد.
کاسبرگ های گل به گلبرگ ها نچسبیده اند و به سمت پایین خمیدگی دارند.
ریشه ی این گیاه، گوشتدار و به رنگ قرمز می باشد.
چون گل ها هنگام غروب شکفته می شوند، به گل مغربی معروف شده است.
قسمت مورد استفاده ی گیاه اکثرا ریشه و دانه ی آن است.
دانه ها حدود 20 درصد روغن دارند.
این گیاه در ایران نمی روید.
این گیاه دیپلوئید بوده و 14 کروموزوم دارد که از این حیث شبیه به ذرت می باشد .
این گیاه از گیاهان C3 می باشد مثل بیشتر گیاهان .
در اطراف آوند آبکشی یاخته همراه دارد و عناصر آوندی نیز به عنوان آوند چوبی در آن مشهود است .
این دانشمند در اوایل دهه 1900 با گیاهان گل مغربی( 14 = 2n ) کار می کرد .
او گیاهی متفاوت از نظر ظاهری با بقیه مشاهده کرد که پس از بررسی کروموزوم هایش متوجه شد که تتراپلوئیدی است و 28 کروموزوم دارد 28= . 4n
گیاه گل مغربی تتراپلوئیدی در اثر خطای میوزی به وجود آمده است و زیستا و زایا می باشد.
گل مغربی تتراپلوئیدی از نظر ظاهر با گیاهان گل مغربی دیپلوئیدی متفاوت است.
گامت های ایجاد شده توسط گل مغربی دیپلوئیدی n کروموزومی اند )هاپلوئیدند یا تک لاد هستند( اما گامت های حاصل از گیاه گل مغربی تتراپلوئیدی 2n می باشند .
گیاه گل مغربی تتراپلوئیدی یک گونه جدید محسوب می شود زیرا در در صورت آمیزش با گونه نیایی خود )گل مغربی دیپلوئیدی( زاده هایی زیستا اما نازا 3n)) به وجود می آورند .
اگر گامت های گیاه تتراپلوئید با گامت های گیاهان طبیعی دیپلوئید که تک لادند آمیزش کنند، تخم های حاصل سه لاد خواهند شد که این تخم نازاست .
طبق متن کتاب: گیاه تتراپلوئید نمی تواند با گیاه دیپلوئید آمیزش کند و بنابراین یک گونه جدید به حساب می آید که افراد حاصل از آن هم زیستا و هم زایا هستند .
پس طبق دو جمله بالا گیاه تری پلوئید گل مغربی در عمل وجود ندارد چون آمیزشی انجام نمی شود. اما در واقعیت به این صورت است که پس از آمیزش تترا پلوئید و دیپلوئید ، یاخته تخم تری پلوئید تشکیل خواهد شد و پس از رویش به گیاه تری پلوئید تبدیل می گردد اما گیاه جدید (دو رگه) توانایی میوز ندارد و نازا است .
در شکل زیر نحوه ایجاد یک گیاه چهار لاد را از گیاه دو لاد می بینید .
تست
1) برای تشکیل گونه جدید، قطع شارش بین افراد جمعیت اولیه الزامی است
2) ایجاد گونه جدید در نتیجه خطای میوزی و آمیزش بین گونه ای ممکن است.
3) شارش بین گیاه گل مغربی n 2 با n 4 سبب تشکیل گونه جدید شده است
4) به طور معمول زاده های حاصل از آمیزش بین گونه ای زیستا ولی نازا هستند
تشکیل شوند .
5n – 3n (4 6n – 4n (3 5n – 4n (2 4n – 3n (1
تنظیم: سید ابراهیم موسوی