صفحه رسمی مای درس

اطلاع از آخرین تغییرات، جوایز و مسابقات مای درس
دنبال کردن
دانلود اپلیکیشن

آوردن دو یا چند واژه که با یکدیگر تناسب و رابطه ای غیر از تضاد داشته باشند. مراعات نظیر اگر در دو واژه باشد معمولا آن را تناسب می گویند، اما در کنکور تناسب و مراعات نظیر را یکسان در نظر می گیرند.

بســــی تیـــــر و دی مـــــــاه و اردیبهشـــــت              براید که ما خاک باشیم و خشت

خــــــــروش ســــــواران و اسپان ز دشــــت              ز بهرام و کیوان همی بر گذشت

ای تــو رمــه ســپرده به چوپان گرگ طبع              این گرگی شبان شما نیز بگذرد

بک کربلا شکوه به چشمت نهفته است              ای روضه مجسم گودال قتلگاه

* توجّه: مراعات نظیر و تناسب واژگان ممکن است کمی غیرمحسوس باشد. توجه به ارایه تناسب، گاه منجر به کشف، آرایه ایهام تناسب می شود.

شـــــفا مـــــی دهـــــــد آشـــــــکارا بــــــــه دل              اشــــــــارات پنهـــــــــــانی چشـــــــــــم تـــــــو

از دور دســــت مــــی رسد آیا کدام پیک؟             ای مسلم شرف به کجا می کنی نگاه؟

در دو بيت قبل «شفا» و «اشارات» با یکدیگر ارتباط و مراعات نظیر دارند، زیرا نام دو اثر از ابن سینا می باشند و «پیک» نیز با | مسلم» ارتباط دارد، زیرا مسلم بن عقیل، پیک و فرستاده امام حسین (ع) به کربلا بود.

* توجّه: ارایه تناسب را نباید با تناسب واژگان در دستور، اشتباه بگیریم چرا که به طور مثال دو واژه بدن و دسته از نظر دستوری با یکدیگر تضمن دارند و تناسب ندارند اما از نظر ادبی آنها را تناسب (مراعات نظیر) می گیریم. یا رنگ و بنفشه از نظر دستوری تضمن دارند ولی از نظر ادبی ارایه تناسب دارند. در بیت زیر نیز دو واژه چشم و سر از نظر دستوری تناسب ندارند ولی از نظر ادبی آرایه تناسب دارند.

دیـــــــــد پیمپــــــــــرئه بــــــــه چشـــــمی دگـر              بلکه بدین چشم سر این چشم سر

* توجّه: در بیتی که تلمیح وجود دارد، اکثرا تناسب هم وجود دارد، زیرا معمولا كلمات مربوط به یک داستان، با یکدیگر تناسب هم دارند

فرق خون بود و نمی مرد زحسرت فرهاد            خواندم افسانه شیرین و به خوابش کردم

سایر مباحث این سری